1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quenas coitas deste mundo ben quiser sofrer, || Santa Maria deve senpr ' ante ssi põer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen Santa Maria || todos [a] loar devemos, || cantand ' e con alegria, || qua[n]tos seu ben atendemos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Macar ome per folia || aginna caer || pod ' en pecado, || do ben de Santa Maria || non dev ' a seer || desasperado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como Deus fez vinno d ' agua ant ' archeteclin[n]o, || ben assi depois sa Madr ' acreçentou o vinno. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pagar ben pod ' o que dever || o que à Madre de Deus fia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Todo logar mui ben pode | seer defendudo || o que a Santa Maria | á por [seu] escudo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen, Madre de Nostro Sen[n]or, || ben pode dar seu siso || ao sandeu, pois ao pecador || faz aver Parayso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben como aos que van per mar || a estrela guia, || outros[s]i aos seus guiar || vai Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de [Deus] || devemos tẽer mui cara, || porque aos seus || senpre mui ben [os] ampara. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como pod ' a Groriosa | muy ben enfe[r]mos sãar, || assi aos que non saben | pode todo saber dar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[Q]uena Virgen ben servir, || nunca poderá falir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen ben serv ' a Madre do que quis morrer || por nos, nunca pod ' en vergonna caer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen mui ben quiser o que ama guardar, || a Santa Maria o dev ' a encomendar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quantos en Santa Maria || esperança an, || ben se porrá sa fazenda. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pod ' as cousas feas fremosas tornar || a que pod ' os pecados das almas lavar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ay, Santa Maria, || quen se per vos guia || quit ' é de folia || e sempre faz ben. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que en Santa Maria | crever ben de coraçon, || nunca receberá dano | nen gran mal nen ocajon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pora toller gran perfia || ben dos coracões, || demostra Santa Maria || sas grandes visiões. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen servir a Madre do gran Rey, || ben sey || que será de mal guardado, || com ' ora vos contarey. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pod ' a Sennor sen par || fazer oyr e falar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.III. é como Santa Maria fez estar o monje treçentos anos ao canto da passaryn[n]a, porque lle pedia que [lle] mostrasse [qual] era o ben que avian os que eran en Parayso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quena Virgen ben servirá, || a Paraysso irá. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tant ' é Santa Maria de ben mui comprida, || que pera a loar tenpo nos fal e vida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
En todo tenpo faz ben || a Virgen que nos ma[n]ten. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por razon tenno d ' obedeçer || as pedras á que Madr ' é do Rey, || que quando morreu por nos, ben sei || que porende se foron fender. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que serven todo -los çelestiaes, || guareçer ben pode as chagas mortaes. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Con seu ben || sempre ven || en ajuda || connoçuda || de nos Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De Santa Maria sinal qual xe quer || valrrá muito a quen en ela ben crever. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que pola Virgen leixa | o de que gran sabor á, || sempr[e] aqui lle demostra | o ben.que pois lle fará. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muit ' é mayor o ben -fazer || da Virgen Santa Maria || que é do demo o poder || nen d ' ome mao perfia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De toda chaga ben pode guarir || e de door a Virgen sen falir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non pod ' ome pola Virgen | tanta coita endurar, || que pois ela non llo aja | [con] ben a gualardõar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De todo mal e de toda ferida || sãar pod ' om ' a de ben [mui] comprida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Aquel pod[ed]es jurar || que é ben de real guardado || o que a Virgen Fillar || vay por seu acomendado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Maravillosos || e piadosos || e mui fremosos || miragres faz || Santa Maria, || a que nos guia || ben noit ' e dia || e nos dá paz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ena gran coita sempre acorrer ven || a Virgen a quen fia en seu ben. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LVI. é como Santa Maria fez miragre en Cunnegro por un crerigo que cantava mui ben as sas prosas a ssa loor, e prendérono ereges e tallaron -ll ' a lengua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que de terra | primeir ' ome foi fazer || ben pod ' a lengua tallada | fazer que possa creçer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Deus por sa Madre castiga | a vegadas ben de chão || o que faz mal, e muy toste | por ela o ar faz são. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pode por Santa Maria | o mao perde -la fala, || e ar, se sse ben repente, | per ela pode cobra -la. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Loar devemos a que senpre faz || ben, e en que toda mesura jaz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como aa Virgen pesa | de quen erra a çiente, || outrossi ar praz -lle muito | de quen s ' ende ben repente. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXVII. é do que tiraron os ollos, que sãou Santa Maria de Salas, e viu ben. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que faz o ome morto | resurgir sen nulla falla, || ben pode fazer que viva | outra morta animalla. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben sab ' a que pod ' e val || fisica çelestial. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Deus, que mui ben barata || quen pola Virgen cata. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pode Santa Maria | guarir de toda poçon, || pois Madr ' é do que trillou o | basllisqu ' e o dragon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que de Santa Maria | sa merçee ben gaanna, || de tod ' ocajon -no guarda, | ja non será tan estranna. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como quer que gran poder || á o dem ' en fazer mal, || mayor l ' á en ben fazer || a Reyn[n]a espirital. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen polo amor de Santa | Maria do seu fezer || algun ben, dar -vo -ll -á ela | que dé, se o no[n] tever. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Aquel que a Virgen Santa | Maria quiser servir, || quand ' ouver coita de monte | ben o pod ' ela guarir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen souber Santa Maria | ben de coraçon amar, || pero o tent ' o diabo, | nu[n]ca o fará errar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Se ome fezer de grado | pola Virgen algun ben, || demostrar -ll ' averá ela | sinaes que lle praz en. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito faz grand ' erro, e en torto jaz, || a Deus quen lle nega o ben que lle faz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tod ' aquel que pola Virgen | quiser do seu ben fazer, || cousa que lle faça mingua | grande non á de perder. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
E quena non loará, || a que todo mal || tolle e todo ben nos dá! |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben per está aos reys | d ' amaren Santa Maria, || ca enas mui grandes coitas | ela os acorr ' e guia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen os pecadores guia | e aduz a salvaçion, || ben pode guiar o[s] presos, | pois o[s] saca de prijon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Razon é grand ' e dereito | que deffenda ben a ssi || a que deffend ' outros muitos, | per com ' eu sei e oy. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Vertud ' e sabedoria || de ben á Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que faz os pecadores | dos pecados repentir, || ben pod ' os mudos e sordos | fazer falar e oyr. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como gradeçer ben -feito | é cousa que mu[i]to val, || assi queno non gradeçe | faz falsidad ' e gran mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXVII. é como Santa Maria fez en Portugal, na vila de Santaren, a hũa moller pecador que non morresse ata que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Se ben ena Virgen fiar || o pecador sabudo, || querrá -o na morte guardar || que non seja perdudo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran dereit ' é que mal venna | ao que ten en desden || os feitos da Groriosa, | con que nos faz tanto ben. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sen muito ben que nos faze | a Sennor espirital, || guarda -nos que non façamos | quanto podemos de mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Mui gran dereito faz | d ' o mund ' avorreçer || o que pod[e] amor | da Virgen ben aver. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tan gran poder a ssa Madre | deu eno fondo da terra || Deus d ' acorrer os coitados, | ben come en alta serra. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen na Virgen gloriosa | esperança mui grand ' á, || macar seja muit ' enfermo, | ela muy ben o guarrá. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben guarda Santa Maria pela sa vertude || sas reliquias, per que muitos reçeben saude. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Na de que Deus pres carne e foi dela nado || ben pode valer a todo perigoado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pode seguramente | demanda -lo que quiser || aa Virgen tod ' aquele | que en ela ben crever. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
U alguen a Jesu -Cristo | por seus pecados negar, || se ben fiar en sa Madre, | fará -ll ' ela perdõar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen ben fiar na Virgen | de todo coraçon || guarda -lo -á do demo | e de sa tentaçon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que en Santa Maria | todo seu coraçon ten, || [que quer que lle por mal façan, | todo llo torna en ben]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Jhesu -Cristo, | vedes a quem appareçe: || a quen o ben de seu Fillo | e dela aver mereçe. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Que por al non devess ' ome | Santa Maria servir, || deve -o fazer por quam ben | sabe serviço graçir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen aa Virgen santa | mui ben servir quiser, || conven -lle que a sirva | com ' a ela prouguer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Com ' é mui bõa a creença | do que non vee om ' e cree, || ben assi é mal creente | de non creer o que vee. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito deveria || ome sempre loar || [a] Santa Maria || e seu ben razõar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.[I]V. é como Santa Maria de Ribela non quer que arça outr ' oyo ant ' o seu altar senon d ' olivas que seja ben claro e muit ' esmerado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito per dev ' a Reyn[n]a || dos Çeos seer loada || de nos, ca no mundo nada || foi [ben] come fror d ' espin[n]a. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen quer mui ben pod ' a Virgen gloriosa || de door guarir, non será tan coitosa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria leva || o ben que p[er]deu Eva. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ontre toda -las vertudes | que aa Virgen son dadas, || é de guardar ben as cousas | que lle son acomendadas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Sennor que mui ben soube | per sa lingua responder || a Gabriel, mui ben pode | lingua muda correger. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Porque ben Santa Maria | sabe os seus dões dar, || muito per faz gran folia | quen lle vai o seu furtar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben como pun[n]a o demo | en fazer -nos que erremos, || outrossi a Virgen pun[n]a | como nos d ' errar guardemos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben parte Santa Maria | sas graças e seus tesouros || aos que serven seu Fillo | ben e ela contra mouros. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que Deus avondou tanto | que quis[o] dela naçer || ben pode avondar as outras | cousas e fazer creçer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen a omagen da Virgen | e de seu Fillo onrrar, || deles será muit ' onrrado | no seu ben, que non á par. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
As mãos da Santa Virgen | que tangeron acaron || Jesu - Cristo, mui ben poden | sacar presos de prijon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pode Santa Maria | seu lum ' ao çego dar, || pois que dos pecados pode | as almas alumear. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXVIII. é como Santa Maria do Porto guariu hũa moller dũa coobra que tragia eno ventre, e avia ben tres anos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como nos dá car[r]eiras | a Virgen que façamos || ben, outrossi nos mostra | como mal non ajamos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A de que Deus pres carne e foi dela nado, || ben pode valer a todo perigoado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito quer Santa Maria, | a Sennor de ben conprida, || que quand ' aos seus ajuda, | que sej[a] deles servida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que defende do demo | as almas dos pecadores, || os seus deffender ben pode | d ' omes maos roubadores. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De toda enfermidade | maa e de gran ferida || pode ben sãar a Virgen, | que de vertud ' é comprida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Que por al non devess ' ome a | Santa Maria servir, || deve -o fazer [por] quan ben | sabe serviço graçir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como pod ' a Gloriosa | os mortos fazer viver, || ben outrossi pod ' os nenbros | dos contreitos correger. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do Pastor bõo que connosçeu o seu gãado || ben pode guardar aquele | que lle for acomendado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben vennas, Mayo, | e con alegria... |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De spirital cilurgia || ben obra Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quem Santa Maria servir, || Non pode no seu ben falir. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 392 |
[Como Santa Maria feze estar o monge trezentos anos ao canto da passarỹa, porque lle pedia que lle mostrasse qual era o ben que avian os que eran en Paraiso.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 535 |
[Este miragre fez Santa Maria em Cunnegro por un crerigo que cantava mui ben as sas prosas a ssa loor, e prendérono ereges e tallaron -ll ' a lingua.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 571 |
[Como un cavaleiro servia Santa [Maria], e avẽo -lle que jugou os dados, e porque perdeu dẽostou Santa Maria; e arrepentiu -sse depois, e do pesar que ende ouve tallou a lingua; e sãó -lla Santa Maria, e falou depois muy ben.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 579 |
[E]sta é do que tiraron os ollos, que sãou Santa Maria de Salas e viu ben. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 727 |
[Como Santa Maria fez en Portugal na vila de Santaren a hũa moller peccador que non morresse ta que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 139 |
[Esta é como Santa Maria de Ribela non quer que arça outr ' oyo ant ' o seu altar senon d ' olivas que seja ben claro e muit ' esmerado.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 298 |
[[C]omo Santa Maria do Porto guariu ũa moller dũa coobra que tragia eno ventre, e avia ben tres anos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 351 |
A madre do Pastor bõo | que connosceu seu gãado ben pode guardar aquele | que lle for acomendado. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Proueyto grande e (con) ben uen aos homees da amizdade de guysa que segundo disso aristotiles. nehun homee que aia bondade en si non quer uiuer en fuesse abondado de todos los bienes que en el son. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal (del). que (teme) que sse mouera a dizerlo por algun ben e non por seu mal. a ssegunda guarda deuen (auer) os amigos enlas parauuas. gardandosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado (ou quelle) pode(sse) uiir mal por ende. pero disso salamon en ecclesiastico. quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el. outrossi non (se) deue rretraher nen posfaçer o hun ao outro. os seruiços e as aiudas que sse fezeren. e por ende disso talio que omees de maa uoentade son aqueles que rretrayen como en maneyra de afronto os bees e os plazeres que fezeron a seus amingos ca esto(nçe) non conuen a eles mays os que os rreçeben. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Outrossi sse deuen gardar que non descobrar as poridades que sse disseren hun o outro. e sobresto disso salamon que quen descobrir a poridade de seu amingo. destalla a fe que auia con el.a terçeyra garda he que omee deue ben obrar por seu amingo assi como lo faria por si mesmo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Verdadeyramente e sen enganno nehun deue omee amar a seu amigo. pero enla quantidade do amor foy (departido) entrelos sabios. ca os huns disseron que omee deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el. e sobre esto disso talio que esta non era amizdade con benõquerença mays era como (en) maneyra de merca. outros y ouo que disseron (que) deue homee amar a seu amigo quanto el ama (assi meesmo). e estos outrossy non disseron ben. porque pode seer que o amigo non sse sabe amar. ou non quere(n) ou pode(n) e por ende non seria conplida (a) amizdade que desta guysa ouuesse omee con seu amingo. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Pero mulleres ben podem ſéér persoeyras por padre, ou por madre, ou por auóós, ſe forem fracos por uellece ou por outra grande enfirmidade. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Mays aqueſte que acuſſa ſou yrmao ſobre tal razon como sobredicto e, deue a ſſeer deytado da terra, ſe non ſe quiſer acuſar de feyto que caeſe en dano do rey ou de ſua penſoa ou de ſous fillos ou de ſua muller ou de todo o reyno cumunalmente, ca en taes feytos ben deue a ſeer acuſado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Andados xxxa iijes anos do rreynado deste rey don Affonso, o Magno -et foy isto na era de nouecentos et sete anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et saseenta et noue ãnos; et o enperio de Loys en xviijto ãnos - en este ano pobrou el rrey don Affonso a cidade de Çamora, ca ante nõ era ben pobrada de gent[e] pollas guerras et pollo mal dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et el rrey don Ordono, logo que o soube, sayu contra el muy ben aguisado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et, segũdo diz dõ Lucas de Tuy, este Layo Caluo nõ querria seer juyz nẽ seer a julgar; mays pero, por que os omẽes bõos [o] tĩjnan por ben, que o tomou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Este alcayde Nuno Rasoyra foy omẽ que soube trager en seus juyz[o]s et ẽnas outras cousas que auja de fazer siso et curdura, et fazia todauja muy ben sua fazenda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Demays os mouros son muytos et muy ben guisados, et nos somos poucos et muy mĩguados d ' armas; et se, per nosos pecados, nos vençẽ seeremos todos mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
[et] por gardalla muy ben (et) oluidarõ (muy bẽ) suas mortes; et desta guissa acabarõ quanto quiserõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Ben uos digo, amjga, que me teño por mal[ã]dante et muyto me pesa de quanto mal el sofre; mays fio en Deus que aynda uerra sazõ que [o] eu veerey bem andante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et os castelãos fezerõno assy, et prouguelle muyto con a vijnda do conde et de quam ben se soubera vingar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Andados xiiijze ãnos do reynado deste rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de M et xiij ãnos; et o ano da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxav ãnos - veendosse este rey dom Bermudo tã maltreyto dos mouros, que tãtas uezes auyã corruda sua terra et quebrantada et guastada, enviou seu mandado a Garçia Fernandez, conde de Castela, et a dõ Garçia, o Tremedor, rey de Nauarra, que oluidasẽ os tortos que lles el fezera et que fezessem con el paz et a ouuesem todos tres en hũu, con sua postura ben firme, et que sse aiudassem et sacassem sua oste sobre os mouros, et que sse aj[ũt]assem a defender et a ffe, que sse perdia ia, se aquelo muyto durase. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Et este conde dõ Sancho amou seus poboos et defendeu muy ben a sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et lidarõ cõ el, et duroullis a lide ben quatro dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et ao ayo pesoullj muyto et disollj cõ muy grã saña: -Morreras en esta batalla auiltadamente, ben o entendo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 323 |
Eno rreynado del rrey don Fernando, que foy ena era de mĩll et sateenta anos, quando andaua o ano da encarnaçõ en mĩl et trijnta et dous anos, et o do enperador Corrado en doze anos - el rrey don Fernando, poys que ficou ben andant[e] et seguro en seu rreyno, sacou sua oste muy grande para yr correr a terra de mouros: a Portugal [et] a terra de Biamja, que dizem agora terra de Merida et de Badalouçe, que tĩjnã os mouros entõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 348 |
Mays todavia aos boos et d[e] boo entendemento pesou muyto, ca ben entendiã o mal que lles podia acaeçer en cabo, asy com̃o lle depoys auẽo, que naçeu ende muyto mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Et mandarm ' edes dar çem caualeyros moy bem armados, que vayam comjgo et muy ben guisados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Outro dia grã manana, quando o sol foy seydo, seyu o Çide cõ todos os seus do castelo, asy que nõ ficou dentro nẽgũu, se nõ dous omes de pee a que mandou o Çide que sarrasem a porta et se parasen ben suso a defender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 441 |
Et, desque forõ dentro, começarõlles a tirar cõ pedras, tam ben aos de dentro com̃o aos de fora, en guisa que matarõ o jnfante et o conde et (os) outros boos caualeyros cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 447 |
Conta a estoria que, eno [XIIIo] ãno del rreynado del rrey dõ Afonso, ouue este rrey batalla cõ Ben Alfange en Cõsogra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 447 |
Et en este ãno meesmo lidou dõ Aluar Fanges cõ este Ben Alfange en Al[m]odouar del Cãpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 447 |
Et pola grã uertude de Deus vençeu dõ Aluar Fanges et deu hũa muy grã ferida cõna espada eno rrostro a Ben Adfange, et foy muy maltreyto et muy quebrãtado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et os da villa esteuerõ en este buliço ben XX dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 525 |
Et aquela casa era muy ben çercada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 574 |
Poys que o el rrey tẽ por ben, nõ podemos y al fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Ben sabe Deus que da desonrra do Cide mj pesa muyto; et, quanto o mais ouço, tãto mj mais pesa ende; ca a y muytas rrazões por que [mj] deue a pesar: primeiramente polo meu, desi polo do Çide, desi polo de suas fillas; mais, pois que uiuas som, nõ e tãto o mal; ca, se foron desonrradas a torto elas, nõno mereçendo, podem seer uingadas a dereito, assi com̃o a mjña corte mandar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Et fezo Deus merçee que uos tirou de suas mãos et uẽestes [a]as mjnas, et eu ben andant[e] en uos cobrar". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 623 |
Ben deuedes entender que errauades en ello por mj o pedir nen rogar, poys que tĩjnades en curaçõ de as desonrar, com̃o dizedes que as leixastes; ca, poys ysto tĩjnades en voentade, a outro deuerades dizer que uos andasse en este casamento ca nõ a mj̃; ca nõ era eu para uos buscar ataas barregãas, nẽ seria cousa guisada de me ende trameter de tã maos feytos et tã sen Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Senor, ben uistes uos que non poyde eu y mays sofrer, estandome tragẽdo mal ante uos; ca, se ante uos nõ fosse, eu os faria castigar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Et, cõ grã pesar que auja, maldizia a ora en que naçera, ca ben llj adiuinaua o curaçõ o grã pesar que auja a auer delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 642 |
Et o Çide dissellj que fosse ben viudo et foy contra el porlo abraçar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 646 |
Et, desque llj ouue ditas estas razões, o almoxarife começou a pregũtarllj, por que o viu ome entendudo et sabio, por que asi paraua mẽtes enas cousas; et dissellj que llj dissesse o que llj queria pregũtar ben afeytamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 648 |
Quando o Çide soube como vĩjnã os jnfantes, seyos a reçeber ben ata seys legoas, cõ todas suas gentes, muy bem guisados de corte et de guerra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 650 |
Et o Çide foy cõ elles ben xij llegoas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 660 |
Muy ben se defendiã os cristãos, et tangiã tronpas et atãbores, et faziã muy grandes alegrias, asi com̃o o Çide mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 662 |
Et, quando rrey Bucar et seus reys jsto virõ, forõ muy marauillados, ca ben llis semellou que vĩjnã de parte do mar mays de saseenta mil caualeyros cristãos, todos brãcos com̃o hũa neue. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 709 |
Et mandou que, se o vissem ben andante, que sse foss[ẽ] para elle; et, se per ventura doutra guisa acaesçesse, que sse fossem cõ el para Çorica. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 726 |
Et defendeu muy ben o emperio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 744 |
Et o Myramamolim mandou trager a sua tenda et mandoa ficar a tenda en der[e]yto da del rrey de Castela; et veeõ suas azes paradas, ben acabdeladas de muytos mouros et muytos rreys et muytos omes onrrados, para les dar batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et, quando forõ ajũtados, disse ella com̃o tijn[a] por bẽ de dar seu yrmão el rrey ao conde dõ Aluaro en guarda, et que llis rrogaua que a conssellassem com̃o fezesse, ca ela nõ queria fazer nẽhũa cousa sen seu consello delles todos; pero todavia dizendo ben del conde, et que a elle conuijna que teuesse el rrey mays ca outro nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
"Toda creatura reuerte aa sua natura"; ca ben recudiu esta dõna aos nobles feytos del rrey seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 797 |
Et, desque os dictos rreis ouuerõ feytas suas vistas, el rrey dõ Fernãdo sayo ende et começou a andar pelo rreyno de Leõ, com̃o rrey et senor, veendo et liurando suas cousas a ben parãça de seu rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et uẽeo el rrey dõ Fernando aa çerca desta çibdad[e] desta guisa, segundo conta a estoria: seendo este rrey dõ Fernando eno rreyno [de Leon, andando por y fazendo justiça et ben parando o rreyno], ouuo de uĩjr aa villa de Benauent[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Senor, uos me deytastes a terra de mouros por meu mal, et aquel mal tornouse en ben para uos et para mj̃. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Et a cidade de Cordoua afortelez[ad]a de moradores et de omes d ' armas, et posta en recado como sse manteuesse, el rrey dõ Fernãdo tornouse ben andant[e] et onrado a Toledo, aa nobre rreyna dona Beringuela, que o atendia y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 830 |
Partida esta contenda do aluoroçamento que dõ Diego Lopez auja to[m]ado, et aueudo ia muy ben cõ el rrey dõ Fernando, com̃o dicto auemos, estando en Burgos, ouue de acaeçer que adoeçeu muy mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 831 |
Et el rrey estãdo en Palẽça fazendo esto, achou y muytos querelosos, et enderẽçoos ben ante que ende saysse, et matou y muytos malfeytores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 835 |
Mula he villa de gran forteleza et ben çercada, et o castelo dela he como alcaçer alto et forte et bẽ entorrado, et he auondad[a] de todos auondamentos de lauor de terra et de todas caças que a cõprida villa conuẽ, et de herdamentos de uinas et de ortas et de froytas et de montes et de grandes termjnos et de boas aguas; de todas cousas he conprida et auondada muyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 836 |
Et, el estando y cõ a rreyna sua moller et cõ suas gentes, segũdo contado auemos de suso, chegoullj mandado de dõ Afonso, seu fillo, que el enviara ao rreyno de Murça, en com̃o gãanara Mula et que fora ben andãte contra esses mouros que tã rebeldes estauã, et de com̃o quebrãtarã outrosi os mouros de Lorca et de Cartagena. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 838 |
Et ende foy entrando esse nobre et ben auenturado rrey cõ sua oste pela veiga de Grãada adeant[e], tallando et astragando quanto ante si achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 850 |
Et foy Gomez Ruyz, et os que cõ el acaeçerõ, ben andantes et entregados et vingados do dano que receberã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Os mouros conocerõno enas armas como era Garçia Perez, ca muytas uezes llas virã trager et ben as conoçiã, et nõno ousarõ cometer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 855 |
Pero, ante que sse huuyassem acoller, ficarõ y bẽ trezentos, ontre mortos et presos: et leuarõnos asi, ferindo et matãdo en elles, ben ata o castello, ata que os enbararõ todos dentro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 867 |
Ben dous meses passados, depoys que o jnfante dõ Afonso foy ueudo a essa sazõ de Murça, com̃o dicto he, veẽo y Diego Lopez de Faro seruir al rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 868 |
Desta guisa forõ esses almogauares dessa uez desbaratados; mays ben llj foy delles coomado depoys muytas uezes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 868 |
Outra uegada acaeçeu que, seguindo outrosi muyto os mouros hu , o maestre do Tẽple pousaua, por se vingar dalgũus noios et porlos escarmentar ende, caualgou hũa gran madurgada et deytouse en çiada ben a reyz da villa, ante do dia, daquella parte per u contra elle soyam seyr. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 871 |
Estes mouros de Seuilla, que el rrey dõ Fernando tĩjna çercados, de que a estoria departe en este lugar, aujã boa ponte bem rigea sobre barcos muy bõos et ben atados cõ cadeas de ferro muy rigeas et muy gordas ademays, per hu pasauã a Tiriana et a todas essas partes hu queriã, com̃o se fossem per terreo, onde auj[ã] gran guarnimento et g[ra]nde acorro ao seu çercamento, ca toda a sua mayor guarida per ali a aujã et dali lles vĩjna; et os que en essa Tiriana outrosi estauã, aquella ponte era o seu guarnimento et todo o seu feyto, et sen acorro dela nẽ ponto de uida [auian]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 871 |
As naues guisadas et enderẽçadas ben desta guisa, leuantouse fraco uento, nõ de grande ajuda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 893 |
Este nobre et ben auenturado et sancto rey, de que a estoria tãtos bees a contado, rreynou, segũdo diz a estoria, enos rreynos de Castella et de Leõ XXXV ãnos, desi finou ena nobre çidade de Seuilla, que el ouue conquista dos mouros, asi como a contado a estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 893 |
Et, poys que este sancto et ben auenturado rrey dõ Fernando vio que era conprido o tenpo de sua vida, et que era chegada a ora en que auja a finar, fez trager y o seu Saluador, que e o corpo de Deus, et a cruz en que esta a sua significaçõ del Nostro Senor Ihesu Cristo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 895 |
Capitolo do finamento del rrey santo et ben auenturado rrey dõ Fernando |
[+] |
1295 |
TC 1/ 895 |
Conprido et dito todo esto que o santo et ben auenturado rrey dõ Fernando, et a saluamento de sua alma [et a] cõprimẽto dos sacramentos de sancta jgleia fezo, et de todalas outras cousas que dictas sõ, diz a estoria aynda del(o) que, poys que seu Saluador, que he [o] corpo de Deus, ouue reçebudo, et adorada a cruz, et ouue tirados de si os panos reaes, com̃o dissemos, que foy chegada a ora en que seu Saluador enviaua por elle; et el, desque a ora entendeu que era chegada et uio a sancta conpaña que o estaua atendendo, alegrouse muyto, dando ende grandes graças et grandes loores a Nostro Senor Ihesu Cristo, demãdãdo a candea que todo cristão deue a teer en mão ao seu finamento; et deronlla; et, ante que a tomasse, tendeu as mãos contra o çeo, et alçou os ollos contra o seu criador, et disse: - |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 119 |
Esta troba fez Fernand ' Eanes porque quería ben a ũa molher e non lhe falou én, partindo d ' onde ela estava (Maria Martiz) |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 135 |
Esta cantiga foi feita a un juiz que non ouvia ben |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 137 |
Esta cantiga foi feita a ũu galego que se precava de trobar e non o sabia ben, e meteu -s ' a maneira de tençon con [E]steuan d a Guarda, e ' stevan lhi fez esta cantig ' ; e el andava sempre espartido, e nunca lhe entendeu a cantiga nen lhe soube a ela tornar |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 138 |
Esta cantiga foi feita a ũu que fora privado d ' el -Rei; e quando estava mui ben do amor d ' el -Rei apoinhan -lhe que era mui levantado como home de mal recado; e, aas veze[s], quando el Rei non fazia sa voontade, tornava mui manso e mui cordo e mui misurado |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 153 |
Esta cantiga fez como respondeu un escudeiro que non era ben fidalgo e queria seer cavaleiro, e el nono tiinha por dereito; e diss ' assi |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 157 |
Estoutro cantar fez de mal dizer a un cavaleiro que cuidavan que trobava moi ben e que fazia mui bõos sõos, e non era assi |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 174 |
E, porque é ben que o ben que home faz se non perca, mandamo -lo ' screver; e non sabemos máis dela[s] mais de duas cobras, a primeira cobra de cada ũa |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Parandosse a Responder por ela en juyzo. ben daquela guisa como se esteuesse en aquel estado en que estaua quandolla começaron a demandar. ca enton o julgador deue yr porlo pleyto adeant. e non ha por que (passar) contra o demandado por Razon (daquela cousa) que(el) amostra a assazon que a ha gaanado por tempo E esto ha lugar non tam solamente ena cousa mouele que ha de seer mostrada en juyzo. mays aynda enas Rendas e enas froytas que dela sayren despoys que o pleyto (for) mouudo sobre ela. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mays se tal Recado non podesse ou non quisesse dar. ben o poden apremear que este a dereyto deante o julgador onde o acha(se.) A XII he quando demandassen alguo seruo besta ou outra cousa mouel por sua................. demandassen ali deue responder onde for achado con ela. pero (que) el seja ........ |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 125 |
Proveyto grande e cõ ben uen a os homẽs da amizdade, de guysa que segundo disso Aristotiles, nehũ homẽ que aia bondade en si nõ quer uiuer en este mundo sẽ amigos; macar seia auondado de todolos outros beẽs que en el son. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 125 |
A premeyra he porque eles nõ poderian auer nehũ proueyto das rrequezas, sse nõ husasen delas, e tal huso deue seer en fazer ben, e ho ben feyto deue seer dado os amigos, e por ende os [que non an] amigos nõ poden husar das rrequezas que ouuerẽ, macar seian auondados dellas. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 126 |
E por ende disso Aristotiles que a mester que ante que tome omẽ amizdade con outro, que punne premeyramente se he boó; e esta cõnosçença non pode omẽ auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos e a amizdade non pode durar se nõ entre aqueles que an bondade ensi, onde por estas rrazões os que amĩgos se fazẽ ante que ben sse cõnoscan, legeyramente se departen depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 126 |
E amizdade an outrossi segundo natura aqueles que son naturaes de hũa terra, de maneyra que quando sse achan en outro lugar extranno an plazer hũs cõ outros e aiudançe en las cousas que lle sõ mester, ben assy com̃o sse fossen amigos de longo tempo. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 127 |
E por ende hũ filosofo a quẽ dizian mal de seu amigo, que dissera mal del, respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal del, que teme que sse mouera a dizerlo por algũ ben e nõ por seu mal. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 127 |
A terçeyra garda he que omẽ deue ben obrar por seu amĩgo assi com̃o o faria por si meesmo, ca assi com̃o disso Sant Agustino en la amizdade non ha hũ grado mays alto que o outro, e sempre deue seer ygoalmente entre los amigos; outrossi desto Tulio que quando o amĩgo uen algũa boa andança ou grande onrra que dos beẽs que se siguen dela deue dar parte a seus amigos. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 128 |
Uerdadeyramente e sen enganno nehũ deue omee amar a seu amigo, pero en la quãtidade do amor foy departido entre los sabios; ca os hũs disseron que omẽ deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el, e sobresto disso Tulio que esta nõ era amizdade con benquerença mays era com̃o en maneyra de merca outros y ouo que disseron que deue homẽ amar a seu amigo quanto el ama assi meesmo, e estos outrossy non disseron ben, porque pode seer que o amĩgo nõ sse sabe amar, ou non queren, ou non poden, e por ende non seria conplida a amizdade que desta guysa ouuesse omẽ cõ seu amĩgo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 16 |
Et os pastores que vierõ despoys buscarõ as pipas et outras cousas que fezerõ dos cornos queos seus gãados criauã ẽnas cabeças, que tangẽ et sonã moy ben por los montes; et esto asio fazem ajnda agora. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 291 |
"Tu sabes ben cõmo te eu ey seruydo, et cõmo eras poble quando eu vym pera ty, et cõmo es agora rrico, et Deus te bendisso aquela ora que eu em tua casa entrey; et agora rrazõ he que procure et ordene myña casa. |
[+] |
1301 |
GTL f. 1r/ 40 |
Et se p[as]sados son [...] dez dias e nõno tornarẽ, todo fica aquela igleja ou moesteyro e aquel çimyterio onde sse enterrou aquel corpo interditos ata que sseja conprida e regra e a [d]estituiçõ das cousas sobreditas ben e conpridamente. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Et esto seeria quando el prelado entendesse que deve amãssar la obra de la justiza por desviar escãdalo, acaesçendo sobre que cousa en que poda fazer merçed ; mays esto nõ a de fazer muy ligeyramente e a mẽos de saber se aquellos que fezerõ el feyto porque quer fa[zer] la justiça son poderosos ou muitos, assi como X arriba; ca entonçe ben la pode dexar por medo descandalo, pero nõ en todos: ca en todas guisas escarmento deve fazer en alguũs de aquellos que forõ comẽçadores ou mayorales en aquel feyto. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 32 |
Et poys que al escandalo poso pena de morte, ben sse deve entender que es pecado mortal. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 32 |
Et en tal rrazõ como esta dixerõ os Sanctos Padres que nõ peca mortalmente el prellado, maguer os outros escandalizẽ por rrazõ del, poys que el nõ a culpa; ca la verdat que tiene lo escusa solamẽte del pecado e mayormente el ben que faz. |
[+] |
1301 |
SAS f. 2r/ 42 |
[...] coussa syñal he os [...] primeyros doens dou Deus aos profetas [...] et fazer miragres e dar a quen el tev[...] por ben [...] et molleres de quen se el pagar quen ta[...] tomasse dineiros ou algo tenporal ss[...] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 15 |
Et foy Frixo ben andante por ello. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 16 |
Empero tomou seu acordo en se teer ben et guiar seu carneyro, et asy pasou o mar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 18 |
Et sobre esto estoue aly Jaason cõ a rreyna que era por casar et os outros gregos quanto por ben teuerõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et el rrey et toda a outra gente estauã en lugar que o viã todo moy ben quanto se aly fazia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et desi tomou o jugo que tragia, et poso lle lo ẽnas cabeças, et atou lle lo moy [ben; desi] meteu o tymõ do arado ẽno lugar donde deuya estar, de guisa que se teuese moy bem. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et derõ vozes a Jaason por lo cõfortar, et esforçarõn o que fose adeante por acabar seu feyto; ca aquelo moy ben ya, graças a Deus et estonçe cresçeu lle o coraçõ |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 24 |
Et aynda, conta o autor, que [aquela] meesma que lle dera cõ que nõ temese nada et ho fezera seguro que ouvo grande medo, a qual era Medea, que estaua em hũas fiestras onde via todo moy ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Et mãdou a Jaason et a seus seruẽtes que se tirasem d ' aly, que nõ seria ben dos ollos que an de orar de os outros ende estar, nẽ catar, as cousas de puridade cõmo era aquelo que ella avia de fazer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Et deytou y hũas pedras que trouxera de cabo de Ouriẽte, et areas da rribeyra do mar Ouçeão d ' aly donde as laua ha cresçent et a [mj̃guant], et ella das que tij(ñ)a colleytas de media noyte, et as de leychuza cõ carne que avia en ellas; et cõ todo esto as entrañas de hũ lobo enbre, [et a pel] da serpente a que chamã Çelindro de Çino -feo cõ suas escamas, et hũa moleja de çereuo; et sobre esto o vico et a cabeça de hũa corua que avia pasados ben noueçẽtos ãnos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Et pois que ouvo esto feyto cõ as cousas cõtadas et cõ [mjll] outras que nõ cõtamos aqui, et tomou hũa pertega de oliua que estaua ja seca dias avia, et chegou se ao caldeyrõ, et uolueo as eruas todas cõ ella de çima ata fondo mesturãdoas moy ben hũas cõ outras. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et tu ben podes apoer quanto quiseres que [nõ] avias ventos cõ que a mjña terra podeses vij̃r mays cõmo os ouviste para vij̃r para o meu rreyno et a mjña casa et tomar y moyto do que te aplouo, asi os deueras asperar para vij̃r a mj̃, et onrrar -me, et galardoar os plazeres que de mj̃ tomaste. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et por grande me terria et o seria se aos que esto nõ cõ medo duldan em ello que lles lo eu podese dizer: ' Et creede por çerto que asy he, que el me enviou sua carta d ' elo ' Et mays ¿por que me querelo eu que quedou o ben fazer et do marido tardjneyro que me nõ veẽo veer? |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et entendeu bem as rrazões et o que deuyam y a julgar, mays diso a as dõnas deesas: ' nõ coydedes que eu nõ entendo ben esta rrazõ, o que cada hũa de vos ha dito, et o que deuja julgar mays do que a mj̃ [pertẽesçe], aqui o quero dizer ante estes dioses et deesas uos todas tres sodes mjñas parentas, et as duas mjñas molleres. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et seredes ende querelosas de mj̃ que julgaua ben querença et a bando. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et logo cõmo chegarõ as deesas, et Mercurio cõ ellas, forõ todos [seer] [0] Et [demãdou] lles Paris que era aquelo que queriam; et rrespondeu Mercurio logo que a pleito vjñã ant el, et teuerõ por ben de dar [o] avãtage a Juno de dizer primeyramẽt. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et fezerõn o por rrazõ de jũtar fremosura a fremosura, en que podes entender asaz quan fremosa sõo eu et teño que deues para mj̃ julgar a maçãa onde te digo que se a tu a mj̃ das, que te acharas ben d ' elo et naçer te a ende tãto ben et tãta onrra que nũca seeras myngoado de nẽgũa cousa que mester ouveres. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 52 |
Et sobre esto eu sõo ligeyra de pees, et caualgo ben, et teño armas [apostamẽt], et tiro çertamente de balesta et sen aqueste nome Palas, a mj̃ chamã Mjnerba. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 52 |
Et mostrã me a mj̃ estes dous nomẽes esto, ca o que me dizẽ Palas, sõo deesa de batalla, et corro mõte et caço Et quando d ' alo veño, tã fremosa me paro que nẽgũa d ' elas nõ ygoaria comygo en paresçer ben onde teño que por todas estas cousas, ou por qual quer d ' elas, que deuo eu de aver a maçãa demays tu, Paris, deues valer por armas et por caualaria; et de cõmo sõo eu mẽestra et deesa, que te ey de gardar et ajudar en elo para seer tu ben andante et se quiseres, oje me podes gaañar para senpre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 52 |
Aynda che digo al, que se eu de aquesta vez en ty falezco que a maçãa para mj̃ nõ julgares, feyto acõtesçera y por que tu te arrepentiras et nõ te valrra nada et se orellas as, ben deues esto oyr ' |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 52 |
Et conta a estoria que ela veẽo tã fremosa que entre as duas deesas nõ avia quen tã ben pareçese [do] seu [liñagee]. diz outrosi que ela et Juno et Palas que de hũ abulorio veẽ, segũdo as estorias dos seus gentijs cõtã, et que era Venus moy ben tallada de corpo et moy ben ensinada et ben rrazoada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 52 |
Et quando me ouvo gaañada, teuo se por ben aventurado. outrosi quanto he en dar juyzo et dereyto, eu sõo çerta que tu dereyto faras. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 53 |
Et d ' estas rrazões departo [eu] asy: que a terra et o rreyno, que a deesa Juno rrazoou por sy, que ben he verdade que son rriquezas en que a grandes viços et [deleytos]; mays esta nõ he rrazõ de fremosura outrosi do que diso a deesa Palas, que he señora da batalla, et que daria ventura et donayro a quen quisese ca he d ' elo poderosa; digo que a batalla he grãde gloria para aquel que a vençe et grãde onrra, et cresçe lle poder; mays a batalla nõ a de fazer cõ a fremosura. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 54 |
Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 56 |
[disy] Paris, cõmo era mançebo entendido et sabedor, ante que aly viese pensou en seu coraçon que el rrey et a rreyna que algũas demãdas et pregũtas lle fariam et pregũtariã de sua [fazenda]; et por aquesta rrazon trouxo cõsigo [o] pastor, seu amo, et algũus dos outros pastores [auçiaos] que sabiam outrosi de sua fazẽda, et cõmo fora achado ẽno mõte do val de Astra. et Paris rrespondeu a el rrey et a a rreyna et aos outros, seus yrmãos, et diso asy: ' señor rrey, aquel que me a myn achou et me criou foy este pastor que aqui esta, et outros pastores cõ el de aqueles que estonçe eram y, et ajnda fasta agora son viuos et saãos o dia de oje et se [vosa] merçede for et teuerdes por bem que venam ante vos, señor, a elles preguntade, et elles vos contaram todo o feyto da verdade ' et el rrey et a rreyna et seus fillos entenderõ moy bem cõmo el tragia todo seu feyto por rrecado, et cõmo era sesudo et de bõo entendemẽto, et cõmo de todas estas cousas el avia fama et loor et prez; et tenya[n] lo por moy ben rrazoado et de dereyto juyzo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 69 |
Mays, señores, poys o dia ven he mester que nos armemos et que nos acaudillemos moy bem nos et nosas gentes et poñamos moy ben nosas azes por tal maneyra et por tal rrecado que se Leomedon a nos vier, que o vaamos logo ferir primeyramente sen nẽgũ outro deteemẽto em tal [guisa] que nos nõ teña por gente vil et maa et sem rrecado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 70 |
Et poys ja he dia, he ben de se armar nosa gente. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 70 |
Et catey os matos et os lugares espessos et as ortas por tal se esto acaesçese, que eu soubese ben a terra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 70 |
Et cada hũ teña cabo sy suas gentes ben guisadas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 70 |
Et este seera ben estar ante as naves. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et el RRey Nestor, cõmo caualeyro esforçado, rreçebeu o moy ben et moy [ardidamẽt], et prouuo moyto aos seus por que o virõ tã esforçado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et ya coydando ao colpe cõmo os fereria brauamente mays Leomedõ castigaua bẽ todos los seus, et mãdaua lles que ferisen moy ben aqueles cõ que topasen. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Ca bem vio et ben entẽdeu que se nõ podia d ' aly partir sen moy grande perda et dãno. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Despoys que a lide foy partida, et foy tan ben lidada, entrarõ todos ẽna çidade. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 76 |
Et era rrico et ben ensinado et ouvo sete fillos de sua moller. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Et el rrey [rrespondeu] lles asy: ' veer me ey cõ meus rricos [omes], et rresponder vos ey ' Et diserõ estonçes Vlixas et Diomedes: ' pois, rrey, entre tanto se vos por ben touerdes, daremos nosas dõas que tragemos para dar ' el rrey touo o por ben et estontõçe elles tomarõ de seus caualos que tragiã, et derõ logo a el rrey et desi por sua corte a outros et en cabo pedirõ lle que fose a sua merçede de lles leyxar yr veer as jnfantas, que lles queriã dar outrosi suas dõas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Et el rrey tovo o por ben et mãdou lles entrar a elas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et cõmo se fezo Vlixas louco por nõ yr ẽna hoste Logo que Vlixas et Diomedes ouverõ cõ Achilles aquelas palauras, entẽderõ as jnfantas aquel feyto et toueron por ben de se calar aquela ora. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et ben no podia fazer ca nõ avia el ajnda senal de barba en seu rrostro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et el parou mentes a a jnfanta et vio cõmo era fremosa et ente(n)dida et tãto se pagou d ' ela que lle queria moy grã ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et aly era costume de seyr as vergẽes duas et duas, ou tres, ou quantas quisesen a solazar, et a espaçiar -se por ese mõte tã alonge da ermyta quanto quisesen -et esto tã -ben de noyte cõmo de dia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Pero, poys que tu es de ydade de entẽder ben et mal, et feziste o que tu sabes em mjña casa, o que tu deueras de escusar et de aborreçer, por tal cousa et erro que feziste teño que mereçes pena mortal et quero que faças emẽda d ' elo, et que m ' o pages logo ' estando en estas rrazões, chegou a jnfanta cõ seu fillo Pirro ẽnos braços; et deytou se cõ el ante seu padre, et pedio lle por merçee que se quitase d ' este feyto, et que ouvese cõ el piedade, et que nõ ficasen desenparados ela et seu fillo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et pasadas as vodas, gisou el RRey Licomedes moy ben a Achilles de bõa frota, de [homẽs], et de armas, et de viandas: et foy se para a oste de Greçia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 89 |
Et Agameno(n), des que lo veu, conforto o moy [rrizeamẽte] et moy ben, dizendo -lle asy: ' meu yrmão, seede çerto que nẽgũ nõ entenda que uos avedes tã grã coyta nẽ tã maa ventura por la desonrra que rreçebestes; ca os [omes] que muyto onrrados forõ et gaanarõ grã prez nõ cõquerirõ nẽ gaañarõ suas terras com lagrimas nẽ fazendo doo; mays quando rreçebiã desonrra de algũ, logo catauã engeño et arte cõmo fosem vengados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 89 |
Aqueste tal se o bẽ padeçe ou o ben sofre, poja et alcãça noble prez et grãde valor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 91 |
Et chegarõ todos moy ben guisados [ao] plazo que lles poserõ a a çidade de Atenas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 92 |
Agora leyxa o conto a falar d ' esto por diujsar as feyturas dos que criarom Troya Beneyto de Santa Marta, que tornou esta estoria em françes et que nõ quiso leyxar nẽgũa cousa de [escripuyr] do que fezerõ os que çerquarõ a Troya et esso meesmo dos que a defendiã, segundo que o el aprendeo por Dayres, quer nos agora mostrar dos que se y [açertarõ] de cada hũ que semellança avia ca Dayres, de que o el aprendeu, andaua os catãdo hũus et outros quando [poyan] suas tregoas de vn mes et ou de mays ou de menos ca el ben sabia dos troyanos quaes erã cõmo aquel que era natural de Troya et viuya entre elles. mays fazia moyto por veer os gregos por achar çertamẽte en todo et cõplir verdadeyra mente sua estoria. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 92 |
Et os corpos erã ben longos et moy bem feytos |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 93 |
Et falaua moy ben en maneyra que o nõ podia nẽgũ rrepre(n)der de palaura que disese. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 93 |
Das feyturas de Menalao Menalao, seu yrmão, foy ardido et cortes et nõ era de corpo moy grãde nẽ moy pequeno mays era moy fremoso et moy ben feyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 93 |
Et era moy esforçado et moy rrico, et pagaua se de todo ben et leyxaua se amar a todos |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 94 |
Et nõ era moy grande de corpo nẽ moy pequeno, mays era moy sesudo et falaua moy ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 95 |
Et avia o nariz curuo et era tã ben rrazoado, et falaua tã bem que õme nõ poderia achar seu ygoal. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 100 |
Et todas las puridades dos dioses, ela (a)s adeuyñaua moy ben de todo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 100 |
Et ben semellaua que a sua boca era de donzela atan aposta que semellaua que rrija. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 100 |
Et estauã lle tam bem panos que nõ podiã mellor. ella nõ tragia as espaldas curuas mays moy dereytas et mesuradas et de moy bõo talle, nẽ moy anchas nẽ moy estreytas. ella avia tal corpo (et) os seus peytos [erã] tã blancos que mays nõ podiã seer. ella avia os braços longos et as mãos moy fremosas et os dedos longos et ben feytos. en pero digo vos tãto que cõmo quer que era moy fremosa (que era) tam alegre que moytas vezes paresçia sandia, ca tã leda era et tãto era en ella o plazer do coraçõ et en tal guisa que todo õme se pagaua de falar cõ [ella] por que se rrazoaua tam bem, que a todos [aplazia] quanto ella dezia et todos se maravillauã de sua fremosura. et quando algũ saya a rreçeberla, fazia ella tã bõo cõtenẽte que nõ a ẽno mũdo õme que ende nõ fose moy pagado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 101 |
Et trouxo de Maçenas çen naues moy ben basteçidas de quanto menester aviã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 101 |
Diomedes o arrizado trouxo outras çinquoeenta moy bõas et ben guarnydas de Arges, donde era señor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 101 |
El Rrey Polibetes, que foy moy brauo caualeyro, aduso sete naves de terra de Melibia, ca esta terra nõ he ben poblada nẽn o era ajnda tãto cõmo agora en aquel tenpo que aquela gerra foy dos outros rreynos. quero agora dizer que forõ moy fortes dos quaes foy hũ rrey que foy moy forte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 103 |
Et vos, señores, ben veedes a desonrra et o mal que el RRey Priamos [vos] a feyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 103 |
Et sen falla elles ouverõ mao cõsello et fezerõ grã sandeçe ca ben sabedes vos [cam] pouca da nosa gente, ẽnos tenpos pasados a, an destroyda et astragada moy abiltadamẽte toda sua terra, et matarõ quantos y avia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 106 |
Et mãdou apregoar que todos se apreçebesen cõmo en outro dia ben çedo andasem. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Ca sabem ben que nos enviou est outro dia rrogar el RRey Priamus moy [aficadamẽt] que lle desemos sua yrmãa Ansyona, et que nos nõ faria gerra, et que averia cõ nosco paz. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Et por ende, se por ben teuerdes, façamos em tal maneyra que nõ teña nẽgũ que lles fazemos soberuea nẽ senrrazõ nẽ torto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Et grã ben nos verra por ende. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 112 |
Et chegarom logo aly ben duzentos caualeyros [moy bõos] que o quiserom matar se se el rrey nõ metera em medio d ' eles. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 113 |
Da rrazõ que diso Eneas a el Rey Priamus Talefus, que era fillo de Ercoles, segundo que nos conta Dayres, et outrosy dez mjll caualeyros moy ben armados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 114 |
Et por esto me pesa de o veer morrer ' Achilles, quando lle esto oyo, rrespondeu lle moy ledamẽte, et diso lle que o tomase et fezese del quanto quisese et por ben teuese quando os de Mersa virõ a seu señor preso, logo se vençerõ et desanpararõ -n o todos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 114 |
Et fazer me as rriqua sepultura et todo meu dereyto et meu seruyço desi gardaras ben tua terra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 116 |
Et [Agameno] et Menalao et Nastor o vello et Ajas Talamõ et el RRey Çejas et ben outros trezentos rreys et prinçipes et duques et condes o vierõ logo veer sem mays tardar a a sua tenda. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 116 |
Et el RRey [Partemjsos?] et seu primo Erasmõ, que erã ambos moy mãçebos et moy ensinados [de] todo ben, vierõ y de terra de [Prionya]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 119 |
Et sen dulda era lles mester de os endereçar et castigar ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 119 |
Ca os gregos erã taes caualeyros et tã fortes et tã orgullosos et tã ardidos et de tã grã prez que se os troyanos nõ fosen bem armados et castigados ou nõ ouvesen medo ao prinçipe que aviã, tã sandiamente poderiã seyr que moyto agiña [poderã] seer mortos ou perdidos mays ordenarõ todos asi sua fazenda et fezerõn a tã bẽ que nõ podyã mellor mays ben vos digo que de hũa cousa os troyanos nõ aviã asperança nẽ sospeyta que fosen cõbatudos ẽnos muros. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 120 |
Et os da oste rreçeberõn o moy [ben] et moy sesudamẽte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 120 |
Et ben deujamos a entender que todo o mũdo avera que rretraer de nos por esta tardança que fezemos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 120 |
Et des oy mays eu nõ sey outro consello senõ o que uos agora direy que logo sem mays tardar apreçebamos nosas naues o mellor que podermos et poys que forẽ ben preçebidas de batalla, armemos moy bem nosos corpos et vaamos dereytamente a a villa. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 121 |
Et yam contra a villa quanto mays dereytamente podiã et moy ben enderẽçadas mays eu sey moy bem que tãta nõ averiã de força que nõ achem y quen lles vede o porto pero que ante que o dia sayo, moytos gregos tomarõ porto mays caramente o cõprarõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Ca virõ estar seus yamjgos moy ben guisados para os rreçeber. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et seguirõn o d ' asa vez ben mjll caualeyros de grã valor dos seus. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 128 |
Et ajnda esto fora ben se os en outro dia leyxasen folgar mays os troyanos nõ os leyxarõ fol(g)ar, que cõ elles nõ ouvesẽ batalla en outro dia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Ca era hũa cousa tã formosa de veer que qual quer que a vise que lle semellaua que se poderia moy ben defender aquela villa Eutor era prinçipe et señor de todo et bem o deuya seer de rrazõ ca en el jazia tãto bem et tãto entẽdemẽto que se todo o mũdo fose en seu poder, el o mereçia et o saberia ben rreger. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et era hũa das sete entradas que uos ja cõtey mays en aquesta porta nõ avia cubo nẽ balcõ nẽ arqueta mays avia y moy grãdes torres et moy espesas et moy bem lauradas, et grãdes carcauas moy ben feytas a cada parte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et foy caualeyro moy ardido et moy bõo cõbatedor et era ben feyto et ouvo grã prez en armas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et leuauã ambos tres mjll caualeyros [ben] armados et escudos leuauã a flores pỹtados Et Ector escolleu estes por que os coñosçia que erã de grã prez. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et era moy fremoso et moy ben ensinado et moy ardido et moy orgulloso, mays nõ era fillo da RReyna Ecuba. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et Antenor, seu padre, parou se logo deante et diso asy: ' Señor don Ector, ben vos digo que nũca me foy tã ben nẽ me toyue por tã garrido cõmo oje este dia, por que nos cõbatemos cõ aquestes que desamamos mortalmente que uos vierõ buscar aqui a esta vosa terra tã açerca. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et sabede que este RRey Fion trouxo aly hũ carro que era de grã rriqueza Ca el era ben tallado de cada parte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et por seer mays preçado avia as [rrodas] pregadas cõ chapas d ' ouro ben feytas et ben obladas [en deredor] cõ belmazes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et era moy bem laurado [per grande] mẽestria et moy ben pyntado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et aquestes todos yam cõ Eutor ben armados cõmo cõvyña a fillos del rrey. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et ben sey que taes son que [mãteerã] ben sua batalla mẽtre lles durar sua força. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 133 |
Et aly veeriades tremer toda a terra, et moytas cabeças armadas et moytas signas tẽdidas que pareçiã moy ben por la nobleza que aviã en si. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 134 |
Et ben vos digo que ante elles cõ Eytor quiserã yr que ficar aly mays nõ poderõ al fazer, senõ quanto seu padre touo por ben a hũ d ' estes diserom Menalus; et a outro, Jnfros; et a outro, Çirus; et ao quarto, Çelidones; et ao quinto, Hergamores; et ao sesto, Macramyael; et ao septimo, Sades de Vergel, et ao oytauo, Margariton et este era parẽte de Echilles por parte de sua madre que era filla de hũ rrey. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
Et leuou cõsigo tres mjll caualeyros ben armados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
A XIIIJa az giou el RRey Ypus, que era fillo de Mabõ, et leuou consigo todos los de terra de Esmenojos que tragiã todos arcos et seetas, et andauã ben encaualgados ẽna XVa az foy Brixas, et leuou cõsigo todos los de Artavia et esta az foy moy fremosa et moy forte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
Et Diomedes et Telenus et o moy fermoso Erualus fezerõ outra az, et mãtouerõn a moy ben, et forõ todos tres moy fortes caualeyros. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
Et Polibetes fezo outra az de todos los de todos los de Melibea que se defenderã moy ben outrosi Cimelios et Capedor de Capadia, que tragiã moy bõa gente, fezerõ outra az cõ todos los de Çipre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
Et as azes [per] todas forõ XXVI et forõ as mellores et mays temjdas que en todo o mũdo nũca forõ nẽ poderiã seer ca aly en esta az forõ tantos caualeyros armados, et tãtas as seetas tendidas, et tãtos os caualos de bõo prez, et tãtas as armas preçadas que seeria graue cousa de cõtar ¿que uos [direy]? nũca foy õme que en nẽgũ lugar podese veer tãtos [omes] ajũtados em hũ lugar pero ben vos digo sen mẽtira que o mays preçado et ardido d ' eles que se aly vio que ouvo grã pauor ẽno seu coraçõ |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et des oy mays seja ben çerto Meriõ que se o torneo quer mãteer, et se cõ Ector achar, que lle nõ podera escapar de morte por lo que lle fezo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et d ' esto pesou moyto a Monesteus, duc de Atenas, por que Troylos foy tã ben acorrido. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et todas las donas de Troya et os outros que ẽnos muros estauã, virõ moy ben quanto el fazia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et ao juntar que fezerõ foy a volta tã grãde que todo õme que podese escapar vyuo [que] escapaua ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et tãtos forõ y mortos, gregos et [troyanos], de aquela vez que seeria longa cousa de contar et os de Pira se ajudauã moy ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et cõmo quer que a nosa gẽte he moyta, se todos esteuermos en hũ lugar, menos acabaremos por ello mais vaamos topar en aquela az hu eu vejo estar moytas signas et moytos pendões [semellaueles] et bẽ garnjdos vaamos a elles et feyramos -los tã rrezeamente que lles façamos leyxar o cãpo ' Estonçe diserõ todos que ben lles prazia, et forõ contra elles. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et Menelao, que estaua en aquela az onde Polidamas queria yr topar, quando veu vij̃r contra sy seus yamygos armados et desejosos por lle fazer desonrra, diso [asi] aos seus moy agiña: ' [amigos], agora pareçera quaes sodes et os que me ben queredes et me preçades. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et vos ben veedes en cõmo este pleito esta. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et vos ben sabedes en cõmo party bem sempre cõ uosco mjña terra et meu aver et des lo dia que comygo viuestes nũca vos promety nẽgũa cousa que uos nõ atendese Et agora vos rrogo, por deus, que me dedes galardon, et que feyrades aqueles que aly veẽ que son nosos eamygos mortaes de tal guisa que me dedes vingãça do mal et desonrra que d ' elles teño rreçebido ca eu ante queria seer morto et desnẽbrado que nẽgũ de nos seer pusfaçado de cobardia ante quantos rreys et prinçepes et cõdes et duques (que) aqui son ajũtados et quando este estrayos que son [comygo] me ajudan tan sen arte, teño que moyto mays o deuedes vos fazer que sodes meus naturaes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et quando o sacarõ d ' ontre seus yamjgos, nõ coydarõ que [vjuer] podese por nẽgũa rrazõ que fose aquel dia ata a noyte Et el RRey [Menelão] fezo tã ben aquela ora que por força os moue(u) todos d ' aly et lles fezo leyxar o cãpo a mao seu grado mays enpero perdeu y moytos dos seus En aquesta ora chegou y en ajuda de [Menelão] el RRey Çelides, que era rrey de Façides; et era moy mãçebo et longo et moy ben feyto et moy fremoso. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et se lle a lança nõ quebrara, ben creo que nõ ouvera que se del temer depois. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et sabede que de aquela vez ficou Ector moy mal chagado mays eu ben sey que ante que se esta batalla parta, lazerara por esto o que nõ ouvo culpa. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 145 |
Et Ector caualgou logo [em] el desi chegou logo y Çeçiles et foy ferir a hũ almyrante por tã grande força que dou cõ el et cõ o caualo en terra Quintalis, seu yrmaão, chegou y logo et deu hũa tã grã ferida ao outro almjrãte por medeo das costas que lle poso a lança fora da outra parte et dou cõ el em terra do caualo depois de aquesto chegou logo y RRodomeos que outrosi fezo tã ben aquela vez que derribou dous bõos caualeyros desi chegou Çelibelan et foy justar cõ hũ cõde a que deziã Gelon de Val -frio et dou lle hũa tã grã ferida que lle nõ prestou a loriga et poso lle a lança fora da outra parte et deyto o morto en terra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 145 |
Et Disnarõ, seu yrmaão, foy ferir outro de tal guisa que o deytou morto do caualo em terra da outra parte Darastulus, o deçimo yrmaão, foy ferir a hũ caualeyro tã fortemente que derribou a el et o caualo d ' ensũu, et Ector veẽdo esto todo moy ben et parãdo mẽtes ẽna batalla. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 145 |
Et os dez yrmaãos de Ector se ajudarõ tã ben aquela vez que as azes dos gregos fezerõ (tirar) fasta fora |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 146 |
Et apresarõn o el et os seus que a pouco de tenpo lle [cortarã] a cabeça se y Ector nõ chegara mays Ector catou a Teseus et coñoce o moy ben et prouvo lle moyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 147 |
Et este Casibelam era moyto amado de seu padre por que era moy fremoso et moy bõo caualeyro en armas quando Eytor veu a Casibelã, seu yrmaão, morto, pesou lle moyto et começou de fazer grã doo por el et asesego seu elmo ẽna cabeça, et cobrio se moy ben do escudo et achegou todas suas cõpanas açerqua de ssi. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 148 |
Et librarõn o estonçe et foy lles moy mao de librar ca ante que o ouvesen tirado do poder dos gregos, morrerõ y mays de çen caualeyros dos mellores que el tragia ca cõmo quer que brauos vjñã, cõ taes encõtrarõ que ben lles dauã batalla sabede que de aquesta vez os troyanos forõ ben d ' aly mays sen dulta ao partir elles ouverõ o peor ca vierõ y os de Creta et de Pirra et ferirõ se de tal guisa que todos los espargirõ et matarõ mais de mjll estonçes mesturarõ se as azes de tal guisa que nõ o pode õme osmar cõmo forõ departidas sabede que aly ouvo moyto elmo desmẽdado, et moytas lorigas rrotas, et moytos escudos quebrados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 150 |
Et moytas vezes ben a grã peligro por la caentura que he grande. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 181 |
Et quando se ella ouvo a partir de Troylos, ben coydou logo a morrer cõ amor que avia del. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Cõmo se vay Brecayda para a oste Brezayda asy garnyda et apostada, quando foy fora da çidade. sayo a rreçeberla Diomedes et Talamõ et Vlixas et Ajas et Monesteus et outros ben çento et quareẽta caualeyros bõos, que os que mays pouco valiã eran rreys et condes et duques mays ella ya chorando tan de coraçõ que nõ avia cousa que a podese cõfortar ca avia grã pesar por que se partia de Troylus. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Et eu terria que me faz deus moyto ben se ouvese o voso coraçõ asi cõmo vos avedes o meu. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Et se o fazer nõ quiserdes, ben vos digo que tanto afan ey de sofrer por voso amor fasta que esto cobre de uos mays de hũa cousa ey grã pauor, que uos [que] desamades moyto a nosa gente et amades moyto os de Troya. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Et fazedes guisado, ca fostes entr eles criada mays por esto nõ deuedes de seer sospeytosa ca moytas vezes oy falar de moytos que nũca se virã nẽ se coñosçiã, que se depoys quiserõ grã ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Et esto muyto agiña pode cõtesçer outra cousa vos direy sabede que nũca ja -mays amey dõna nẽ donzela em esta rrazõ mays agora ben vejo et entendo que me tira o amor para vos et quer que seja eu todo voso en toda guisa. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Et nũca sera o meu coraçõ alegre fasta que seja çerto de voso amor et de uoso ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Et eu bẽ entẽdo que moy ben aventurado sera o que ouver o voso amor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 183 |
Et eu ben oy et entendi quanto vos plougo de dizer Et se asy he cõmo vos disestes, esto eu nõn o sey. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 183 |
Et queria lle a gẽte ben, et el a mj̃ Et leyxey a terra et as gẽtes cõ que fora criada (et) en que avia moyta onrra et grã rriqueza et todas las cousas en que avia plazer Et agora [son] fora de todo esto et por ende nõ he tenpo de falar en amor de -mays, bẽ uos digo et uos bẽn o [entẽdedes] que [nõ] ha dõna nẽ donzela que se tã agiña vençese que a nõ ouvesen por rrafeçe et nõ por preçada ca vejo eu que aqueles que tragẽ seu feyto cordamẽte et mays encuberto que podẽ, que adur se podẽ encobrir nẽ gardar que a as vezes d ' eles nõ posfaçem. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 183 |
Et por ende eu ben me gardarey, se deus quiser et vos sodes tã bõo caualeyro et tã preçado et tã palação cõmo me a mj̃ semella. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 183 |
Et ben vejo que nõ ha ẽno mũdo tam fremosa nẽ de tã grã prez que amar quisese nẽ algũa que uos leyxar quisese, nẽ entẽdades que uos eu leyxo por nẽgũa rrazõ saluo por que nõ ey voõtade nẽ [talente] de tomar entendedor mays de hũa cousa seede ben seguro que se mjña voõtade fose de eu amar a algũ, que nõ ha ẽno mũdo õme que mays quisese por amygo nẽ mais amase que a vos ' |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 184 |
Cõmo Diomedes [rrespondeu] a Breçayda Despoys que Brezayda ouvo sua rrazõ acabada, ben entendeu Diomedes que ella era de bõa rrazõ, (et) diso lle asy: ' [senora], acõmoquer que a vos nõ plaz de falar en este pleito, a vos dou o meu coraçõ; et poño en vos mjña asperãça et amar vos ey senpre de amor verdadeyro, asperãdo en vos merçede que me ajudaredes, avendo de mj̃ doo; et me tomaredes por voso leal amygo, ca eu por nẽgũa maneyra nõ poso cõtradizer ao amor que quer que eu seja voso todo quito. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 184 |
Et aquel que morre onrrado et cõ bõa fama do mũdo, aquel he ben aventurado por que a sua alma vay a grã prazer et a grã viço. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 184 |
Et senpre viuera em alegria et en ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 185 |
Et demays que eu [sõo] ben çerto en todo que ey de veer os troyanos destroydos et cõfondidos et por ende mays val goaresçer aca, ca peresçer alla cõ elles; ca sen dulta an de seer vẽçidos et presos et destroydos para sempre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Agora leyxa o conto a falar de Breçayda por contar a seutima batalla Despoys que as tregoas dos tres ãnos forõ acabadas et saydas, et que todos erã folgados et saãos, logo en outro dia sen mays tardar armarõ se todos da oste et os da çidade moyto agiña de bõas armas Et Ector sayo primeyro da çidade moy ben armado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et van cõ el dez [mjll] caualeyros (dos) seus vasalos en pus estes sayo [Troylus] cõ çinque mjll caualeyros bẽ armados cõ seus sobre -sinaes moy fremosos en pus estes sayo Paris, et vjñã cõ el todos los de Persia moy ben garnydos de todas armas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et en pus estes chegou Achilles cõ sua az moy ben aposta, et [vynã] cõ el sete mjll caualeyros en -çima de moy nobres caualos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et erã [senores] de [Calcedonja], et tragiã cõsigo tres mjll caualeyros moy ben armados en pos estes [vynã] todos los outros rreys que seria longa rrazõ de cõtar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et despoys de todos estes chegou el RRey Agameno et cõ el moytas bõas cõpañas moy ben apostadas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et yan cõ el os calçedonyos, que erã tres mjll caualeyros, en moy bõos caualos de Arabia, todos en hũ de consũu seus escudos enbraçados et yan moy brauos et moy yrados cõtra os troyanos mays Ector, que era nobre caualeyro en armas et avia a melloria dos de Troya, agillou cõtra elles cõ toda sua cõpaña que leuaua ben acabdillada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et Ector, quando esto veu, foy moy brauo contra el, et dou lle tal lançada por çima do escudo que a lança et o pẽdõ lle fezo sayr por medio das costas da outra parte Et el (RRey) Felis caeu morto en terra Et Ector tomou lle o caualo que era moy noble que fora d ' España, et dou o a vn seu vasalo que ll ' o ben seruio; et fezo cõ el moytas et bõas caualarias quando os calçedoneos virõ seu señor, RRey Filis, morto, forõ asi cõmo cães rraueosos aos troyanos et tã cruamete os feriã que se banauã en seu sangre d ' eles. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et comete os tã fortemẽte que matou de aquela esporoada ben çento, et foy lle moy graue de fazer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
vay enfingindo et alabando que andaua d ' ela namorado . Et dille que eu lle envio rrogar que nõ tome nojo nẽ saña d ' aquesto que ' lle envio dizer, ca ben çerta seja que ella he meu ben et meu amor ' Et estonçe o donzel tomou o caualo et foy se quanto podo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et eu bem sey que ante que pase o quarto dia, ante eu oyrey nouas, se ouver quẽ m ' as diga, que Troylos vengou ben esta desonrra et cobrou quanto perdeu. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et mays te digo; nõ era Troylos vilão que fose asi rroubado nẽ perdido nẽ prendido de nẽgũ ca ben sey que ẽno mũdo nõ ha mellor caualeyro que el et seguramẽte que el querra seer ben entregado d ' esta prenda. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et yndo elles asy vẽçidos et desbaratados, chegou Agameno cõ dez mjll cavaleyros folgados, que [vynã] todos moy bem armados de (elmos) [[de]] Pauyo enlaçados, et ben cubertos de seus escudos et tragiã suas lanças abayxadas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et [alguas] estauã aly que paravam ben mẽtes en quanto el fazia; pero encobrian o ben, et nõ faziã senbrãte que o viã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et diz Dayres que ben [quinẽtos] caualeyros virõ este torneo, et se pagaron ende moyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et cobrio se moy ben de seu escudo, et apertou bem seu elmo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Et por que Ector era mal chagado, el RRey Priamus mãdou pedir tregoas ca ben entẽdia que lle faria grã mẽgoa ca aqueles que ante erã cõ el vençedores, agora sen el seriã vençidos et desbaratados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
[Agora leyxa o cõto a falar desto por contar como Ector foy garido As tregoas forõ moy bem gardadas dãbaslas partes et goaresçerõ moy ben Todaslas chagas.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
[Et talloulle a chaga, en guisa que o nõ senteu, et garesçeo moy ben sen nẽgũ dolor.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
[Mays sua yrmãa Poliçena et Elena, sua cunada, nũca se del partiã, ca o amauã moy de coraçõ et seruyano moy ben.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
[Et as duas de aquestas ymagẽes erã a feguras de donzelas, et erã tan fremosas et tã ben feytas que mellor nõ poderiã seer, et semellauã angeos, tã fremosas erã.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
[Et por aquel se afeytauã as dõnas et as donzelas quando aviã de sayr a cõçello et por aquelo entendiã se se cobriã ben ou se se tragiã aposto en suas grilanda.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Et sen dulta o que esta ymagẽe fezo era moy bõo mẽestre de nigromãçia et sabia moy ben encãtar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 196 |
Et todos estes estormẽtos el tãgia moy ben et poya en elles notas et sones et cãtares. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 196 |
Et ella era moy ben feyta. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 197 |
Et ben gardaua todos aqueles que lle quisesen parar mẽtes que nõ fosen nojosos nẽ palrreyros nẽ posfaçadores nẽ desdenadores. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 197 |
Et ben pode dizer o que seu aver despende en tal obra que nũca se d ' elo deuja rrepentyr. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Sabede que se lle este pleito mays durara, que el viera a morte pero ya (a) veer moyto a meude et avia grã sabor de falar cõ ella, ca esto lle era hũ grã cõforto et ella ben entẽdia que ẽno mũdo nõ avia cousa que el mays amase et por esto lle era mays orgolosa et peor de rrogar, ca as molleres de tal maneyra son pero en todo esto nõ quedaua Diomedes de lle pedir merçee moy a meude et dizer que nõ poderia viuer se (por) ella nõ fose ca toda sua vida en seu poder estaua, et en ella era todo seu pẽsar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Et esto he grã maravilla que caualeyro tã ardido fose chagado de tã forte aficamẽto de amor et de tã grã cobardeza pero ben creo que nõ ha õme ẽno mũdo que moy de coraçon ame a seu señor que a as vegadas nõ tome cobardeçe en lle dizer algũas cousas ajnda que lle conplan et que lle estarã bem et por que seria mays preçado del. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 199 |
Et agora entendo eu et sey ben de çerto que o meu coraçõ vay moy coytado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 199 |
Et des oje sõo voso quito, et quero fazer todo aquelo que uos mãdardes et por ben touerdes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 200 |
Et as donas et as donzelas da çidade faziã grã doo por Troylo, que nõ a õme que as oyse et vise a que nõ quebrase o coraçõ, ca todos lle queriã moy gran bem, ca moyto era bõo caualeyro et aposto et fran et ben ensinado |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 276 |
Et [enviou] por por seu fillo Paris, que moy ben sabia en cõmo Achilles [quebrãtara] a postura et promessa que avia feyta a a rreyña. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 276 |
Ante lle começou de dizer asy: ' meu fillo, tu ben vees cõmo estou anojada et a mjna alma cõmo ja esta ẽno corpo cõtra mjña voõtade, ca nũca õme foy ẽno mũdo que tã astrosa ventura nẽ tã contraria ouvese cõmo a myña. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 276 |
Et tu ja ben vees que a [myña] vida nõ pode seer moyta mays hũa cousa te rrogo et te pido por la myña bendiçõ: que confortes a mjña alma et a de teu padre, et susteñas a [mjña] vida, et alyuyes o meu pesar, et confortes a mjña vida et o meu coraçon et rrogo te que outorgues o meu rrogo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 278 |
Et demays cõuẽ me de fazer o que vos mãdardes et por ben touerdes da outra parte vejo en este pleito grã trayçõ et grã mẽtira. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 278 |
Et achar la edes dentro ẽno tẽplo de [Apolonjs] fora da çidade et mãda vos ben fazer çerto que uos quer dar por moller a moy fremosa Poliçena. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 278 |
Et elles ben çertos son que depois que a ouverdes en voso poder, que senpre lles bem querredes; et amaredes seu bem et toda sua onrra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 279 |
Et des oy mays me crea moy ben, et nõ dulde de [mj̃] nada, et tire toda dulta et sospeyta do coraçon et rreçeba -me [en] tal amor que cobre em [mj̃] seus fillos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 279 |
Et deus por la sua merçede me queyra dar d ' elo ben et alegria. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 280 |
Et [partirõse] en quatro partes et poserõ entre si sinaes que cõmo visen ora, que seysen todos de consũu et de oje mays seja ben çerto Achilles que se ala ua, que lle cõuij̃ra de ficar aqui donde al nõ jaz |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 281 |
Et forõ os ferir ardidamẽt todos en derredor mays elles anbos defendiã se tã ben que era hũa grã maravilla. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 283 |
Et ben consentiã todos en aquelo que Paris queria. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 284 |
Et Achilles et Antilogus forõ moy ben vngidos et mirrados segundo sua ley. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et por esto ben sey que nẽgũ nũca me bendizera ca nũca foy cousa por que tanto mal ao mũdo viese cõmo por mj̃. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et vos, donas et donzelas, que sodes por mj̃ mezquinas et desanparadas -ca por mj̃ perdestes alegria et ben -, todas quantas sodes en esta çidade, se quer vos me vij̃de matar, ca em negro dia me vistes os dioses outrosy fazẽ sem rrazõ, ca nõ deujã cõsentir nẽ sofrer que sobre terra viuese a cousa por que tanto mal veẽo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et eu sõo aquela que nõ ey desejo de outra cousa, nẽ nũca ja -mays averey plazer nẽ ben nẽ cõforto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 295 |
Et [vynã] con ella mjll donzelas moy ben armadas et esforçadas et ardidas en -çima de bõos caualos de Arabia, bem [armados] et ellas ben ligeyras et ardidas et valentes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 338 |
Et mays ajnda semellaria bõo cõsello et saão -por aqueles que ficar quiserem - , que façam vijnr a Antenor, que he moy bõo caualeyro et moy sisudo et moy ardido et [valent] et moy esforçado a sobre guisa et este os mãterra et defendera moy ben et os sabera moy bem rreger et correger et ensinar onde et quando mester for. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 338 |
Et nõ lles vejo outro consello nẽ outro rrecado se -nõ aqueste demays sõo ben çerto que este vos seja padre et gardador et acollemẽto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 340 |
Et ante que fosem seys meses pasados, fezerõ hũa villa moy nobre et moy fremosa et moy forte et moy ben çercada de cada parte de marmore. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 340 |
Et quantos ẽno rreyno avia, todos yan cõ el por mãdado del rrey mays Antenor o seruya tan ben et tã lealmẽte que mellor nõ podia |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 341 |
cõmo os troyanos que escaparõ se forõ para Antenor A nobleza de aquela çidade et de aquel lugar cresçeu [per] toda [aquela] terra, et [per] todos los lugares foy sabido que ya moy ben a Antenor et a todos los seus ca avia hũa çidade moy bõa et moy rrica et moy abastada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 341 |
Et el, quando os vyo, rreçebeo os moy ben et ouvo cõ eles moy grã plazer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Óna outra parte outrosi diziã que Palomades fazia saber aos troyanos que avia o aver en sy ben contado et ben pesado et que o metera su o seu leyto, por tal que o nõ podesen achar, et que parasem bẽ mentes ẽno plazo que lles el posera, et que nõ entendesen mays, ca el lles cõpriria quanto lles prometera. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
[afiuzase] que manteuese en ben sua oste. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Et soubo se Vlixas tã ben encobrir da falsidade que fezera que Palomades se touo del por moy ben ajudado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Et tãto que os tres caualeyros virõ a mañãa, sobirõ en seus caualos pero ajnda nõ era o dia ben claro, mays a lua arrayaua moy ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 343 |
Et agora oyredes o mal que lles ordenou que nũca õme d ' eles escapase nẽ tornase a sua casa poys que Palomades, seu fillo, cõ [elles] nõ viera, et poys el sofria doo et pesar, nõ queria que elles sem pesar fosen quando el (RRey) Naupus vio que os gregos [vynã] cabo sua marisma de seu rreyno, fezo fazer fogos de noyte ẽnos penedos da rribeyra aly donde era o lugar mays peligroso et mays brauo en guisa que quando a frota viese, que os podesem ben veer do mar, et viesem aly por tomar porto et goaresçer da tormẽta. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 343 |
Et quando os gregos virõ aqueles fogos en tã altos lugares, ben coydarõ que a gente d ' aquela terra aviã d ' eles doo et piedade, et (que) lles faziã aqueles fogos en tantos lugares por que visen que era ali prouado et lugar de tomar porto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 343 |
Et elles [vinã] moy coytados da tormẽta en que andauã ben avia tres dias. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 343 |
Et eu ben creo que se nõ pode esta frota tãto gardar que nõ rreçeba dãno, por u for, de mal en peor de aqui en [deante] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 345 |
Et diso lle aquela meesma rrazõ: que Agameno lle queria grã mal, et que a ameaçaua, et que ẽno mũdo, nõ avia cousa [per] que lle [goareçer] podese ca el moy (ben) sabia, et todos los gregos lle enviarã dizer por suas cartas, a vida que ella fezera mẽtre el jouvera sobre Troya. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 345 |
Et en aquela sazõ que yam para ala, chegarõ ao rreyno de Messa et quiserõ yr tomar viandas mays el rrey lle lo defendeu moy ben quanto el mays podo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 345 |
Et [Sandruz] o fezo moy ben aquela vez, ca fezo maravillas que serã nomeadas para senpre pero el RRey Telefus o matou cõ hũa lança. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 345 |
Et Diomedes pesou lle del moyto, et ben o dou a entẽder ca aly donde jazia morto, o foy tirar [d ' ontre] os yamygos et o leuou en seu caualo et despoys se touo por sandio ca ante que ende sayse, rreçebeu moytos colpes mortaes mays cõ todo esto foy sospeytoso de sua morte et posfaçado et algũus diserõ que por que [Asandruz] perteesçia cõ sua yrmãa o rreyno, que Diomedes quisera a sua morte et lle prouuera d ' ela por tal que o rreyno ficase en el soo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 346 |
Et sen falla este rrey cõprou caramẽt a tardada et foy grã mal et grã pecado, ca moyto era bõo caualeyro sesudo et sabedor et preçado [ontre] los preçados mays ante que este libro seja acabado, oyredes cõmo depoys de sua morte foy ben vengado |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
En [Salemjna] moraua Treuerus, que era yrmaão de Ajas Talamõ, et nasçera depois del et ja sabia ben as nouas en cõmo seu yrmaão fora morto, et quaes forã ẽno consello, et quaes forõ ende sospeytosos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Et que mãdariã sobr este feyto cõmo se saluase d ' elo et se o cõ rrazõ et dereyto fezera, que nõ perdera por ende o rreyno nẽ myngoaria en sua fazẽda, cõmo quer que as gentes andauã dizendo o que lles ende semellase ca nõ seria ben tal cousa cõmo esta leyxar asi passar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Et avia nome Antigona et era filla del RRey [Lastigolẽ] et Alfinor, meu cõpaneyro, lle queria tã grãde ben que se perdia por ella. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Et el era tã bõo caualeyro et de tã grã liñagẽ que eu lle queria moyto grã ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Ca seu padre et sua madre et seus yrmãos a gardauã tã ben que [per] nẽgũa maneyra nõ lle podia nẽgũ falar afeytamente. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 354 |
Et toyue me por goarido et por bem aventurado et ben andante quando de seu poder foy saydo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 355 |
Et faz hũ rreuoluer que dura ben quinze [legoas] en derredor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 355 |
Cõmo RRey Ydomenes dou naues et gra(n)de aver a Vlixas, et o enviou (em saluo ata el RRey Alçeõ) Des que Vlixas contou a el RRey Ydomenes todas las aventuras et peligros que pasara, nõ ha õme que o contar podese -et o oyse - , que del nõ ouvese grande doo, et se ende moyto non maravillase Mays Ydomenes foy con el ledo, et rreçebeu o moy ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 359 |
Cõmo Vlixas casou seu fillo Telomacus [con] a filla del RRey Alçiom Ante que el RRey Alçion de aly partise, Vlixas lle rrogou moyto por afirmar mayor amor que dese a Neusica, sua filla -que era moy bõa donzela et moy ben ensinada - , a seu fillo Telamacus por moller Et el RRey Alçiõ o fezo moy de grado, et outorgou ll ' a ca entẽdeu que ela seria del ben casada et el d ' ela et des oy mays pode Vlixas folgar en paz ẽno seu rreyno, ca moytos peligros et moytas coytas a [pasadas] et mays [per] grã sazõ tẽerra cõ el a [vẽtura] cõmo quer que ẽna çima moy se lle ha de tornar aspera cõmo depoys oyredes ca por nẽgũa maneyra nõ pode esquiuar, [per] poder nẽ [per] saber que aja, que lle a ventura nõ aja de fazer grã pesar ca todas las cousas [per] que o õme ha de pasar, todas nõ as pode escusar da mesura et do poder et da ventura. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 363 |
Et fezerõ seus sacrifiçios aos dioses moy ben et moy rricamẽte, rrogandolles que lle desen verdadeyro perdon em guisa que a sua alma ouvese [bendiçõ] et nõ andase en pena desi entrarõ ẽno mar, et tãto andarõ fasta que chegarõ a sua terra a que deziã Paliotĩ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 364 |
Et el lle queria grã ben cõmo a [Hermyona], sua muller mays sabede que ontre elas era grãde desamor mortal et grãde jnvidia et çerto nõ forõ estas as primeyras conbooças que se mal quiserõ nẽ serã as postromeyras. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 364 |
Et ben coydaua [Hermeyona] que Andromaca lle defendia que lle Pirro nõ quisese ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 364 |
Et ben via que Pirro amaua mays a Andromaca et todo seu pensamẽto en ella era ca en todas las cousas lle semellaua que lle mostraua [bõo] senbrãte et bõo talente. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 364 |
Et diso lle asi: ' padre, señor, eu ben vejo que [Neuculamus] nõ me ama pouco nẽ moyto, ca Andromaca m ' o tolle et o alonga de mj̃ en maneyra que nõ synto del amor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et os çidadãos defenderõ moy ben a dona. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et diserõ lles en cõmo Orestes chegara aly, et cõmo fora [ben] coñosçido, et que o negara moyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et des aly forõ ben çertos que por el fora morto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 366 |
Et anbos [semellauã] ben o alto liñagẽ de que [vynã]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 366 |
Et nẽgũ õme nõ veu moços de tã grande entẽdemẽto nẽ cõplidos de tãto ben et nõ se deue nẽgũ de maravillar, ca todos [omes] de bõo lugar -et moormente aqueles que erã fillos de rreys - , senpre deuẽ a seer bõos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 366 |
Et ben dauã a entender o lynage de que [vinã]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 367 |
Et depoys que y forõ todos ajuntados, cõtou lles seu soño et diso lles asi: ' eu jazia en meu leyto folgando et semellaua me que via hũa fegura tã fermosa que nõ a ẽno mũdo pyntura nẽ outra fegura de õme nẽ de moller que nada valuese contra a sua beldade ca o seu paresçer era entre beldade de õme et de deus, ca me semellaua que traspasaua apostura de õme Et cõmo quer que se nõ ygoalaua cõ a de deus et eu ben sey que forma de õme nõ valrria contra ello nada ca mays rresplandeçẽt era que o sol nẽ as estrelas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 367 |
Et moytas vezes lle pregũtey que era aquelo que me dezia et el me mostrou hũ sinal que uos direy, ca ben me nẽbra mostrou me hũa [calba?] de uveso de pez moy ben labrada a a marauylla que tragia ficada en -çima do ferro de hũa lança. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 368 |
Et mãdo o gardar a aqueles que mays amaua et em que mays fiaua en guisa que por nẽgũa maneyra nõ podese sayr d ' aly nẽ chegar a el ca nẽgũa cousa do mũdo nõ temya tãto cõmo a el pero sabede que tã ben lle queria que nõ poderia mays mays el queria se gardar do soño se o podese fazer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 368 |
da forteleza que mãdou fazer Vlixas cõ medo Aynda cõ todo esto Vlixas nõ era ben seguro, nẽ seu coraçõ nõ asesegaua pensando ẽno sonno que sonara. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 368 |
Et as torres et os cubetes erã todos de marmore moy ben labrados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 368 |
Et a morada foy tã bõa que ẽno mũdo nõ ouvo mellor desi fezo gardar moy ben as portas et as saydas et entradas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 368 |
Et elles ben outorgarõ que a torto nẽ a dereyto nõ leyxariã ala entrar nẽgũa persona |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et Telogomus se guisou moy ben para yr buscar seu padre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et Telogomus se partio de aly soo et senlleyro que nõ quiso que õme cõ el fose et leuaua seu manto et sua saya et seus panos moy ben tallados et moyto apostos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et tã ben vestido ya que (du quer que o) visen, ben poderiã dizer que era (fillo de rrey.) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et soo ben çerto que avera comygo moy grã plazer et eu cõ el, ca sen dulta el he meu padre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et se -quer ben veedes que eu que nõ trago armada nẽgũa et solamẽte ey grã pesar por que me asi vedades a entrada ca ben ha dous meses que nũca quedey de dia nẽ de noyte andando por chegar aqui para o veer, ca nũca ja -mays o vy. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
(Ante o enpuxarõ moy ben.) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et tomou hũa lança ben forte et ben talante que tyña gardada de longo tẽpo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et ben coydou que asy queria fazer a el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
(Et logo veu ben sua morte.) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 372 |
Et mantouo seu rreyno moy ben en dereyto et en paz. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
(E por ende mandamos que cualquier que fezesse torto ou desonrra (a outro) en algua destas maneiras sobreõditas ou (de) outras semellantes (delas) que seja teudo de fazer emenda delo a ben vista do julgador.) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
(LEY OYTAUIA quen pode fazer desonrra. Desonrra ou torto pode fazer a outro todo home ou moller de des anos e medio aRiba porque ouueron por ben os sabeos antiquos que deste tenpo adeante (deue) auer cada huu entendemento para entender se faz desonrra a outro (ou non). (saluo ende) se aquel que o fesese fosse louco ou desmemoriado ..............seria tiudo de facer emenda de nehua cousa que disese ou fecese porque non entende o que faz mentra esta... ..............loucura. pero os parentes mais.... ......que ouuesen estes ataes ou os que ouuesen en garda (deuianos) gardar de maneira que non posan facer torto nen desonrra a outro. asi como en moytas lees deste liuro disemos que o deuen facer e se non o fecesen ben se poderia (facer emenda deles do torto tuerto que aquestos atales fizieren.) LEY IX. --(Contra quien puede ser fecha deshonrra, e quien puede demandar emienda della, e ante quien.) Tuerto, o deshonrra puede ser fecha a todo ome, o muger, de cualquier edad que sea, maguer fuesse loco, o desmemoriado. ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Ca guisada mandada emenda das desonrras e dos tortos que home Reçebe eno lugar hu for feita (ou) ante o julgador que ha poder de apremar o demandado asi como disemos eno T o das acusaçoes. LEY - X como o señor pode demandar emenda da desonrra que facesen a seu vasalon en despreçamento del Avendo alguo home seus vasallos outros liures que viuesen con el se estes rreçebesen torto ou desonrra poden eles demandar emenda. aos que os desonrraron eseu señor non poderia ende facer demanda (saluo) ende quando o torto ou a (desonrra) que taes homes rreçebesen lles fore feit(a sinaladamente por desonrra ou por des)praçamento do señor (e) enton ben......... .............quanto (he) en aquelo que............ ........del. outro si dizemos ...........sonrra fose feita a alguo Religioso ou freire de ordee en qualquer maneyra que seja feita que seu mayoral pode demandar emenda por el. e deuen facer esta (demanda) tanben (aos) fazedores da desonrra ou do torto como aqueles que (llo mandaren fazer) ou lles (deren) esforço ou consello ou ajuda para fazerla en qualquer maneira que seja. ca gisada consahe cosa es, e derecha, que los fazedores del mal, e los consentidores del, que resciban ygual pena. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XII. --(Que pena merescen los que quebrantan los sepulcros, e desotierran los muertos.) Deshonrra fazen a los biuos, e tuerto a los que son pasados deste mundo, aquello (que los huessos de los omes muertos) non dexan estar en paz, e os desotierran; quier lo fagan con cobdicia de lleuar las piedras, e los ladrillos, que eran puestos en los monumentos, para fazer alguna lauor para si, o para despojar los cuerpos de los paños, e de las vestiduras... ............................. adeueda que auia contra el....................... e peite a seus herdeiros outro tanto quanto era aquelo que deuia auer. e perga de mais desto a terça parte do que ouuer. (e) seja da camara del Rey. e aynda fique el (por) enfamado para senpre. e sse por ventura o que esto fezese non ouuese deuedo nehuu contra aquel doente que asy agraucase deue perder por ende........ ....................parte ....................... ouuer e auerlo a camara del Rey. e de mais desto deue fazer emenda aos parentes do morto da desonrra que fezo a el e a eles a ben vista do julgador do lugar. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Esto seria como si algun Cauallero, que estuuiesse en hueste, o en otro lugar, do ouiesse de lidiar, derramase contra mandamiento del Cabdillo, o fiziesse couardia, o otro hierro en fecho de armas, que se tornasse como en desfamamiento, o en desprecio de Caualleria; e por tal yerro como este, el Señor de la Caualleria le mandasse fazer (alguna) deshonrra, en manera de escarmiento, assi como si le mandasse quebrantar las armas , o tollergerlas, o le mandasse cortar la cola al cauallo o fazer otra deshonrra. LEY XIV..................... ............................ meter (en mans) daõquel a que fezo a desonrra que o castige con feridas de maneira que o non mate nen... .................ventura (non no) quisese meter en sua mao tiudo he de..... ................de peyto por el a ben vista do julgador. e se esto non quiser fazer deue desanparar o seruo de todo en lugar da emenda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Et disserõ que nõ fezesse mays tardada, mays que fosse tomar vengança de aquel trahedor, et que desto fosse el ben çerto que nõ auýa y tã alto muro, nẽ tã alta torre, que sse lles defendesse et que o elles nõ tomassen, et que destroyríã seus rreynos et todas suas cõpañas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Rrey Talamõ, sse me uós amades ou ben queredes, rrógouos que me vaades ajudar, ca, sse eu a uós ey, çerto sõo que aueremos gran gente. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Et sabede que serã ardidos homes et de grã ualýa et tãtos que ben poderemos entrar a terra del rrey Leomedón, a sseu pesar, et folgaremos en ela hũ ãno ou dous. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Estonçe lle disso Ércoles que dezía ben et que lle nõ podía dizer nẽ fazer cousa que lle mays gradesçesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Poys que Ércoles ouuo esta resposta de todos seus amjgos, fezo fazer quinze naos, et gorneçéoas moy ben de viandas et de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Et agisárõnos moy ben pera batalla, et basteçérõnos de armas et de beestarías et de dardos et de escudos et de pedras et de tódaslas cousas que auj́ã mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Esto sey eu ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Mays, senores, poys o día uẽ, ha mester que nos armemos et acaudillemos ben nossas gẽtes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Et façamos ben nossas azes, por tal maneyra et por tal rrecado que, se Leomedón a nós vẽer, que o vaamos logo ferir primeyrament, sen outro detẽemento, en gisa que el nõ nos teña por gẽte maa et sen rrecado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 218 |
Et segundo quanto eu creo, ben pareçe a nós todos que disso ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 218 |
Et catey as matas et os lugares espessos et as ortas, por tal que, se esto acaesçesse, que eu soubesse ben a terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 218 |
Et cada hũ teña cabo ssy suas gentes ben gisadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 218 |
Et esta seerá ben de estar ante as naos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 218 |
Mays uós por njhũa gisa nõ derramedes, mays estade moy ben quedos ẽno cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 218 |
Et depoys que a vila for vazía, nós seyremos das ortas, et meternos emos ẽna vila, et apoderarnos emos ẽnas torres et ẽnas portas dela, et basteçerlas emos moy ben de armas et de moyta gẽte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 220 |
Todos sse acordarõ et toueron por ben o conssello que Ércoles auj́a dito. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 220 |
Et ben sey que, ante que ende seiã partidos, y auerá moytos que saberã cõmo saben ferir de lanças et de maças et de espadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 220 |
Depoys que o día vẽo et o sol era ja claro, os lauradores da terra seýrõ a seus lauores, et virõ grãd oste gisada pera batalla, ca elles virõ estar tódoslos de caualo, ben armados et suas azes ben paradas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et el rrey Nástor, cõmo caualleyro esforçado, rreçebeo moy ben et moy ardidament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et segurament ben lles era mester o esforço, ca a lyde era moy braua et moy crua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Mays Leomedón castigaua ben os seus, et mãdáualles que os ferissen moy ben hu cõ elles topassen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Ben coydaría home que desta guerra podería ben escapar Leomedón, mays os gregos forõ logo sobre el et partírõnos anbos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et os troyãos andauã tã ben que tragíã malament os gregos, en tal maneyra que trijnta et seys caualleyros de moy grã prez dos de Greçia morrerõ y aquela ora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
El rrey Cástor, que sij́a sobre hũ bon caualo rroán de España et que estaua ante tódoslos seus, tã ben armado que nũca home ueu mellor, catou a Çésar, aquel que derribou a rrey Nástor, et veu que sse chegaua moy ben et que ajudaua moy ben os seus, et que nõ auj́a y njhũ de quantos el rrey tragía que sse tã ben cõbatesse, foy moy sañudo et leixousse yr aos troyaos et foyos ferir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et ben pareçía en seus escudos que anbos erã orgullosos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et alý foy grã doo dos que lle ben queríã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Coydades que vingey ben meu parẽt, que uós chagastes, en que me fezestes grã pesar de que ouuera de morrer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et ben juro, segũdo meu entẽdemento, que nõ yredes mão uazía da terra que coydastes cõquerir, que ja mays perderedes que nũca poderedes auer de gaãça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et, Deus querendo, bon peñor nos ficará aquí de uós, ca ben mill caualleyros jazẽ aquí mortos en este canpo de taes cõmo uós, que nũca nos farã noio ẽna nossa terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Agora creçerá o torneo et a prigón de Cástor será moy ben conprada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Vaámoslos ferir moy de coraçõ et liuraremos nossa tardança, ca ben entẽdemos que destroyrnos querẽ et cofonder. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et ben creo, poys tomada foy, que he sua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Sabede que, cõmoquer que era moyto ardido, en tal gisa foy desmayado que nõ soubo que fezesse, nẽ soubo de ssy tomar cõsello, ca ben ueu et ben entendeu que sse nõ podía partir de alý sen moy grã perda et sen moy grã dãno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et tragíã ben mill pendões baixos pera ferir ẽnos troyãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 226 |
Depoys que a lyde foy partyda, que foy tã ben lidada, entrarõ todos ẽna çibdade, et nõ acharõ nj̃hũ que lles dissesse por ende nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 226 |
Et ben me semella que foy fremoso don. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 226 |
Desý partirõ ben per seus amjgos o auer que trouxerõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 226 |
Et os rreys outrossý partirõ ben per suas masnadas os grãdes tesouros que rroubarã, et dérõlles tã grandes dões et ataes per que senpre forõ rricos et auõdados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 227 |
Agora leixa o conto a falar dos gregos porla moy fremosa obra que querrá cõtar; sse ouuer quen o ben diga, tã grã feyto nõ achamos entre tódolos que ja passarõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 227 |
Mays quen quiser saber as cousas cõmo auẽerõ, et este feyto todo cõmo passou, et quen gãañou en el ou quen perdeu, ou quen matou ou quen matarõ, ou quen foy couardo ou quen ardido, ou foy mao ou bõo, ou quen foy uilão ou paação, ou feo ou aposto, ou arrizado ou flaco, ou barnesco ou escasso, ou mãsso ou sañudo, ou quen ouuo grã prazer ou grã pesar, ouça a mj̃ o que lle eu disser, et ben me crea, que lle cõtarey segundo cõmo eu achey en escripto perla [mão] de Cornelio. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 228 |
Et era rryco et ben ensynado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 229 |
Et des oymays nõ preço mj̃a uida, nẽ dou nada por mj̃a caualaría, ca os deuses poserã en uós [c]ãto ben elles fezeron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 229 |
¡Ay, terra de Troya, auõdada de todo ben et que soýas seer ben seruida per mar et per terra, cõmo es agora destroýda et astragada! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 229 |
Pero se eu a tenpo fosse chegado que tomasse vingança de todo este mal que ey rreçebido de gregos, estonçe sería ledo; macar que soo desconfortado, auería todo ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 230 |
Et era bõa dona et fremosa et moy ben ensynada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 230 |
Depoys que el rrey Príamos chegou a Troya, et achou y jazendo mortos perlos prados os caualeyros da uila, et a terra toda destroýda et despobrada, et rroubadas tódaslas cousas, et ueu as grandes torres derrubadas et os tenplos da vila et tódoslos muros outrossý en derredor, et ueu outrossý derribadas tódaslas baruascãas, et nũca y poderõ achar nj̃hũa casa sãa, et ben se fezeron tres días, a el et aos que cõ el andauã, que nũca quiserõ comer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 230 |
Mays chorauã et fazíã doo por quanto mal alý vij́an et cõmo poderíã auer njhũ ben os que ante ssy tĩjnã mortos quantos amjgos auj́ã, et os outros todos erã catiuos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 231 |
Et aýnda ben pareçe agora en seus adefiçios que nehũa nõ foy mayor nẽ tamaña, nen coydo que õme foy que outra tal podesse veer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 232 |
Et podería home moy ben veer de çima toda a ujla en derredor per cada lugar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 232 |
Et sabede que as feyturas do sobrado que erã de ouro fino et os esteos de tódoslos paaços erã de cristal, moy ben laurados et todos en obra enleuada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 232 |
Desý os piares todos erã de cobre, en formas deytado et dourado moy ben en çima. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 232 |
Pero tanto uos digo que, do primeyro paaço ata o postremeyro, auj́a ben dez moradas moy ben feytas de moy bõas casas et de moy bõas torres, en que erã pintadas moytas bõas estorias estrañas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 232 |
Poys que a morada de Ylyón foy acabada per tal maneyra cõmo ey cõtado, quen a uisse ben podería dizer que ẽno mũdo outra tal nõ auj́a, ca estaua en tã forte lugar que pareçía que toda era en seu lugar et poder, et que faría quanto quisesse, et que nõ auería pauor de nj̃hũa cousa que fosse, sse do çeo nõ ueesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 233 |
Et cada hũ destes alcalldes auj́ã suas rrendas çertas, onde cada hũ podería ben mãtẽer mill caualeyros ben gisados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Agora diz o cõto que, depoys que el rrey Príamos acabou ben suas obras, et veu Troya ben pobrada, et tal que nõ temj́a nehũa cousa, ante deuj́a el por ela seer timudo, penssou que era tẽpo et sazõ de prender vengãça da desonrra que auj́a rreçebuda dos gregos, de seu padre, que lle matarõ, et de sua caualaría de Troya, et porque lle tĩjnã presa sua yrmãa Anssýona, que se lle nõ podía oluidar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Señores, senpre deseiastes meu ben et senpre ẽnos uossos corações lealment me teuestes amor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Et ben sabedes que he grã desonrra, yrmãa de rrey seer barragãa doutro rrey. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Mays pero, se por ben touerdes, ante que os cometamos, seméllame boa rrazõ de sabermos delles se nola querrán dar ou nõ, et, se nola dar nõ quiserẽ et ouueren sabor de auer cõnosco enxeco, faremos cortes cõuosco et cõ meus fillos, et acordaremos se lles faremos por aquesto algũ mal ou algũa guerra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Todos toueron por ben aquel cõsello, et respondérõlle que nehũ home nõ podía mellor dizer do que el dezía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Et en toda gisa yde cõ esta mãdadoría, ca nõ acharía quen tã ben a rrecadasse, se uós aló nõ fossedes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 235 |
Et foro ueer el rrey, et el rreçebeos moy ben, et madoulles dar quanto mester ouuessen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 235 |
Et coydou que era esculca que vĩjña esculcar sua terra, ca Peleus ben sabía que entre elles et troyãos auj́a grã desamor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 235 |
Rrey, uós sabedes ben cõmo et camaño torto lle tẽedes feyto, ca lle matastes seu padre et todo seu liñagen et a sua grã caualaría de Troya, et cõmo lle rroubastes a ssua terra, et cõmo lla destroýstes et queimastes toda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 235 |
Demays, fezésteslle outro mal, de que sse mays sente: adussestes sua yrmãa Anssýona, et agora está presa et en seruidũe, et nõ rreçebe ben nẽ onrra, aquela que deuera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 236 |
Antenor foy moy ledo et uesteu moy ben a ssy et a quantos tragía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 236 |
Et elles guyárõnos a hũ pumar moy ben chantado d ' áruores, hu el rrey sij́a. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 236 |
Quando Antenor chegou a el rrey, era ja ben ora de meodía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 236 |
Et por ende uos envía rrogar que lla dedes, ca, se lla derdes, agiña poderá seer ben casada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 237 |
Et ben uos digo que nõ quero por el fazer nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 237 |
Pero ben sey que fomos a Troya quantos rreys somos en Greçia prender vengança de hũa desonrra que el rrey Lẽomedón fezo a Jaasón et a Ércoles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 237 |
Et nõ me terría que era caualleyro, se a uós outros de mj̃ leuassedes, et ben o lazeraría quen o prouar quisesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 238 |
Desý gisárõsse ben de quanto mester auj́ã et, sen outro alongamento, forõ buscar al rrey Cástor et el rrey Polus, ata que os acharõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 238 |
Et sabede que aos de Troya que os preçamos nós moy pouco, et ante queremos que nos queyrã mal que ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 239 |
A rresposta que ouuo Antenor dos dous rreys nõ lle semellou bõa, nẽ lle paresçeu ben e en [c]ã mao cõtenẽte lle foy dita. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 239 |
Et foysse a el o conde Antenor et díssolle et demostroulle moy ben todo seu mãdado, que sse lle nõ oluidou cousa, assý cõmo lle mãdara el rrey Príamos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et ben ueu que andaua buscãdo sandeçe et grã loucura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et ben uos digo que, a meu coydar, graue seería a todo home de os fazer tornar alý onde saýan. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et el rrey chegou y cõ todas suas cõpañas et rreçebeos moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et ben uos dygo que estouemos en pouco de prendernos el rrey a moy grã desonrra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et, señor, ben uos digo que nõ poyde en el al achar senõ esto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et el deostoume moy mal et dýssome que por uós nõ faría mal, nẽ ben, nẽ dereyto, nẽ torto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et ben uos juro que, depoys que foy nado, nũca tã soberuo home vj, nẽ mays feyto a maa fe. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et cõuẽ que uos gardedes delles et que uos nõ fiedes en elles, ca elles saben ben que uós nõ os amades. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Et uós, señor, d ' aquí adeãt, parade mẽtes et tomade tal cõssello que, sse pleito começardes, que lle poñades tal çima que se uos torne a onrra et a prol, ca acho eu ẽnos sabedores que forõ ante que nós que senpre home deue ben parar mentes ẽno feyto que quer começar, a qual çima pode uĩjr. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Et mal aia quen o assý nõ touer por ben et quen lles nõ der o galardón, podéndoo fazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Et o meu entẽdemento he este: que escollamos de nossa gente tãta quanta entendermos que pera esto auõdará, et que seiã bõos caualleyros ardidos, et ben gisados de todas armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Et agora me dizede uossa voõtade, ca eu uos digo que, se me uós ben ajudardes, vengaremos a desonrra que nos fezeron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Agora me dizede o que y entẽdedes et o que tẽedes por ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Todos lle outorgarõ quanto el auj́a dito, et loárõno que dezía moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Éytor, tu es meu fillo primeyro et eu quero, sen dulta, que tu seias señor daquesta fazẽda, que eu ben çerto sõo que es moy bõo et moy sesudo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Et des oymays será ben coñusçudo o uosso prez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Mays o bõo et o atreuudo et pera moyto, que nõ dultar de passar coytas et afán et sofrer ben armas et o al que for mester, aquel por fillo o terrey et senpre farey quanto el quiser et senpre achará en mj̃ cõssello, cada que mo demãdar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Mays ben creo que nõ queyrã os déoses sofrer que sse os gregos assý senpre de nós rrían, nẽ que fique assý o pleito do torto que nos fezeron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Et ben nos deuemos esforçar por prender uẽgança delles et da desonrra que auemos rreçebuda, et áqueuos aquí a mj̃, que seerey o primeyro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Mays, señor, quérouos dizer hũ cõssello, porque penso que he bõo: se me creer quiserdes, de tal gisa o cometamos que aiamos ende onrra, que ben sabedes uós que o feyto de armas he mayor de quántoslos outros son, ca este he o mayor enxaltamento que ẽno mũdo ha et o mayor abaixamento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Demays, sabemos ben que son moy fortes gentes et moy esforçados, et an toda a terra de Eyropa, que tẽ a terça parte do mũdo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Esto sey eu moy ben et assý o aprendj́, quando me uós alá fezestes yr a lles demãdar sua ajuda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Outros moytos ouuo y que disserõ o que por ben teueron, et cada hũ disso seu cõssello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 245 |
Et por esto uos digo que aquesta he çima de meu cõssello, que vaamos tomar uẽgança da desonrra que tẽemos rreçebuda dos de Greçia, ca eu sey ben, sen falla, que escaparemos por ende cõ onrra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 245 |
Et agora vẽen a tj todas tres per meu mãdado, que julges y o que por ben toueres. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 245 |
Agora sey eu ben que a déosa nõ me faleçer[á] da promessa que me fezo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 245 |
Et por ende terría por bon cõssello se uós touessedes por ben que eu fosse a Greçia cõ peça de caualeyros, por lles fazer algũ grã mal ou por cobrar Ansýona. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 246 |
Eu sey ben que, se nós formos y cõ el, que os gregos nos darã Anssýona, ante que seia hũ ãno, et farã cõnosco paz et nós cõ elles, a nosso prazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 246 |
Et desto me faço agora grã sabedor et grã m[a]estre et ben uoslo digo outra uez que, sse Pares trouxer moller de Greçia, nũca hũ de nós escapará sen grã coyta, ca logo uerrã os gregos sobre nós, et quebrãtarã per força o Aylión, et nõ acharã lugar tã alto que nõ derriben, mao nosso grado, et matarã padres et fillos, et destroyrã o rreyno, et nõ ficará y yrmão nẽ parẽt. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 246 |
Desto seede uós ben çertos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 246 |
Et por esto seería ben que Pares nõ faça esta passaien, ca eu uos faço bon pleito que, sse alá passa, que per uosso grado mao seerá. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Quando todos aquesto oýrõ, pagárõsse ende, et rrijrõ moyto, et disserõ que cada hũ tijña por ben quanto Troylos dezía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Amjgos, uós sabedes ben cõmo os gregos matarõ a rrey Leomedón, meu padre, a grã torto, que era nosso señor natural, et toda nossa linagẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Et eu quería, se uós por ben teuessedes, que puñassemos de a tomar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Et por ende uos rrogo que me digades en cõmo tẽedes por ben et me cõsselledes en cõmo eu faça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Mays quero ante saber de uós o que y queredes fazer ou que tẽedes y por ben; ca, se me cõsellardes, el yrá y, ou, senõ, ficará. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Et cada hũ diga seu cõssello, se he ben ou mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Et creede que nõ seerá al feyto, senõ quanto uós cõssellardes et quanto por ben teuerdes, ca moy grã dereyto he de dar cõssello a aquel que o demãda, et aquel que o demãda de lle nõ seýr de mãdado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 249 |
Et ben he assý cõmo rramo de trahedor todo home que a sseu señor encobre sua perda ou seu dãno ou o cõsella mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 249 |
Sabede que el afirmou que aýnda auýa de vĩjr tal sazõ en que Troya perdería o sseu grã brío et o seu grã poder et o seu ben et a sua rriqueza, se Pares, seu fillo, adussesse moller de Greçia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 249 |
Quanto ben tu agora ás, outro tanto mal queres auer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 249 |
Et logo as naos fezeron laurar, et forõ moy ben gisadas et gornidas de quanto mester ouuerõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 250 |
Et mostroulles todo esto moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 250 |
Et estes erã moy bõos et moy ben gornidos et moy sabedores de batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 250 |
Amjgos, uós jdes agora a Greçia et rrógouos que uossa proheza et uosso ardimento, que senpre ouuestes et donde auedes grã prez, que uos seia agora ben mostrada, ca uós ja sabedes moy ben o mal et o torto que auemos rreçebudo dos gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 251 |
Et esta j́nssoa auj́a hũ tẽplo antigo, rrico et moy marauilloso et moy ben feyto et de grã nobreza. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 252 |
Pares era moy fremoso caualleyro et moy grãde de corpo et moy ben tallado, et mellor pareçía que quantos outros cõ el andauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 252 |
Et andaua moy ben gornido, el et tódoslos seus, de quanto mester auj́ã, ca tã poblement nõ andaua uestido home de sua conpaña que nõ semellasse que era príncepe ou duque ou grã señor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Et pero era moy sisuda et moy rrica et pareçía moy ben, sabede que todo esto, nẽ quanto al ha ẽno mũdo, nõno preçaua nada se nõ fosse fazer oraçõ a aquela festa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Et depoys que o veu et cõ el falou, quísolle moy grã ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Et Pares era moy ardido et moy esforçado et moy sesudo, et parou moy ben mẽtes ẽno moy fremoso cõtenẽt de Elena et ẽno seu catar et ẽno senbrãt que ela fazía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Et ben entẽdeu per y et soubo que o amaua de coraçõ, et nõ lle pesou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Mays ben osmou ela que a uerría el depoys veer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 254 |
Et ben uos digo, segundo o pleito está, que solament en penssarlo he estraya cousa, ca en tal gisa está gardada que nõ ha ẽno mũdo cousa per u a podamos auer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 254 |
Et eu ey ja sabudo de moytos, et creo que uós ben çertos sodes, que tódoslos desta terra nos desamã mortalmet, ca tãto mal nos fezeron que nõ poden cõnosco põer pleito, nẽ amjzade, nẽ segurãça nehũa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 254 |
Et por ende a mj̃ semella que seería ben de rreçeberẽ de nós dãno, ante que sse ende preçeban. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 255 |
Poys que Pares sua rrazõ ouuo acabada, catarõ todos moy ben sua fazẽda cõmo faríã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 255 |
Pares fora moy ben andãt. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 256 |
Et se nõ fora porque estauã todos moy ben armados, nũca tornarã a Troya, donde seýrã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 257 |
Mays Pares tragía cõsigo moy bõos marineyros, et tã ben sabíã marear que toste tomarõ porto en Ténedon. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et dona Elena fazía senbrãt que quería morrer cõ pesar et cõ coyta, et fazía grã doo, et chamaua moyto seu señor Menelao et sua filla Herméona et sus yrmãos Polus et Cástor et seus amjgos et todos seus parẽtes et sua herdade et seu paresçer et sua fremosura et sua onrra et sua rrequeza et seu prez et seu ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
¿Coydades que uos está ben o que fazedes? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et des oymays nõ ha ja aquí dulta de fazer ben a quen ela quiser. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Mays, poys el quiso assý, ben [n]os cõuerrá de sofrer o que uós quiserdes, querendo ou nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et por ende, ben aia quen nos ben fezer des oymays et nos onrrar; et quen o assý fezer, fará grãde esmõla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et ben uos juro que ja por senpre, mẽtre que eu viua, uos seerey leal esposo et amjgo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et quen a mj̃ amar, a uós amará; et quen a mj̃ seruir, a uós seruirá; et quen a mj̃ ben quiser, a uós querrá fazer prazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et al uos prometo, que eu nũca ja mays farey nehũa cousa que uos caya en pesar, nẽ que uos enoje, mays farey todo quanto quiserdes et por ben touerdes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Amjgo -disso ela - ben uos juro que eu ey tamaño pesar ẽno meu coraçõ que nõ ha ẽno mũdo moller tã coytada cõmo eu sõo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Ca se o eu agora nõ quisesse fazer, todo uosso prazer, ben ueio que me nõ ha mester et que me ualerá moy pouco, ca ben sey eu que, querendo ou nõ, que me cõuerrá cõsentir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et por ende nõ me ha mester de me anparar nẽ de rrefugar, senõ consentir o que por ben touerdes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 260 |
Et Pares et seus conpaneyros sobirõ en seus palafrẽes, mays ante se gorneçerõ moy ben de moy bõos gornimentos de Greçia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 260 |
Et tãto que sse virõ, rreçebérõsse moy ben et fezeron grãde alegría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 260 |
Et fezo moy grãde alegría cõ seu fillo, a que quería moy grã ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 262 |
Et cõmoquer que era sua nora, sabede que Écuba moyto a amaua, et tãto a onrraua cõmo se fosse sua filla, o que agora fazẽ poucas sogras, ante lles buscan quanto mal poden a aquelas que suas noras son, et prométẽlles moyto ben deãt et detrás cortã delas, et andan senpre buscando se acharã algũ mal que digã delas, et tal cousa lles asacã que nũca foy dita nẽ penssada, et nũca en al he seu penssar, senõ en uoluer mal entre elas et seus maridos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 262 |
Ben sabede que agora naçe tal rreferta per que será Troya destroýda et despoblada, que nũca ja mays y auerá morada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 262 |
Fugamos de aquí, ca tenpo he ja; ca ben sey eu que nõ poderemos chorar quantas lágrimas nos cõuerrá de chorar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 262 |
Grãde ben deseiara et moyto deue grãdesçer a Deus, se lle quisesse dar a morte, ante que visse aquel tẽpo que eu ey de veer, ẽno qual se mouerá mortal door et coyta et nossa maauẽtura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 263 |
Et Agamenõ, poyslo veu tã triste, cõfortoo moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 263 |
Et tódoslos bõos se ensaiarõ ẽnas coytas que sofrerõ, ca todo aquel a que tollẽ sua terra, et rreçebe os grãdes colpes, et sofre as grãdes coytas, et ha de mãtẽer as grãdes masnadas, seẽdo proue et mj̃gado, aqueste atal, se o ben passa ou o ben sofre, poia en grã prez et en grã ualor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 263 |
Et depoys que nós todos formos ajuntados et ben gisados de batalla, ben sey que so o ç[e]o nõ ha forteleza nẽ torre nẽ vila nẽ çidade nẽ castelo que sse defender possa a nosso poder. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 264 |
Et aparellarõ todos suas naues, et gorneçérõnas moy ben de armas et de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 264 |
Et chegarõ todos moy ben ao prazo que lles poserõ aa çidade de Etenos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 266 |
Beeyto de Santa Marta, que tornou esta estoria en françés et que nõ quiso leixar nehũa cousa de escriuir do que fezeron os que çercarõ Troya, et esso mijsmo de aqueles que ha defendíã, segũdo cõmo o el aprendeu por Dayres, quer[n]os agora mostrar dos que sse y açertarõ, de cada hũ sua semellança; ca Dayres, de que o el aprendeu, andoos cõtando hũus et hũus, quando poýñan suas trégoas de hũ mes ou de mays; ca el ben sabía dos troyãos quaes erã, cõmo aquel que era natural de Troya et ueuj́a entre elles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 266 |
Et por ende leuaua tã grãde afán et paraua ben mẽtes en tódalas cousas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 266 |
Et as façes deles erã moy fremosas et ẽnos corpos erã ben longos et ben feytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 267 |
Et falaua tã ben que lle nõ podería home trauar en palaura que dissesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 267 |
Et era moy sisudo et moyto acordado et moy mãsso, et mostraua senpre ben sua rrazõ en praça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 268 |
Et nõ era moy grãde nẽ moy pequeno, mays era moy fremoso, et moy ben feyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 268 |
Et era moy esforçado et moy rrico, et pagáuasse de todo ben, et leixáuasse amar a todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 269 |
Ajas Talamõ ualj́a moyto, et sabj́a moy ben cãtar et tãger tódoslos estormentos, et ferament trobaua ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 270 |
Ulixas vençeu a todos de beldade, et nõ era moy grãde de corpo nẽ de pequeno, mays era moy sisudo, et falaua moy ben, et entre dez mill nõ podería õme achar tã rreuoluedor de preytesýa, nẽ tã grã bulrrador, que el nũca dería uerdade hũa ora; mays enpero era moy entẽdudo et moy cortés. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 270 |
Dyomedes foy moy ualẽt, et era grãde et grosso et quadrado, et auj́a o rrostro moy brauo et moy felón, et prometía moy ben seu auer, et era moy ardido et orgulloso et moy temudo en armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 270 |
Nástor era longo et anch[o], et deuj́a seer moy ualẽt segundo suas feyturas, et auj́a o nariz curuo, et era tã ben rrazoado et falaua tã ben que lle nõ acharíã seu jgual. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 270 |
Et era home que cõsellaua ben a qualquer home que lle demãdasse seu cõssello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 271 |
Palamades era moy ben feyto, et nõ era grosso, mays delgado ẽna çentura; et era mãsso et mesurado et grãde de corpo et moy plazenteyro, et auj́a os cabelos louçãos et leznes et longos et as mãos brãcas et os dedos longos et ben feytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 272 |
Breçayda foy moy comunal en seu grãde, et dyreyuos cõmo: ela nõ era grãde nẽ pequena, mays a grã marauilla era ben tallada et moy fremosa, et, segundo me Dayres faz çerto, mays brãca foy que a neue nẽ que frol de lilio, cõmoquer que jaquanto a desafeaua as sobrẽçellas, que auj́a juntas; mays auj́a os ollos moy fremosos et moyto apostos, et falaua moy ben, et era de moy bõa rresposta et de moy bon donayro et moy graçiosa et moy mãssa et moy vergoñosa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 273 |
De todo ben se pagaua, tãto que nũca se outro rrey tãto pagou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 273 |
Mays, sen falla, nõ o podera fazer mellor de quanto o fezo aýnda que en ssy mayor poder ouuesse; ca sabede que, quanto el era mj̃gado en seu pareçer et en sua fremosura, que todo o cobraua en fazer ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 273 |
Et auj́a cabelo crespo et preto, et era tã brãco ẽno corpo que nõ podía mays, et era moy nẽbrudo et moy ben feyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 273 |
Et ja mays nũca fezo thesouro, saluo de proheza, que lle ficou sobre todos, et bon coraçõ que auj́a de fazer ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 273 |
Et cõ todo esto era tã ben feyto ẽno corpo et ẽno rrostro que nõ achariades nehũ tãto, et segurament, cõmo diz Dayres, ben pareçía caualleyro estando en praça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 274 |
Et cõmoquer que anbos se semellassen, auj́a entre elles hũa estremãça, ca Deífebus era bon caualleyro d ' armas et moyto arrizado et moyto ardido, et seu yrmão Lenus era home de grã siso et sabía ben adeujñar tódaslas cousas que auj́ã de vĩjr. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 275 |
Et era moy aposto et moy mesurado, et auj́a seu cabelo lezne et ben aposto, et os ollos uerdes et cheos d ' amor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 275 |
Et era home de bõo entẽdemento et falaua tã ben et tã saborosament que o amauã todos quántoslo uij́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 275 |
Et auj́a o nariz alto por mesura et a boca ben feyta et dentes ben postos et brãcos et o queixo quadrado et o colo longo et as espádoas anchas et os peytos moyto enformados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 275 |
Et auj́a as mãos et os braços moy ben feytos, et era ben tallado ẽna çentura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 275 |
Et uestíasse senpre moy ben, et estáuãlle moy ben os pãnos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 275 |
Sabede que dos de Troya nõ auj́a y mellor caualleyro nẽ mays vrgulloso, senõ Éytor, seu yrmão, que foy segurament señor de armas sobre tódoslos do mũdo, segundo Dayres afirma, que ueu todo et que nũca mẽteu de nehũa cousa que dissesse; ca el diz que Éytor foy frol de tódoslos caualeyros et seu yrmão Troylos que lle teuo moy ben lealdade et hyrmãdade, en seer moy bon caualeyro et moy paação et moy cortés en proheza, et outrossý en seer moy grãado sobre todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 275 |
Et era moy lidador et moy fardido, et ajudáuasse moy ben de todas armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 276 |
Eneas foy moy groso et moy pequeno a grã marauilla, et foy moy sisudo en feyto et en palaura, et era moy ben rrazõado, et falaua senpre ben cõ todo home, et era de bõa barata, et fazía todavía sua prol, et sabía moy ben trager sua fazẽda, et, se algũ en el demãdaua cõssello, senpre llo daua moy bõo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 276 |
Antenor foy longo et delgado, et era moy ben rrazoado, senõ que auj́a moyta palaura et fazía senpre a rrazõ longa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 276 |
Et se algũ quería mezclar algũ seu amjgo cõ el rrey, el o sabía moy ben liurar per sua fremosa rrazõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 276 |
Et era moy fremoso et moyto ensinado et moy loução, et foy moy ben feyto et delgado ẽno corpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 276 |
Et seruía moy ben a sseu señor, quando o uij́a en grãdes pressas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 277 |
Et foy moy ben feyto ẽnas espádoas, et ouuo fortes braços et fortes peytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 277 |
Et quando cataua a algũa parte, ben semellaua a sua catadura de home fardido et de mesura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 277 |
Andrómaca foy moy ben tallada et tã brãca que dona nẽ donzela nõ podería seer mays. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 277 |
Et ouuo sua gargãta tã brãca que lle pareçía moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 278 |
Et, sen dulta, sabía moy ben quequer que auj́a de vĩjr et tódaslas poridades dos dioses, que ja mays ela adiujñaua todo et mostraua a çima das cousas que auj́ã de acaesçer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 278 |
Et ben semellaua que a ssua boca era de donzela. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 278 |
Et ela auj́a o colo longo et dereyto quanto lle auj́a mester, et estáuãlle tã ben pãnos que nõ poderíã mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 278 |
Et auj́a os braços lõgos et as mãos moy fremosas et os dedos longos et ben feytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 278 |
Et todo home se pagaua de falar cõ ela, porque sse rrazoaua tã ben que era marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et tódoslos grãdes señores et os que os ajudauã basteçerõ ben seus naos de omes et de armas et de tódaslas outras cousas que mester auj́ã, assý cõmo aquelles que queríã yr sobre seus jmĩjgos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
A estoria cõta que Agamenõ, que foy prínçepe et señor desta hoste, que trouuo de Maçenas çẽ naos, moy ben bastidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et Caupos et Ajas et Elenos adusserõ çinquaeẽta et sete do rreyno de Logres, moy ben gornidos de omes et de armas et de condoyto et de tódaslas outras cousas que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Idomjnís et Darío adusserõ outrossý sesseẽta naos do rreyno de Crete, moy ben gisados et moy ben fortes cõtra tódaslas tormentas que podessen vĩjr. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et el rrey don Preteselaos et Matoá et don Pelidre et os fillos de rrey d ' Anasi adusserõ quareẽta ben gornidos de terra de Traça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et Achiles outrossý trouxo de terra de Frisa, que era porto de mar, çinquaeẽta, moy ben gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Trófilos, hũ rrey preçado que foy moy benquisto dos gregos, adusso da j́nssoa de Basdón dez naues, outrossý moy ben gisadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Euriplos de Orcomedia, que era home de grã poder, adusso y çinquaeẽta, moy boas et moy ben gornidas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Diomedes, o arrizado, adusso y outros çinquaeẽta naos, outrossý ben gornidas, d ' Angẽs. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et esta terra nõ era ben probada en aquel tenpo que aquela guerra foy. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et uós, señores, ben veedes a desonrra et o mal que el rrey Príamos nos ha feyta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et somos aquí todos juntados por tomar ende uẽgança. por que nũca esto mays possa seer rretrahudo, nẽ rreferido, aos que depoys de nós vẽerẽ; que, quanto aos que ante que nós forõ, ben sabemos, grado a Deus, que nũca lles fezerõ nehũa cousa que sse lles tornasse en desonrra, nẽ aos que deles vẽerõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et ben outrossý deuemos nós assý a fazer, ca nos deuemos gardar de fazer nosso abaixamento, nẽ cõsentir sojugamento en nós, nẽ ẽnos que uerrã depoys de nós. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et, sen falla, elles ouueron mao cõssello et fezeron grã folía, ca ben sabedes uós que pouca da nossa gente ẽnos tenpos passados ha destroýda et astragada moy auiltadament toda sua terra, et matarõ quantos y auj́a. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et por ende uos digo que uós todos sabedes ben que os de Troya se gorneçẽ cõtra nós, et an assũadas moytas gentes de moytas partes pera esta guerra, et grã rrazõ he de sse quererẽ defender en quanto lles a força durar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et quanto do meu entẽdemento, se uos prouuer a todos, dizeruos ey hũa rrazõ, se uos semellar ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Ben uos loaría hũa cousa et uos cõsellaría que, ante que nos d ' aquí partamos, enviemos, sen cõtenda, pedir cõssello a Apolo, que nos diga a que fin podemos vĩjr de aquesta guerra, de tã grã feyto que queremos começar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et eu sey ben que os deuses nos dyrã verdade sen falimento, ca el he de moy bon cõssello et moy dereyteyro, et, sse del ouuerdes boa rresposta, nõ dultedes nehũa cousa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 284 |
Et jrás cõ elles a Troya, que tu es sisudo, et cõssellarlos ás ben, et o teu cõssello lles seerá bõo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 285 |
Mays ben creede que deste feyto seerey eu moy posfaçado, et me seerá moy retrahudo dos troyãos, et me deytarã grã culpa, et me desamarã por ende mortalment, et marauillarsse an quando oýrẽ dizer que eu uou cõuosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 286 |
Et rreçebérõno todos moy ben, et próuuolles moyto cõ el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 286 |
Et nõ quiserõ fazer tardança, mays aparellarõ moy ben suas naues. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 286 |
Senores, eu ben sey quen [nos] deu tal tormenta et nos ueda nossa passajen, et cõ pouco foramos aquí todos mortos et anegados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 286 |
Et ben nos mostrou seu talẽt, et ja mays nõ au[er]emos bon tenpo ata que lle a ela praza ende. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Et ja outra uez foy marineyro quando Troya foy destroýda, et por ende sabj́a ja moy ben per u yría mays dereyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Tan toste que os gregos tomarõ porto en Ténedon, os do castelo çarrarõ suas portas ben et ouueron grã medo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Pero cõ todo esso defendíansse tã ben que era hũa grã marauilla, ca elles auj́ã o castelo moy forte, et tij́ñano moy ben bastiçido de homes et de armas, as torres et os muros et os portaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Sabede que sse defenderõ moy ben en quanto o poderõ durar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Mays ben creo que alý os buscarã et serã y çercados longament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et quen per soberua começa seu feyto, tarde ou nũca pode auer çima de ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et por ende, senores, uos rrogo que mays soberua nõ queyramos fazer, sequer ben sabedes que os déoses nũca della se pagarõ, nẽ ouueron dela cura, ante ouueron senpre grã desamor, et ouueron senpre grãdes vinganças et espantosas daqueles que a fezeron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Desto sõo eu ben sabedor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et auémoslles ja tãto de mal feyto ẽno começo que ben sõo çerto que son ende tã sañudos que sse vengaríã de nós, se poder ouuessen, cõmo de ẽemjgos, et que faríã todo seu poder en se nos defender en esta çidade de Troya. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et uós creede ben que elles queren defender moy ben sua vila et tomar vengãça do que lles fezeron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et cõmoquer que os de dentro nõ seian seguros, por forte que a uila seia, pero os de fora nõ poden entrar atã toste, se os de dentro ha ben defenden. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et esto nõ digo eu porque Troya se nos defenda longament, mays porque será ben de auermos senpre ben et mesura en nosso feyto, et de nõ fazermos nehũa cousa sen aquesto; ca, se fezesemos algũa cousa sen rrazõ et por soberuja, seería grã mal et pouco rrecado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et por ende deue a seer escolleyto o conssello que entre nós for dado, et deue outrossý seer sabudo per todo o mũdo cõmo sse este feyto começa, et quen ten dereyto ou torto, ca uós ben sabedes, desque este feyto foy começado, que ja por ende morrerõ moytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et saben ben que nos enviou ẽno outro día rrogar el rrey Príamos moyto aficadament que lle dessemos sua yrmãa Anssýona et que nos nõ faría guerra et que auerýa cõnosco paz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et por ende, se por ben touerdes, façamos en maneyra que nõ teña nehũ que lles fazemos soberuja, nẽ que lles tẽemos torto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et grã ben et onrra nos vĩjrá por ende, et deytaremos sobre elles toda a culpa, et fica[rá] o dereyto cõnosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et por esta rrazõ, señores, se por ben teuerdes, enviemos nossos messageyros a rrey Príamos, que nos entrege Elena et nos faça emẽda do dano et da desonrra que nos fezo Pares en Greçia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et se nos quiserẽ dar Elena et nos ẽmẽdarẽ os danos que deles auemos rreçebudos, nõ auemos mays que lles querer, ante nos saberemos tornar pera nossas terras moy ben, sen nehũa desonrra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 291 |
Et elles nõ quiserõ tardar mays, et gisárõsse moy ben do que auj́ã mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 292 |
Qvando Diomedes et Olixas entrarõ perlo paaço hu el rrey sij́a, os que y estauã leuãtárõsse cõtra elles, et rreçebéronos moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 292 |
Rrey Príamos, eu veño aquí dizer mj̃a messajen de parte dos gregos, mays pero nõ te soúdo, ca elles te desamã mays que outra cousa et ben an rrazõ por que. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 292 |
Et se o assý fezeres, os gregos an tãto de siso et de mesura que o tomarã todo, et tornarse an todos pera suas terras, et porrã cõtigo et cõ os teus grã segurãça et grãd amor et grã firmedũe, et tẽéruola an moy ben, et nũca depoys aueredes de nós dultãça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 293 |
Et esto saben elles ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 293 |
Et eu lles mostrarey ben quaes son os meus amjgos et qual he o meu coraçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 293 |
Et ben llelo prometo aos dioses, que nũca me por tã pouco elles vẽerõ buscar que eu nõ lles[lo] cometa, sse poder. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 294 |
Bon rrey, nõ podedes seýr de saña, se per aquí quiserdes segyr; que, ante que aqueste mes seia cõprido, serã aquí cõuosco çen mill caualleyros moy ben armados et sobre moy bõos caualos, et pese ende a quen quiser ou lle praza, que uós nõ auedes taes muros, nẽ tã fortes, onde [de] nós possades seer seguro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 294 |
Amjgos, se el disso folía, por esso nõ he ben de uós por ende cãbear uosso entẽdemento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 295 |
Et ben uos digo que quería que sse fossen ja d ' aquí. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 295 |
Amjgo, uossa merçee, ben semella que sabedes julgar et fazer cõtos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 295 |
Et ben o ẽtẽdemos perlas paráuoas que dizedes que uos nõ pesaría se nos algũ mal fezessen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 295 |
Et ben uos he mester todo uosso saber. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 295 |
Et hũa cousa creede por uerdade, que uos coñosco moy ben et que ey moy grã sabor de uos poder achar en lugar hu uos eu podesse dar galardón do bõo acollemento que nos aquí fezestes, que uós auedes dita hũa tal palaura que uos seerá rretrahuda de moytos altos senores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 296 |
Ja oý uossa resposta, et nẽbrame moy ben, et cõtarla ey assý toda aos nossos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et teuo por ben de as yr buscar Achiles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et foy cõ el Télafos, que era fillo de Ércoles, segundo nos cõta Dayres, et outros dez mill caualeyros moy ben gisados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et ýan todos moy ben gornidos de batalla, et todos de cõsún, et bõos caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et rreçebérõnos moy ben et moyto ardidament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et os de Mersa o fezeron tã ben aquel día que foy hũa grã marauilla, ca defendíã a ssy et a ssua terra moy brauament, et vendíãsse moy caros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Mays don Achiles catou alý hu ueo a mayor pressa da batalla, et coñosçeu y a Cateutranes, rrey de Mersa, que o fazía moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Eu o faço porque ha ben dez ãnos que eu foy aquí cõ el en esta terra, et rreçebéome moy ben, et fézome moyta onrra, et poýna toda sua força en me seruir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Achiles, quando lle esto oýo, rrespõdeulle moy ledament, et díssolle que o tomasse, et fezesse del quanto por [ben] touesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et por ende teño por ben que Tálafus seia depoys de mj̃ rrey. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Desý guardarás ben tua terra, et amarás ben tuas gentes et sen engãno, et nõ lles faças mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et cata ben tua fazẽda, de tal maneyra que todos digã que de bon padre que seýo bon fillo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et rreçebeu tódaslas fortelezas et tódoslos castelos da terra et mãdoos moy ben gorneçer et basteçer de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 299 |
Et a cabo de oyto días entrou ẽna oste, et seýrõ todos cõtra el, et rreçebérõno moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 299 |
Et Agamenõ et Menelao et Nástor o Uello et Ajas Talamõ et el rrey Ajas et ben outros trezẽtos rreys et prínçepes et duques et cõdes o vẽero logo veer, sen mays tardar, a ssua tẽda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Todos quatro vẽerõ moy ben gisados, et adusserõ moy bõa gente et moy ben armados, et poýnã toda sua puña en defender o rreyno de Príamos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Outrossý Enfremos, que foy rrey et señor de Laçona, que he hũa terra moy abastada et que ual moyto, vẽo y et trouxo mill caualeyros moyto ardidos et moy ben gisados de todas armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et ben sabede que erã taes que mãterríã a guerra, et que fezeron moyta esporoada, et derõ moytos colpes ante que Troya fosse perduda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et hũ delles era cõde et o outro duque, et ben sey que, ante querrán sofrer moytas coytas, ante que os gregos ajan Troya. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Outrossý Pyleys et Álcamos vẽerõ y de terra de Traça, que he terra moy abastada de todo ben, onde foy a jente moyto fardida. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
El rrey Pretemisos et seu primo Esterpeses, que erã anbos moy mãçebos et moyto ensinados de todo ben, veerõ y de terra de Pionja. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et estes erã rreys poderosos de fardidos et que sse cõbatíã moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et cada hũ delles tragíã seteçẽtos caualeyros moy ben gisados et cõ moy bõas armas et cõ seus sobresynaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et vijnã moy ben gorniçidos de toda cousa que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et anbos aquestes rreys trouueron y seteçẽtos caualleyros de moy bõos caualos, et andauã moy ben armados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Mays de cõmo el soubo a çerca de Troya, esto nõno ssey, ca nũca llo nehũ enviou dizer nẽ rrogar que vẽesse y, pero que vẽo y moyto apostadament et moy ben gisado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et trouxo cõssygo tres mill caualleyros moy ben gornidos de todas armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et ben sey que ferament farã de ssy falar ẽnos torneos et que por pauor nẽ por couardía nõ desanpararã a Troya ata que a gerra seia acabada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et nõ tragíã lanças, mays tragíã (lanças mays tragíã) dardos moyto agudos, cõ que tyrauã moy ben et que erã todos enpoçoados, et as saetas outrossý que tragíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et trouxerõ dez mill caualleyros cõsigo, taes que ben sey que nõ farã falimento en batalla en que entrẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et trouxerõ alý anbos et dous moy grãdes cõpañas et moy bõas, et taes que os troyaos et outro qualquer sse terría por ben ajudado delles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 303 |
Et tódoslos que vẽerõ a defender Troya toueron por ben que Éytor fosse prínçepe et señor de todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 303 |
Et, sen falla, lles era mester de os arrenjar et de os castigar ben, ca os gregos erã taes caualeyros et tã fortes et tã orgullosos et tã ardidos et de tã grã prez que, se os troyãos nõ fossen ben armados et castigados ou nõ ouuessen medo ao prínçepe que auj́ã, tã sandiament poderíã seýr que moyto agiña poderíã todos seer mortos ou perdidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 303 |
Mays ordenarõ assý todos sua fazẽda et posérõna tã ben que nõ podíã mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 303 |
Mays ben uos digo que de hũa cousa nõ auj́ã asperança os troyãos nẽ sospeyta que fosssen cõbatudos ẽnos muros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 304 |
Et el escusouse moy ben, et rrogoulles que lle nõ posessen culpa ca el fora moy maldoẽt et moy longo tenpo, et que por esta rrazõ fora seu detẽemento, que nõ chegara ha Atẽnas quando (he) os outros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 304 |
Et os da oste o rreçeberõ moy ben et sesudament, et forõ moy ledos todos, porque era moy ben gorido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 304 |
Et rrogárõlle todos en praça que lle prouuesse de seer senpre en seu cõssello, ca era de bon entẽdemento et que os cõssellaría senpre ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 305 |
Et, sen falla, ben deujamos entẽder que todo o mũdo auerá que retraher de nós por esta tardança que fezemos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 305 |
Demays fazemos y grã nosso dãno, ca elles fezeron entretãto cárcouas et baruascãas, et rrenouarõ os muros, et fezeron barreyras de moytas (de moytas) gisas et ouueron moy grã uagar de sse afortelezar moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 305 |
Mays terría por rrecado que nõ estouessemos aquí mays, ca ben podedes saber tãto por uerdade que nõ yredes a elles en nehũ tẽpo, que nõ achedes batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 305 |
Et quen deu cõssello que os leixassen basteçer et buscar a ujda, nõ deu bon cõssello, ca eu ben creo que as naues nõ ou[u]eran cõtrasta, nẽ outro enbargo, qual agora auerán, se elas logo chegarã dereytament aa vila, assý cõmo aportarõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 305 |
Et des oymays eu nõ sey outro cõssello senõ o que uos agora dyrey: que logo, sen mays tardar, gisemos nossas naues o mellor que podermos et, depoys que forẽ ben preçebidas et ben gisadas de batalla, armemos moy ben nossos corpos, et uaámonos dereytament aa vila, et cõbatámonos cõ elles, et nõ tardemos mays, ca nõ sey por que os leixamos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Quantos estauã en aquel lugar loarõ todos este cõssello, et leixarõ passar a noyte, et quando foy outro día, ante que o sol seísse, os castelos forõ todos moy ben aparellados perlas naues et moy ben bastidos de armas et de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Dizẽ que jente nũca foy tã ben armada, nẽ tã ben gisada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Et gorneçerõ ben os bornes das naues de azcũas et de elmos et de escudos et de lanças et de dardos et de fachas et de baestas et de bisarmas et de espadas, tã ben forõ gornidos todos que foy hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Et poys que estas duzẽtas naues começarõ de singrar, a grãde oste vayas moy ben segindo, cõ pendões et cõ synas moy rricas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Et ýan cõtra a vila quanto mays dereytament podíã et moy ben aderençadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Mays eu sey moy ben que tãto nõ auerán de força que nõ achen y quẽ lles uede o porto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 307 |
Et leixárõsse yr aa terra, et armárõsse todos o mellor que poderõ, ca uirõ estar seus ẽemjgos moy ben gisados pera os rreçeber. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et Proteselao entraua ẽno lugar hu quebrarã as naues, defendéndosse moy ben et moy brauament, et acabdelando ben sua cõpaña, cõ sua espada ẽna mão. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et matou estonçe alý moytos, et fézoo tã ben, et deulles tan grã batalla que, sse el nõ fosse, tódoslos seus forã perdudos, que nõ ficara y nehũ a vida. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et alý se começou tamaño torneo et tã mao et tã mortal que nũca foy home que o tã mao visse, ca sse dauã de hũas fachas grãdes et ben tallantes et açeyradas tã grãdes feridas a mãtenẽt et a tã grã pressa que sse fendíã per meo et caýan mortos moy espessament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et os troyãos perderõ alý de aquela uez ben mill homes ou mays. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et erã todos ben gornidos et ben bastidos de bõas cõpañas et ben armadas, mays ante hũ pouco que saýssen das naues os troyãos matarõ et chagarõ moytos delles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Este rrey Nástor tragía oyteẽta naues moy ben esquipadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et fazíãno atã ben que, a pouca de ora, cobrirõ a terra de mortos et de chagados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et el rrey Archelaus foy cõ elles en aquel torneo, et ajudáuaos moy ben cõ sua espada ẽna mao, assý cõmo aquel que era moy bon caualleyro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et forõ todas moy ben armadas et moy ben gornidas de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Mays enpero elles se esforçauã moyto porlo señor que tragíã, que os esforçaua et os acabdillaua moy ben, et metía sua força ẽnos defender. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et armárõsse moy ben, et uestirõ sóbrelas lorigas seus sobresynaes, et tragíã todos pendões ẽnas lanças de aquelles sobresynaes meesmos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et porque o día era ben claro et a caentura ýa creçẽdo, rreluzíã cõtra o ssol os escudos, que erã pintados de ouro et de azur. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Quando el rrey Proteselao, que sofreu moytas coytas et rreçebeu moytos colpes et fezera moy ben aquel día, veo jazer ẽna rribeyra arredor de ssy moyta da sua gente morta, pesoulle moyto dela, et fézosse estonçe afora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et segírõno essa uez mill caualeyros dos seus, de grã ualor, et que nõ ouuo y tal que nõ ouuesse bon caualo et que nõ fosse ben armado de todas armas, que lle nõ faleçía nehũa cousa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et vẽérõsse todos aa batalla, todos juntados et de bon passo et ben acabdillados et todos a par et seus arcos todos tẽdidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et se nõ fora Palamades, que chegou y estonçes, que os ajudou moy ben, todos forã mortos, quantos ficarõ fora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et tragía cõsygo mill caualeyros dos seus uassalos, moy ben armados de todas armas, et moy ben entresinalados, et sobre moy bõos caualos cõ coberturas a seus sobresinaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et ben uos digo que nũca vj jente tã maltrajuda, et grã perda auemos rreçebudo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Estonçe agisárõsse moy ben tódoslos seus uassalos et fórõsse enpós del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et os outros outrossý nõ sse escusauã de fazer ben todos, et fezeron tãto en aquel día en aquela batalla que leuarõ ende moy grã prez, ca os demãdauã tã amj̃údo et os feríã tã rrégeament que, per força, os ouueron a fazer afora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et ferírõnos tã rrégeament que os fezeron afora ben sete traytos de arco, en tal maneyra que o nõ cobrarõ depoys. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 313 |
Et en todo esto Éytor nõ quedaua de ferir, ca el tragía sua espada en sua mão, et mataua et destroýa quantos achaua cabo ssy, assý que, en pouca de ora, foy moy coñusçudo dos gregos, ca elles souberõ moy ben aquel día quen el era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 313 |
Et aquesto lle acõteçeu ben sete ou oyto uezes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 314 |
Et Pares tornou aa entrada da uila, et defendéoha moy ben cõ sua espada en sua mão, et matou y moytos aquela uez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 314 |
Et fezeron tã ben aquel día el et seu yrmão Troylos, que estaua y cõ el, que nõ poderõ mellor, ca elles fezeron anbos moytas ydas cõtra os gregos, et moyto espessas, et perderõ y moytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 314 |
Et, sen falla, os gregos fezeron aquel día moy ben sua fazẽda, et forõ moy ledos porque tomarõ porto, pero que fezeron moy [gran] pérdida de suas gentes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 315 |
Et aquela noyte sofrerõ elles grãde afán, que nõ dormirõ, et comerõ pouco, et aý[n]da todo esto sería ben se os en outro día leixassẽ folgar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 315 |
Mays tãto ouueron que fazer essa noyte en soterrar seus mortos et buscar m[a]estres pera seus chagados que nõ poderõ a ssy meesmos fazersse nehũ ben nẽ uiço essa noyte, ca moyto lles era mester de tẽerẽ aperçebudos os solyrgiães, ca lles chegará o día que lles chegou en que moytos seerã chagados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 316 |
Et paresçíã tã ben que semellaua que a terra deytaua chama, ca era hũa cousa tã fremosa de veer, que a quenquer semellaua que sse podería moy ben defender aquela uila. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 316 |
Éytor era prínçepe et señor de todo, et bẽno deuj́a seer de rrazõ, que en el jazía tãto ben et tãto entẽdemento que, se o mũdo todo fosse en seu poder, el o meresçería et o sabería ben rreger. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Mays en aquesta porta nõ auj́a cubo nẽ balcõ nẽ arqueta, mays auj́a y moy grãdes torres et moyto espessas et moy ben lauradas, et grãdes cauas et cárcouas moy ben feytas a cada parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et ýan todos sobre moy bõos caualos et moy ben armados, et seus elmos postos et ben enlaçados, et seus escudos enbraçados, et suas lanças ẽnas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et era ben feyto a grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et este Çeçinalor ýa moy ben armado, et tragía hũ escudo cõ banda de azur. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et leuauã anbos tres mill caualeyros ben armados et ben gisados, et tragíã todos escudos pintados a flores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et leuauã cõsigo tres mill caualeyros moy ben armados et moy ben gornidos de quanto mester auj́ã, et tragíã todos escudos d ' ouro et d ' azur et nõ de al. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et destes foy señor Troylos et, sen falla, teño que nõ auj́a nehũ delles por que buscar mellor cabdillo, ca ben sey que por mj̃ga del nõ podería home fazer erro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et Troylos foy moy ben armado et sobre hũ moy bon caualo de España, que era moy corredor et moy ligeyro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et gardádeuos moy ben, ca eu uos juro, sen mẽtira, et uos faço pleito que uós acharedes, sen falimento, en aqueles que alý veedes estar, batalla, ata dou ãnos cada que mester for. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et gardarme ey ben de caer en uossa saña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et eu ben sey que elles farã tãto et sofrerã tãtas coytas que, ante que o día seia fora, auerã mester ajuda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et todos erã moy ben armados et moy ben gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
A estes deu Éytor a Polidemas, que os correiesse et os acabdillasse moy ben, cõmo aquel que era moy bon caualeyro et moy ajudador dos seus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Señor don Éytor, ben uos digo que nũca me foy tã ben, nẽ me tiue por tã guarido cõmo oie en aqueste día, porque nos cõbateremos cõ aquestes que desamamos mortalment, que uos uẽerõ buscar aquí a nossa terra tã a çerca. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et des oymays se calẽ os gabadores, ca ben sey ey que os bõos serã aqueles que o prez ende leuarẽ et os couardos porrã suas escusanças feas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et andauã moy ben armados a costume de sua terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et destes fezo el cabdillo Deýfebus, que era seu yrmão, que tragía outrossý arco ben cõmo elles et era moy bon caualeyro et moy ardido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et estes anbos erã señores dos de Egresta, que erã moy bõos caualeyros et moy ben armados de todas armas, et tragían todos moy bõos caualos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et sabede que este rrey Fión trouxo alý hũ carro, que era de grã rrequeza, que el era ben tallado de cada parte, et tragía suso torres pequenas en que andauan caualeyros armados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et por seer mays preçado auj́a as rrodas todas pregadas en derredor de belmazes, cõ chapas d ' ouro ben feytas et ben obradas. et auj́a o eixo et o pontil et todo o al de marfil. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et auj́a hũ castelete en çima, todo encoyrado de coyro de alifãt, et era laurado per grã m[a]estría et pintado moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et sabede que será moy ben gornida de moyta bõa jente, ca yrã cõuosco tódoslos de terra de Lançona, que son caualeyros bõos et moy ardidos, que nõ ha ẽno mũdo mellores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Mays, se o elles assý fazer quisessen, ben creo que ante prederíã estoruo de dez mill caualeyros que aló están, que eu enviey deãt. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et leuauã todos seus arcos tendudos et aljauas ben cheas de saetas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et Pares ýa moy ben armado et sobre moy bon caualo, que era preçado a hũa moy grã cõtía de ouro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et sabede que esta aaz foy moy grãde, et seerá moy dultada, et que sse defenderá moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et aquestes todos ýan cõ Éytor moy ben armados,assý cõmo a fillos de rrey cõuijña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et ben sey que taes son que mãterrã ben sua batalla et se nõ leixarã maltrager, enmẽtre lles durar sua força. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et forõ y cõ elles ben mill caualeyros ou mays, ataes que o peor deles era moy bõo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 322 |
Et uós estade outrossý ben acordado ẽnas barreyras, et tẽede cõuosco uossa sina tendida, ca he grã rrazõ; et acabdillade de bõa gisa uossa jente, et armádeuos de tal maneyra que, se nos acó tornamos, nõ podamos dultar en uós; et de gisa estade que, se nós formos desbaratados et nos quisermos a uós acoller, que uós que nos acollades en tal maneyra que nõ podamos delles prender dãno, nẽ nos façã per força entrar as barreyras. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 322 |
Fillo, assý ueia eu prazer dos troyãos, que eu fío en tj tãto que ben creo que per tj seerá mjña saña acabada et uẽgada mj̃a desonrra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 323 |
Et alý veeriades tremer toda a terra, et ueeriades outrossý moytas cabeças armadas et moytas synas tẽdidas, que pareçíã moy ben porla grã nobreza que auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 323 |
Et gorneçeu tã ben aquel passo que ben sey que nõ será ligeyro de entrar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 323 |
Et ben uos digo que ante elles quiserã yr cõ Éytor que ficar alý, mays nõ poderõ al fazer senõ quanto seu padre teuo por ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 324 |
Et estes todos forõ os que nõ seýrõ d ' y, nẽ sse partiron da vila, ca todos acordarõ et toueron por ben que nõ fossen todos de cõssún ẽna grã batalla por nõ seerẽ todos en hũ día cãssados et maltreytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 324 |
Et basteçerõ moy ben tódoslos muros et as torres de armas et de cõpañas, en tal maneyra que, a cõmoquer que auẽesse, nõ sse temessen de trayçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
Et leuarõ anbos cõsigo quatro mill caualeyros moy bõos et moy ben gornidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
Et leuou cõsigo tres mill caualeyros, tã ben armados que nũca uistes mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
Et Diomedes et Télenos et o moy fremoso Erualus fezeron outra aaz et mãtouérona moy ben, ca forõ todos tres moy bõos caualeyros et moy fortes lidadores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
Et Polibetes outrosý fezo outra aaz de tódoslos de Melibea, que sse defenderã moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
Pero ben uos digo, sen mẽtir, que o mays preçado et o mays ardido deles que sse alý veu, ouuo grã pauor ẽno seu coraçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et des oiemays seia ben çerto Meriõ que, se o torneo quer mãtẽer et se cõ Éytor achar, que lle nõ poderá escapar de morto, porlo que fezo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et ýan cõ elles ben tres mill caualeyros ou mays, de moy bõos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et fezérono tã ben que daquela uegada matarõ moytos et poserõ moytos en terra dos caualos, en tal gisa que os troyãos forõ moy maltragudos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et eu ben sey que aýnda estas feridas carament serã cõpradas, et en esto nõ ha dulta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Poys, señores, tornade logo cõmjgo, ca, sse çẽto de uós cõmjgo quiserdes tornar et ben me quiserdes ajudar, eu o liurarey et o sacarey d ' ontre elles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et fazíãno tã ben cada hũus, de cada parte, que marauilla sería de cõtar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et chegou y sua masnada del rrey moy ben gisada, et uolueusse o torneo, en tal gisa que, desque o mũdo foy formado, nõ foy torneo tã mezclado nẽ tã perigooso cõmo aqueste foy pera troyãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et desto pesou moyto a Menesteus, duque de Atenes, porque Troylos foy tã ben acorrudo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et poys que Troylos sobeu en seu caualo, ben mostrou aos gregos que foy forte cobramento dos seus, ca logo essa ora, per força et per ardimento, rronperõ toda a pressa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et tódaslas donas de Troya et os outros que ẽnos muros sij́an, vij́an moy ben quanto el fazía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et tragíaos todos moy ben acaudillados, et uĩjnã todos moy ben armados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et ao juntar que fezeron, foy a uolta tã grãde que todo home que ende poder escapar uiuo ou são, teño que escapou ben, ca tãtos ficarõ y mortos de gregos et de troyaos, de aquela uegada, que longa cousa sería de cõtar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et os de Larisa se juntauã moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et estando elles en aquela pressa, chegou aa batalla el rrey Rremus de Çezonia por lles acorrer, et tragía cõsygo tres mill caualeyros ou mays, tã ben gisados que nõ uistes mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et seméllame que son moy ben gornidos et moy ben armados et, se os ferirmos moy rrégeament, fazerlles emos leixar o cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Amjgos, agora paresçerá quaes sodes os que senpre me ben quisestes et os que me preçastes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et uós ja ben ueedes cõmo aqueste pleito está, ca ja mays nũca me tã mester foy uosso seruiço cõmo en este tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et uós sabedes en cõmo senpre ben partí cõuosco mĩa terra et meu auer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et penssou logo ẽno uẽgar, et cobreusse de seu escudo, et foy ferir a el rrey Rremus, assý brauo et auiuado que lle deu hũ tal colpe per çima do elmo que a espada entrou ajuso ata o testo, assý que el rrey Rremus cayeu logo esmorido en meo da pressa, en maneyra que, se logo nõ ouuera ajuda, ben podera y perder a ujda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et forõ alý tãtas feridas dadas que ben trezẽtos caualleyros morrerõ y aquela uez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
El rrey Menelao fezo tã ben aquela ora que, per força, os moueu todos de alý et lles fezo leixar o cãpo, mal seu grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et era caualeyro moy mãçebo, et moy ben feyto, ca el era longo et dereyto et delgado et fremoso a hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et depoys que o fereu, díssolle assý: -Çerto, don Çélidis, carament cõprastes aquesta batalla et uós me feristes moy mal, mays ben creo que sõo uengado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et el rrey Ténçer ajudoo moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et ben creo que agora perderã troyãos, ca alý erã ajuntados tres azes dos gregos, en que andauã moytos caualeyros et moy bõos et taes de que os troyãos rreçebíã pouco prazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et fazíao tã ben per suas mãos que mataua et derribaua quantos ante ssy achaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et se a lança nõ quebrara, ben teuera que nõ auj́a de que sse temer del depoys. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Mays eu ben sey que, ante que sse esta batalla parta, lazerará por esto quen nõ ouuo y culpa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et catousse a derredor, et ueusse estar çercado de moytas gentes, et ueu estar os seus moy longe de ssy; ca, por uos eu nõ mẽtir, ben sse estauã cõbatẽdo en mays de duzẽtos lugares. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et quando ueu os que cõ Éytor se cõbatíã et cõmo Éytor estaua soo, ben coydou que nõ podería auer acorro et que nõ podería de alý escapar, senõ preso ou morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 340 |
Et alý chegarõ todos estes dez yrmãos moy ben acordados et ajudárõno moy ben, cõmo agora oyredes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 340 |
Depoys desto chegou logo y Rredomecus, que outrossý fezo tan ben que daquela uegada derribou dous caualeyros bõos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 340 |
Et Éytor, veẽdo ben todo aquesto et parãdo ben mẽtes ẽna batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 340 |
Et os dez yrmãos de Éytor se ajudarõ tã ben aquela uez que as tres azes dos gregos fezerõ tyrar afora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Et quando vi[ro]n que os bastardos fazíã sua fazẽda tã ben, agillarõ todos de cõsún et forõ topar alý hu elles estauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Et deulle cõ hũa saeta et chagoo moy mal, pero nõ mortalment, ca a chaga nõ foy tã grãde que ante de hũ mes nõ possa seer ben são. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Et fézoo tã ben aquela uez que, en pouca de ora, matou çĩquo caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Mays Éytor chegou y et catou a Teseus et coñosçeo moy ben et próugolle moyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 343 |
Et el rrey Toas, que estaua ben armado et que sij́a sobre hũ moy bon caualo, que era preçado a hũa moy grã cõtía de ouro, adeãtousse ante tódoslos seus et foy ferir hũ fillo del rrey Príamos, a que dezíã Casebalã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 343 |
Et asessegou seu elmo ben en sua cabeça, et cobreuse moy ben de seu escudo, et chegou todas suas cõpañas en derredor de ssy. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et todos quántoslos catauã ben tĩjnã que, se toda a caualaría do mũdo sse assũasse, que lles nõ terría batalla hũ día. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et déullelo el rrey seu padre por caudillo, porque era moyto ardido et moy bon caualeyro et se ajudaua moy ben de suas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et el defendíasse moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et foylles moy forte de liurar, ca, ante que o ouuessen sacado do poder dos gregos, morrerõ y ante mays de çẽ caualeyros dos mellores que el tragía; ca, a cõmoquer que elles brauos vĩjnã, ben sey que cõ taes se acharõ que lles endurarã a batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Sabede que daquesta esporoada forõ de alý moy ben os troyãos, mays, sen falla, ao partir eles ouueron o peor, ca vẽerõ y logo os de Crea et os de Pira outrossý, et ferírõnos de tal gisa que tódoslos departirõ, et matarõ ende mays de mill. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et seus yrmãos, os bastardos, ýan cõ el, que sofríã y moy grãd afán et o fazíã moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et seu yrmão outrossý, Deýfebus, que de nehũa cousa nõ temj́a gregos, o fazía tã ben que era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 347 |
Et ben me semella que a grã força dos outros os faz saýr afora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 347 |
Et se nos ben ajudarmos, mal seu grado os faremos enbarrar tras tódaslas barreyras, ca nossa força yrá creçendo et vĩjrnos ha grãde acorro tódoslos da oste, que seerã çẽ mill caualeyros et mays. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 347 |
Estonçe agillarõ todos cõmo homes que deseiauã fazer ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 347 |
Et abaixarõ suas lanças et cobrírõsse de seus escudos et fórõnos ferir, de tal gisa que ao juntar ficarõ y ben çẽ caualeyros de troyãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Et ben sey que erã taes que faríã toda sua força en lle acorrer ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Et a chaga foy tal que ben podería ende uiuer ou perla uentura morrer, se mao meestre ouuesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Mays os gregos o fezeron y tã ben aquela uez que ouueron toda sua força cobrada sobre troyãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
¿Quen uos podería cõtar quantos fezeron y bõas justas, et quantos y peleiarõ ben, et quantos mãteueron moy ben o torneo et fezeron moytos bõos feytos? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Et vĩjnã todos moy ben armados et moy ben gisados de batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Mays nõ era marauilla de auerẽ grã coyta, que aquelas azes que alý vẽerã dos gregos erã quinze cõtra sete; mays enpero eu sey moy ben que, en pouca de ora, lles cõuerrá partirsse do canpo, querendo ou nõ, quer lles pese ende, quer lles praza. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Elles ýan todos cubertos de ferro et erã tã ben gornidos que era grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et caualgarõ todos juntos et chegárõsse ao torneo, et touerõ ben o sseu sisto, et começarõ todos de cõssún a tirar de seus arcos et dar moy grãdes braados, ca atal era seu costume. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et Pares, que sobeiament tiraua ben de seu arquo, cometeos moy brauament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Pero ben creede que, se o p[o]der fora tã grãde de Vlixas, que sse nõ partira del ata que sse primeyro uẽgasse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et estonçe foy creçẽdo a batalla ontre elles, ca ýan chegando tódoslos da oste, que sse ajudauã moy ben et que lançauã moytos dardos et moytas saetas et se dauã a mãtenẽt grãdes espadadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et fezérono tã ben aquela uez que fezeron fogir os troyãos, querendo ou nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Mays Éytor et Troylos, se elles nõ fossen, et Deífebus, que era moy orgulloso, et Pares outrossý, que era moy bon caualeyro, et os outros que erã seus yrmãos bastardos, que seu padre ouuera de gaãça, que o fezeron moy ben aquela uez et que derõ moytas feridas et que fezeron moytos ardimentos onde ouueron aquel día moy grã prez, por seu mal troyãos mouerã esta gerra, cõmoquer que fezesen cõmo bõos caualeyros en defender sua terra quanto mays podíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et eu ben sey que tãto y farã aquela uez que os que per força quiserẽ entrar ẽna uila que o cõprarã carament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Polidamas outrossý tornou cõ elles cada uegada et fézoo moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et afrontárõsse moy brauament porlos desbaratar et tã brauament os aficarõ que, per força, os fezeron estonçe entrar dentro tralos muros, ben dez mill caualeyros deles ou mays. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et ben sey que poýnã toda sua força en defender sua terra et seu auer et que, mẽtre lles durar a força, que punarã en tomar uẽgança do mal et da desonrra que an rreçebudo dos gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et nós oie fezémoslles moy grã dãno et matámoslles moytos caualeyros, ca tódoslos da nossa parte o fezerõ tã ben que marauilla foy. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et ben sey que el rrey Príamos, meu padre, auerá sobre todos moy grã coyta por el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et jazíã perlos canpos moytos corpos et moytos braços et moytas mãos talladas, que ja mays ben uos juro, sen mẽtir, que de perígoo moy forte escapará quen daquel torneo escapar uiuo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et Éytor fazía ben sentir sua espada per hu andaua, ca el os marteyraua cõ ela de tal gisa que, a que[n]que[r] açertaua, nũca ja mays auj́a mester meestre pera o goreçer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Mays pero nõ foy são, que auj́a moy grãdes chagas, mays nõ taes de que morresse, ante podería delas moy ben goreçer, se bõo meestre ouuesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et liurárõno d ' entre elles, et sacárõno fora da pressa, et atárõlle moy ben a chaga, et apertárõlla moy ben de hũ pãno de çẽdal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et defendíãsse moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 356 |
Aquesto sey eu ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 356 |
Agora nõ aia y mays perlongança, mays dádeme mill caualeyros pera rrefrescar nossas azes, que son lassas et cãssadas, ca ben me diz o coraçõ, que eu nõ creería al, que, se mos derdes, que uẽçeremos et os faremos de alý fogir, querendo ou nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 356 |
Depoys que Éytor sua rrazõ ouuo acabada, el rrey Príamos lle rrespondeu assý: -Fillo, moyto uẽ este teu rrostro sangoẽto, et uẽ outrossý teu escudo quebrado per moytos lugares, et teu elmo furado per moytas partes, et ben me pareçe que ouueste grã coyta aló hu andaste cõbatẽdote, et uéiote o sange seýr claro perlas mallas do almófar, per cada lugar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Éytor tornou logo aa batalla et leuou cõsygo tres mill caualeyros moy bõos et moy ben armados et gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et elles outrossý rreçebérõnos uiuament et sofrérõnos moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et Talamõ, cõ grã despeyto que ouuo, tirou logo sua espada, moy ben tallãt et de moy grã preço, et leixousse correr a el, et comecoulle a dar cõ ela moy grãdes feridas; et chagoo entõ tã mal que por dous meses nõ podería seer são, por bõo meestre que ouuesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et cõmoquer que sse el ben defendesse, el estaua alý a grã meoscabo de ssy et a grãde auẽtura, ca, en quanto sse assý estaua defendendo, sse chegarõ y outros dous seus yrmãos, et a hũ deles dezíã Entenado de Amores et a outro Tape, et çercarõ a Menesteus de todas partes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et aquel rrey era moy rrico et de grã prez et tragía en sua aaz sete mill caualeyros, todos naturaes de hũa terra et moy ben gisados de batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et poys que a elles chegarõ, tornarõ alý et defendérõsse moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et vijnã todos moy ben gornidos, et trouxerõ tres azes moy grãdes et moy dultosas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et fezo ben atar sua chaga. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et Meriõ ergeusse logo et foy ferir Éytor, mays nõ lle prestou nehũa cousa, [ca Éytor lle deu hũa tã grã ferida] que lle lançou a cabeça ben a longe. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Mays, sse a Éytor prouuesse, a mj̃ prazería de sse sofrer de aquesto, ca nõ he ben, nẽ cousa aposta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et poys aquesto fezo, nõ quiso y mays estar, ca ben o podera cõprar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et Éytor mãdou logo dobrar hũ pendón de xamete que tragía, et atárõlle moy ben sua chaga. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Mays seede ben seguro que nos pesa moyto desta çerca et nos he moy graue. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et se ontre ssy ben catarẽ, acharã que, sse dãno nos fezeron, jaquanto ende rreçeberõ, que moytas almas forõ oie este día sacadas dos corpos por este pleito, pero que eu nõ quería por nehũa gisa que d ' aquí sse foss[ẽ] nẽ sse partiss[ẽ]. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et seerá grã marauilla se nũca lles tã ben for cõmo lles estonçe foy, ca, se os a uẽtura ajudara, o sseu grãde afán que elles auj́ã passado estonçe ouuera boa fin et forã senpre por esto quitos de quando mal et de quanto peligro depoys ouueron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et sabede que os que escaparõ sãos que forõ aquela noyte moy ben albergados et ben seruidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Et moytos auj́a y que chorarõ cõ grãde alegría, et rrogauã moyto a Deus que acreçẽtasse senpre ben sua onrra et o gardasse de mal, ca el era aquel en que auj́ã asperança de seer per el uẽgados et desçerquados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Et Éytor foy descaualgar a hũ paaço moy bõo et moy rrico, et foy moy ben rreçebudo de sua madre et de seus yrmãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Este puñou de guarir a don Éytor, et lauoulle ben as chagas, et alinpoullas moy ben, et deulle logo hũ beueragẽ per que logo foy gorido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Padre, señor, uayme moy ben, tãto que cras de manãa en toda gisa entẽderã os gregos que sõo ben são et ben gorido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Et depoys que ouuo estado hũa grã peça cõ Éytor, foysse pera seu paaço et mãdou dar moy ben de comer a sseus caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Et os mãjares forõ moytos et moy ben adubados, et forõ moy ben seruidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 364 |
Conta a estoria que as donas pregũtauã a Éytor quaes caualeyros auerýan per dereyto o prez daquela batalla ou quaes forõ y bõos, et nõ o sabíã ben todos, pero todos comunalment dezíã que Troylos fora y moy bõo et moy esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Et ben entẽdo que por mj̃ tomastes morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Mays ja en quanto uiua nũca seerey ledo ata que uosa morte uj̃ge, nẽ auerey alegría nẽ prazer, ca ben çerto sõo que ẽno mũdo nõ auj́a cousa que uós mays amassedes que a mj̃. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Et ben çerto sõo que o cõprará perlo mellor peñor que el ha. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Et ben darey a entẽder aos troyãos o grã pesar que ey de uós. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Don Achiles mãdou fazer hũ moymento de mármol uerde, moy sotilment laurado, et tã ben juntado era que poucos homes poderíã entẽder per u o juntarã ou per hu meterã alý o corpo de Patróculos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Et ben deu en esto a entẽder que o amaua moyto en sua uida, quando el por el tãto fezo depoys de sua morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
As trégoas que forõ postas cõmo ja auemos dito, forõ tã ben gardadas que mellor nõ podíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Et el rrey Príamos tã bon señor et tã bõo cõpañeyro lles andaua que a todos fazía creçer coraçõ et a todos fazía creçer moy grãde esforço, per uquer que el andaua, por acabar ben aquelo que começara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Et disso tal rrazõ et tã alto que todos os rreys et duques et prínçepes que y estauã o oýrõ moy ben: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Demays, sey mellor et mays agiña fazer auinẽça ontre aqueles que andan desauj̃údos, et sey moy ben castigar a aqueles que erran et afaagar aqueles que quero, en tal gisa que por mj̃ga de castigo nõ leixarã de fazer aquelo que pertẽesçe a homes ben cõssellados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et sabede que este Diomades tragía sete mill caualeyros, moy bõos et moy ben gisados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Éytor nõ quiso mays tardar et seýo de Troya tã ben gornido que nõ uistes mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et leuauã anbos vij̃t mill caualleyros moy bõos et moy ben gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et partirõ logo suas azes, et apostárõnas moy ben, et dérõnas a seus prínçepes, segundo cõmo auj́ã ordenado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et eu sey ben que, ante que o día passe, morrerã en esta batalla mays de mill caualeyros dos que están en aquela praça, da hũa parte et da outra, de que moytas donas ficarã ueúuas et outras moytas farã grã doo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et elas auj́ã os dedos longos et delgados et moy ben feytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
¿Vedes que ben [lle] está o elmo et que ben lle están as armas? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Sen falla, el he bon caualeyro et fardido et ben esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Moyto deuemos a sseer pauorosas et coytosas, ca ueemos estar todas nossas uidas et nossa soúde et todo nosso ben et toda nossa alegría en tã grã balança, que cada hũa de nós deue a temer que seremos perdidas per morte das cousas do mũdo que mays amamos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Alý chegou Éytor ẽnos primeyros, cõ toda sua cõpaña, moy grãde et moy bõa que tragía, et moy ben gornida. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et tragía y outrossý cõsygo todas suas cõpañas, que erã moytas et moy bõas et moy ben gornidas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Mays Éytor ýa ferindo de cada parte, fazendo moy grã destroymento, et ýa desfazẽdo ben suas azes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et estaua tã ben armado que, quenquer que o uisse, ben diría que ẽno mũdo nõ veería mellor formado caualeyro, nẽ de mellor pareçer en armas, nẽ mays atreuudo, nẽ mays fardido, et todo esplandeçía da claridade das suas armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et auj́a y feyta moyta bõa caualaría en esta batalla, et fezo y moytas bõas esporoadas, que a pouco tenpo serã moy ben uẽgadas perlas mãos de Éytor, que he chaga et cofondemento dos gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et ben armada sería a cabeça que aa sua espada se podesse defender. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Polidamas, aquel caualeyro troyão, era y tã bõo que mellor nõ podería, et quen y estouesse ben entẽdería que nõ era uello nẽ flaco, que os troyãos desbaratauã tã mal aos gregos que todos (que todos) se bañauã en sange. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Quando Achiles ueu que Éytor assý matara a el rrey Protenor, ouuo ende tal pesar et tal coyta que mayor nõ podería, et per pouco sse ouuera de matar cõ sua lança meesma, ca Protenor era seu sobriño et criároo de moy pequeno, ca era hũ dos homes do mũdo a que el grã ben quería, et por ende nehũ home do mũdo nõ podería por el fazer mayor doo do que el fazía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et por ende ben creo que lles prouuo cõ a noyte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Depoys da batalla, seẽdo ja ben noyte, ante que nehũ dormisse, forõ ajuntados ẽna tenda de Agamenõ rreys et prínçepes et tódoslos señores et caualeyros nomeados que erã ẽna oste dos gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Et en outra gisa ben sey que nosso prez et nossa onrra mj̃gará cada día, et nõ pode moyto durar, et en nehũ tenpo do mũdo nũca será feyta de nós rrenẽbrãça que nossa onrra fosse, se este feyto nõ acabassemos, et a terra et os lynágẽes onde nos vĩjmos será auiltada et desonrrada et perderá pera senpre a onrra que lle leixarõ nossos anteçessores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Por ende, amjgos, senores, ajamos cõssello cõmo tal enbargo cõmo este partamos d ' ontre nós, ca, sse este traedor tirado for, acabaremos quanto quisermos; et se o nós ouuessemos preso ou morto, nõ dulto que tã toste nõ ajamos a Troya, ca este he aquel que nos ha cofondudos et maltreytos et escarnjçidos per moytas uezes; et, se os troyãos este perderẽ, estonçe perderã seu ben et seu esforço et seu mãtẽemento et seu castelo et seu defendemento; et alý peresçerã, et perderã todo o anparamento et acostamento et fiança et aujuamento; et alý peresçerá seu ardimento todo, et quebrarlles ha o coraçõ, ca este he seu caudillo et sua syna et seu synal et seu pendón. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Mays quen uẽtura ouuesse que o podesse prender ou matar, ben creo que elles nõ porríã o pe fora d a uila, nẽ auerýan cõtra nós esforço nẽ poder per nehũa maneyra, nẽ auerýan poder de nos sofrer hũ día, ca tã grã descõforto et tã grã desasperança tomarã en ssy deste dãno tã mao que nõ seyríã a batalla cõnosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Et ben sey que, sse todos y traballar quisermos, nõ ha cousa que noslo possa estraeçer de morte ou de prigón. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 377 |
Amjgos, senores, deste feyto nõ me rrogedes nẽ me faledes y mays, que seede ben seguros que tã rrogado sõo ende que, sse, quantos meus amjgos et parẽtes aquí sodes juntados, fezessedes juramento que nũca Éytor per uós rreçebesse morte nẽ prigón nẽ outro dãno, ssabede que eu nõ me partería de fazer todo meu poder por auer del uẽgança do grã dano et do grã pesar que me ha feyto, ca este he o que me quebrãtou o coraçõ quando matou a Patróculus, que era a cousa do mũdo que eu mays amaua, nẽ porque eu sõo mays coytado et serey ja en tódoslos días que eu ujua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 377 |
Por ende nõ dultedes que eu nõ faça y todo meu poder, ca sse nõ pode partir en nehũa gisa de nõ seer a mj̃a morte ou a ssua, ca tã grãde he o despeyto et a ssaña que del ey que todo meu coydado et mj̃a fazẽda he tornada sobre este feyto, et meu penssar nõ he al senõ en catar tenpo ou lugar hu podesse tomar uẽgança do grã mal que me ha feyto; ca el seia ben çerto que meu penssar et meu poder nũca seerá en outra cousa senõ en catar maneyra per que o traga a morte, se eu poder. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 377 |
Mays eu sey ben, segundo creo, que, ante que elles o ajan morto ou preso, cõmo elles queríã, ante fará taes esporoadas et taes feytos et taes entradas et taes caualarías que el meesmo tomará pauor en ssy, por matar dos mellores et mays onrrados et mays sabedores que éntrelos gregos ha, en gisa que senpre lles ende auerrá mal et tal dano de que sse doyan. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Agora diz o cõto que os gregos fezeron poer uelas por gardar ben suas ostes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Et os troyãos outrossý fezeron moy [ben] uelar sua uila, et poserõ rroldas moytas et moy bõas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Desý seýo ẽna segunda aaz Eneas, cõ tres mill caualeyros de seus uassalos, todos moy ben armados, et quen lles ben mẽtes parasse assaz semellaría rrica aaz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Depoys desto seýo toda a outra gente en aaz, moy ben apostados et per grã rrecado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Outrossý da outra parte, os da hoste se armarõ moy ben, et partirõ suas azes per grã rrecado et per grãde entẽdemento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Et quen uisse quantos elmos et quantos escudos et quantos pendões et quantas synas et quantos caualeyros de lynagẽ, fardidos et esforçados, et quantas bõas cõpañas tragíã, ben armadas et ben apostadas, por grã marauilla terríã onde tãta gente podería seýr nẽ seer juntada, ou qual seería a força ou o poder que os podería cõtrariar ou se lles defender. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Ónas primeyras feridas seýrõ caualeyros moyto orgullosos da hũa parte et da outra, et forõ ben vij̃t mill. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Eneas et Troylos et ben sesseẽta caualeyros preçados ou mays chegarõ logo y en acorro de Éytor, cõ suas espadas ẽna mãos, et forõ ferir a Achiles moy brauament, et aqueixáuãno tãto que, sse algũ acorro nõ ouuera, lygeyrament podera perder a ujda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Mays depoys que home ẽno mũdo naçeu, nũca veu leõ, nẽ husso, nẽ porquo mõtés, nẽ outro ueado que sse tã brauament defendesse cõmo el, nen ha ẽno mũdo cousa que dizer podesse a ssua caualaría, nẽ a ssua proheza que alý mostrou, ca atã cruament et tã sen piadade os fería et chagaua et mataua que ben lles deu aquel día a entẽder quanto ualýa et quen era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 379 |
Et ben uos darey a ẽtender que fezestes mao siso, se outra uez vẽerdes aa batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 379 |
Mays Diomedes, que era moy bõo et moy lygeyro, ergeusse moy toste, cõ sua espada ẽna mão, et defendeusse moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 379 |
Et pero que a loriga era dobrada et ben forte, desmalloa, et chagoo moy mal, et deytoo en terra, a el et ao caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 383 |
Et quando aquesto uirõ os gregos fezéronsse afora et ben sesseẽta deles ou mays perderõ y estonçe as cabeças. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 383 |
Et Achiles et tódoslos outros de sua parte auj́ã grã pesar, et os da çidade auj́ã ende grã prazer et grãde alegría, et todos dezíã que fezeran moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et Pares, que esto ben entẽdía, catou arredor de ssy et vío. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et dýssolle: -Fazédeuos afora et arredádeuos de mj̃, ca, sen falla, eu mataruos ey o caualo ou uos ferirey mal ẽno corpo, ca eu ben entẽdo o que demã[da]des. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et atárõlle ben a chaga et, depoys que lla ouueron atada, acolleusse a hũ caualo rroã moy bõo que tragía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et vĩjna cõ el el rrey Ajas, que desamaua mortalment a Pares; et vĩj́não moyto ameaçando, et tragíã cõsygo todos seus uassalos, et andáuãno buscando perla batalla, et tĩj́nã ollo a cada parte se o ueeríã, et ben dauã a ẽtender que grã sabor auj́ã de o achar et de lle buscar mal et dãno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Mays el, que os ben entẽdía, andáuasselles moyto alongando, tirãdo cõ seu arquo, et nõ sse achegaua a elles, onde elles auj́ã grã pesar et moy grã despeyto, ca osmauã que, sse a çerca de ssy o ouuessen, que o auerýan preso ou morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Mays Éytor, que ben uira cõmo Menelao fora chagado et sse seýra da batalla et o ueu de cabo tornar atropelado cõ sua cõpaña, ben entẽdeu que vĩjña sobre Pares et que sse vengaría ben se podesse; et enderẽçou pera hu estaua Pares por lle acorrer, et cõ el ýa Eneas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Mays Éytor tomou grãde afán en lles acorrer et defendeos moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Sabede que as suas carnes erã todas quebradas et negras, et ben pareçía que nõ fora jogo o que aquel día passar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 386 |
Et ela o rreçebeu moy ben et fézolle semellança de grãde amor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 386 |
Yrmãa, se oie uissedes os uossos maridos estar ẽna batalla, cõmo os eu uj, et uissedes cõmo entre ssy anbos justarõ et cõmo o hũ foy derribado et o outro malchagado, ben sey que, se lles ben queriades, grã pauor aueryades et grã pesar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 387 |
Et uós ben sabedes que, en toda a oste, nõ ha tres caualeyros tã gerreyros, nẽ tã ualẽtes, nẽ tã bõos, nẽ tã preçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 388 |
Señor, quanto do meu cõssello, logo uos dyrey que nõ he ben que el rrey Toas seia morto nẽ maltrajudo por nehũa gisa, ca he home de grã poder et de grã fazẽda, et que ha moytos parẽtes et moytos amigos; et se lles del tomassemos agora assý uj̃gança, nõ dultedes que, sse os gregos algũ de nós ouueren en seu poder, o que os dioses nõ queyrã, que lle outro tal nõ façã cõmo nós a este fezermos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 388 |
Et uós ben sabedes que nós auemos aýnda de auer torneos moytos et moy perjgoosos et moy fortes, et moyto amj̃úde. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 388 |
Mays oýde o que uos dyrã estes señores, que taes son que queríã uosso ben et uossa onrra, et por ela fazẽ et traballã cada día quanto poden. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 388 |
Eneas, dyssestes moy ben, et destes moy bon cõssello et moy são, et he agisado que uos creã ende. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 388 |
Et el rrey Toas seia moy ben gardado, que d ' aquí a hũ mes ben podemos saber o cõssello que nos sobre este feyto será proueytoso; ca tẽpo nos fica pera tomar por el algo, se nos prouuer, ou pera o enforquar, ou espedaçar, ou pera lle dar qual morte quisermos, ou pera fazer del o que se nos antollar, ca nós nõ sabemos o que a uẽtura ha de fazer, nẽ o que ha de acõteçer ẽna batalla, ca lygeyra cousa he de hũ caualeyro seer preso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 388 |
Et por esta rrazõ cõprenos moyto que o gardemos moy ben, cõmo a tesouro moy bõo de moy grãde algo ou de moy grã cãbeo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 389 |
Et mãdou entõ que nõ matassen a el rrey Toas, mays que o gardassen moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 389 |
Señores, eu sey moy ben que nõ ha nehũ de uós que ata aquí se fezesse afora de querer prol et onrra de meu marido et mj̃a, et ben sõo çerta que nos amastes dereytament et que nos touestes fe et lealdade cõpridament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 389 |
Et agora sse chega a mayor coyta que sse nũca chegou, ca esta guerra se afica tãto que agora pode pareçer o uosso amor et o uosso ben et o uosso bõo prez, que senpre gãanastes, et a grãde asperança que nós senpre en uós ouuemos; ca uós ben sabedes que el rrey todo sseu feyto leixou en uós, tãto poso en uós grã fiúza, ca ben entẽdo eu que sodes ataes que lle nõ cõuerría de buscar outros pera lle dar moy bõo cõssello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 389 |
Et por ende fazede moy ben gardar uossa uila de toda parte et nõ uos leixedes desherdar en uossos días, et uosso ben et uossa onrra et uossa prol seerá en uós, et senpre os que de uós uẽerẽ serã onrrados et amados dos rreys que depoys de nós an de rreynar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 390 |
Señora, nós ben entẽdemos que aquesta çerca he moyto esquiua et de grã perígoo et moy dultosa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 390 |
Et ben veemos que este pleito pojou ja tãto entre nós et os gregos que nõ podería mj̃gar nehũa cousa ata que nós cõ elles seiamos mortos et uẽçudos ẽna batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 390 |
Et se aos dioses prouuer, nós os faremos partir todos de aquí aontados et cofondidos, et defenderemos ben nossa uila, et liuraremos nossa terra dos ẽemjgos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 390 |
Et elles todos cõfortárõna moyto et esforçárõna moy ben, que nõ ouuesse medo nehũ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 390 |
Et pagousse moyto delas, et eu ben sey que, sse por seu querer fosse, que mays quisera rreçeber; mays nõ era seu talẽt dela, nẽ entre elles nõ ouuera cousa achada, nẽ semellãt mostrada, en que ouuesse uilanj́a, nẽ pleito en que nehũ home podesse trautar, nẽ en feyto, nẽ en dito. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 392 |
Mays os m[a]estres o afiuzauã que, en pouca de sazõ, o guaresçeríã moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 392 |
Demays erã moy descõfortados et auj́ã moy grã doo por el rrey Toas, que era preso; et, sen falla, ben coydauã que nõ podería seer liure de aquela prijón sen perder a cabeça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et alý sse ajuntauã moytos bõos caualeyros et moy ben acõpañados et moy ben armados de moy bõas lorigas et de moy bõos elmos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et tragíã suas azes moy ben apostadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
O primeyro rrey que da oste seýo foy Achiles, et tragía cõsygo dez mill caualeyros, tã ben armados et tã ben apostados que lles nõ faleçía nehũa cousa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et uĩjnã todos moy ben armados, et dauã moy grãdes uozes et moy grãdes gritos por meter mays espanto aos troyãos, a que queríã grã mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et ýan moy ben gisados de sofrer batalla et de fazer dãno a seus ẽemjgos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et ante que sse esta batalla parta, ante seerá sua morte ben uingada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et esto ben pareçerá ante que a noyte ueña, ca assý seerá porlas justas que farã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et vĩjnã todos tã ben gisados de todos gornimentos que nehũ rrey nõnos podería mellor gisados trager. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et ben podera escusar esta justa, sse fora uẽtura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et trouxerã aa oste moytos bõos caualeyros de seus uassalos, et moy ben gisados de caualos et de armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Mays Eneas chegou logo et tragía cõsygo seteçẽtos caualeyros de taes que ben derõ a entẽder aos gregos que por seu mal alý uẽerã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et ben paresçía que Çedios auj́a grã voõtade de vingar a morte de seu yrmão. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et quando ueu Éytor assý estar óntrelos seus, ben coydou que seu deseio acabado era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 397 |
Et vĩjña cõ Antenor, seu padre, et tragía suas cõpañas moy bõas et moy ben gisadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 397 |
Deýfebus, seu yrmão, outrossý logo alý chegou, et tragía sete mill caualeyros de seus uassalos, moy bõos et moy ben gisados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 399 |
Poys que el rrey Pitroflés d ' Aljsonja saýo da çidade, cõ suas cõpañas moy ben gisadas et cõ seu Sagitario, cõmo uos ey cõtado, enderẽçou quanto podo pera hu estauã os gregos, et nõ andou moyto que os achou, ca, sse mays longe da uila estoueran, nõ rreçeberã tã grã dãno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 399 |
Mays elles bẽnos atẽdíã et ben lles dauã batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 399 |
Et el entẽdeu ben quanto lle dysserõ et fézoo assý. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 402 |
Et porque el nõ esteuera alý hu seu padre fora preso, tĩj́ñasse por desauẽturado, ca ben coydaua el que mellor fora defendudo et que o nõ leuarã tã a sseu saluo, sse el estouera presẽt. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et despoys que os ouuo ajuntados, começoulles a rrogar o mays aficadament que el podo que puñassen de acabar o que começado auj́ã, et sse cõbatessen moy ben et moy sen pauor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Senores, eu sõo ben çerto et ben seguro que a moy pouco tenpo uos uerrá moy grãde ajuda do rreyno de Messa et nossa oste creçerá de cada día et nossa fazẽda toda agora ualrrá mays. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et ben oý dizer que este nos faría fazer preytesías cõ aquelles da çidade a nossa voõtade et cõmo ffosse grã nossa onrra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et ben sey eu que grã ben uos ende uerrá et grãde onrra et a nós grã proueyto et grãde ajuda, ca moyto he bon rrey et rrico et onrrado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et ben sabede[s] que, depoys que o perdudo ouuemos, cada día fomos enflaqueçendo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Depoys que Agamenõ ouuo acabada sua rrazõ, Achiles disso que lle prazía moyto et que era moy ben et o outorgaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et quantos sij́ã ẽno cõssello agradesçérõllo moyto, et ouuéronllo por ben, et quisérõlle por ende mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et moytos auj́ã grã pauor de lle fazeren algũ mal, mays pero auj́an cõforto que lle nõ faríã senõ ben por el rrey Toas, que elles tĩjnã preso ẽna çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et ben semella rrazõ que, hu quatro rreys morrerõ, outros moytos caualeyros et outra gente mj̃úda deuj́a morrer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Pero grã cõforto lles era porque forã moy ben uẽdudos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Outrossý Polidamas auj́a grã pesar et grãde onta por seu padre Antenor, que era preso, et ben poso en seu coraçõ que, sse en outro día manãa ouuessen batalla, que mataría tal rrey por que sua saña fosse apagada ou por que seu padre fosse rrendudo ou uẽgado, se os gregos o matassen ẽna prijón. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 405 |
Et os gregos forõ y moy bõos esta uez, et ajudárõsse moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 406 |
Conta a estoria que os da oste erã ferament agraueados et sañudos, porque sua fazẽda nõ adeãtauã, nẽ podíã acabar o por que uẽerã, ante auj́ã moyto perdido, ca eles achauã gente forte et braua, et que defendíã moy ben sua terra et a ssy meesmos, et que os desbaratauã de maa gisa et lles fazíã moytas uezes leixar o cãpo, a mao seu grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 406 |
Et demays desto sabíã que elles tĩjnã sua çidade atã forte et tã ben bastiçida de uiandas et de gente que nõ auj́ã que temer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 407 |
Outrossý Polidamas nõ auj́a oluidada a prijón de seu padre, ante andaua en esta guerra tã brauo et tã orgulloso que ben daua a entẽder aos gregos que lle sentía o coraçõ da prijón de seu padre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 407 |
Et ben carament lles uẽdeu o pesar que del auj́a. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Señores, ben entẽdemos cõmo nõ podemos sofrer per nehũa maneyra esta pestilençia, nẽ este mal, ca, se nos moyto dura, a toda gisa a morrer nos cõuerrá; ca este odor nos cofonde et nos mata, en tal gisa que os mellores et os mays esforçados de nós son ja tã flacos que nõ poden tomar armas nehũas, sse adur nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et este cõssello uos será bõo et proueytoso, sse o uós por ben touerdes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Estonçe rresponderõ todos a hũa uoz que era moy ben, et outorgárõno moy de grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et quando elles erã ja ben a çerca d a çidade, seýo cõtra elles hũ troyão, que era bon caualeyro et moyto ensynado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Rrógouos que me digades ende a uerdade, ca ben me semella que fazedes pouco rrecado en andar tal ora soos; ca, sse agora mester ouuerdes acorro, nõ sey onde uos veña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et ben creo que nõ estades longe de auerdes mester acorro, ca, ante que nehũ de uós torne aa oste, ante lle eu darey tal ferida que nõ he tã forte a loriga que trage que lle eu nõ faça porta per u lle saya a alma. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Sen falla, eu creo ben que aos troyãos prazerá moyto, ca nós assý somos coytados cõ aquel mao odor que nõ podemos auer cõssello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et ben sey que uos cõprirá moyto, ca ferament sodes desamados dos desta çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Estonçe Vlixas, cõmo era de bõa palaura, gradesçeullo moyto, et prometeulle que, sse uisse lugar et tenpo, que llo galardoaría moy ben; ca moytas uezes cõteçe ao home que lle uẽ grã prol et grãde ajuda d ' alý onde o el nõ aspera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et por ende diz o prouerbio: "amjgo, faz ben et nõ cates a quen". |
[+] |
1370 |
CT 1/ 409 |
Et sij́ã y cõ el seus fillos Éytor et Deýfebus et Pares et Troylos et ben tres mill caualeyros outros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 409 |
Et ben pareçía que erã moy bõos caualeyros et que sofrerõ moyto en batalla, que assý andauã synalados das mallas das lorigas; pero, cõ todo esto, estauã tã calados et tã sen uolta que esto era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 409 |
Et erã tã ben penssados et tã ben seruidos que nõ poderíã mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Et ben me semella que nõ poden sofrer este mal de cada día. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Mays agora diga cada hũ de uós o que touer por ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Desque el rrey Príamos acabou sua rrazõ, todos disserõ que sería moy ben, et próuuolles ende, et loarõ moyto aquel cõssello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Señor, fáçasse o que uós por ben touerdes, mays a mj̃ nõ semella que ben he que lles tã grã trégoa demos, ca uós ben sabedes que os gregos son moyto atreujdos et moyto enganadores, et móuẽnos hũa pleytesía moy sen prol pera nós. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Et ben pareçe agora que grã sua prol fezeron da trégoa que demãdarõ outra uez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Et cõmoquer que eu os gregos nõ coñosco, pero ben entẽdo que sua prol demãdan. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Mays uós por esto nõ leixedes de fazer o que uos prouuer et eu o outorgo, ca ben entẽdo que sería grãde orgullo et pouco siso querer eu cõtradizer o que prouuesse a uós et a estes outros señores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 411 |
Et Vlixas et Diomedes outorgárõna de sua parte porlos gregos, et de ánbalas partes prometerõ que a gardassen moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Desque as trégoas forõ postas et outorgadas, cõmo uos ey cõtado, tã ben os da çidade cõmo os da oste vẽerõ ao cãpo a queymar et soterrar os mortos que y jazíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Et en esto tomarõ grãde affán, tã ben os de dentro cõmo os de fora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Mays os troyãos nõ quedauã noyte et día por afortelezar sua uila, et leuãtarõ motas moy altas, et fezerõ cárcouas moy fondas, et adubarõ moy ben os muros per u erã baixos, et tódaslas cousas en que entẽderõ que a uila poderíã mellor afortelezar, todo o fezeron ben et conpridament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 413 |
Pero, ante que sse partissen, Colcos, o agoyreyro, que auj́a hũa filla moy fremosa et moy cortesa et de grã nobreza, a que dezíã Breçayda, rrogou a Agamenõ et a outros rreys et grãdes señores da oste que a pedissen a el rrey Príamos et a trouxessen pera a oste, que alý ficara en Troya quando sse el saýra; ca el ben entendía que a uẽtura era moy cõtraria aos troyãos, et queríalles grã mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Estando en aquelas uistas, Achiles foy veer Éytor, et forõ cõ el ben çẽ caualeyros ou mays dos mellores da oste, ca nõ ouuo y tal que nõ fosse rrey ou almjrãte ou duque. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Et cada uez achey en uós justa moy forte et moy dura, et, se me uós de longo tenpo amades, ben pareçe en meu escudo et en mj̃a loriga, de que me uós moytas uezes quebrastes os laços. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Et se me eu nõ podera gardar ou defender da força dos uossos braços, ben me semella que me cõuẽera de prender morte a uossas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Mays porlos dioses uos juro, don Éytor, et desto uos faço ben firme, que eu farey todo meu poder en me guardar de uós. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Pero ben çerto sõo que o cõpraredes carament et meu deseio será conprido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Et ben pode seer que nõ seerá tã çedo cõmo eu quería. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
¡A[y], Deus, que grã ben seería que sse fezesse assý cõmo eu digo, que por nós anbos ou por cada hũ de nós escapassen de morte quantos an de peresçer en esta guerra! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 416 |
Et, en queixándosse, dezía: -¡Cõmo a uẽtura foy desmesurada et esquiua cõtra mj̃, en querer que eu seia desterrada da çidade en que naçí, et partirme de aqueles cõ que foy criada et da cousa do mũdo que eu mays amo, et yrme pera hu nõ coñosco rrey nẽ cõde nẽ duque nẽ outro home que me faça onrra nẽ ben! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Et cada hũ quería cõforta ao outro do pesar et da coyta que lle uij́a auer, et nõ podía, ca ben sabía en toda gisa que, sol que o día fosse claro, seríã partidos pera senpre, en gisa que nũca ja mays auerýan se ssy prazer nẽ folgura, assý cõmo soýan. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Et nõ rreçeauã al ja tãto cõmo veer vĩjr a manãa, et ben lles semellou que, desque naçerã, nũca uirã noyte tã pequena. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Et a donzela sse gorneu moy ben, o mays apostament que podo, pera yrsse, pero moyto cõtra sua voõtade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Et arrastráualle del per terra hũa moy grã partida, et tã ben lle estaua que esto era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Et aqueles que aló uan, tomã rramos de bálssamo et léuãnos, de que fazẽ cabanas en que sse asconden todos moy ben, en gisa que, quen ẽna cabana nõ entrar, nõ veerá deles nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 419 |
Et quando sse ela ouuo a partir de Troylos, ben coydara a morrer cõ deseios et cõ coydado del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 419 |
Amjga, eu uos rrogo quanto posso que, se me uós algũ tenpo ben quisestes, que agora paresca; ca eu nõ quero que o uosso amor mj̃ge nẽ desperesca, mays quero que des oymays todauj́a seia mayor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Quando Breçayda foy fora da çibdade, seýoa a rreçeber Diomedes et Talamõ et Hulixas et Ajas et Menesteus et outros ben çẽto et quareẽta caualeyros bõos, que os que mays pouco ualýã erã rreys et cõdes et duques. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Et eu terría que me fazía Deus moyto ben, sse o uosso coraçõ ouuesse assý cõmo uós auedes o meu et que eu senpre fosse uosso en tódoslos días da mj̃a uida. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Et se o fazer nõ quiserdes, ben uos digo que tãto afán ey de sofrer por uosso amor ata que esto cobre de uós. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Mays quanto por esto nõ deuedes a seer sospeyta, ca moytas uezes oý falar de moytos que nũca sse uirã, nẽ se coñosçerã, que sse depoys quiserõ grã ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Sabede que nũca ja mays amey dona nẽ donzela en esta rrazõ, mays agora ben ueio et entẽdo que o amor me tira pera uós et quer que seia eu uosso en toda gisa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Et des oiemays todo meu amor et toda mj̃a asperança poño en uós et ja mays nũca será alegría en meu coraçõ ata que çerca seia de uosso amor et de uosso ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Et eu ben entẽdo que moy preçado deue seer aquel que meresçer deue o uosso amor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 421 |
Et eu ben oý et entẽdj́ (por) quanto uos prouuo de dizer, et sse assý he, cõmo uós dissestes, esto nõ sey eu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 421 |
Et queríalle grã ben, et el a mj̃. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 421 |
Et demays ben uos digo et bẽno entẽdedes uós, que nõ ha dona nẽ donzela que sse tã agiña uẽçesse, que por ende mẽos nõ fosse preçada, que ueio eu que aqueles que tragen seu feyto [o] mays cordament et mays encuberto que poden, que aduro sse poden encobrir nẽ gardar que aas uezes deles nõ posfaçẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 421 |
Et por ende eu ben me gardarey, sse Deus quiser. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 421 |
Et ben ueio que nõ ha ẽno mũdo donzela tã fremosa, nẽ de tã grã prez, que amar quisesse a algũ que uos leyxar quisesse, nẽ entendades que uos eu leixo por outra rrazõ, senõ porque nõ ey talẽt nẽ uoõtade de tomar entẽdedor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 421 |
Mays de hũa cousa seede ben seguro, que, sse mj̃a uoõtade fosse de amar algũ, que nõ ha ẽno mũdo home que ante quisesse por amjgo nẽ mays amasse que a uós. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 422 |
Desque Breçayda sua rrazõ ouuo acabada, ben entẽdeu Diomedes que ela era de boa rrazõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 422 |
Et sse de uós ouuesse algũ synal de amor, ben terría que en toda esta oste nõ auj́a mays rrico caualeyro que eu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 422 |
Et aquel que morre onrrado et cõ bõa fama do mũdo, aquel he ben auẽturado, ca a ssua alma uay pera grã prazer et grã uiço, et senpre uiuerá en alegría et en ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Depoys que as trégoas dos tres ãnos forõ seýdas et que todos erã folgados et ben sãos, logo en outro día, sen mays tardar, armárõsse tódoslos da oste et os da çidade o mellor que poderõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et Éytor seýo primeyro da çidade et moy ben armado et encaualgado en Galatea, o sseu caualo bõo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et enpós el seýo Troylos cõ çinquo mill caualeyros, ben armados et sobre bõos caualos, cõ seus sobresynaes [moy nobres] et moy fremosos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et pos este saýo Pares, et vĩjnã cõ el tódoslos de Persya, moy ben gornjdos de todas armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et tragíã todos arquos torquíjs et saetas fortes de açeyro et moy ben agud[a]s. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et depoys que estes forõ fora, seýrõ rreys et prínçepes et outros altos señores cõ suas azes ben apostadas et per grã sabedoría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et seýrõ alende das barreyras alá perlos chãos grã peça, et erã ben çẽ mill caualeyros onrrados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et primeyro seýo el rrey Menelao, moy brauo et moy sañudo, et vĩjnã cõ el sete mill caualeyros moy ben armados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Enpús estes chegou Achiles, cõ sua aaz ben apostada, et vĩjnã cõ el sete mill caualeyros bõos en çima de bõos caualos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et erã senores de Calçedonja, et tragíã cõsygo tres mill caualeyros ben gisados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Depoys de todos chegau[a] el rrey Agamenõ, et cõ el moytas bõas cõpañas et moy ben apostados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et os escudos et os elmos et as outras armas rresprãdeçíã moyto et pareçíã moy ben perlo sol que fería en elles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et todas as donas de Troya estauã perlas torres et perlos andámeos dos muros, pauorosas et coytadas a sobregisa; et quen as uisse tremer et perder a color tã amj̃údo, ben podería entẽder que auj́ã grã pauor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Mays Éytor, que auj́a o mayor prez en armas et a melloría dos de Troya, agillou cõtra elles cõ todas suas cõpañas, que leuaua ben acaudilladas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et Éytor lle tomou o caualo que tragía, que era de grã preço et fora de España, et deo a hũ seu uassalo, que o moy ben serueu et que fezo moy bõas caualarías cõ el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et fezo aquela ora tãtas de bõas caualarías porlo uẽgar que matou ben dez caualeyros per suas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et cometíaos tã brauament que derribou daquela esporoada ben çẽ caualeyros, et foylle moy graue de fazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et alçou sua espada ben tallãt que tragía, et tã brauament o ferío per çima do elmo que o cortou todo ata os peytos, et dou cõ el morto en terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et díssolle assý: -Çertas, don Achiles, seede ben çerto que ja mays nõ chegaredes a mj̃ tãto que outro tãto me nõ chege eu a uós, nẽ me daredes colpe que uoslo eu nõ entrege moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et uedes esta espada que eu teño en esta mão, pero uos semella fea, ssabede que anda bañada moy ben en sange de rreys, que oie en esta ora matou tres. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Don Éytor, nõ ha moyto tenpo que uos uj de mao talẽt en este torneo, et ben me semella que sabor ouuerades de yr folgar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Pero ben sey que a nõ pode trager mellor caualeyro que uós, nẽ de tã grã força, nẽ que sse assý faça temer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et elles atẽdérõnos moy ben, cõmo aqueles que erã moy bõos caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et ouuo y moytos mortos et malchagados, mays el et os seus defendíãsse moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et seus uassalos fezeron y tã ben porlo liurar que mellor nõ poderíã, et foy liure. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et vĩjnã todos moy ben armados et moyto auiuados de ferir, e[t] seus escudos enbraçados, et suas lanças ẽnas mãos, et seus elmos postos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et outros moytos perderõ y os corpos, et moytos sacarõ ende moytos bõos caualos, et outros moytos forõ ende derribados deles, mays pero os troyãos forõ ende maltreytos et alongados do cãpo per força ben dous treytos de beesta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et dille que lle envío rrogar que nõ tome saña nẽ noio desto que lle eu envío dizer, ca ben çerta seia que ela he meu ben et meu amor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Vay et dy a teu señor que, se me el ben quer cõmo diz, que mo demostra moy mal, ca nõ deuj́a a fazer dãno nẽ nojo a troyaos, ante deuj́a a amar aqueles que fossen de nossa parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et se el esto fezesse, senpre lle ende ben uerría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et eu ben sey que, ante que passe o quarto día, ante eu oyrey nouas, sse ouuer quen mas diga, que Troylos uẽgou ben sua desonrra et cobrou ben esta perda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et mays che digo: nõ era Troylos uilão pera seer assý rroubado nẽ poñorado de nehũ, ca ben sey que ẽno mũdo nõ ha mellor caualeyro que el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et segurament que el querrá seer ben entregado deste peñor, et tal llo coydará a toller que llo cõprará moy carament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Tórnate pera teu señor, et soúdamo moyto, et dille que, se me el quer ben, que eu faría torto se lle mal quisesse, quando mo el mays nõ mereçesse, pero aýnda tamaño ben nõ lle quero por que lle a el mellor vaa do que ante lle ýa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et vĩjnã moy passo et seus arquos tẽdidos, et ferirõ moy brauament ẽnos gregos, mays elles sofrérõno moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et yndo elles assý vençidos et desbaratados, chegou Agamenõ cõ dez mill caualeyros folgados, que vĩjnã todos moy ben armados, et seus elmos de Panj́a enlaçados, et ben cubertos de seus escudos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et durarõ ẽno torneo ata a tarde, et foy o cãpo tã chẽo dos mortos que as donas et as donzelas que estauã ẽnas torres et ẽnos andámeos ben podíã ueer quanto sse fazía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et algũas estauã alý que parauã ben mẽtes en quanto el fazía, pero encobríãno ben, que sol nõ fazíã senbrãt que o uij́an. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et diz Dayres que ben forõ quinẽtos caualeyros os que uirõ este torneo et sse pagarõ ende moyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Troylos, que andaua moy loução et moy ledo ẽno caualo de Diomedes, que era tã bõo que nũca foy quen mellor uisse, cobreusse ben de seu escudo et apertou ben seu elmo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 435 |
Et porque os prados jazíã ja cubertos de mortos, en maneyra que nõ podíã sofrer o seu odor, et quántoslos vij́ã ben osmauã que moytos mays erã ja que os da primeyra uez que queymarã, et tãtos erã ja os mortos que ja nõ auj́ã hu sse cõbater, aýnda que quisessen, et porque Éytor era malchagado, el rrey Príamos mãdou pedir trégoas, ca ben entẽdía que lle faría Éytor grã mj̃ga, ca aqueles que ante uẽçíã cõ el, agora seeríã sen el uẽçidos et desbaratados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 435 |
Et enviou aló messageyros sisudos et ben pleyteses, os quaes a estoria nõ cõta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 436 |
As trégoas forõ moy ben gardadas de cada parte, et goreçerõ todos moy ben de suas chagas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 436 |
Mays sua yrmãa Políçena et Elena, sua cuñada, nũca sse del partíã, ca o amauã moyto de coraçõ, et seruíãno moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 436 |
Et as duas destas jmágẽes erã de figura de donzelas, et erã tã fremosas et tã ben feytas et tã ben oosmadas et tã ben acordadas que mellor nõ podíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 436 |
Et per aquel sse catauã et afeytauã et apostauã as donzelas et as donas, quando auj́ã de seýr a praça, et per aquel entẽdíã se sse cobríã ben ou sse tragíã aposto ou desapostadas suas grilandas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Os lanpinas nõ an cabeças, et an bocas, et os ollos trágenos ẽno meo dos peytos, et outros ha y que tragẽ os ollos ẽnos onbros, et outros que an os rrostros desapostos et sen narizes, et outros que an o beyço de juso tã grãde que cobrẽ del todo o rrostro quando sse pagã, et outros que nõ an boca senõ tã estreyta cõmo hũa casca de auelãa et comẽ a grãde afán, et outros ha y que nõ an léngoa, pero nõ lles faz mj̃ga, ca ja sse entẽden moy ben per seus sinaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Et, sen falla, o que esta jmagẽ fezo, era bon maestre en negromãçia et sabía moy ben encãtar, ca todo home que a uisse, mẽtre lle parasse mẽtes, oluidáuasselle seu pesar, por grãde que o ẽno coraçõ touesse, et deterríasse alý catãdo aquela jmagẽ, que sse nõ podería ende partir, se aduro nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 440 |
Et todos estes estormẽtos tãgía aquel donzel moy ben, et metía en elles notas et ssõos et cãtares. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 440 |
Demays, aqueles que erã namorados, quando queríã falar cõ aquelas que ben queríã ou lles dizer algũa cousa en poridade, nehũ nõ llelo podía oýr, mẽtre que aquel donzel tãgía aqueles estormentos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 440 |
Esto fazía moy amj̃úde, tã ben en jnuerno cõmo en uerão, et nehũ nõ podía entẽder donde uĩjnã aquelas flores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 440 |
Hũa agya d ' ouro estaua alçada suso sóbrelo donzel en hũ arquo moy fremoso que estaua sobre el, et era moy fremosa et ben feyta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 441 |
Et mostráualles quando y tardauã moyto, ou quando y falauã mays do que deuj́ã todo per semellança, ou quando lles estaua ben de estar y ou de se yr logo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 441 |
Et ben gardaua aqueles que lle quisessen tẽer mẽtes que nõ fossen anoiados, nẽ faladores, nẽ posfaçadores, nẽ desenssynados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 441 |
Et ben mostraua aos enveiosos que senpre sse traballã en acreçẽtar en mal et mj̃gar ẽno ben, que lles estaua mal o que fazíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 441 |
Et quantos estauã ẽna cámara, se a catar quisessen, ben gardados seríã de fazer erro nẽ uilanj́a, se a creer quisessen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 442 |
Et esta pedra he moy preçada et moy fremosa, et era tã brãca et tã clara que os que estouessen ẽna cámara ben poderíã veer os que estouessen fora, mays os que esteuessen fora nõ poderíã ueer os que estouesen de dentro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 442 |
Et ben pode(n) dizer, quen seu auer despende en tal obra, que nũca sse auj́a ende a rrepentir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 442 |
Et tal cámara cõmo esta era moy rrico don pera quenquer, et alý jouuo Éytor tres somanas malchagado; mays, ante que fosse o mes cõprido, foy moy ben gorido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 443 |
Et depoys que sse Pares tornaua, partía ben sua caça per todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 443 |
Et pesáualles moyto das grãdes despesas que y fezeran et que lles cõuĩjna fazer, et porque a çidade era ben defendida. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 443 |
Et ben entẽdíã que este pleito duraría moyto ante que podesse auer fin qual cõpría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 443 |
Et moytos auj́a y que sse rrij́an ende, et outros que dezíã que lles era moy ben et tĩjnã al en seus corações, ca de grado queríã seer en suas terras, donde erã moyto alongados, se o fazer podessen sen uergonça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 444 |
Et ela ben entẽdía que ẽno mũdo nõ auj́a cousa que el mays amasse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 444 |
Pero ben creo que nõ ha home ẽno mũdo que moy de coraçõ ame a ssua señor que aas uegadas nõ tome couardiçe en lle dizer algũas cousas que lle conprían et que lle estaríã ben et por que sería delo mays preçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 445 |
Et se o ben nõ gardardes, toste uoslo poderã tomar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 445 |
Et eu ben ssey que o nõ pode auer mellor que el, nẽ que mays y ualla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 445 |
Et agora entẽdo eu et sey que uay coytado o meu coraçõ et o grã pesar que eu por uós ey, todo se me ha de tornar en ben et en alegría, et tãto uos coydo eu a seruir et tã de coraçõ et a pedir merçee que en algũ tenpo uos doeredes de mj̃ et me faredes algũ ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 445 |
Et des oiemays sõo uosso quito et quero fazer todo aquelo que uós mãdardes et por bẽ touerdes, ca sõo en uosso poder et nõ aio outro defendemento cõtra uós, nẽ atẽdo outro ben senõ o uosso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 446 |
Et desde oiemays pode dizer Troylos que lle nõ está ben sua señora, ca o moy grãde amor que ontre elles anbos era ja falssado o auj́a Breçayda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 446 |
Depoys que as trégoas dos tres meses forõ seýdas, logo en outro día, ssen mays tardar, os da çidade forõ ben armados et ben apostados, et seýrõsse fora da çidade, alende das barreyras, ẽnos chãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 446 |
Et por esso era grãde o descõforto, tã ben ẽnos de dentro cõmo ẽnos de fora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 447 |
Et depoys que esto ouueron acabado, os troyãos sse gorneçerõ moy ben daquelo que mester auj́ã en sua çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 447 |
Et catauã ben suas entradas et suas saýdas cõmo estauã et, sse algũa cousa y auj́a de rrefazer, logo o rrefazíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 447 |
Ca ẽno mũdo nõ ha home que o cõtar podesse, ca ben lles jogara Deus, se aquel día que Pares foy por Elena todos forã mortos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 448 |
Et desto a fezeran ben çerta per suas demostrãças uerdadeyras. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 448 |
Mays senpre andade a ssua voõtade et ao que elles por ben toueren, ca en outra maneyra nõ poderiades acharuos ende ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 449 |
Agora sey eu ben et entẽdo que hũ ponto de siso nõ auedes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 449 |
Et nõ ha cousa por que eu mays cofondudo et mays auergonçado podesse seer, nẽ por que eu podesse buscar mayor meu dãno, ca ja Deus nũca querría, nẽ o teña por ben, que eu por esto seia desmayado, nẽ tema morte, nẽ peligro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 449 |
Et des agora uos castigo pera senpre et uos defendo que nũca en tal pleito me faledes, ca nõ será uosso prol nẽ uosso ben, nẽ eu por ende nõ leixarey de fazer o que deuo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Et toda sua força era en Éytor, et ben çerto era que, sse el ẽna batalla nõ fosse, que seería grã dãno de sua parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Et teuo por ben o que ela dezía et, en cõmoquer que ende auẽesse, nõ quis que Éytor aquela uez aló fosse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Et apostou moy ben as azes et partéoas moy ben, et erã moy grãdes et moy bõas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Et depoys que todos forõ ẽnos caualos, que tĩjnã moy ben armados et moy ben gisados, seýrõ fora da uila. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Et os outros estauã ja ẽno cãpo, moy chegados aas barreyras et ben apreçebidos pera os rreçeber ẽna batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Et aquel que seus amjgos nõ cree, nũca pode fazer ben sua fazẽda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Et demays morreremos, ca eu ben sey que nõ poderemos goreçer sen uós hũ día soo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 453 |
Et leuaua uestida sua loriga et sua espada çinta ben tallãt et moy preçada, et ýa en seu caualo Galatea. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 453 |
Mays ẽno outro cabo ben coydaua ja pera senpre que ende fosse posfaçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et acharõ ja estar ẽnos cãpos os da oste, ben acaudillados et suas azes ben paradas et ben gisadas de batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et estaua y Diomedes cõ sua cõpaña ben apostada, et Achiles cõ a ssua, et el rrey Talamõ, et el rrey Ajas et Agamenõ et Menelao et Palamades, et outros moytos bõos caualeyros orgullosos et ardidos et gerreyros, moy ben armados os corpos et os caualos et suas synas tẽdidas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et paresçía tã ben que esto era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Alý chegou el rrey Menelao, que tragía quatro mill caualeyros ben armados et ben escudados, et vĩjnã moy auiuados de ferir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et tã forte foy alý o enpuxar et o entropelar et o ferir que ben forõ y çẽ caualeyros derribados dos caualos, et moytos outros mortos et malchagados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Alý chegou el rrey Talamõ et Ajes, seu fillo, et cõ elles tres mill caualeyros moy ben armados et moy ben encaualgados en bõos caualos de Arabia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et quando ueu que os gregos rreçeberã tã grã dãno et tã grã perda, esforçou os seus et rrogoulles que o ajudassen moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Mays Troylos et Polidamas o fezeron tã ben aquela uez que marauilla foy, ca moytas uezes ýan torneãdo et justando. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et, entretãto, ýansse acollendo passo et en bõo cõtenẽt, et tãto sofríã et tã grãde afán leuauã que esto era hũa grã marauilla, et tan ben acorríã aos seus que, sse elles y anbos nõ forã, todos forã mortos ou presos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Outrossý Pares leuaua sua espada ẽna mão et desfazía moy ben a pressa arredor de ssy, hu el chegaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Alý chegarõ os bastardos, fillos del rrey Príamos, moy sañudos et moy orgullosos, et acorrerõ moy ben aos seus, et jurauã que os gregos carament cõpraríã sua esporoada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et tã ben sse ajudarõ que, per força, mudarõ as tres azes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et en todo esto, o torneo estaua moy ben juntado et moy ben ferido entre as cárcauas da uila. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et el rrey de Perssia et Pares et Troylos et Polidamas endurarõ et sofrerõ grãde afán, et toueron aquel passo grã peça cõ tódoslos seus ata que chegou Eneas, que tragía cõsygo tres mill caualeyros moy bõos, que sse ajudauã moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et tragía cõsigo vij̃t mill caualeyros moy ben gisados et moy ben armados, et andauã en caualos moy lygeyros et moy corredores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et nũca home ueu en tã pouca de ora nẽ oýo falar que tãtas gentes morressen cõmo estonçe alý morrerõ, de hũa parte et da outra, ca os de Palfona erã moy lygeyros et cõbatíãsse moy ben, et tã pouco dultauã os gregos que marauilla era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et ben uos semellaría que nõ sabíã nada de couardez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et fazía tãtas bõas caualarías que ben semellaua fillo d ' algo, et fazíalles moy caro conprar algũ dano, se o deles rreçebía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Sabede que os mays deles, todos o fazíã tã ben que nõ podíã mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 460 |
Et dezíãlle assý: -Señor, ben souberõ os gregos que nõ seyriades uós aa batalla, et por ende [n]os fezeron tã grã dãno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et quando os gregos uirõ Éytor et o coñosçerõ ben ẽnos sobresynaes, começarõ a fogir et darlle o cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et acorreulle moy ben, et liuroo, et ficarõ y mortos aqueles que o leuauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et os troyãos cobrarõ o cãpo, et começárõsse a ajudar moy ben et, en chegãdo a hũ passo brauo, que era moy estreyto et moy forte, matarõ y moytos dos gregos, ca sse apertauã de tal gisa que nõ podían passar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
En todo esto, os da çidade se ajudauã tã ben et erã tã esforçados et tã aujuados cõ a uij̃da de Éytor que era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Éytor et Achiles, que sse desamauã mortalment, quando sse uirõ tã a çerqua o hũ do outro, meterõ mão aas espadas, et começárõsse a ferir tã durament que as espadas rretenj́ã tã fortemẽt que a lonje as podíã moy ben oýr. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et seýosse da pressa, et atárõlle a chaga moy ben de hũ pendón. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et depoys enlaçou moy ben seu elmo, et caualgou en seu caualo, et dérõlle hũa azcũa moy bõa et moy tallãt, et logo se tornou aa batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Mays Menõ, cõmo era bon caualeyro et esforçado, ben lle pagou o que lle auj́a feyto, ca tã durament et tã sen piadade o fereu per çima do elmo que llo fezo caer en terra et lle fezo seýr moyto sange, en gisa que todo o rrostro foy cheo del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 465 |
Et fézolle logo tãtas meeziñas por que seus amjgos forõ ben çertos que nõ morrería das feridas, ante foy gorido en pouco tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 465 |
Et ben entẽdían a mj̃ga que lles el faría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 466 |
Et se me os dioses ajudar quiserẽ, eu o coydo a uẽgar moy ben, aýnda que sayba y de tomar morte, ca nõ daría ja por ela nada, se uos eu podesse vengar per mj̃as mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 467 |
Pero ben sey eu que, se os abrir podesses, que me catarías de grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et ẽnas mãos seestras tijnã senllos bordões d ' ouro, muy fremosos et muy ben laurados et bẽ esmaltados, en que se sofríã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 476 |
Et tãto sodes de entendudo que ben mereçedes d ' auer o señorío sobre nós, et uós nos deuiades a mandar et a correger. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 478 |
Et quiso a todos por ende grã mal, et ben llo deu a entender despois; pero, cõmoquer que fuj, ficou Palomades por señor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 480 |
Et tragía cõsigo grandes conpañas et ben gornidas et ben armados de boas lorigas et de bõos elmos et d ' escudos pintados cõ brocaes d ' ouro, tã apostamente que marauilla era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 485 |
Et ben llo dauã a entender ẽno chãto et ẽno doo que por el fazíã, que era grand a sobreguisa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 487 |
Et Achiles uẽo y cõ eles et tã çerca se chegou y que ben lles podía dizer o que quisese. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Et ben me semella que estaua prestes o amor pera me prender, et enlaçoume en tal guisa que lle nõ poso fugir nẽ escapar a nihũa parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 492 |
Et eu ben me coñosco que lle errey moy grauement et que lle fige grã dãno en seu fillo Éutor, que lle matey, et bem sey que pera senpre o seu coraçõ será triste. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 503 |
Mais Achiles ben ouuo en que pensar, et nihũ nõ lle pregũtou se el deste pleito fora sañudo, ca bẽ lle paresçía ẽno rrostro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Aquela uez auía Deýfebus ben vingado a seu yrmão, se nõ fora o duc de Atenas, que chegou moyto ag(u)ina a aquel lugar en çima dũ caualo d ' Arangóm bayo, muy fremoso, et seu escudo ẽno braço, que era da obra de Saragoça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 514 |
Et tragíã perlos corpos metudos pedaços muy grossos de lanças, en guisa que perlas chagas ben pareçíã as entrañas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 517 |
Et quen uise andar chamando a todos a grandes uozes, et rretraendo o preço et o ardimento et o ualor et a apustura et a mesura et a grandeza et a paráuoa et o bom coraçõ et quantas outras bondades en el auj́a [ben entendería que auj́an] de[l] p[esa]r et que ffezerã en el grã perda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 517 |
Et, sen dulta, nos fará grã mj̃gua et somos por ende maltreitos, ca moyto era bom caualeyro et urgulloso et ardido et marauillosament rrecudía bẽ aos grandes feytos, et sabíanos gardar moy bẽ perlo grãd entendemento que en el auía, et dar os cõssellos muy bõos, et adeantarse moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 517 |
Por ende teño por rrazõ et por dereyto, se a uós prouuer, que o alçemos por prínçipe, ca ben me semella que nõ á entre nós quen mays ualla, nẽ [en] quen se acorden todos, nẽ en quen mais poucos desacordem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 518 |
Ovtro día de manãa, ante que o sol seýse, os da çidade forõ ben armados, os corpos et os caualos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et ben entẽdíã que sen el nõ podíã acabar cousa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et elles forõ logo a el, et achárõno asentado en hũa tẽda, que era moy ben laurada de moy nobre pãno, per grã m[a]estría et per grã soteleza. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et Achiles seýo a elles et rreçebeos moy ben et abraçoos todos tres. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et uós ben sabedes en cõmo vẽemos a esta terra pera tomar esta uila et destroýla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et eu sobre esto nõ uos farey longa rrazõ, ca tã ben o ssabedes cõmo nós ou mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et uós ben ueedes que os troyãos sse defenden moy ben et sse venden moy carament; mays, cõ todo esso, nós os tẽemos ja guastados et apressurados de maa gisa, ca lles tẽemos tomados os portos, en maneyra que lles nõ pode entrar bastimento nehũ de armas, nẽ de ujãdas, nẽ de outra cousa que lles cũpra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et por tãto uos digo et uos cõssello, se me creer quiserdes, que prendades garda de uosso bon prez et nõ façades cousa por que cresca posfaço ontre a gente, et que nõ possan dizer que uos mj̃ga a franqueza et a bondade et uos creçe [a] auoleza, ca uós sabedes que tódoslos bõos feytos que home faz, viuẽdo en sua terra ou andando ẽnas guerras, todo esto he porque digã del ben perlo mũdo et por al nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et aas uegadas faz y home quanto b[e]n pode fazer et nõ deseia outra cousa senõ husar todauj́a de ben fazer, pero p[os]f[a]ça[n] del [et] tóllenlle o bon prez cõ enveia, mayorment aquel que quer fazer mal de sua fazẽda aas uezes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et, por Deus, señor Achiles, todo est[o] catade et gardade ben uosso prez; ca mays uos digo, que nõ ha aquí rrey nẽ cõde que ja en al ande falando nẽ posfaçãdo, senõ en esto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et ben uos digo, sen falla, que, ante que este ãno seia acabado, sete tãto mal será de uós dito que nũca foy de ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et ben sey que assý será quando uós quiserdes, que logo serã destroýdos et astragados et mortos et presos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et poys uos Deus fezo tãto ben et uos quer dar tã bon prez, nõ nos seiades cõ el escasso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Et eu ben sey, et tenpo ha que o soybe, que uós amades meu ben et mj̃a onrra et que me cõssellades o mellor que uós sabedes et entẽdedes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Et eu ben entẽdo esta rrazõ que Agamenõ envía dizer, et uós ben mo dissestes et mo rrogastes de sua parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Mays ben uos digo clarament que este cõssello nõ lle ual nada, que he uil et áuol et uergoñoso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Ben sabedes uós que sete ãnos ha que durou esta guerra et en todo este tenpo nõ gãañamos y nada, nẽ fezemos y outra cousa, senõ que gãañamos y todauj́a grãdes perdas mortaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Par Deus, don Vlixas, aýnde me pareçe que os nõ tẽedes gastados assý cõmo uós dizedes, ca aýnda nõ foy día que os nõ achassedes fora perlos chãos, ben hũa mea légoa, ben armados et ben gisados de batalla, querlos demãdassedes uós, quer no, ata que fosse noyte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Et se uós cõ elles ben cõtardes, acharedes per bon cõto que nõ an rreçebuda a medade da perda que nós rreçebemos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Demays, ben sabedes uós que moytas uezes cõteçe que tẽ hũ home a uila çercada, en tal gisa que nõ sal de dentro nehũ que mal faça, pero os de dentro andan per çima de seus muros moy seguros et ben sen medo, et alý sse uẽden moy carament ante que seiã tomados, nẽ cõquistos, nẽ pleytejados, mayormẽt aquestes que cada día saen a cõbatersse nosco a grã perfía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Et aj́nda al uos dyrey, sen mẽtir, se o ben quiserdes coñosçer: uós entẽdedes que nós que somos çercadores, et, se y ben parardes mẽtes, nós somos os çercados et maltreytos et desguastados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Et de mj̃ uos digo que me nõ pareçe ben quanto sse y fezo nẽ faz, et do que ha y feyto me pesa moyto et me rrepinto, que mays nõ poso, porque me metí a atã grãde afán et a tã grã perígoo et porque passey o mar por vĩjr acá. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Eu juro aas potestades do çeo et aos mayores que son señores d ' alá, et por esto faço ben seguro aos gregos, que en tã fol pleito nũca seiã per mj̃ ajudados, nẽ mãterrã tal sobéruea, nẽ tal folía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Mays elles per ssy a mãtenã quanto quiserẽ ou quanto sse pagarẽ, ca eu por esso nõ quero deles seer amado nẽ preçado, ca seu prez, nẽ seu ben, nẽ seu mal nõ me tolle, nẽ me dá nada, nẽ dou nada por seu dizer, nẽ por seu fazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Que tãta he a gente que o cõprou et cõprará, que ben creo que nũca o mũdo será poblado cõmo ante era, ca ben ueio eu que de tódaslas partes do mũdo as gentes forõ aquí ajuntadas et morrerõ ende y os mellores. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Et uós, que auedes tã bõo syso, que entẽdedes o mal et o destroymento et a perda et a cofondiçõ que y a todos acaesçeu, deujades de falar cõ os outros que son [en] esta oste cordos et entẽdidos, en maneyra que dessemos fin a esta guerra et ouuessemos paz, que ja tenpo era; ca tãto ha ja durado o mal que eu ben creo que nũca esta perda será cobrada ata a fin do mũdo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 528 |
Don Achiles, ben sería que nós falassemos ẽna paz, se os troyãos huujassen dela saber ou a quisessen rreçeber. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 528 |
Mays, sequer, tãto fazede por nós: jde nosco aa batalla esta uez et, se os uẽçermos et os ben enpuxarmos do cãpo et os ben desbaratarmos, falemos ẽna paz, ca estonçe será mays gisado de [a] falar et de [a] demãdar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Syñer don Nástor, leixade este pleito et falade en al, ca esto nõ nos cõpre; ca, parla fe que eu deuo a Deus et a uós, se uós cõ os de Troya queredes mays lidar cõmo soedes, ben podedes aló yr sen mj̃ et sen os meus; ca eu ben entẽdo por que me esto dizedes: vós queredes que cometa eu outra uez esta soberuja et que me meta outra uez en esta loucura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Uós çerto seede que o nõ farey, et ben me parto deste pleito d ' oie endeãt, et senpre serey del quito en quanto uiua, ca he pleito auesso et mao et sen rrazõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et agora anden falando a torto et a trauesso, ben ou mal, o que quiserẽ, ca nõ dou por elo nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et eu ben sey que tal yrá aa batalla ssão et alegre, que sse tornará ende triste, mays uós ja mays nõ me rrogedes deste pleito do que me rrogado auedes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Dyomedes, que en este pleito nõ falara, quando oýo o que Achiles dissera, nõ o teuo por ben et, cõ grã saña que ouuo, nõ soubo que dissesse, pero nõ sse podo calar et disso assý: -¡Sy me ajude Deus! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Uergoñoso pleito he este et, sen falla, don Achiles, uós abaixastes moyto en uossa fazẽda et rreçeberedes y grãde onta, se uos ben nõ gardades. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Que ben entẽdo eu que nõ presta nada cousa que uos digamos, ca uós dyzedes que uos nõ rrogemos, nẽ falemos mays en este pleito; et, poys uos assý praz et y sodes tã brauo, eu nõ uos quero en elo mays falar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et uós assý fazede: despendede mal o prez que gãañastes, et sabédeo ben abaixar, ca uós nõ sodes ja moço pequeno pera castigar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et, sen falla, por quanto eu de uós entẽdo, outro pẽssar uos creçe et outro coydado, et ben pareçe ẽna uossa color que mays talẽt auedes de entrardes en al que nõ entrar ẽna batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et por ende ben entẽdo que cõtra uós nõ ual castigo nẽ rrogo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et des oymays ben nos podemos tornar, mays desd ' aquí adeãt ben me semella que o ssiso et a loucura et o dãno et a gaãça et a loor et o posfaço et o prez, quer seia bõo ou mao, sen uós o aueremos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et uós fazede bon siso de uos gardar, ca aquel que ben garda o sseu corpo garda bõo castelo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et uós assý o ffazede: gardade ben uosso corpo, que uos nõ rreçeba mal nẽ dãno, ca ẽno mũdo nõ auedes tal amjgo, nẽ que tãto amedes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et eu ben entẽdo que desde oiemays uóslo gradaredes en tal maneyra que, aqueles que uos desamã, nõno achen ẽno cãpo, nẽ possan en el enpeeçer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 530 |
Diomedes, nõ me marauillo de uós senpre amardes caualaría; mays pero, se o fazedes, ben sey eu por que o fazedes, porque nõ podedes y al fazer que uos mal nõ estouesse, et mal día uós forades fillo de Tideus, sse caualaría nõ fosse por uós senpre mãteúda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 530 |
Et uós semellades ben a uosso padre, et nõ sse uos oluidou o que el fezera, et sodes tã ardido et tã prestes que moyto a çerca estades de fazerdes tal ou peor cõmo el fezo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 531 |
Et poys esto ouuo dito, nõnos quiso mays leixar estar de cõsũun, ca ben entẽdeu que, sse y mays estoueran, que o pleito podera tornar a peor, ca ataes palauras sse disserã por que sse senpre quiserã mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 531 |
Agora veede, señores -disso Agamenõ -, o que tẽedes por ben de fazer en este pleito, et cada hũ diga o que lle desto praz, ca eu de grado farey o que for uossa voõtade et al nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 532 |
Ssen falla, Achiles he moy bõo caualeyro et moy sysudo, et deuj́a home fazer toda cousa que el cõssellasse et por ben touesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 532 |
Et por ende nóslos deuemos destroýr et cofonder per força, et deytalos fora da terra, et desherdalos, et achãar as torres et os muros, et queymar et derribar os paaços et as casas, et abaixar a çidade toda, ca assý noslo an prometudo os dioses, et outorgarõ, et nos segurarõ ende ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 533 |
Señor don Menelao, en praça uoslo digo que perlo meu cõssello nõ diredes nada en este cõssello, ca nõ he ben nẽ uos acaeçe, que sabede que, quantos aquí son, todos coydan et dizẽ que uós loades esto por tal de cobrardes uossa moller Elena, et nõ por outra rrazõ, nẽ por outro proueyto nẽ onrra que sse ende a nehũ syga. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 533 |
Et esto veemos por façaya, et ben pareçe cada día, et pareçerá ante que sse este jogo parta d ' ontre nós et os troyãos, ca se [n]os Achiles nõ ajudar, elles nos temerã por ẽde moyto mẽos, et ben [n]oslo mostrarõ ẽno senbrãt, ca, senpre cada que os cometemos, auemos o peor do jogo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 533 |
Et por esto ben loaría et prazerme ýa que este pleito treytassemos assý, que nõ cofondessemos nossos corpos, nẽ nossas fazẽdas, sen rrazõ et por nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 533 |
Et eu ben creo que faz bõo siso natural aquel que todauj́a toma dos maes o mays pequeno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
Et cõmo a mj̃ semella, aýnda Menelao nõ coñosçe ben os troyãos, ca diz que nõ an ontre ssy esforço nẽ poder desque perderõ a Éytor, nẽ ha entre elles quen moyto ualla en armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
[Et] esto ben pareçe en cõmo nós fogimos, et ençarrárõnos traslos tẽdillões, et cõmo nos queymarõ as naues; desque Éytor naçeu, nũca nos tãto mal fezo, nẽ tãto dãno, nẽ tã grãde, nẽ rreçebemos tã grãde onta de troyãos mẽtre Achiles foy nosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
Poys que Diomedes ouuo acabada sua rrazõ, Vlixas outorgou ben cõ el, que anbos amauã moyto a paz, et cõssellauã que a fezessen, et cõtradizíã o que Menelao dissera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
Et eu uos digo de sua parte, sen mẽtir, que, ante que vaades desta terra, os vençeredes, et por uós an de seer destroýdos et cõquistos, ca os dioses, que saben tódaslas cousas que an de vĩjr, demostrã aos sanctos homes que an seu amor (et) suas poridades et seus cõsellos, et mãdanlles que as preegẽ et as demostrẽ aas gentes, et ben çertos seede que uós auedes de cõquerir os troyãos a ssua desonrra moy grãde. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Conta a estoria que, poys que as trégoas seýrõ, que cada hũ sse gisou moy ben et sse gorneçeu de tódaslas cousas que mester auj́ã pera a batalla, ca elles de outra cousa nõ auj́ã cura, se desta nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Et aquela noyte poserõ seus pendões a suas lanças, et quando uirõ o día, armárõsse moy ben todos, et cobrirõ seus caualos de coberturas de púrpuras et de çẽdaes et de pãnos laurados moy nobrement a seus synaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Enpós estes ýa Diomedes, moy ben gisado, et leuaua sua aaz moy bõa et moys apostada, et Menelao cõ el, et este anbos leuauã moytas bõas cõpañas et moytos bõos caualeyros ardidos et esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Et aquela uez foy moy ben agardado dos seus, ca mays de trij̃ta mill caualeyros o agardauã aquel día, que ja mays nũca sse del partirõ, tãto ouueron sabor de uẽçer aquel torneo et de fazer partir seus ẽemjgos de alý aontados; et, sen falla, assý o esforçarõ que elles ouueron aquel día o mellor da batalla et os gregos o peor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Desde oiemays nõ uos perlongarey mj̃a rrazõ; mays, poys que troyãos uirõ que a noyte os partía, tornárõsse todos ben juntados et ben acaudillados pera sua çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Et fezeron doo porlos mortos que perderã, et mãdarõ ben penssar de seu chagados, et darlles quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Et os troyãos se uẽgarõ ben, et tomarõ grã peñor por ssy, et uẽderõ moy carament aos gregos o dãno que lles feyto auj́ã et a cõquista que lles coydauã fazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Et tã grãde esforço auj́ã os seus en el que sse acollíã todos a el, cõmo se fosse castelo ou forteleza hu coydassen de seer ben defendidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Jde agora folgar cõ Breçayda, uossa señora, aquela moy leal que uos quer grã ben; et, se me ante nẽbrara, perdoárauos por ela. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Et ante que sse esta çerca parta, ben sey que outros yrán y et serã por ela en tal coyta cõmo uós sodes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Mays a estoria nõ conta quanto tenpo esta batalla durou, mays cõta Dayres, que todo esto veu, que de ánbalas partes forõ y mortos cada uez moytos caualeyros et moy bõos, moy ardidos et de grã prez; pero a perda dos gregos foy mayor, ca dyz que ben perderõ y tres caualeyros por hũ, et nõno poderõ endurar, et acollérõsse todos a ssuas tẽdas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 539 |
Que ssobre estas trégoas rrazoarõ moyto et de moytas gisas, mays pero ẽna çima nõ ssey cõmo, nẽ per qual maneyra, foy outorgada a trégoa de ánbalas partes por seys meses entregos, et gradárõna moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Eu sey ben que porlo que eu fige nũca de mj̃ será dita bõa palaura nẽ bon rretrayre, ca en elo nõ ey dereyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Et ben entẽdo et coñosco que lle fige grã torto, ca, sse eu fezera o que deuj́a, meu coraçõ fora senpre cõ el, et nũca quisera cõsentir a nehũ que meu amor tomasse, nẽ catara por outra cousa se por el nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Et desde oiemays poden de mj̃ posfaçar as que me desamarẽ, et auerán ben de que. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Et se esto nõ fezera, ben podera eu chorar, mays nũca en mj̃ ouuera cõforto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Mays cõuẽome de curar de mj̃, ca era moy desanparada et deytada de todo ben; cõmoquer que eu fezesse maldade, tomey o mellor do jogo, ca algũas uezes ey agora alegría ẽno coraçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Mays pero Deus faça ben a Troylos, poys que eu nõ posso auer a el a meu prazer, nẽ el a mj̃, et porque esto entẽdo, me outorgo a este outro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Eu ben entẽdo en meu coraçõ que faço moy sen gisa, et cada que me nẽbra rreçebo ende grã pesar et grã uergonça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Mays eu llo enmẽdarey moy ben, et ojemays farey todo seu prazer et toda sua uoõtade, et Deus me leixe ende veer alegría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 542 |
Et poys que chegarõ aa tenda hu Achiles sij́a, asentárõsse anbos cõ el, et cõtárõlle ben sua fazẽda et seu messajen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 542 |
Mays uós fazede cõmo sesudos, et creédeme de cõssello, et fazede paz cõ os troyãos, et faredes y moyta de uossa prol, ca uós ben veedes que rreçebedes grã dãno cada día, et sey que rreçeberedes mayor, se este pleito moyto dura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 542 |
Pero, porque a uós anbos amo moyto, nõ [me] uos posso en todo escusar, et por ende daruos ey meus caualeyros que uos ajudes, et ben sey que agiña entẽderedes que uos faço y grande ajuda; mays pero nõno faço de grado, mays moy aduro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 542 |
Et ben uos podedes loar, que nõ ha ẽno mũdo home por que os aló enviasse, se por uós anbos nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Agora diz o cõto que, poys que as trégoas seýrõ, que forã postas por seys meses, logo outro día de grã manãa os da oste et os da çidade armarõ ben seus caualos, et gorneçerõ moy ben seus corpos de quanto mester auj́ã, et pararõ suas azes per grã rrecado, en qual gisa entẽderõ que lles cõpría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Estonçe mãdou chamar Achiles todos seus caualeyros, et fézoos moy ben armar, et mãdou a todos uestir sobresynaes de púrpuras uermellos por sse coñosçerẽ por ende mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Amjgos et uassalos, moyto me pesa porque cõuosco nõ uou et par de morte me semella, ca ben ueio que jdes sen señor; mays pero rrógouos que nõ leixedes por ende de seer moy bõos et de fazer bõas caualarías. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et nõ mj̃ge por uós, et puñade cõmo uos teñades de cõssún, ca ben uos podedes coñosçer per estes sobresynaes que leuades. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et eu ben sey que oie farã tãto per sua mãos en esta batalla por que serã moytas donas ueúuas et moytas selas uazías, et farã andar moytos caualos sen señores perlo cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et, sen falla, nõ era sen rrazõ, ca el andaua moy ben agardado dos seus, et ajudáuãno tã ben que auj́a ja mortos mays de mill caualeyros, et quebrãtados mays de mill elmos, et rronpera mays de mill lorigas, et fezera ja a mays de mill caualeyros leixar as selas, sen seu grado, et chagároos tã mal que por hũ grã tenpo nõ poderõ tomar armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Outrossý fezo moy ben aquel día o bõo de Polidamas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et se nõ fora porlos de Perssya, que ajudauã ben aos troyãos et que chagauã aos gregos et matauã moy brauament cõ dardos et cõ saetas, carament lles uẽderã o ssojornamento que auj́ã feyto; ca, sen falla, elles matarã mays de mill caualeyros de troyãos, mays que nõ matarã se elles alý nõ forã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Mays achousse moy mal da justa, ca sse meteu tãto ontre os gregos que, ante que lle os seus podessen acorrer, rreçebeu ben çẽ feridas de lanças et de espadas ẽno corpo et ẽno escudo, et foylle moy ben coomeado o caualo que tomara ao duque de Atenas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Mays os yrmãos lle acorrerõ tã ben et tã ujuament que logo y fezeron ficar çẽ caualeyros de aqueles que o tĩjnã apressurado, et assý llo tollerõ per força a sseu despeyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Mays sabede que os caualeyros de Achiles fezerõ alý aquel día moy ben, ca, sen falla, elles sofrerõ estonçe o lazeyro da batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et ben semellaua que nõ poderíã seer desbaratados lygeyrament, nẽ maltreytos, nẽ enpuxados de alý. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Ca elles o fezeron tã ben que nõ poderíã mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et cõta Dayres que tã ben o fezo aquel día Ajas Talamõ, et tãto sofreu, que tódoslos anparou moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et Troylos leuou çẽ caualos desta batalla, moy preçados, et ben outros tãtos caualeyros de grã gisa presos, a que mays ualuera a morte ca nõ seer chagados cõmo erã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 547 |
Et ben lle semellaua que, sse Troylos moyto uiuesse, gregos seríã destroýdos pera senpre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 547 |
Et ben pareçía en el qual fora aquel día ẽna batalla, ca o rrostro del estaua grosso et jnchado, et o corpo del pareçía todo pintado de feridas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 548 |
Et sey ben que, se te pergo, eu nõ posso mays uiuer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 548 |
Mays os gregos erã tã desasperados deste pleito que mays nõ podíã, et ben entẽdíã que cada día enpeorauã sua fazẽda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 549 |
Et os que queren que os eu ajude nõ me seruẽ assý, ante son senpre mãssos et sen saña et atẽden ben de sas señoras. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 549 |
Et gárdansse ben de lles errar, et gradéçẽlles moyto de querer elas o sseu seruiço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 549 |
Et andan moy louçãos et moy ben gornidos, et son moy grãados de seu auer, et onrrã quanto poden aos que son parẽtes de suas señoras. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 549 |
Et aos que me assý seruẽ, faço eu ben, et doulles o que deseian, et nũca me seruẽ en balde. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 549 |
Et, sen falla, grã dereyto sería que nũca dela ben ouuesses. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 550 |
Ca çerto sey que nũca ás de auer a que asperas et el che mãda uiuer senpre en coyta et en asperença, sen outro ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 550 |
Et des oymays ben me semella que el te ten en seu laço et faz de tj o que quer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Et ben sey que ja mays nõ sse tornará pera mj̃, ca uosso amor me tẽ assý preso et cofondido que de mj̃ nõ sey cõssello, se me a uossa merçee nõ ual. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Poys que a trégoa foy seýda, os gregos et os troyãos forõ ajuntados ẽno cãpo, ben armados et ben gisados cõmo auj́ã de costume, et começarõ sua batalla moy braua et moy perigoosa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Et apresarõ a Filomenis en tal guisa que fuj chagado ben en tri(i)jnta lugares, ca ben çem colpes et mais rreçebío y, et dou outros muytos et tã grandes et tã esquiuos que marauilla fuj cõmo nihũ daqueles a que dou podo escapar uiuo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Et Antílatos escapou ben, ca nõ perdeo nada esa uez, mais Brom fuj ferido ẽna arca, so o peyto, et ficou logo alý morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Et bem forõ y mortos ben mill caualeyros ou mays d ' ánbaslas partes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Et erã dous mill ou mais de bõos caualeyros et ardidos et ualentes, et andauã tã bẽ armados et tã ben encaualgados que mellor nõ poderíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Mays se eles ẽno cãpo poderã durar, et os outros gregos quiserã tornar aa batalla, et o fezerã tã ben cõmo eles, os troyãos forã enpuxados, de tal guisa que ia mays nõ poderã cobrar o canpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Ca teus ẽemigos estã ia a çerqua de ti; et sabe, se os queres asperar, taes mill serã cõtigo, que entre eles nõ acharás hũ que che ben queira. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Et come[teu]os tã brauament que, en pouca d ' ora, matou y ben duzentos caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Et ýa pasando et desfazẽdo as grandes presas, et ferindo a destro et a seestro et a traueso, et fazía ben banar en sange sua espada, que estaua sederenta de grã tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Quando Troylo ueu o grã dãno et o grã destrujmento que Achiles fazía ẽnos troyaos et cõmo lles uendía carament o s[ojo]r[n]a[m]en[to] que (lle) fezer[a], ca, sen falla, mays de mill caualeyros perderã os corpos perla sua vijnda, nõno podo mays sofrer: apertou ben seu escudo ẽno braço, et asesegouse ben ẽna sela, et tomou hũa ascũa ben talant, et aguillou logo contra el, quanto o caualo [o] podía leuar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 558 |
Et ata aquí ben gardou o que prometudo auj́a, ca nũca uẽo aa batalla, et forõ por ende guardadas bem mill cabeças, que ata oie este día forã talladas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 559 |
Et da outra parte seýrõ os da hoste contra eles, muy sanudos et muyto aviuados et ben guisados outrosý de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 561 |
Et o a[c]alço nõ durou mais, que ben uos poso dizer que nõ ouuo y nihũ que talent ouuese de mais yr en alcanço, que tãto auj́a cada hũ que fazer cõ estes mermidões cõ que toparõ que nõ auía cuydado de mays yr enpús os gregos, mayorment que eles cobrarõ muy bẽ depois que Achiles et os mermidões lles chegaron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 562 |
Et Achiles nõ vĩjna a batalla, ca jazía queixado de suas chagas; mais, ante que trégoa ouuesen, fuj ben gorido et uẽo ao torneo, cõmo adeant oyredes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 565 |
Et, sen falla, el auj́a de que se sentir, ca era muy malchagado, et aýnda demais daquisto perdeu y ben duzentos caualeyros ou mais de seus vasalos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 565 |
Et ben paresçía ao defender do paso qual fuj y el rrey Filomenis et el rrey Hosdras et el rrey Fión et os bastardos, fillos del rrey Príamo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 567 |
Mais sobre todos el rrey Príamo fazía tã grã doo que ben diría quen o uise que pouco sería a sua uida, ca el nõ falaua a njhũ, nẽ cataua por cousa que lle disesen, nẽ metía mentes por cousa que oýse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 567 |
¡Ay, quanto ben et quanto bon seruico et quanto bõo sacrifiçio uos ia fiz, et quantos nobles tenplos por uós ey feytos et onrrados! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 570 |
Fillo -diso a rreýna -, tu ben uees cõmo mĩa uida quer fijnçer et cõmo ia mĩa alma dura en mj̃ contra mĩa uoontade; ca, desque ome naçío, nũca ueu nẽ oýo falar de uentura tã astrosa, nẽ tã cõtraria, cõmo a mjna. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 571 |
Et enujoume muyto rrogar por este pleito, et erroume, et de todo me faleçeu, pero ben sey que el fezo todo seu poder en partir d ' aquí os gregos, et nõ podía y achar njhũa cousa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 571 |
Et sey ben aperçebudo que taes leues aló contigo que o poder seia teu, en guisa que en nihũa maneyra nõ te escape a uida. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et todo esto ueio eu ben, pero quero fazer todo quanto me mandades et por ben touerdes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et, sen falla, don Achiles, ben he que lles cobredes quanta perda et quanto dãno lles auedes feyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 575 |
Et seede ben segura, se el ao tenplo uem, que outra prenda que ual mays ca o seu mãto lle ficará y, ca eu lle farey leyxar a pel et tãto de sangre que lle cõuerrá a morrer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 584 |
Mais dígao o mellor que souber, et seia muy ben ascoytado et obidientmẽt, ca eu ben sey que nõ uiuemos aquí en grã uiço, que poucos ay a que nõ despraza et que ende ia nõ seiã enfadados deste feyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Poys que as trégoas forõ seýdas, guisárõse muy ben todos de batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et departirõ muy ben suas azes, et despregarõ ben vijnt mill pendões ou mays. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et seia ben çerto que, se nõ para mentes en sua fazenda et se nõ guardar bẽ, tal y au[er]á que lle dará tal golpe que lle nõ dará bõo esforço pera seguir a batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et alí podía ome ueer moytas cõpañas ben gornidas de batalla et tãtos bõos pendões et tantas sinas de grã guisa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et fezo daquela yda tã grã dãno ẽnos gregos, et fézolles golpes tã asinalados, que ben terría quen o uise que era caualeyro ardido et ualent. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 590 |
Et matarõ et chagarõ muytos deles, et çarrarõ muy ben as portas, et ficarõ muy cansados et muy maltreytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 590 |
Et Agamenõ fezo entõ muy ben guardar a tenda a dez mill caualeyros, et uelarõ toda aquela noyte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Et quen a uj́a ben podería dizer que ela fazía doo de madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Et ben sey que por mj̃ nũca se fará bõa oraçõ, mays moytas maldições serã tornadas sobre mj̃ dos que son naçidos et an por naçer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Por ende ben sey que nũca me beeyzerã, ca nũca fuj cousa por que tãto mal ao mũdo uẽese cõmo por mj̃. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 594 |
Et mandou que metessem dentro o corpo de Paris et que fose ante ben ongido et bẽ mirrado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 596 |
Desí poserõ quoreenta serras prinçipaes, pero ben diserõ que outros muytos montes et sserras y auj́a, mais que nõ erã prinçipaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 605 |
Et ben pode dizer Talamõ que nũca fuj en mayor presa, et porla ajuda del rrey Filomenis fuj Talamõ alí preso et detẽúdo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 610 |
Aquela noyte os troiãos jouuerõ ben seguros en sua çidade, mais os gregos erã en grã pauor, que mayor nõ podíã, ca nõ coydauã a auer defensón, que nõ fosem presos ou cõquistos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 610 |
Outro día de manãa, ante que o día fose bẽ craro, os troyaos forõ ben armados, et pararõ bẽ suas azes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 612 |
Et os mermidões o rreçeberõ por señor de muy bõ grado, et ben entenderõ que auíã cobrado o dãno que rreçeberã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et cõ ela uĩjnã mill donzelas moy ben armadas et fortes [et] auiuadas et sobre bõos caualos corredores et ligeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et despois destes chegou el rrey Príamo, et tragía cõsigo muytos bõos caualeyros, seus naturaes et seus amigos, de que era bẽ çerto que lle terríã ben o cãpo et que o nõ leyxaríã soo ẽna batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et en guisa se andauã ferindo et mezclando et matando que ben paresçía que nõ dultauã a morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et aqueles que ende poderõ escapar, sarraron suas portas sen asperança de as abrir mays, nẽ de seýr a eles, et forõ ben guardar seus muros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 625 |
Et alí lle diserõ que entendese sua fazenda, et parase en ela bẽ mentes, et tomase cõsello et ante juramento en cõmo posese çima aas maasuenturas et fortes que lle uẽeram, et que logo lles disese cõmo y quiría fazer, ca el ia bem uij́a cõmo os dioses erã contra el, et quanto mal l[l]e auí[ã] feyto, et por nihũa maneyra nõ quiríã sua prol nẽ seu bem, ante quiríã seu mal et seu dãno, et ben llo derã a entender deslo começo, et tal rresposta ouuerõ por Apolo ẽno começo, et outrosý entenderã porlos adeuinamentos et porla propheçías que os dioses auíã yra et saña, et se este cõsello nõ tomase que perderíam quanto ẽno mũdo auíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 626 |
Ben creo eu -diso el rrey Príamo - eso que uós dizedes et nõ rreçearey ia mais uoso cõsello, mais oýrlo ey de grado; et, se entender que he mina prol et onrra, gradeçeruos ey et fareyo deboament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 626 |
Agora, señor, ben ueedes que esta guerra d[u]rou ia muytos ãnos, en guisa que uoso rreyno he ia destroído et minguado, et ia nõ auedes pam nẽ viño nẽ carne nẽ outro condoyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 627 |
Estas palauras et outras moytas loucuras sobeias et uiles et desdenosas djso Anfímacos a Antenor, as quaes el podera ben escusar, se el quisera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 628 |
Et uós sabedes ben que todo quanto eu fige que todo fuj per cõsello de Antenor, que alí sé, quando o enuiey demãdar a Ansíona, mĩa yrmãa, ca el me djso, quando se tornou et a nõ trouxo, que os gregos quiríã vĩjnr sobre mj̃ por me desherdar et destroýr meu rreyno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 628 |
Et eu ben çerto sõo que nũca Pares aquí trouxera Elẽna, se llo uós nõ cõsellarades. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 632 |
Et quando forõ ben çertos do que lles el rrey quiría fazer, se aló fosem, et outrosý uirõ cõmo el rrey era ia moy febre et muy mj̃guado de seus fillos et de suas cõpanas, en guisa forõ aló acõpanados que nõ ouuesen medo del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 635 |
A Antenor outrosí prometerõ et jurarõ sobre sua lee que todo seu auer et todas suas cousas et de todos aqueles que cõ el touerẽ, que lles seiã ben guardadas, que nada ende nõ tangesen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 637 |
Et ben creo que nõ á y tal que de grado nõ quisese paz, que a todos conpría muyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 637 |
Et, senores, en esta çidade á moytos caualeyros et burzeses, et tẽen grandes auenças et muytas donas de grandes tesouros, d ' ouro et de prata, et son conpridos de todo ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 637 |
Et el ben o uee, que somos en tal coyta qual nũca fomos, ca ia estamos çerquados et coytados et desanparados, en maneyra que nõ ousamos seýr fora, nẽ solament abrir a porta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 640 |
Et ben diriades que auía o siso perdudo, que lançaua suas mãos ẽnos cabelos, que auía cãos et brancos, et quebrantáuaos todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 648 |
Et ben creerõ des alí que erã traúdos et destroýdos pera senpre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 651 |
Senores -diso el -, todos ben sabedes que ẽno mũdo nõ á cousa que el rrey Príamo et suas cõpañas mays desamẽ que a mj̃, porque ueño falar cõuosco et deseio a fazer uoso prazer en tódaslas cousas que uoso seruiço fose. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 653 |
Et alí leuarõ moy ben juntada cõ bálsamo et cõ mirra, que ia mais por frío nẽ por caentura que fezese nõ daría de si mao [o]dor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 657 |
Despois que todo esto fuj feyto et as naues bẽ bastidas et bem aparelladas et ben gornidas, os gregos poserõ fogo a suas pousadas, que auíã moy grandes et moy belas, que fezerã de longo tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 662 |
Et as torres grandes et preçadas, et os cubetes ben laurados, et os paaços p(r)intados d ' ouro et d ' azur cõ muytas pedras preçiosas, todos forõ achaados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 671 |
Ben sabedes outrosí que, se me eu nõ metera a atã grand afám cõmo me eu metí, eýnda oie Troya esteuera sãa, et os muros et as torres enteyras, et os grandes tesouros do ouro et da prata et das pedras preçiosas nõ forã rroubadas, nẽ ygualment partidas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 685 |
Et por ende collérõse a suas naues, et leuãtar[õ] suas áncoras, et cõmeçarõ de singlar contra suas terras, mais eu ben creo que muytos deles nõ chegarã aló. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 692 |
Et Vlixas et os grandes senores da hoste mais honrrados forõ logo aa pousada de Palomades, et guiouos Vlixas hu o auer iazía, et acháronno y todos, et ben o uirõ quántoslo quiserõ ueer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 698 |
Et dísolle aquela meesma rrazõ, que Agamenõ lle quiría muy grã mal et que a ameaçaua, que nõ auía cousa por que lle goresçer podese, ca el muy ben sabía, et todos llo auí[ã] enuiado dizer per cartas, a uida que ela fezera mentre que el jouuera sobre Troya. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et por ende, ante os quiserõ rreçeber [ca] seer mortos et presos et despedaçados, ca ben sabíã que, se lles esta loucura muyto durase, que per esto pasaríã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et tãto lle rrogou que lle dou mill caualeyros ardidos et ualentes et ben gornidos et bem armados pera el tomar uingança de Agistus, que lle a seu padre auía morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 724 |
Poys que Pirio ouuo suas naues ben acabadas et bẽ aparelladas de quanto mester auíã, logo, sem mays tardar, entrarõ ẽno mar et mandarõ alçar as uergas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 726 |
Et Pirio lles djso que era grego, mays que fora perigoado ẽno mar, et de sete mill que erã que nõ escapara ende senõ hũ soo, et que dous días jouuera ẽna area por morto, en guisa que adur seýa d[el] folgo, cõmo aquel que iazía cheo d ' ágoa, et que eýnda nõ era ben gorido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 728 |
Et ben entendeu que desto nõ podía escapar seu padre Acastus, se o poder fose de Pirius. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 732 |
Et ben coydaua Hermíona que Andrómaca lle fazía que lle nõ quisese Pirio bem et que por ela nõ quiría el tãto sua cõpana. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Otrosi dezimos, que se puede desfazer el cambio, por todas aquellas razones, que dezimos en el Titulo ante deste, ben se poderia Repentir qualquer das partes e non... ..........conprir o canbeo que desta maneira fose feito. e se por ventura o canbeo fose ja començado a conprir por feito de algua das partes dando ou entregando a cousa que ......de canbear. e a outra ..........non quisese dar o que prometera .............dizemos que he en escolley.................(de) o conprir (ou de conprir) o que dou ou demandar a outro os danos e os menoscabos que lle veeron por esta Razon. e estes menoscabos se deuen entregar e peytar... .......aquel que os Reçeber estimandos ............o julgador LEY IIII (por que Razoes) se pode desfazer o canbeo despois que for feito... ............... |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
LEE XVII (que a emançipaçon non deue seer feita........mais por voontade) Costr................... para emançipar seu fillo ben assi como non deue apremear o fillo para emançiparlo. ante deue seer feyta... |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
E se non quiser podeno apremear que o faça. a IIII he se alguo profiase seu enteudo que fose meor de XIV anos este atal depois (que) pasa por esta ydade se sse achar mal de seu padrasto por que (lle) desgasta o seu ou en outra maneira qual quer deueo mostrar ao juis. e se achar o juis que he assy deueo apremear (o juis) que o emançipe LEE XIX (como o) fillo depois que he emançipado o pode o padre tomar en seu poder se (lle) for desõobidiente. Ingraty son chamados (en latin aqueles) que non gradeçen o ben feito quelles fazen. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 92 |
Et Calrros bẽ no entẽdeu, et cõ dous mĩll caualeiros foyse a duas legoas da çidade de Ajen, et leixoos y todos ascondudamẽte senõ saseẽta que levou cõsigo ata hũu monte moy preto da vila, onde a ben podia veer, et leixou y aqueles caualeiros, et mudou os panos que tragia, et leixou a lança, et foyse en seu caualo, et cõ el hũu caualeiro que leuaua hũu escudo aas costas, ca era en aquel tenpo custume dos que yan a mãdado en tẽpo de gerra, et asi se foy a dereito aa vila. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 98 |
Et Calrros enviou dizer Aigolando que lle dese a vila de Panpelona en que estaua que el a fortolezara moy ben de nouo ou que sayse a lidar cõ el. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 128 |
Et d ' alg[ũ]as vilas fez bispados et meteu y coengos et clerigos, et fez cõsello ẽna çidade de Santiago, et por cõsello dos bispos d ' Espana et dos prinçipes que y erã, por amor de Santiago, estabeleçeu que todo los rrex et prinçipes d ' Espana et de Galiza, atã ben os que entõ erã com̃o os que avian de viinr, obedeçesen ao bispo de Santiago. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 172 |
Et a madre cõ grãde pesar, doendose mais que todos et com̃o fora do entẽdemẽto, começou de braadar et chamar por Santiago, et diso asy: -Señor Santiago, que por la grraça que rreçebiste de Nostro Señor me gaanaste este fillo que agora jaz morto, rrogoche, Señor, que mo des agora viuo, ca creo ben que o podes fazer, et se o nõ fezeres eu me matarey agora, ou me soter[r]arey cõ el viua. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et esto lle faziã eles densuũ deboamente, et o demo que ouve enveja do que eles faziã, da esmolda et do ben que eles faziã, apareçeu en puridade en forma de ome boo et onesto a aquel mãçebo que fezera o pecado, et disolle: -¿Sabes quen eu soo?. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
' Ecce quan bonum et quan jocundo avitare frates in vnum ' "Ay Deus, que ben he, et que fremosa cousa morarẽ os yrmaãos densũu!", et diseron hũus cõtra os outros: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Eu estaua en hũa çidade preegrãdo a moy grã gente, et vẽo sobre mĩ hũa nuve moy crara et çercoume et tomoume ben d ' ontre todos; et veendoo eles posome aqui et acho grã gente cõ Nosa Señora Santa Maria asi com̃o veedes. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
et asy o que en el seuer andara mais seguro et mais saaõ o Cauallo que trotar ben et ligeiramente ao destro et ao seestro pollos ditos llugares por maneira semellauel, por lla mañaa en meor salto que poder o tragam a gallopo, non deue moyto trager a gallope o Cauallo ca por ventura se anojarya et poderseya de depois ligeiramente fazer rreuellador; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
Nota que a boca do Cauallo non deue seer moi dura nen moi molle mais ontre anbas. Et esto pareçe por que o Cauallo non se podiria ben enfrear se lle non tirasem quatro dentes como dito he. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
Et deuen cauidar que see o freo for lligeiro et conuiniuel ao Cauallo, non llo deuen mudar, ca por mudamento dos freos danase a boca ao Cauallo que he esfauellado et pois o Cauallo for ben enfreado deue vusar a correr con el. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
Deues saber que quanto mais a meude correren o Cauallo et tenperadamente tanto sera mais ligeiro et mais corredor, por Razon do vuso do correr, pero hũa qousa lle he contraria, se moito vusar a correr sem Razon et como non deue, farase ardego he bulliçoso et rreuellador aas uezes et perdera gran parte de seer ben enfreado, pero non deuen dar a escaiçemento pois que o Cauallo for perfeito, que quer dizer ensinado et vusado ao freo, como sobredito he; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
A fremusura do Cauallo deuese conoçer no corpo grande et llongo et que os nenbros rrespondem ao corpo asy como conuen et a cabeça ligeira et conuiniuelmente longa, boca grande et esllauada, os nares grandes et jnchados, ollos grosos, non cauados nen escundudos, orellas peqenas et esperilladas, o collo longo et delgado contra a cabeça, queixadas bem ligeiras et ben seqas, na coma pouqos cabellos et chaos, o peito chãao et rredondo, a çernella non aguda mais como tenduda, dereita et ancha; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
espinaço curuo como chãao, llonbos rredondos como grosos, yllaes asy como de boy, ancas llongas et tendudas, Nadiga ancha et llonga, rrabo groso con poucos cabellos et chaaos, coixas anchas et carnosas de dentro et de fora, canbas et auentaes anchos et curuos como de çeruo, demais coixas ben anchas, seqas et uellosas, as junturas das coixas, que son os Noos de sobre llos trauadoiros, sejan grosos non carnosos nen moyto chegados aas huñas a semellança do boy, os pees et huñas aia anchas duras et cauadas, asy como conuen o Cauallo boo, deue seer mais alto pouco de alcafar ca deanteira parte como çeruo, o colo aia alçado et seia groso hu se junta ao peito. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 85 |
E para esta enfirmidade ou apostema et moi chegada ao curaçon deuenna tyrar moy sotilmente, et se no tiramento desta llandooa cebrar algũa ueẽa, et se tornar en sange deuena apertar das maãos et lialla con fyo do sirgo et see a non poder lliar por Razo deuena a meter na chaga para estanar esta meezjna filla duas partes dençenço et tres partes daloes etpatico, et faz ende poo et amasa este poo con craras douos moito anaçadas et mesturalle moitos dos cabellos da lebore et mete moito desto asaz sobre lla ueẽa na chaga, et outrosy ual moito para esto o ziz, et o qual mudo con craras douos ben moidos. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 91 |
fage canella de huun palmo da mais grosa cana que achares et untas dazeite caente, et metea o mais que poderes no cuu do Cauallo, et llegally o cabo della na rrayz do rrabo de gisa que non posa sayr do cuu do Cauallo sem rrecado, et vnta moy ben con azeite caente os jllaes do Cauallo et cubryo moy ben, et caualga llogo en el sen outra detença, et uay en bom paso quanto mays poderes contra llugarres montosos et fageeo sobyr rrigyo porlla reita, andando asy escaentarse ha et saira a uentosidade. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 93 |
ffilla o cardo benadito et A Erua tu et a tasna et as rreizes do espargo et juzbarbeira, tanto de huun como doutro et fage todo feruer desuu con agooa en olla noua et pois que esto for ben coito pono caente con pano arredor da uerga qual uires que o podera sofrer et liao moy ben et pois for fryo acaenta todo outra uez ben et ponllo. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 95 |
filla o uinagre ben forte Et a greeda alua muda, et pouco de sal ben mudo, et amasa todo moy ben ataa que se faça ende hũa posta molle, et desta posta cubrir todos llos colloos moi ben et rrenouarllas esto duas ou tres uezes no dia et poerllas as asy como da primeira. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 95 |
Para esto ual moito as fauas esbrugadas sen tona et ben coitas con jeullas nouas de porco et pona nas tibias sobre llo inchaço. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 97 |
cozan o orio na agooa, et desferam o Cauallo, et ponllo caente nos pees et nas maãos con panos ben liados, et daly a comer da ceuada asaz. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 99 |
Et todo ben muudo et pisado con huun pouco daçafran; destenperao con vino branco, et mestura con esta huũa peça de gemas douos, et uolue todo moy ben, et deue seer esta beberagen tan clara et tam sotil que lligeiramente a posa topyr o Cauallo et gardena en uaso llinpo et depois llançena en Corno de boy linpo et alçem a cabeça do Cauallo contra o aar sem freeo, et denlle duas ou tres uezes no dia daqella beberagen por aquel Corno et tena cabeça alçada por hũa peça de gisa que a beberagen posa deçer as entradajas do Corpo et depois desto tragano porlla rrenda a paso ou caualgen en el huun pouco para se estender a beberagen porllo Corpo et que a non posa boluer depois porlla boca. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 103 |
Et para lle fazer o Corpo humido filla as viollas et a alfauega da cooura et o gigante et maluas tanto de huun como doutro et coze todo desuu con poucos de relloes de orjo, et pois que todo for ben coito, cooa o Caldo destas heruas por huun pano conuiniuil asy como vires. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 111 |
primeiramente ao ollo que llagrimeia faras na fronte do Cauallo estritorio que quer dizer pegamaço como enprasto et rreello as apar das trincheiras, et filla o poo dalmeçega et azeite et as craras dos ouos, et amasa todo moy ben et pono en pano de lino ancho de quatro dedos, et seia tan longo que atanga de hũa trincheira aa outra et meio da fonte ponlle este enprasto et tenao ataa que se exugen os ollos, et quando quiseres tirar este enprasto mollao con azeite arredor, et con agoa caente et leuantao leuemente. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 111 |
Et se os ollos teueren pano uello ou rrezente filla a siba et o sarro da Cuba et a sal jema tanto de huun como doutro et fage poo de todo et peneirao moi ben et llançao nos ollos deste poo por huun canudo duas vezes no dia asaz del. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 113 |
Et se porlla sangria ou porllas outras curas sobreditas as sobreditas landooas non menguaren, aberta a boca do Cauallo Como dixe, tallem aquellas landooas de raiz danbas llas qeixadas con fero cunbo fillandoas et tirandoas asy fora, llaua as chagas con sal et con saro de Cuba Et se ouuer o paadal jnchado, aberta primeiro a boca como dixe, fende o paadal ao llongo con llançeta ben aguda et esfregalle a chaga do paadal fortemente con sal non mudo et asy se liurara husando das cousas sobreditas. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 115 |
Et deuen logo esto rraer moi ben et ponanlle cada dia o poo da cal uiua mesturada con mel, lauando ante as chagas con vjno ou con vinagre caente, et gardeno que lle non ponan sella nen cousa ataa que as chagas seian soldadas. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 117 |
et rrenouar lla meezjna et tirando de rreiz o corno et mete na chaga estopa petada con cal envolta et con mel, encheea ende ben toda llauada primeiramente a chaga duas vezes no dia con vjno forte ou con vinagre caente ataa que a chaga seia soldada et non lle ponan sella ataa que seia a chaga saã encoirada. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 119 |
A esta door que chama espaaduras se foren duras poerllas desuso, ante que as tires, para amollentar o maluisco et as couues pisadas con exulla uella de porco, todo ante coito en hũa olla ou senon porraslle a alosna que he asente et a alfeuega et o gigante todo solto con exulla de porco et depois que se cozer pisase todo moi ben et poeerse a ençima como enprasto. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 121 |
et porras todo enna dita pelle sobre llos llonbos ou sobre llas rrens et cubrano moy ben et non llo tonam ataa que se desaprendam de seu lleuemente ou que mude o cabello con llo enprasto. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 121 |
et pois que todo for ben amasado, estendam esta maça torra en pano de llino et tamaño que cubra todo o llugar rraudo, en que he a door et non lle tollan este enprasto ataa que se el non tire lleuiamente de seu. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 125 |
et fage ende poo et fageeo rreter de sunn et pono caente sobre lla anca do Cauallo qual o poder sofrer, et stendendoo por todo o lugar da door et depois llogo llança por çima asaz da estopa ben metuda et non lla tollas ataa que caya de seu con o cabello. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 129 |
primeiramente rraeras llogo aquel callo, disy toma allosna que seia tenrra et alffauega de coura et o aapeo et o gigante et pisa todo desuu con exulla de porco et cozeeo moy ben. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 129 |
Para esto ual moyto a çebolla asada con myucas que nacen na terra et o ouo anaçado con azeite et asado ataa que espese, et poerlle esto caente todo como enprasto duas ou tres uezes enno dia, et uallem estos enprastos aa callosydade se for rrezente, mays se for uella et dura deuese rreer, como ja dixe, con hũa lançeta, escaruarena meudamente para del sayr todavya sange, depoys ponlle ençima sal et sarro de cuba, tanto de huun como doutro mudo ensenbra, ben mudo, et apertao ben con peça de pano, et leixo estar liado por tres dias; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 131 |
filla o fenun et o gretum que quer dizer alfforua et a linaça et esquilla que quer dizer çebolla aluarrãa et termentína que semella algedran et a rreyz do maluisco tanto de huun como doutro por jgualdade et pisa moy ben todo con exulla uedra de porco et faz ende hũa masa et coze todo con uyno, meyxeo ameude ataa que se coza ben, depois ponllo caente qual uyres que o poderan sofrer en pano de lyno ao longo do nerueo que he jnchado et legao moy ben, et esto lle mudaras duas uezes no dia. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 131 |
Et husando por algũos dias destas mezynas senon prestaren a encalçadura toda moy ben et porraslle enprasto feito de poo rruuyo et de farina tryga amasada con craras douos, et liallo as moy ben ao llongo do nerueo da parte da encalçadura. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 131 |
aprendy que de tal cura como esta rrenouan as ouas outra uez por rrazon dos homorres que decyan aquel lugar pois que era asy chagado et non se curauan ben; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 133 |
pero deues saber que tal enfirmydade das grapas que adur se podem ben curar nen perfeitamente. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
toma fulugem et tres partes dazinlheue et outras tres douropiment et pouca de cal uiua et de mel craro tanto como todo esto et amasa todo ataa que se torne espeso como vngento, et llaua as gretas con vjno caente et exugao ben et depois ponlle deste vngento huun pouco caente duas vezes no dia et guarda senpre o Cauallo que o non tanga naquel lugar agoa no estrabo, pero sabey que lle uallera moito destar manaã et noite na agoa do mar; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
exugalo depois et vntallo do dito vngento que val moito contra as gretas ca as estreita et solda moi ben. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
pero auen as uezes que na juntura assi sse desiunta huun osso doutro que a dur ou Nunca se pode ben juntar. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
lega prjmeiramente na coyxa do Cauallo que for jnchada aquella ueea que chaman mestra et sangrao en esa veẽa et tirando ende o sange asy como conuen, fage enprasto da greeda alua amasada con vinagre forte et con pouco de sal ben mudo, et deste enprasto cobre todo o jnchaço da coyxa et ponllo duas uezes no dia. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
Et se ficar algũa escadeẽa desto nas coyxas, que non seysem fora, faze enprasto da allosona et da alfauega de coura et do gigante pisado todo esto con exulla vedra de porco et amasado con faryña de trygo et con pouco de mel et coyto ao fogo en huun testo, et pois posto caente sobrello llugar et llegallo moy bem et lleixallo y seer por alguun tenpo et depois preme ben aquelle lugar et sayra ende que quer que de dentro ficou. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 139 |
A esta door acorreras en esta gisa por que se non pode curar por engentos nen por outras qousas que ben seian, por en mester he de a qeimaren con ferro rredondo caente naquell llugar hu se começa que por rrazon do fogo a cebradura trauesa non podera mays creçer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 141 |
A esta door acorreras en esta gisa por que se non pode curar por engentos nen por outras qousas que ben seian, por en mester he de a qeimaren con ferro rredondo caente naquell llugar hu se começa que por rrazon do fogo a cebradura trauesa non podera mays creçer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 141 |
toma do çumo dos colloos das abroteeas et ssete dramas de cal uiua et douro pimente en poo quatro dramas, et amasa todo en huun et cozeo en ola noua ben cuberta de huun testo, que non posa ende sayr bafo nen fumo, et feruera tanto ao fogo ataa que se uoluera todo en poo. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 141 |
o allo ben pisado con o dito poo et con pirjtro mudo que he açeche et tornado todo en poo mesturado con exulla uella de porco, et poer esto sobre llo Cançer duas uezes no dia, et llyallo et apertallo ben et fazer esto ataa que moyra o caçer, et depois façase do poo asy como ia dixe. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 143 |
Aas uezes auen que na chaga vella se faz hũa enfirmidade que de dentro rrooe et caua as carnes na chaga ataa os ossos porque non foy ben curada. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 143 |
Et aas uezes se faz do cançer que non he ben curado que por esta rrazon lligeiramente se uolue en fistolla. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Quando o Cauallo ouver peeira deuen lle allinpar moy ben as huñas so as sollas do fondo do pee ataa que fique o casco moy sotil et descobrir os maschos anbos para folgar por y ataa que chegen aa huña, desy sangren anbos maschos ou os furar por fondo da hũa et da outra parte con ferro de ponta feruente; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
et seian caentes quaes as poder sofrer postas en hũa peça de pano ancho que çerque o pee darredor todo et llegeno ben et esto lle ponan duas vezes no dia. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 151 |
Et Nota que todas llas encrauaduras que ha de dentro non tangen ao Cauallo ligeiramente se podem curar se foren linpas et ben aparelladas et lles meteren dentro na chaga seuo ou çera ou lleite ou outra qousa grosa que ante feruan con sal, et con esto asy caente queimaren ben a chaga, et gardena da agoa et de lixo et garira, esto he prouado. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 151 |
Jtem. Val para esto o poo dagalla et da murta et do llentisco metudo dentro na chaga, llauada ha chaga ante con vinagre forte, et Nota que todas llas danaduras dos pees ou das hunas que aueen por caion de clauo ou doso ou de fuste ou doutra qoussa qualquer que entre no uiuo da huña, ante que o pee ou a huña tangan para o cortaren como conuen deuenlle poer farellos ou semeas coytas con seuo de carneiro et con maluas en vinagre ataa que seian todos espessos et caentes quaes os poder sofrer et teellos abafados con pano, ben liados des a mañaa ataa as Noyte ou della Noyte ataa a mañaa. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 153 |
Pero demanden dentro a so a solla da huña ataa chaga, et descuberta moy ben toda ata o uivo, disy curen da chaga asy como ia dixe das outras encrauaduras. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 153 |
prjmeiramente tolleras tanto da huña arredor da chaga que aia espaço conuiniuel ontre a solta do pee et aquella carne sobeia que chaman figo, depois talla o figo ataa açima da solla de que seyra o ssange, et estancado o sange pom ençima do figo esponsa do mar et apretaa ben con huun pano de lino et legao ben et non lle tollas esta sponssa do mar ataa que seia o figo todo comesto et rraudo da huña, et o figo asy rraydo cura da chaga que ficar asy como dito he das outras chagas dos pees. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 101 |
Ao qual Deus teuo por ben de rreuellar o corpo do glorioso Apostollo, señor Santiago, en tenpo do dito rrey don Afonso o Casto, enã dita era, en maneyra que agora oyredes. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 101 |
Et el rrey, quando esto oeu, ouvo grã gozo et alegria porlo señor Deus tener por ben de illumjnar toda Espana por tan glorioso et preçado thesouro. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 102 |
Outrosy el, querẽdo cobrar sua eglleia et çidade, trouxo grandes et moy nobres condes cõsigo, o qual tragiria ben seysçentos omes d ' armas et tres mjll pioos. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 105 |
Os outros que ficaron, ficarõ ataes ben cõmo o primeyro dia que nascerã: sen terras et sen vallos. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 113 |
Et el disso a rrayna: " -Ben fazes, continua en tua oraçõ". |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et quando os condes et potestades de Galiza virõ que o dito obispo, fillo do dito conde Rruy Vaasques, nõ vsaua dereytamente comõ deuja, nj̃ era bóó catholico, nj̃ rregia ben a eglleia, nj̃ trautaua ben o poboo nj̃ os rricos homes da terra, avido seu cõsello, leuantaron por rrey a Veremũdo, fillo del rrey Ordono, varõ de bõa vida et santidade, enã era de mjll e vijnte anõs. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 116 |
Et despoys el rrey Veremũdo veeo a eglleia de Santiago et veeo cõ el o bispo do[n] Pedro, et rreparou moy ben a dita eglleia et çibdade. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 116 |
Et todo asy moy ben rreparado, morreu o bispo don Pedro. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 119 |
Et o conde don Rreymundo, varon catolico et discreto, condoleuse da Eglleia Cõpostellana que nõ estaua Justamente nj̃ ben ordenada, et cõ consello dos obispos de Lugo, et Mondenedo, Ourens, et de Tuy et de outros señores da eglleia, cõ bóó deseJo de piedade, disolles asy: " -Vaaroos nobres: |
[+] |
1460 |
CI 1/ 119 |
Et entõ eles, avido seu acordo et cõselo en presença do dito Rreymũdo, prinçipe de toda Galliza, cõ grandes preçes et rrogos lle pedirõ a huũ clerigo a que diziam Diego Gelmeriz, varõ santo et de grã consello et discreto, fillo de Gelmjro caballeyro moy poderoso et vertuoso, que teuera moyto tenpo o castello do Est, porlo bispo de Yria don Diego Pellaez, et a gouernara moy ben et defendera toda a proujnçia de Ylia et a librara dos normanos, frandeses et barbaros; he a saber: terra de Postomarcos, d ' Amaya, terra da Vlla ata o Tamere, por sua caballaria et por maraujllosa discreçõ, o qual eles virã et conosçiã moy ben. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
Et rregendo asy por espaçio de hũu anõ, el rrey don Afonso, et seu genrro don Rreymũdo et sua moller dona Orraqua, cõ cõsello de todolos de sua corte et de toda a clerizia, et pobóó de Santiago et auctoridade da santa Eglleia de Rroma, elegerõ porla graça de Deus huũ monJe, cõ liçençia de seu abbade, a que diziã Dalmaçio, home casto et rreligioso, por bispo eña santa Eglleia de Santiago,(a) qual achauase Jnculta et nõ ben ordenada. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
Et viuendo em gran paz et tranquilidade, o Señor teuo por ben de o leuar para sy. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 122 |
Et a clerizia et pobóó con grandes preçes et rrogos pidirõ por merçede a el rrey don Afonso et ao conde dõ Rreymũdo que lle tornasen por rregedor et vicario ao dito don Diego Gelmeriz, que ante do dito Almaçio rregia moy ben a dita eglleia et o bispado. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 122 |
E os ditos senores, Jnclinados a seus rrogos, tornarõ o rregemento et vicaria da dita eglleia ao dito dom Diego Gelmeriz que vsou et gouernou moy ben. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 122 |
Et leuant(a)rõ por papa o dito Pascasio, que viera a España por cardeal delegado, o qual Ja oyra et sabia ben toda a discordia et priJon do dito don Diego Paaes, que Ja todo ante el fora trautado enõ conçilio de Liõ. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 122 |
Asy cõmo tu senpre amaste et onrraste a eglleia, et nõ çeses de amar et onrrar, rrogandote moyto de coraçõ que ao dito noso yrmãoo don Diego, obispo, asignes et des lugar en teus rreynos en que se posa mãteer ben honestamente en seu estado pontifical. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 124 |
Et escripujrõ ao papa que moyto lles plazia de esleer ao dito don Diego, ca ben o conosçian -a vida et os custumes del -; entanto que el viese de corte de Rroma que o esleeriã. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Enpero, tu fillo, obispo, rroga a Deus et ao apostollo Santiago que este odio seJa tirado dos seus corações [et] da sua memoria; entra cõ grãde omjlldade et mesura, et a todos sey obediente et benigno et nõ demandes por ty esta dignjdade, mays envia dous dos teus mays honestos et sabedores que a demãden cõ muyta homjlldade." Et o bispo notou ben en seu coraçõ aquellas palabras que lle diso o santo abbade et rreuolueas en seu coraçõ muytas vezes. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Et continuando seu camjño, chegou a corte de Rroma et foy moy ben rreçebido do papa et dos cardeaas, et fezo cõmo lle disera o abbade: cõ muyta omjlldade se ouvo enã santa Seen Apostolica et enviou seus mesaJeyros ao papa a pedir o palio, eña qual lle poseron gran dificultalde, pero porla sua grande voondade et homjlldade, foylle outorgado. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 130 |
Et fezo outras cousas en derredor da eglleia moy ben obradas, et fezo outras cousas ende moyto boas. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 131 |
Et constituyo ende doze canoĩgos et huũ prior, por rreuerençia dos doze apostollos de Noso Señor Ihesu Christo, ben Jnstructos eño ofiçio diujno. |
[+] |