logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de [[:<:]]cousa[[:>:]] nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 1066

1200 FX III, 5/ 703, col. a El que descobre el ladron, si non for sabidor del furto , non deue auer mays por lo descubrir, se non quanto ual á cosa que e furtada. todauia, se el senor da cousa ouier auer so emenda complidamentre; et se el ome que fizo el furto es tal ome que deue prender morte por el furto et non ha nada de su bona; ó se for seruo por uentura et so senor toma quanto que el auía, aquel que o demostro deue auer terça parte de quanto ual la cousa que furtada por que lo demostro et non mays. [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Et se a cousa es tal que non deue prender morte, fagal fazer emenda a aquel cuia cousa era a cousa que furto o quem fezo el mal; et se non ouere onde faga emenda sea seruo daquel a que lo fizo; et se se poder purgar, sea quito; et aquel que lo acuso , sofra la pena et el dano que est deuía á recebir, se el pecado le fosse prouado por uerdat . [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Se algun ome compra cousa de furto sabendolo . [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Que aquel que busca la cousa de furto diga qual es la cosa . [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Aquel que demanda a cosa de furto deue dizer al iuyz o que demanda en ascuso e que demostre por sinales o que perdio, porque sepa ome a uerdade si la cousa ha tales sinales como el diz, o se es aquelo lo que perdió . [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Et se algun ome, que non furta el scripto, nen corrompe, nen falsea, nin encobre, nin faz ninguna cousa de lo que es de suso dicho , mays aquel cuio era el scripto lo perdio por su niglenza o por su mala guarda é diz quegelo furtaron, si las testimonias que eran ena carta for ainda uiuas por aquelas testimonias pode ainda prouar todo lo scripto ante lo iuyz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 [P]orque trobar é cousa en que jaz || entendimento, poren queno faz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Non é gran cousa se sabe | bon juyzo dar || a Madre do que o mundo | tod ' á de juygar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Toda cousa que aa Virgen seja prometuda, || dereit ' é [e] gran razon que lle seja tẽuda. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen algũa cousa quiser pedir || a Deus por Santa Maria, || se de seus pecados se repentir, || ave -lo -á todavia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Tod ' aquel que pola Virgen | quiser do seu ben fazer, || cousa que lle faça mingua | grande non á de perder. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen serve Santa Maria, | a Sennor mui verdadeira, || de toda cousa o guarda | que lle pon[n]am mentireira. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como gradeçer ben -feito | é cousa que mu[i]to val, || assi queno non gradeçe | faz falsidad ' e gran mal. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Do dem ' a per fia || nona toll ' outra cousa | come Santa Maria. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 De resurgir ome morto | deu Nostro Sennor poder || a sa Madr ' , e toda cousa | guardar de se non perder. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Sempr ' a Virgen gloriosa | faz aos seus entender || quando en algũa cousa | filla pesar ou prazer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muit ' éste mayor cousa | en querer se mostrar || a Virgen aos omees, | ca d ' enfermos sãar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A Virgen, cuja mercee | é pelo mundo sabuda, || fazer pod ' achar a cousa | aos que a an perduda. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Bẽeita es, Maria, | Filla, Madr ' e criada || de Deus, teu Padr ' e Fillo, | est ' é cousa provada. [+]
1275 CPb 1/ 6 E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. [+]
1275 CPb 1/ 6 Folgança e seguramento muy grande an os homees quando sse concellan con (seus) amingos e por ende disso hun sabio que ouo nome talio que (en) nehua cousa (non pode) homee auer amingo a quen podesse dizer (seguramente) sua voentade assi como assi meesmo. e disso en outro lugar. deliura con teu amingo todalas cousas que ouueres (a fazer). primeyramente sabe quen he el. porque moytos (omees) que pareçen amingos de fora. e son falagueyros de parauua que an a uoentade contraria do que demostran. e como quer que estes (ataes) afalagan a omee (e) por mays seer amados. [+]
1275 CPb 1/ 6 Tres guardas deuen auer os amigos en si. porque a amizdade (de) entreles non se possa mudar. a premeyra he que sempre deuen seer leales hu hun ao outro en seus coraçoes e sobre esto disso talio que o firmamento e o (començo dos amigos) e a boa fe que o home a a seu amingo (ca) nehun amor non pode seer firme. se y non a (boa) fe. porque loca cousa seria e sen rrazon (de) demandar lealdade o hun amigo o outro. se el nola ouuesse en si. e sobresto dissso aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo. e non sse deue mouer. a creer nehua cousa creer ninguna cosa mala que digan de su amigo, que ha prouado de luengo tiempo, por leal, e por bueno. [+]
1275 CPb 1/ 6 Respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal (del). que (teme) que sse mouera a dizerlo por algun ben e non por seu mal. a ssegunda guarda deuen (auer) os amigos enlas parauuas. gardandosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado (ou quelle) pode(sse) uiir mal por ende. pero disso salamon en ecclesiastico. quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el. outrossi non (se) deue rretraher nen posfaçer o hun ao outro. os seruiços e as aiudas que sse fezeren. e por ende disso talio que omees de maa uoentade son aqueles que rretrayen como en maneyra de afronto os bees e os plazeres que fezeron a seus amingos ca esto(nçe) non conuen a eles mays os que os rreçeben. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Et podelo facer para um preyto ſolo ou por muchos ou por um dia solo ou por muytos o por tempo aſinalado ou por todo el preyto, e ſu condiçom, aſſy como el dono del preyto dize: "fago méo perſoeyro a fuam ſe algũa couſa me quiſer demandar". [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Et ſe dixer: "fago meo personeyro a fuam para demandar atal cousa ſe naue ueniere franca ou couſa ſemelauel". [+]
1290 FR I, 10/ 122 Se algum quiſſer toller o penſoeyro que deu fagao a ſſaber a ſou contendedor ou ao allcayt que iulgar o preyto; et ſe o non fezer, et aquel penſſoeyro alguna couſa fezer en ſou preyto, ualla aſſy como # sello non ouueſſe toleyto. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Pero ſe o penſoeyro a ſabendas, ou por algun engano, alguna couſa fezer ou maenfeſtar eno preyto, ou a teſtemuyo que ouuer non quiſser dar, ou cartas que tena para prol de ſou preyto, o penſoeyro ſeya teudo de peytar quanto por el perdeu. [+]
1290 FR I, 10/ 123 Se algun omem fezer preyto dereyto con outro, o que herdar o ſou, quer ſeya fillo quer outro, seya teudo de gardar o preyto aſſy commo aquel que fezo o preyto, ſe non for preyto que non paſſe a outros nengúús ſenon á áquellos que o feçeron, como ſe prometeu hum a outro que lle aiudaſe ou a outra couſa ſemelauel. [+]
1295 TC 1/ 5 Et el rey dõ Ramiro, quando esta demãda dos mouros le vẽo, daquellas donzellas que lle pediã, foy muy sanudo ademays por cousa tã maa et tã descumunal como aquella que lle enviarã demãdar. [+]
1295 TC 1/ 15 Et do quinto ano do rreynado deste rey dom Rramiro, que reynou segundo del rrey don Affonso, o Casto, nõ achamos nẽhũa cousa que a estoria pertẽesca. [+]
1295 TC 1/ 21 Et dello quinto ano ata os noue anos do rreynado deste rey dom Ordono nõ achamos feyto que de contar seia que a[a] estoria perteesca, se nõ eno oytauo ano aquel enperador Loys de Roma que perdoou a seu fillo Locario, que se queria alçar conos outros altos omẽes do rreyno et atregoou[o] et segurouo que ueesse seguro ante el, que se nõ temese de nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 27 Et começou cõ ella de vijnr por toller a este rey dom Affonso o rreyno per força, en que el nõ auja de ueer nẽhũa cousa per dereyto. [+]
1295 TC 1/ 47 Et dello trezemo ano ata os XXtiVo do rreynado del rrey don Affonso, nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia que a estoria pertẽesca -ca mouros et cristãos cansados fica[ua]n ia lidando et matando en si; demays os mouros que nõ ousauã ya nemhũa cousa cometer ante a forteleza del rrey dom Affonso, o Magno, que era rrey forte et aventurado en batalla et os auja uençudos en muytas lid[e]s et astragos que lle fez en muytos lugares - senõ tãto que, eno xiijo ano, morreu Leom papa, et foy posto en seu logar Bẽeyto, o terçeyro; et forõ cõ el çento et dous apostoligos. [+]
1295 TC 1/ 55 Como el rrey dom Affonsso pobrou Çamora et por qual cousa lle poserõ nume Çamora [+]
1295 TC 1/ 55 Et dellos xxx et iiijo anos ata [os] xxxa et vj do rreynado deste rrey dom Afonso, o Magno, nõ achamos nẽhũa cousa grãanda que a estorja pertẽesca, senom tãto que enos xx[x]v ãnos do rreynado deste rrey don Affonso, o Magno, que morreu o enperador Loys. [+]
1295 TC 1/ 62 Et nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia para esta estoria, senõ tãto que ẽnos quareenta et quatro ãnos morreu Carlomagno, rrey de França; ca el rrey Loys, seu yrmão, hũu ãno auja que morrera ia. [+]
1295 TC 1/ 83 Et dame siso et entendemento com̃o o possa fazer et de maneyra como te tenas tu por seruido de mj̃ et cobrẽ castelãos algũa cousa do que perderõ; ca, senor, longo tẽpo a que uiuẽ apremados et muy quebrantados dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 88 Et nõ deuemos a reçear de peytar nẽ doutra coussa qualquer p[er] u podesemos amãsar os mouros et gãanar delles tregoas; ca en muytas cousas outras se despende(m) o auer, e en tal feyto com̃o este nõno deuemos a escusar; ca ẽna lide põ ome aas vezes o corpo et a alma que llo nõ dan por ouro nẽ por prata nẽ cousa que aia. [+]
1295 TC 1/ 90 Et aquella hermida estaua cuberta toda dũa hedra, assi que nõ podia pareçer della nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 97 Tornousse o caualleyro cõ esta resposta para o conde, et cõtoulle todo o que lle el rrey enviaua dizer, que nõ encobriu ende nẽhũa cousa, et dissolle que o auja muy forte ameaçado. [+]
1295 TC 1/ 103 Mays el rey trabalouse per sua sabedoria de tornallos a ssi et de metellos a seu amor; ca nõ queria el que tãtos omẽes bõos come estes fosẽ contra a cristaydade, nẽ fezesen nẽhũa cousa contra Deus. [+]
1295 TC 1/ 105 Et eu esperteyme et non poyde veer nehũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 111 Pero nõ morre[y] asy desamparado; ca, ante que eu moyra, farey tal cousa ennos mouros que, en quanto [o] mũdo durar, sempre aiã que contar ende. [+]
1295 TC 1/ 117 Et delo Xo ãno do rreynado deste rrey dom Ramiro ata os XIX nõ achamos de contar cousa que a esta estoria perteesca, senõ tãto que ẽno Xo morreu Sergio papa et foy posto en seu lugar Anastasio, o terçeyro; et forõ cõ el CXX et hũu apostoligo. [+]
1295 TC 1/ 118 Desnuu sey do ventre de mjna madre et desnuu tornarey ala hu Deus he en mjna ajuda et nõ auerey medo de nẽhũa cousa que ome me faça. [+]
1295 TC 1/ 121 Et delo terçeyro ãno do reynado deste rey dom Ordono nõ achamos cousa que de cõtar seia nẽ que aqui perteesca, senõ tãto que morreu en este ãno Carllos, rey de Frãça, iazendo ẽna priiom do conde Heryberto, sofrendo muy maa priiom, et reynou enpos el Rrendulfo dous ãnos. [+]
1295 TC 1/ 123 Et dissollj el rey dom Garçia que se fosse para Obderrahme, rey de Cordoua, a demãdarllj consello sobre tal cousa; ca el o sabia [et] que auja os maestres ende, et que el que llj poderia dar consello de guisa per que seria aliuyado daquel agrauamento daquella gordura. [+]
1295 TC 1/ 126 Bem sabedes com̃o nos perdemos al rey dõ Sancho, que era nosso padre, et que era a cousa do mudo que eu mays amaua. [+]
1295 TC 1/ 126 Et aquelles escudeyros tijnã as espadas do cõde et dos outros caualeyros, cada hũu a de seu senor; et apartaronsse dos del rey et forõ muy perçebudos et mentesmetudos que, se el rey algũa cousa quisesse fazer dos caualos, elles que sse seyssem en elles et se ffossem para Castela, ca de os acalçar nõ sse temiã. [+]
1295 TC 1/ 126 Et, Senor, se tu aco fosses, retart ' ia por ende; et eu bem coydo que nũca fiz cousa contra ti por que eu fosse desaiudado de ti, et moyro aqui de maa guisa, com̃o ome malandante. [+]
1295 TC 1/ 130 Et quando chegarõ ali, el et sua conpana, [preguntou] que sse poderi[a] ueer o conde, ca auia gram sabor de o conoçer et prouar se llj poderia auer prol en algũa cousa, por que tal ome com̃o aquel nõ era de teer assy en priiom. [+]
1295 TC 1/ 132 Et quero fazer hũa cousa escontra el, et vencerme a agora o seu grande amor que elle a de mj̃ et o grã bem que mj quer. [+]
1295 TC 1/ 132 Senor, disso ella, esto fez fazer o grande amor, ca esta he a cousa do mũdo que mays tolle aas donas pauor et uergonca de quantas cousas som; et polos amjgos tã bem a moller com̃o o barõ oluidam os padres et os parẽtes et a todallas cousas do mũdo, ca do que sse omẽ paga esso tẽ por mellor. [+]
1295 TC 1/ 134 Quando o conde lle oyu dizer cousa tã sem guisa, pesoulle mays que se lle dessem hũa gram lançada; et dissolle que demandaua cousa [muy] sem guisa et sem razõ, et que demandaua gram sol(i)dad[a] por pouco traballo. [+]
1295 TC 1/ 136 Mays pero nõ sse podjam avijr nẽ acordar en nẽhũa guisa, com̃o omes que estauã sem cabedel, ca hũus queriã hũa cousa et os outros outra. [+]
1295 TC 1/ 136 Et Deus nos perdoe por ende se en algũa cousa pecamos. [+]
1295 TC 1/ 136 Et que ueiamos agora que preço auemos et damos a hũu caualeyro soo, que pero que somos nos bem quatroçẽtos caualeyros, (et) nõnos atreuemos a fazer nẽhũa cousa sem elle. [+]
1295 TC 1/ 138 Mays ual que moyramos aqui todos que oyr estas parauoas, et fazemos cousa que nos ã sempre que retraer, o que nũca fezemos. [+]
1295 TC 1/ 140 Et diz assy: rrespondeu entõ o conde que, poys o elles tijnã por bem et o queriam, aynda que fosse mayor cousa, que o faria de grado. [+]
1295 TC 1/ 142 Et o conde, quando chegou a Sam Fagũdo, soube com̃o a tijnã çercada, et auyã ia corruda toda essa terra, et tragiam tã gram presa de catiuos et de gaandos [que] er[a] muy gram cousa. [+]
1295 TC 1/ 145 Mays el rey respondeulle que lle nõ daria cousa, et do que o enviaua desfiar que lle prazia muyto de grado. [+]
1295 TC 1/ 146 Et a cousa que ao senor mays conpre he boo conselleyro, ca muyto ual mays ca o que bem lida, por que ẽno conselleyro iaz bem et mal. [+]
1295 TC 1/ 150 Et por que o curaçõ do ome anda sempre bolindo et pensando arte ata que ache carreyra per hu possa conprir aquelo que a sabor, nõ queda et a forte cousa sse faz ligeyra de fazer desta guisa, ca o grande amor todalas cousas vençe; et os castelãos tã gram sabor auyã de sacar da priiõ a seu senor o conde, que seu curaç[õ] lles disso qual seria o mellor. [+]
1295 TC 1/ 150 Et o conde entõçe confortoa et dissollj que sse [nõ] queixasse, ca a sofrer era todo o que Deus queria dar aos omes, et que tal cousa para rey era et para grandes omes conteçeu. [+]
1295 TC 1/ 150 Por Deus, porteyro, nõ gaanas tu nẽhũa cousa en eu tardar aqui et que nõ possa depoys mjña jornada conprir. [+]
1295 TC 1/ 152 Et, desque foy ora, foya veer a sua pousada, du albergara cõ o conde, et asantousse cõ ela a auer suas razões en hũu, et preguntoua et dissolle sobre a yda do conde com̃o ou(u)sara ensayar tal cousa nẽ sacalo dali. [+]
1295 TC 1/ 152 Senor, atreuyme en sacar o conde daqui por que vj que estaua en gram coyta [et] por que era cousa que me [con]vijna cada que o eu podese guisar. [+]
1295 TC 1/ 152 Et uos nõ queyrades fazer contra mj̃ cousa desaguisad[a], ca muy gram diuido ey con vossos fillos, et na mjña desonrra gram quinõ auedes uos. [+]
1295 TC 1/ 152 Et assy com̃o sodes uos de muy boo conoçer et muy entendudo senor, deuedes escoller o mellor et catar que nõ façades cousa que uos achẽ os omes en que trauar. [+]
1295 TC 1/ 153 Quando el rey dom Sancho esto soube, mandou ao seu moordomo tomar muy grande auer et que sse fosse ao conde pagarlle todo aquel auer et que lle dissesse que lle tornasse todo aquello que lle leuara de seu reyno, ca tijna que o nõ deuera penorar d ' atal guisa por tal cousa. [+]
1295 TC 1/ 155 Et d[o] IXo ãno deste rey dom Sancho nõ achamos cousa que de contar seia que aa estoria perteesca, senõ tãto que eno IXo ãno que morreu o emperador Enrique et reynou enpos elle seu fillo Oco xxxvj ãnos. [+]
1295 TC 1/ 157 Et el rey dom Sancho, nõ sse perçebe[ndo] d ' atal cousa nẽ sse guardando da trayçõ, mordyu [en]a maçaa, et soubelle bem et [comeua. ] [+]
1295 TC 1/ 166 Quando en outro dia souberõ os da terra a morte de seu senor, erã ia os outros muy alõgados, que sse nõ reçeauã de nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 172 Mays, por que estaua sempre ẽno alcaçer de Cordoua, assy com̃o ençarrado, et nõ sabia ende nada do que sse fazia pelo rreyno; ca en uerdade nõ leixaua Almãçor ome nẽhũu chegar assy que con el falasse, nẽ que lle disese nẽhũa cousa, [nen] nẽgũu outrosy nõ sabia nada da fazenda de Yseem outra cousa nẽhũa, senõ tãto que dizia Almãçor a todos, com̃o per mãdado del: "esto et esto uos mãda fazer Yseem". [+]
1295 TC 1/ 172 Et Alm[ã]çor, segudo conta a estoria, rreçebeu(o) o auer que lle derõ, et nõ ia por cousa que ouuese mester, mays por mostrar contra elles sua piadade et sua mesura. [+]
1295 TC 1/ 172 Et delo XV ãno ata os XX ãnos do rreynado deste rrey dom Ramiro nõ achamos cousa que de cõtar seia, que para aqui perteesca, senõ que ẽno XVo ãno morreu Loys de Frãça; et rreynou enpos elle seu fillo dom Locario, o quinto, XXXta et dous ãnos. [+]
1295 TC 1/ 174 Et desllo xxj ãno ata os xx et iij do rreynado deste rey dõ Rramiro nõ achamos nẽhũa cousa que aa estoria perteesca. . . [+]
1295 TC 1/ 179 Os jnfantes, quando virõ aquel ome vijr contra sy, coydarõ que lles enviaua sua cunada algũa cousa de comer, por que sse tardaua o jantar; ca tijnã elles que bem estauã cõ ela et ela que os amaua sem toda arte. [+]
1295 TC 1/ 179 Yrmãos, mester he que tomemos consello a atal cousa com̃o esta [et] que nõ fiquemos escarnidos, ca muyto seria gram desonrra nosa (grande). [+]
1295 TC 1/ 179 Et, se algũa cousa fez com̃o nõ deuya, enmendaruolo emos; et, dementre que el for en meu poder, consellouos que lle nõ façades mal. [+]
1295 TC 1/ 187 Et folgaredes y hũu pouco et comeredes et beueredes algũa cousa, et cambyarsenos ã estes agoyros. [+]
1295 TC 1/ 187 Dõ Monõ Salido, nõ digades tal cousa, ca bem sabedes uos que, o que nos aqui leuamos, nõ he noso, senõ daquel que faz a oste. [+]
1295 TC 1/ 187 En mal dia uos eu criey, poys que me nõ queredes creer de cousa que uos eu digo. [+]
1295 TC 1/ 187 Monõ Salido tornousse para sse yr a Salas et, yndo assy pelo camjño, coydou ontre sy com̃o fazia mal en leixar daquela guisa seus criados por medo da morte, et mayormente seendo ia vello et de grande ydade, que o nõ deuya de fazer por nẽhũa maneyra, ca mays guisado era de yr elle hu quer que morte podesse prender ca aquelles que erã aynda mãçebos para viuer; et, poys que elles nõ temjã morte et tã en pouco a (a) tijnã, que mays pouco a deuya el de temer; et demays que, se elles morressẽ ẽna fazeda et Rroy Valasquez aa terra tornasse, que llj faria muyto mal por elles et que o mataria; et que sempre aueriã que dizer del, se el tal cousa fezesse com̃o esta; et demays aynda que, se elles ala morressẽ, que coydariã os omes que el que llj basteçera a morte et per seu consello veera aquel feycto, et seria muy maa fama esta para el (et leixar) de seer onrrado na mãçebia et desonrrado na viliçe. [+]
1295 TC 1/ 217 Delos xijze ãnos do reynado deste rey dõ Bermudo ata os xiiijze nõ achamos que contar cousa que para aqui perteesca. [+]
1295 TC 1/ 218 Et os de Cordoua, que queriã yr ala a aquel ome et chegarsse a elle por dizerlle algũa cousa et pregũtallo, desfaziaxelle dante os ollos et nõ o vijã, et desi pareçialle en outro lugar, dizendo aquellas palauras meesmas que ante; et choraua. [+]
1295 TC 1/ 221 Delos xvj ãnos do rreynado deste rrey dom Bermudo nõ achamos nẽhũa cousa de cõtar que para aqui perteesca, senõ tãto que nõ podiã os omes auer agoa pola pestilẽçia desta sequidade que agora diremos. [+]
1295 TC 1/ 224 Delo ijo ãno ata o quarto do rreynado del rey dõ [Afonso] nõ achamos cousa que de contar seia que para aqui perteesca; senõ tãto que, eno ijo ãno, morreu Loys, rey de Frãça, et rreynou enpos el Vgo, fillo de dõ Vgo de Paris -que foy fillo de dõna Avida, yrmaa do primeyro Oto, enperador de Rroma - IX ãnos. [+]
1295 TC 1/ 228 Delo oytauo ãno ata os xijze do reynado daquel rey dom Afonso nõ achamos nẽhũa cousa de contar que para aqui perteesca, senõ tãto que ẽno xjo ãno morreu Johan papa, et poserõ en seu lugar a Gregorio, o quinto; et conprirõsse cõ el cento et xlaij apostoligos. [+]
1295 TC 1/ 233 Mays tã grande foy o medo que ouuerõ todos aquelles que aquillo oyrõ dizer que por nẽhũa cousa nõ llo poderom fazer creer que aquel era Ysem Almohadj, (et) quando ysto uio, foy et ascondeuse en casa de hũu alaraue, que auia nume Mahomad, o Toledão, todo ia com̃o desapoderado et desasperado, et fugiu de noyte, et uẽosse cõ Mafomad a Toledo. Çuleyma tomou entõ a çidade de Cordoua per força et assenorousse do alcaçer et apoderousse do rreyno vijte meses. [+]
1295 TC 1/ 236 Et desi tomou daquellas cousa[s] que uio que podia leuar et fogiu de cabo et foyse para Zitiua. [+]
1295 TC 1/ 251 Mays Hayrã, temendosse de Helj, que pela uentura llj querria poer achaque mao en algũa cousa, tornousse para Almaria et a Ecyia et a Grãada. [+]
1295 TC 1/ 251 Et os caualeyros d ' Ali, que estauã fora atendendoo, quando virõ que assy tardaua, entrarõ a el ao baño et, quando o acharõ morto et a cabeça quebrãtada per muytos lugares marauillarõse muyto que[n] fora o que tal cousa ousara fazer. [+]
1295 TC 1/ 256 Delos xxiiijo anos do rreynado deste rrey dom Affonso nõ achamos nenhũa cousa de contar que para aqui perteesca, senõ tãto que Caçim, rrey de Cordoua, te[men] dosse dos da villa, foisse para Seuilla, et rreçeberõno por rrey. [+]
1295 TC 1/ 260 Aqui diz a estoria que en esto pode omẽ entender que grã cousa he obediẽcia deste mũdo, quando aquel mouro Humeya, por obediẽcia dũu dia que fosse rrey, dizia que o matassẽ depois. [+]
1295 TC 1/ 268 Por que, quando oya dizer algũa cousa de feycto d ' armas ou dalgũu perigoo de mouros que ueesse ou que ouuesse d ' entrar en batalla, tremia todo ao começo. [+]
1295 TC 1/ 281 Se a rreyna con dereyto se pode saluar desto, non a cousa eno mũdo que mays me prouguesse. [+]
1295 TC 1/ 288 Mays ficou ali este feyto que se nõ liurou ali nẽhũa(s) cousa(s) ata as outras cortes que fezerõ depoys en Mõçõ sobre este feycto. [+]
1295 TC 1/ 288 [et] Cathalona, que he terra muy encastelada - [he] toda de caualeyros fillos dalgo, rricos omes et cõdes et outros, daquella partida aca, por que el rrey d ' Arãgõ nõ pode y bẽ reynar ante os caualeyros que teẽ os castelos et se ajudã todos huũs a outros, quando el rrey justiça ou algũa cousa y quer fazer que a elles nõ praz. [+]
1295 TC 1/ 296 [Et] Bal[e]ares tãto quer dizer en linguagẽ de Castella com̃o cousa que pertẽesca para balestas, porque dizẽ que en aquellas ysllas soya auer as mellores beestas do mundo et os mellores beesteyros et mays sotijs et que mays sabiã auijr en feycto de beestas. [+]
1295 TC 1/ 296 Et aynda cõ todo esto aquel rrey dõ James, nobre uençedor, por tal que nõ ficasse cousa ena terra, et que seu fillo reynasse en paz et que nõ ouuesse traballo nẽhũu, correo logo de cabo toda a terra et rrouboa, et tãto a quebrantou et cõbateu aos lugares, per guerras et per mortes que fazia en elles, que xi llj derõ castelos et villas et todoslos outros lugares que de Ualẽça erã. [+]
1295 TC 1/ 314 Et começou de o chamar et non llj respondeu nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 316 Et, delo terçeyro ano do rreynado del rrey don Fernando ata o quinto ano, nõ achamos nẽhũa cousa que aa estoria pertẽesca, senõ tãto que, eno terçeyro ano, finou o papa Bẽeyto et foy posto en seu lugar Johan, el xvijno dos que ouuerõ este nume, et forõ cõ elle apostoligos ena jgleia de Rroma C et La IX. [+]
1295 TC 1/ 318 Et elle tomoa pela mão et fezoa leuantar, que ante nõ llj quiso oyr nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 318 Et dos çĩco anos ata os vijte do rreynado del rrey don Fernãdo nõ achamos nj̃hũa cousa que perteesca aa estoria. [+]
1295 TC 1/ 319 Et des [o] oytauo ãno del rrey don Fernando ata [os] xvj nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia que aa estoria perteesca, senõ tãto que ẽno nouẽno ãno morreu Rrouberte, rrey de Frãça; et rreynou enpo(y)s elle Enrrique, seu fillo, XXVCco ãnos; et ẽno Xmo finou o papa Johan et foy posto en seu lugar o papa Beneyto, et forõ con el CLaX apostoligos; [+]
1295 TC 1/ 325 Et, en quanto el rrey tijna çercada a vila, acaeçeu hũa cousa, que hũu romeu de Greçia vijna a Sãtiago en rromaria, [et] dizi[ãlle] Ostiano. [+]
1295 TC 1/ 325 Pero diz aqui don Lucas de Tuy que en outro tẽpo, quando este Abandola, rrey dos mouros, ganara Portugal, que catiuara este don Sisnando cõ outros muytos roubos que fezo; et, por que era tam boo aos mouros contra os cristiãos, que o tijnã os alaraues com̃o por rrey, asi que nõ (que) faziam cousa nẽhũa sem seu mãdado. [+]
1295 TC 1/ 328 Et deslos xviijto ãnos ata os XXVco ãnos del rreynado del rrey don Fernando nõ achamos nẽhũa cousa que de contar seia que aa estoria perteesca, saluo que, ẽnos sete ãnos que el rrey jouue sobre Coinbra, que se começarõ ẽnos xviijto ãnos, ante de[sto ẽnos] XIX ãnos morreu o papa Beneyto, que ouuera o papadigo per symonia; et, porque nõ era om̃e bem leterado, tomou outro cõsigo por conpaneyro et cõsagrouo por papa, por que conplise o ofiçio da jgleia. [+]
1295 TC 1/ 329 Et desde o xxtiivjo ãno del rreynado del rrey don Fernando ata los trijnta et dous ãnos do rreynado del rrey nõ achamos nẽhũa cousa que de contar seia que aa estoria perteesca, senõ tãto que, ẽno xxtivjo, morreu o papa Damoso et foy posto en seu lugar Leõ, o setẽno; et forõ cõ elle CLXaV apostoligos. [+]
1295 TC 1/ 331 Et el rrey dõ Fernando gradeçeu muyto a Deus quanta merçee llj fazia en acabar tã alta cousa et reçebeu el rrey moro por vasalo. [+]
1295 TC 1/ 335 Et, seu cõsello auudo, diserõ que dos corpos nõ sabiã nẽhũa cousa, mays que lljs dariã as parias muy de grado. [+]
1295 TC 1/ 335 Et elles, quando ysto virõ, forõ muy espantados et pola grã claridade et p[o]lo grãde odor que virõ, esteuerõ hũa peça que nõ falarõ nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 337 El rrey dom Fernando estando muy alegre polo bẽ que Deus lle fezera en cobrar tã sancta cousa, por consello da rreyna, sua moller, leuou(o) al rrey dom Sancho, seu padre, do moesteyro de Oña para Sancto Esydro de Leõ Et elle estando en esto, o papa Hurbãno fezo cõçello. [+]
1295 TC 1/ 344 Et aa rreyna, quando o soube, pesoulle muyto de curaçõ; et rrogou atãto el rrey et tãto lle soube dizer de muytos exemplos boos, dizendo[lle] que nõ minguase nẽhũa cousa en seu estado, o que nũca el minguara, et agora ẽna çima que nõ quisese Deus que os omes boos lle trauasem en ello, senõ que leixaria mao exemplo de sy. [+]
1295 TC 1/ 350 Entõ mostrou contra elles a fortoleza que tĩjna no curaçõ, nõ querendo que ouuesem nẽhũa cousa, senõ o que lles elle dese per sua mesura. [+]
1295 TC 1/ 356 Et por ende quero que me conselledes com̃o os posa ajũtar, ca nõ a cousa que mo destorue senõ morte. [+]
1295 TC 1/ 366 Et elles nõno precarõ nẽhũa cousa, por que era hũu caualeyro soo. [+]
1295 TC 1/ 373 Et elle era muy fremoso caualeyro et muy esforçado; et cristiãos et mouros todos t[o]m[au]ã delle espanto, porlo que llj vijam fazer, ca tĩjnã que se lle nõ terria nẽhũa cousa per força que quisese tomar. [+]
1295 TC 1/ 383 Pero nõ te mando eu que tu faças nẽhũa maa cousa, se a tu as pensada. [+]
1295 TC 1/ 386 Pero que o nõ fez cõ couardia, mays cõ trascordo, nõ coyd[ã]do que tam grande era o dãno, mays que ya fogindo cõ meestria del rrey, ca se el soubera a morte del rrey nõ [o] deteuera nẽhũa [cousa] que nõ entrara enpos elle. [+]
1295 TC 1/ 395 Et, quando [o] oyo el rrey, ouue ende muy grã pesar, pero nõno quiso mostrar aos mouros, ante elles deu a entender que nõ daua por ende nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 405 [Et] esto foy cousa uerdadeyra. [+]
1295 TC 1/ 407 Et el rrey dõ Afonso deteue os mandadeyros que lles nõ quis dizer nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 410 Et dello terçeyro ãno del rreynado del rrey dom Afonso nõ achamos nẽhũa cousa que de contar seia que aa estoria perteesca, senõ tanto que en este ãno finou o papa Aleixandre. [+]
1295 TC 1/ 412 Et o Çide foy apos elles ata Atẽça et chegou ata Agoa d ' Alfaiar, queymando et ast[r]agando quanto achaua bem ata çerca Toledo, asy que nõ ficou nẽhũa cousa que nõ fosse a mal et catyuo[u muyt]os mouros, de guisa que forõ os mouros bem seys mĩll [ontre] barões et molleres dos enpos que fora. [+]
1295 TC 1/ 414 Et os judeus erã muy ricos et fiauã muyto eno Çide, por que non acharã en elle nũca mentira por cousa que li ouuesẽ de dar nẽ de tomar. [+]
1295 TC 1/ 419 Et a manaa os mouros de Castreiom, nõ sabendo nẽhũa cousa dello, abrirõ as portas do castelo et seyrõ para yr a seus lau[o]res asy com̃o soyam. [+]
1295 TC 1/ 422 Se o sabem os de Toruel ante que nos, sua sera a prol et a onrra et nos nõ aueremos ende nada, nẽ acabaremos nẽhũa cousa de quanto mal nos a feyto. [+]
1295 TC 1/ 423 Et enviarõ logo seus mandadeyros al rrey de Valença, com̃o hũu a que diziã Rroy Diaz Çide, [que] deytara el rrey dõ Afonso da sua terra, que lle astragaua a terra et que gaanara ia Alcõçer, et que matarã quantos mouros y acharã; et que, se a esto nõ envyase a poer consello, que contase por perdudos estes dictos lugares et toda a terra, ca tã mortalmente sabia fazer guerra que nõ temja nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 435 Et mandoulle dar muy bem de çear, mays elle nõ lle queria comer nẽhũa cousa, macar que lle rrogaua o Çide que comesse. [+]
1295 TC 1/ 436 Et o conde nõ queria comer nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 439 Et, quando o Çide viu que o nõ queriã fazer por cousa que lhi enuiasse dizer, mãdou armar a gente et foy contra eles. [+]
1295 TC 1/ 445 Et en este ãno nõ achamos nẽhũa cousa que de contar seia, que aa estoria perteesca, se nõ tanto que, en este ãno morreu el rrey dõ Pedro d ' Aragõ, et rreynou enpos elle seu yrmão dom Afonso, que chamarõ o Bateller. [+]
1295 TC 1/ 446 Conta a estoria que os de Toledo, seendo assy maltreytos cõ seu rrey, com̃o uos auemos ia contado, de seus vezinos de redor, et elle nõ amparando nẽhũa cousa n[ẽ] sse sentindo do seu mal nẽ do seu quebrãto, ajũtarõse todos en hũu et diserõlle que defendesse seu poboo et sua terra, senõ que "bem che dizemos que buscaremos quẽ nos defenda". [+]
1295 TC 1/ 447 Et, des o terçeyro ãno ata os quinze ãnos do seu rreynado, nõ achamos nẽhũa cousa que aa estoria perteesca, senõ tãto que eno quinzẽno ãno foy el rrey sobre Coyra, que era de mouros, et tomoua. [+]
1295 TC 1/ 448 Et en este ãno nõ achamos nẽhũa cousa que de contar seia, que aa estoria perteesca, se nõ que en este ãno adelante finou dona Orraca Fernandez, et foy enterrada ena jgleia de Santo Esydro, ẽna capela del rrey seu padre. [+]
1295 TC 1/ 458 Et o liuro del of[i]çio toledano ficou eno fogo, que lle nõ fez mal nẽhũu nẽno tangeu nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 468 Et cada hũu delles mostrou muy grã cobijça ẽno que auiã de partir, en guisa que ata a meor cousa todo o partirõ. [+]
1295 TC 1/ 471 Et onrrouho et fezolle preito et jura cõ cartas muy firmes que nũca lle tollesse aquella priuança, nẽno leixasse por outro, nẽ fezesse ẽno rreyno nẽhũa cousa sem seu mandado et sem seu cõsello. [+]
1295 TC 1/ 472 Pero, se quisese poer y outro, que llj desse algũa cousa en que viuese, ca elle nõ queria senõ a sua carreyra et uiuer a sua merçee. [+]
1295 TC 1/ 475 Et enviarõ todos tres rrogar por elle al rrey dõ Afonso, que o ouuesse en guarda et en comenda a elle et a todo o seu et en maneyra que lle nõ fezesse mal el rrey de Valença nẽ lle tomasse nẽhũa cousa do seu; et elle que desse por ende cada ãno al rrey dõ Afonso trijnta mĩll morauedis. [+]
1295 TC 1/ 475 Et enviou rrogar por elle al rrey de Valença que lle nõ fezesse mal nẽ lle tomasse nẽhũa cousa do seu. [+]
1295 TC 1/ 493 Mays elle nõ daua nada por cousa que llj dissessem. [+]
1295 TC 1/ 495 Et ao que disestes que soo abuzador desestes muy grã mentira, ca eu nũca fiz cousa per que meos valla. [+]
1295 TC 1/ 499 Et ficou que llj peytassem cada ano cada castelo cousa çerta, segũdo que uos contaremos: [+]
1295 TC 1/ 499 Et pos en cada lugar hũu caualeyro, en guisa que guardasse que nõ reçebess[ẽ] mal nẽ torto os mouros nẽ llis tomassem nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 505 Et non preçaua os alaraues nẽhũa cousa, nẽ fazia nada por seu consello, senõ que llj daua sua despensa muy escasamente. [+]
1295 TC 1/ 510 Desi viose cõ Abeniafa, mays nõ recadou nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 520 Et, quando os mouros rroubarõ os arrauales, rroubarõnos de todo, que nõ ficou y nẽhũa cousa, senõ a madeyra, que tomauã os cristãos para fazer casas nos rreales. [+]
1295 TC 1/ 520 Et, estando asy çercados, chegoulljs carta dos alaraues, que se nõ tornauã d ' Aliazira cõ medo que ouuessem nẽ por outra cousa, senõ por que nõ auyã uiãda para a oste porlas grandes aguas que fazia; mays que era sua voentade en todas guisas de lles acorrer et sacalos de prema do Çide, en que estauã et que sse guisauã ia quanto podiam para yr, et que sse esforçassen et que nõ dessem a vila. [+]
1295 TC 1/ 522 Et teuerõ que forã mal consellados por se partir de Abeniafa et por que creerã nẽhũa cousa do que lljs auj[ã] dicto. [+]
1295 TC 1/ 522 Et elle disse que nõ queria con elles nẽhũa cousa, senõ viuer cõ elles [en] jgualdade et que se tĩjn[a] en lugar de hũu delles, et que se elles aujã coyta que asi fazia elle, que asaz auja que ueer eno [seu]; et que nõ saberia elle dar cõsello a omes que estauã desauij̃dos; mays que se acordassem todos en hũu et que se partissem dos fillos de Habuagid de nõ fazer nẽhũa cousa per seu consello et que tomassem bẽ a el; et, quando el uisse que se traballauã de maos feytos, que elle que os sacaria ende quanto podesse, et guisaria com̃o uiuessẽ en paz et en asesego, ca en quanto creerã seu consello bem sabi[ã] com̃o passarã; et que fiaua por Deus que os sacaria daquella prema et [que] ouuesem paz cono Çide et que non ouuessem guerra cõ elle nẽ cõ outro nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 526 Et o Çide seyu ata a porta da orta contra elle, et onrroo muyto et abraçoo moyto, et a primeyra cousa que lle disse por que nõ uestia paños de rrey. [+]
1295 TC 1/ 526 Et, quando vyu que llj non tragia nenhũua cousa, disselle chaamente, se queria auer seu amor, que sse partisse de todas as rrendas da terra et da vila, assy dos da vila com̃o dos do termjno, ca elle queria poer quẽnas rrecadasse. [+]
1295 TC 1/ 526 Et o Çide envioullj dizer que, poys que llj faleçia do que posera con elle, que ia mays n[ũ]ca aueria seu amor, nen crija nẽhũa cousa que iamays lle dissesse. [+]
1295 TC 1/ 526 Et nõ auia(m) rreuerença a parente nem a amjgo nem a moller nem a nẽhũu que fosse, assy que todos passauam per hũa rregoa et nõ preçau[ã] nẽhũa cousa o que auyam. [+]
1295 TC 1/ 529 Et el rrey, desque a uiu, nõ tornou cabeça a elo nẽ catou polo messeieyro que leuou a carta, nẽ lhi derõ solamente da agua pola messeiaria que tragia, nẽ lhi fezerõ nj̃hũa cousa de quanto Abeniafa disera que lhi fariã por aquel mãdado que llj leuaua. [+]
1295 TC 1/ 530 Conta a estoria que el rrey enuiou sua carta de rresposta [a] Abeniafa en esta maneira: que aquela cousa que el demãdaua que lha nõ podia fazer, a meos de demandar ajuda a el rrey dom Alfonso de Castela con que podesse hir; et esto que o faria logo que sse atreuesse a lidar cono Çide. [+]
1295 TC 1/ 530 Et era muy grande a fame ena vila, et nõ achauã nẽhũa cousa a uẽder et morriã muytas gentes de fame. [+]
1295 TC 1/ 547 Mais eu nõ quigi tal presente, por que entendo que uos faria torto; et demais seendo uos meus, ca eu mho tomarey, quando me eu quiser, ca nõ mãdey a ele que o tomasse nẽ a outro nẽhũu, ca eu nõ faria cousa tã desguisada de tomar a nẽhũu o seu sen dereito. [+]
1295 TC 1/ 549 Pois eu a primeira cousa que ey de fazer he de mjna gente en fazer en guisa que uiuã onrrados, de guisa que me possam seruir et guardar a mjnha onrra. [+]
1295 TC 1/ 549 Et nõ catedes nẽ façades ende al, ca, com̃o quer que el conpla sua voontade en algũa cousa, cõ todo esto mais uale teer ele por senhor ca o treedor que nos fezo atãto mal sofrer. [+]
1295 TC 1/ 551 Pois conplistes meu mãdado, tenho por bẽ de uos fazer eno que me demãdardes merçee, que for cousa guisada que uos possa fazer. [+]
1295 TC 1/ 553 Et depois fez catar muy ascondudamente pela vila todas as cousas de seus amjgos de Abeniafa, dizẽdo et jurãdo que, sse algũa cousa negasse que fosse sua et depois o soubesse, que os mãdaria matar por ende et que lljs mãdaria tomar todo quanto lj achassem. [+]
1295 TC 1/ 563 Et chegarõ a Molina, hu forõ muy bẽ reçebudos, ca llis mãdou dar Abucano quanto ouuerõ mester, et as ferraduras para as bestas, assi que llis nõ mingou ende nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 565 Et, quando os uirõ, as donas ouuerõ muy grã medo, com̃o molleres que nũca tal cousa uirõ; muyto mais polos atanbores. [+]
1295 TC 1/ 587 Et, quando aquele mouro se parou ante o Çide, ouue dele muy grã medo, et começou de lli catar a cara et nõ dizia nẽhũa cousa nẽ podia falar, tamanho era o medo que dele auia. [+]
1295 TC 1/ 594 [Et], des entõ a aco, ficamos senpre conuosco et punamos por uos seruir; et, se ende algũa cousa mĩgou, nõ foy per nossa culpa, mais polo nõ saber. [+]
1295 TC 1/ 595 Et o Çide nõ foy pagado desta rresposta et estranoua muyto, et disse que nõ falassem mais en elo, que nõ queria Deus, que os condes nõ uijnã de tal sanguj que nẽhũa maa cousa fezessem, nẽ llis uerria aa uoõtade de o cuydar, sequer el rrey dom Afonso os casou cõ elas; et, quando de tã maa uentura fossem que o diaboo os quisese tomar que fezessem algũa maa cousa, caro llis custaria. [+]
1295 TC 1/ 599 Pois que os condes forõ idos daqu[e]l lugar, hu desonrrarõ as fillas do Çide, suas molleres, Ordono, seu primo, que os uijna aguardãdo, oyo as uozes que elas dauã et foy contra elas; et, quando as achou iazendo en terra tam maltreytas, ouue muy grã pesar et fezo muy gram doo por elas, dizendo que pesase ende a Deus por tam grã torto com̃o "uos, mjñas primas et mjñas senhores, auedes rreçebudo, ca nõ merecestes cousa por que, nẽ uijdes de sanguj polo fazer, per que este mal ne outro uos deuerã fazer uossos maridos". [+]
1295 TC 1/ 600 Et por guardar estes diuidos que auemos cõ seu padre a mester que nos armemos et que nos matemos cõ eles ou nos dem nossas senhores, que nõ aia y outra cousa nẽhũa, ca senõ nõ somos para o mũdo. [+]
1295 TC 1/ 600 A esto nõ responderõ os condes nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 600 Ydes com̃o aleiuosos [et] maos, et nõ a cousa [por] que uos possades saluar de treiçõ nẽ desta nemiga que auedes feita. [+]
1295 TC 1/ 600 Mais por todo esto nõ rresponderõ nẽhũa cousa et começarõ de yr seu camjno. [+]
1295 TC 1/ 609 Et uos en tãto tornadeuos a Molina et tragede miñas fillas, ca teno de falar cõ elas, per que mj digã a uerdade deste feito, per que eu uaa aa corte con çerta cousa, ante nosso senor el rrey, demãdar et coomar a desonrra de mjnas fillas. [+]
1295 TC 1/ 611 Et elas fezerõno assi, que lli nõ negarõ ende nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 617 Mãdouos que tomedes alcaydes de mjna casa, que uos ouçam conos condes et cõ aqueles que algũa (cousa) demãda quiserdes fazer, et uos liurẽ cõ dereito. [+]
1295 TC 1/ 617 Et el rrey esteue atendẽ[do] que sse defenderiã cõ rrazõ aa demãda que o Çide fazia; mais eles nõ rresponderõ nj̃hũa cousa a elo. [+]
1295 TC 1/ 617 Et el rrey esteue atendendo que sse defendessem con rrazom aa demãda do Çide, mais eles nõ rresponderõ nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 623 Ben deuedes entender que errauades en ello por mj o pedir nen rogar, poys que tĩjnades en curaçõ de as desonrar, com̃o dizedes que as leixastes; ca, poys ysto tĩjnades en voentade, a outro deuerades dizer que uos andasse en este casamento ca nõ a mj̃; ca nõ era eu para uos buscar ataas barregãas, nẽ seria cousa guisada de me ende trameter de tã maos feytos et tã sen Deus. [+]
1295 TC 1/ 625 A todas estas parauoas nõ responderõ elles nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 642 Et, quando o mandadeyro chegou ante elle, começoullj a tremer toda a carne et foy muy marauillado per el et perdeu a fala, asi que nõ pode dizer nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 642 Mays o mouro nõ dizia nẽhũa cousa, asi estaua esmayado. [+]
1295 TC 1/ 653 Et, quando o soubo o Çide, pesoullj muyto, pero que o encobrio et nõ quis que nẽgũu o soubesse, nẽ nẽhũa cousa das que elle coyda[ua] a fazer en esta razõ. [+]
1295 TC 1/ 653 Omes bõos da aliama dos mouros de Valença, bem sabedes que, des o dia que eu foy senor desta çidade, sempre fostes onrrados et guardados et defendudos, et passastes muy bẽ et muyto onrradamente uosso tẽpo en vossas casas et en uosas herdades, que nẽgũu nõ uos fezo pesar nẽ mal nẽ noio, nẽ eu, que sõo uoso senor, nũca uos passey nẽhũa cousa contra dereyto. [+]
1295 TC 1/ 655 Et, com̃o quer que nõ deue o ome a creer por estas visões, eu o sey bẽ por çerto de outra parte, ca me appareçeu esta noyte San Pedro, estando esperto, ca nõ dormia; et dissome que destes XXXta dias auja a passar deste mũdo, a qual cousa he comunal a todoslos omes: a morte. [+]
1295 TC 1/ 657 Et por ende a primeyra cousa que auedes a fazer, depoys que eu for finado, seia esta: lauade muy bem o meu corpo cõ agua rosada et cono balsamo muytas uezes; ca, loado seia Deus, limpo o teno doutra suzidade para reçeber o seu sancto corpo cras, que sera o postrimeyro dia da mjna vida. [+]
1295 TC 1/ 657 Et, desque o meu corpo for bem lauado, vngedeo cõ este balsamo et cõ esta mirra, que fica en estas buchetas, muy bem todo o corpo, asi que nõ fique hi nẽhũa cousa por vnger. [+]
1295 TC 1/ 663 Et entrarõ eno alcaçer et catarõ todolos paaços et as camaras et nõ acharõ y cousa viua; mays acharõ y escripto en hũa parede com̃o o Çide era finado, per parauoas d ' arauigo que fezera Gil Diaz, com̃o o Çide era morto, mays que o leuauã en aquella guisa por uençer el rrey Bucar. [+]
1295 TC 1/ 665 Et disse: -Madre senora, eu nõ sabia nẽhũa cousa do mandamento do Çide, meu padre. [+]
1295 TC 1/ 665 Muyta foy a gente que y acharon, que vĩjna de muytas partes por ueer o Çide en qual maneyra o tragiam, que o tĩjnã por muyto estrana cousa; ca por uerdade nõ achamos en nẽhũa estoria que a nẽhũu corpo d ' ome fezesem tal onra nẽ cousa tam nobre nẽ tã estrana. [+]
1295 TC 1/ 666 Mays, depoys que llj disserõ com̃o fora balsamado, et com̃o sete dias beuera mirra et balsamo et nõ outra cousa, nõno teuerõ por marauilla; et demays que fora ongido, ca bem oyrã dizer que en terra d ' Outra mar o faziã asi aos rex et aos altos omes. [+]
1295 TC 1/ 677 Nõ reto eu a ti, que m[e] ousasche dizer tal cousa et fallar en casamento de mjna filla; mays a culpa e mjna por que te cheguey tanto a mjna priuança. [+]
1295 TC 1/ 695 Et el rrey nõ quiso ende tomar nẽhũa cousa, senõ hũu canbotel, que leuou a Santo Dionis de Frãça, et pose[o] ena corõa das espinas de Nostro Senor Jhesu Cristo. [+]
1295 TC 1/ 696 Bem deuiades uos entender que uos mentirõ; ca sabuda cousa he que est mjna filla et da emperad(a)riz dõna Beringuela, et que e neta do conde dom Ramondo, que aqui esta. [+]
1295 TC 1/ 701 Et rogou a seus omes onrados que llj dessem algũa cousa en que sse mãteuesse. [+]
1295 TC 1/ 706 Et elles aynda de cabo quiseron deytar a culpa aos sobrinos de Garcia Fernandez; mays elles disserõ que llis nõ dariã nẽhũa cousa, ata que ouuesse el rey quinze anos; et, quando este tempo fosse conprido, que llj dariã a terra, asi com̃o a seu senor. [+]
1295 TC 1/ 707 Et o conde por liurar el rrey de sogeyto nõ deu nada por ende, nẽ rrespondeu nẽhũa cousa. . [+]
1295 TC 1/ 713 Et seede çerto que desta uez que nõ tomarey de uos nẽhũa cousa, senõ meu seruiço seria a(a)longado, demays dir[i]ã que nõ ueera por uos, mays porlo conde dom Mono. [+]
1295 TC 1/ 713 Et çerto seede que desta uez que nõ tomarey de uos nẽhũa cousa; mays outra uez uerrey que uos farey mayor seruiço, que tomarey de uos quequer que me derdes; ca, loado seia Deus, eu teño de uos cõ que uos seruya, et ey voentade de o fazer. [+]
1295 TC 1/ 716 Et, estando y, pagousse moyto de hũa judia et oluydou a rreyna sua moller; et ençerrousse cõ ela muy grã tempo, en guisa que o nõ podiam partir dela por nemhũa maneyra, nẽ sse pagaua tãto de nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 716 Et, segũdo conta o arçebispo dõ Rrodrigo, esteue ençerrado cõ ela bem vijte meses, assy que sse nõ nẽbraua de ssy nẽ de seu rreyno nen doutra cousa. [+]
1295 TC 1/ 716 Et daqui adeante partete de maa obra, et nõ faças cousa por que tome Nostro Senor mayor sana contra tj. [+]
1295 TC 1/ 720 Et el rrey dõ Fernando era ome de boo talente et piadoso et nõ quiso nẽhũa cousa de seu senorio; mays ouue avijnça cõ elle, que llj desse o que tijna tomado en Galiza, et que o soltasse, et que o leixasse yr a sua terra guareçer da perna; et logo com̃o fosse são, tal ora com̃o caualgasse, que sse verria a su[a] priiom. [+]
1295 TC 1/ 723 Et a uos, yrmaa, ajudarey quanto poder com̃o a jrmaa a todo uosso dereyto, se uos quiserem toller algũa cousa das uossas arras; mays guardademe de tã grande erro, en que me poderiã os omes trauar cõ der[e]yto. [+]
1295 TC 1/ 726 Et, desque virõ que nõ rrespondiam nẽhũa cousa, (et) punarõ per quanta maneyra poderom por sobir ao castelo. [+]
1295 TC 1/ 731 Et tã bem obrou depoys que sse teue Deus por seruido delle, et mostroullo en cabo de seu rreyno, que llj deu tã grã vingança com̃o oyredes adeante; ca depoys nũca começou cousa onde seysse senõ cõ muy grande onrra; que, pola muy grande omildade que el tomou contra Deus, (et) lle fezo moytas mercees; ca en tempo esteue depoys que ouue guerra cõ el rrey de Leõ et cõ el rrey de Nauarra et cõ el rrey d ' Arãgon et cõ Miramamolim de Marrocos, et cõ todos pode, et a todos vençeu, et todos o temerõ et o rreçearõ. [+]
1295 TC 1/ 738 Et rricos omes de Castella: don Diego Lopez del Faro, et os condes de Lara don Aluaro et dõ Fernãdo et dõ Gonçaluo, et Lopo Diaz, et Rroy Diaz de los Cameros, et Aluar Diaz, seu yrmão, [et] don Gonçaluo Rroyz Giron et seus yrmãos, et muytos outros nobles omes que seria longa cousa de contar; don Pero Ares, maestre de Sanctiago, don Guarĩ Arnaldez, prior de San Iohan, don Rroy Diaz, maestre de Calatraua, dõ Gomes Ramires, meestre do Temple. [+]
1295 TC 1/ 759 Et mandou al rrey que llj nõ seysse de mandado n[ẽ] fezesse nẽhũa cousa sem seu mandado eno rreyno. [+]
1295 TC 1/ 759 Et, quando forõ ajũtados, disse ella com̃o tijn[a] por bẽ de dar seu yrmão el rrey ao conde dõ Aluaro en guarda, et que llis rrogaua que a conssellassem com̃o fezesse, ca ela nõ queria fazer nẽhũa cousa sen seu consello delles todos; pero todavia dizendo ben del conde, et que a elle conuijna que teuesse el rrey mays ca outro nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 763 Et envioullj dizer en sua puridade que llj nõ (nõ) enviara pedir os castelos et que se el podesse de grado verria a ela, et que llj rrogaua, com̃o aa cousa do mũdo que mays amaua, que llj enviasse hũu ome de que fiasse en puridade. [+]
1295 TC 1/ 769 Et elles castigarõ ao caualeyro que nõ disesse(m) nẽhũa cousa da morte del rrey, mays que o leixaua saão et que comya carne. [+]
1295 TC 1/ 776 Et el rrey dõ Fernando, por nõ chegar a aquello cõ el rrey seu padre, desçercoo; ca elle nõ queria fazer nẽhũa cousa contra sua voentade de seu padre. [+]
1295 TC 1/ 777 Et, tẽendoos y çercados, el rrey dõ Fernando ouue muy gram pesar, por que lles nõ podia acorrer, catando rreuerença a seu padre, por nõ tornar mão yrada contra elle nẽ contra a madre esso meesmo; ca nũca en nẽhũa cousa lles foy senõ obediente, et fazia quanto elles mandarõ, et nẽhũa cousa nõ fazia sem seu mandado da rreyna, sua madre; et tanto lles era ob(i)ediente que nũca lles fillo foy mays. [+]
1295 TC 1/ 777 Et bem deuedes entender que fazedes uosso mal ẽno mal que a mj̃ fazedes; et, se uos quiserdes, ia mesura deuia y a ualer; ca eu vedar o poderia a todo rrey de Leõ, mays nõ posso a uos que sodes meu padre, nẽ seria cousa guisada; mays conue[n]mo de sofrer ata que uos entendades o que fazedes". [+]
1295 TC 1/ 784 Et moueu ende et entrarõ pela veiga de Graada, que era muy rrica cousa. [+]
1295 TC 1/ 801 Conuẽ que sabyades os que esta estoria oyrdes, que a cousa do mũdo que mays quebrãtou os mouros, por que a Andaluzia ouuerõ a perder et a gaanarõ os cristãos delles, foy esta caualgada de Xerez; ca de guisa ficarõ quebrãtados os mouros, que nõ poderõ auer o atreuemento depoys nẽ o esforço que ante auyã contra os cristãos: tamano foy o medo et o espãto que tomarõ dessa uez. [+]
1295 TC 1/ 806 Senor, poys que me demandas consello [fays] asi: leixa a mj̃ yr cõ tres caualeyros de cristãos, que eu leuarey comjgo; et irey de noyte aa oste del rrey dõ Fernando, et chegarey aa sua tenda muy encubertament[e], que nẽgũu nõ me ueera nẽ conoçera; desi tornarey a uos cõ todo o çerto, per que uos uaades a cousa çerta. [+]
1295 TC 1/ 806 Señor, ueno a uos por hũa cousa que [se] me oluidou de uos dizer: mandade agora hũas tres noytes ou quatro fazer muytos fogos aqui en uossa oste, per que se Abehũc der algũus ueedores que ueñã de noyte a ueer a oste, que porlos fogos que uirẽ entendã que he a uossa hoste mayor de quanta he. [+]
1295 TC 1/ 822 Et, se agora nos acalçar a morte, uerranos cõ grande onra, et seernos a onrra[da et] cõ boa fama, fazendo dereyto et lealdad[e], o que todo om̃e bõo deue fazer; et, poys que tã pouca he a vida deste mũdo, por medo da morte nõ deuemos leixar perder tã nobre cousa com̃o he a pena de Martos, et que seia catiua a condessa et as donas; et, se uos a ysto acordades, se nõ de todos me espeço et quero yr conprir o que dixe et fazer muyto dereyto ata a morte. [+]
1295 TC 1/ 822 Et dizẽ agora algũus algũa blasfemia, que nõ e cousa que deua ome a creer, por huus sinaes que estã ena subida da pena: que o caualo de Diego Perez Machuca os fez y aquel dia. [+]
1295 TC 1/ 827 Et a razõ por que se deu Mourõ en tã pouco tempo, seendo tã forte castello et tã bẽ poblado, nos o diremos: hũu jnfançõ que era sobrino de dõ Lourenço Suares, a que diziã Meẽ Rodríguez Golmado, que era bõo caualeyro et prouado en feyto d ' armas, gãanou hũa torre en hũu lugar que llj diziã Margaçamara, a hũu quarto de legoa de Mourõ, ontre as vinas; et dalj corria Mourõ tres uezes eno dia ata as portas, que nõ llis leixaua cousa fora dela villa de que se ajudar podesem. [+]
1295 TC 1/ 833 Et el rrey dõ Fernando et a rreyna sua moller cõ sua oste mouerõ logo ende et forõse para Ariona, et tolleullj todos os pãaes et ortas et vinas, que non leixou y cousa; et ende foyse para Jaem et fezo esso meesmo, et a Alcoudet esso meesmo. [+]
1295 TC 1/ 833 Mays, desque el rrey dõ Fernando foy chegado, nõ llis ficou cousa nẽhũa en pee de quanto fora das paredes acalçar pode: torres nẽ aruores nẽ cousa que enfesta fosse, que todo nõ fosse astragado a sollo. [+]
1295 TC 1/ 838 Et logo, cõ toda sua oste de sua gente que y consigo tĩjna, deu cõsigo [en] Jaem, et cortou et tallou vinas et ortas et pães et o que achou, que nõ leixou y cousa enfesta. [+]
1295 TC 1/ 839 Mays, ueendo este rey d ' Ariona, que se chamaua rey de Granada, tã aficadamente el rey dom Fernando estar sobre Jahem, et temẽdose que nũca se ende leuãtaria ata que a tomase, et veendo os de dentro estar tã queyxosos de fame et tã afrõtados de todas lazeyras que se nõ sabiã dar cõsello nẽ cõforto hũus outros, nẽ se sabiã ya que fazer, nẽ podia entrar hũu nẽ sayr outro, et veendo(se) outrosy que elle nõ lles podia acorrer nẽ aproueytar en nẽhũa cousa nẽ defender a villa, acordou de trager preitisia cõ el rrey dom Fernando et de a dar, et de se meter en seu poder cona terra et cõ quan[t]o auja; ca nõ t[e]uo y outrament[e] garda nẽhũa que poder auer contra el nẽ contra seu señorio. [+]
1295 TC 1/ 840 Et el rrey dõ Fernando chẽo de piedamento et de toda mesura, veẽdo com̃o esse rrey mouro vĩjna cõ grande humildũe et tã paçient[e] et a plazemento de quanto elle da terra et de quanto del quisese fazer, nõno forçando cobijça maligna, la qual ende nũca ouue, et guiandoo piadamento et mesura natural, que sempre en el foy achada contra quantos obediçialmente a quiserõ catar, rrecebeo muy bẽ et fezollj muyta onra, et nõ quiso del outra cousa, saluo que ficasse por seu vasalo cõ toda sua terra, et a teuesse como a ante tĩjna cõ todo seu senorio, et que llj desse dela tributo çerto: cada ano çento et cinquaenta mĩll morauedis, et llj fezese dela guerra et paz, et llj uẽesse cada ano a cortes; saluo Jaem, que xi tĩjna el gãanada, que llj entregou elle logo, com̃o dicto e. [+]
1295 TC 1/ 846 Mays astragarõ et tallarõ vinas et pães et ortas et todalas outras cousas de que a uiuer aviã que tĩjnã fora das portas, que llis nõ leixarõ nẽhũa cousa; de guisa que se virõ esses mouros tã arrequeixados que Axaçaf nõ se atreu[eu] a ficar et seyu ende et foyse para Seuilla. [+]
1295 TC 1/ 846 Mays leixemos agora Alcala cobrada et contemos da cousa que deu çima a todaslas outras cousas que el rrey don Fernando fezo. [+]
1295 TC 1/ 851 Et, quando uirõ (uirõ) que se nõ uoluja a nẽhũa parte nẽ se queria desuiar por cousa que llj elles fezesem, senõ todauja ya per seu camjno a dereyto, tornaronse et forõse parar en aquel lugar hu llj caera a cofya. [+]
1295 TC 1/ 856 [Et] os das naues, hũus cõ outros, cõbaterõse et lidarõ hũa gran peça do dia, pero ençima uençerõ os cristãos et forõ os mouros fogindo et uençudos et desbaratados; et matarõllj o fogo de tal guisa que lljs nõ enpeeçeu en nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 875 Uos catade que queredes fazer, ante que o prouedes, ca este he Garçia Perez de Bargas; et, com̃o quer que he sem oufa[n]ya, et sen brio o ueedes andar per aqui, çerto seede que uoslla[s] querra defender; et nõ a en esta oste nẽhũu caualeyro que [o ousas]se prouar cõ el o que uos aqui dissestes; et seed[e] çerto que, se o el a de saber, que uos tal cousa del disestes, que uos nõ poderedes del partir sen uosso dãno, ca he tal caualeyro et tã prouado en feyto d ' armas, que todo ome o deue reçear. [+]
1295 TC 1/ 878 Mays os mouros os çercarõ de todas partes, tirandollis seus tragazeytes et suas azagayas et fazendo dano en elles et en seus caualos; pero forõ os cristãos acordados en esto: quantas azagayas et tragazeytes llis lançauã, todallas quebrãtauã, que hũa nõ llj enuiauã dellas; et foy hũa cousa que os guareçeu muyto. [+]
1295 TC 1/ 882 Et a primeyra preitesia en que trauarõ al rrey dõ Fernando de parte de(l) Axaçaf et del orayaz et dos mouros de Seuilla foy esta: que llj dariã o alcaçer da villa, et que o teuesse elle, et que ouuesse as rendas dela, asi como as auja o Miraamolim, quando ende era senor, et nõ llj queriã mĩguar nẽhũa cousa de quanto ende el soya a auer, nẽ que llis desse al ende fora a merçee que el quisese fazer a aquelles que teuesse por bem. [+]
1295 TC 1/ 882 Mays gran cousa seria de o poder acabar, ca esse rrey dõ Fernando, que os ia tã en seu poder tĩjna, sol nõ llo quiso oyr. [+]
1295 TC 1/ 883 Ena era que de suso he dicta de mĩll et CC et LXXXvj, quando andaua o ano da encarnaçõ do Senor en mil et CC et XLviij anos, poys que os mouros virõ que nẽhũa outra cousa nõ podiã fazer nẽ passar de quanto elles osmauã nẽ queriã, saluo o que el rrey dõ Fernando queria, pesãdollis muyto, ouuerõ[se] acoger (et) a fazer uoẽtade del rrey: que llj uazassẽ a villa et que lla leixassem liure et quita. [+]
1295 TC 1/ 886 Et ençima da torre a outra torre en que a oyto braças, feyta a gran marauilla; et ençima dela estã quatro maçaas alçadas hũa sobre outra; tan grandes et de tã gran nobleza som feytas, que en todo o mũdo nõ podẽ saber outras tã nobres nẽ taes: a de çima he a meor de todas, et logo a segũda, que esta su ela, he mayor, et mayor a terçeyra; mays da quarta maçaa nõ podemos retraer ca he tã g[ra]nde et de tã estrana obra que he dura cousa de creer a quen a nõ uisse: esta he toda obrada a canales, et as canales dela som doze, et ena anchura de cada canal çĩco palmos cumunaes, et, quando a meterõ ena vila, nõ pode caber pela porta, et ouuerõ a tirar as portas et a enãchar a entrada; et, quando o sol fer en ela, resplandeçe com̃o rayos muy luzẽtes mays de hũa iornada. [+]
1295 TC 1/ 886 O seu azeyt[e] soo sol todo o mũdo auondar, per mar et per terra, et esto sen todolos outros auondamentos et as outras requezas que y a, que seria forte cousa de contar a quen per todo passar quisese. [+]
1295 TC 1/ 890 Galeas et baixees mandaua fazer et laurar a gran pressa et guisar naues, auẽdo gran feuza et grande asperança [ena gran merçee] que llj Deus aca fazia; teẽdo que, se ala passasse, que poderia conquerer grandes terras, se a uida llj durasse algũu tempo, per com̃o o a uentura ajudaua et llj era guiadeyra en quantas cousas começaua; et, macar todo esto daca, que elle gãanado auja de mouros et tornado a poder de cristãos, (et) eno seu poder era et o auja conquisto et metudo en seu senorio, nõ se tĩjna por entregado n[ẽ] sse tĩjna que seu conqueremento era cousa que elle a muyto deuesse teer, se o mar nõ passasse. [+]
1295 TC 1/ 893 Et, quando uio uĩjr o frayre que o adusse, fez hũa muy marauillosa cousa de grande omildade, ca aa ora que o asomar uio, leixouse derribar do leyto en terra; et, teendo os geollos ficados, tomou hũu pedaço de soga que mandara y apegar, et deytoa ao colo. [+]
1300 AT III,4/ 48 Capitolo quarto As findas som cousa que os trobadores sempre usaron de poer en acabamento de sas cantigas pera concludirem e acabarem melhor e[m] elas as razones que disserom nas cantigas, chamando -lhis "fi[n]da" porque quer tanto diz[er] come acabamento de razom. [+]
1300 LPr 1/ 152 Outrossi trobou a ũa dona que non avia prez de mui salva; e el disse que lhi dera de seus dinheiros por preit ' atal que fezesse por el algũa cousa, e pero non quis por el fazer nada; e por én fez estes cantares de mal dizer [+]
1300 TPa XVIII/ 128 Sabhan quantos eſta carta uiren com̃o Dona Orraca guardador de foan seu filho seendo enbargada de tal enfermidade et doutras couſas de maneyra tal que non a poder de entender por ſſi meeſma os bẽes et os dereytos que pertẽecyan a ſſeu filho, poren fez et eſtabelleceu Fernan Periz peſſõeiro (procura)dor dos bẽes do orfão dando - lhi poderyo para (guardar)? os bẽes et os dereytos deſte orphão en juyzo et fora de juyzo contra qual quer peſſõa ou logar aſſinaadamente en tal preito qual o orphão a ou esperara a auer con Gonçalo Royz ante juyz ſobre tal couſa. [+]
1300 TPa XVIII/ 128 Et prometeu et outorgou que quanto he eſte peſſõeyro et mjniſtrador procurador o fezer en juyzo en nome do orphão que o aia por firme, et que ſe por culpa ou por engano ou por negryiança del algũa couſa se perder ou ſſe meoſcabaſſe dos dereytos do orfão que ela o peitara et refara de seus bẽes obrigando si meeſmo et seus herdeiros a min foan eſcripuan pobrico que fiz eſta de obrigaçon polo orphão et por seus herdeyros, et renunçou et quitouſſe de todo foro et de todas as leys deſte noſſo liuro en que diz que as molheres non ſſe poden obrigar por outro. [+]
1300 TPb 26/ 104 Enganosamente se mouen aas vegadas os......para refugir que.......tren en juyzo a cousa mouele que lle demandam. [+]
1300 TPb 26/ 104 Esto se deue entender, ou azeyte ou outra cousa corrente e a uertesse ou ha enalleasse ou se fosse metal ou outra (cousa) lauor de man feyta que a fondesse ou a quebrantasse ou a desatasse de maneyra que non paresçesse aquela forma que de primeyro era en ela. [+]
1300 TPb 26/ 104 Ca en tal rrazon como esta dizemos que he tiudo de peytar ao demandador (outro) tanto quanto jurasse que.... (noscabou) por aquela cousa que enganosamente trasposo (ou enalleou) ou a quebrantou porque o non mostrou en juyzo. mays por uentura o demandado mostrasse a cousa mouele en juyzo enpeorada ou danada pero (que) non fosse mudada de todo enton se o demandador.. ........................... [+]
1300 TPb 26/ 104 E por ende deue o julgador passar contra o demandado. assy como dissemos ena terça ley ante desta. e podeo fazer con direyto se quiser foras ende se o demandado non se quiser aproueytar da gaança que fezera por tempo daquela (cousa). [+]
1300 TPb 26/ 104 Parandosse a Responder por ela en juyzo. ben daquela guisa como se esteuesse en aquel estado en que estaua quandolla começaron a demandar. ca enton o julgador deue yr porlo pleyto adeant. e non ha por que (passar) contra o demandado por Razon (daquela cousa) que(el) amostra a assazon que a ha gaanado por tempo E esto ha lugar non tam solamente ena cousa mouele que ha de seer mostrada en juyzo. mays aynda enas Rendas e enas froytas que dela sayren despoys que o pleyto (for) mouudo sobre ela. [+]
1300 TPb 26/ 104 Mays se poruentura o que demanda que lle mostrem a cousa en juyzo ha auia la auia perdido por tiempo, quando la començo a demandar, non es tenudo el demandado de gela mostrar, porque el demandador non ha ningund derecho en ella. [+]
1300 TPb 26/ 104 Pero si este a quien quieren fazer tal demanda, perdida por tempo quando a começou a demandar, non he tiudo o demandado de a mostrar. por que o demandador non ha direyto nehuu en ela LEY XXIII (que se o demandado mostra a cousa mobre que lle demandan que verría a mayor dapno ao demandador que ao que a casa (cousa) mostrase). [+]
1300 TPb 26/ 104 Mays se tal Recado non podesse ou non quisesse dar. ben o poden apremear que este a dereyto deante o julgador onde o acha(se.) A XII he quando demandassen alguo seruo besta ou outra cousa mouel por sua................. demandassen ali deue responder onde for achado con ela. pero (que) el seja ........ [+]
1300 TPb 26/ 104 De los dias feriados, que (pueden establescer) los Emperadores, (e los Reyes.) ........................... ........................... ........................... tal demanda for ome........ ...........fiadores de estar a dereyto sobre aquela cousa que lle demandan e que o faran............... [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 125 E sobre todo disso que en qualquer hedade que seia omẽ, a mester [axuda; ca se fora neno, ha mester] amĩgo que o crie, e o garde que non faça nẽ aprenda cousa que lle este mal; e sse for mãçebo, mellor entendera e fara todalas cousas que ouuer de fazer, cõ ajuda de seu amĩgo que solo ; e sse for uello aiudarsea de seus amingos en las cousas de que foy mĩgrado, [o] que nõ poderia fazer por si por los enbargos da uelleça. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E por ende disso hũ sabio que ouo nome Tulio, que en nehũa cousa nõ pode homẽ auer amĩgo a quẽ podesse dizer seguramente sua uoentade, assi com̃o a ssi meesmo; e disso en outro lugar: deliura con teu amĩgo todaslas cousas que ouueres fazer. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 E sobresto disso Tulio que o firmamẽto e o començo dos amigos e a bõa fe que o home a a seu amĩgo, ca nehũ amor nõ pode seer firme se y nõ a bõa fe; porque loca cousa seria e sen rrazon de demandar lealdade o hũ amigo o outro se el nõ la ouuesse en si. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 E sobresto disso Aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo, e non sse deue mouer a creer nehũa cousa maa que lle digã de seu amigo que a prouado de longo tẽpo por leal e por bon. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 A ssegũda guarda deuen auer os amigos en las parauuas gardãdosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado ou que lle podesse uijr mal; por ende pero disso Salamon en Ecclesiastico: quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el; outrossi nõ se deue rretraher nẽ posfaçer o hũ ao outro os seruiços e as aiudas que sse fezeren. [+]
1300 XH I, 0/ 3 Natural cousa he de codiçar os [omes] saber os feytos que [acaesçẽ em] todos los tẽpos, tam bem ẽno tẽpo que he pasado, cõmo em aquel enque estam, cõmo ẽno outro quea de vĩjr. [+]
1300 XH I, 0/ 7 "Et ajnda estonçes [non] avia y Deus dada ley [njgũa] de njhũa cousa, et diso asi Adam cõmo profetando: [+]
1300 XH I, 0/ 7 Et diz aqui a glosa que Adam nũca ajnda vira cousa morta nehũa, nẽ sabya que era morte, et que entendese que de cousas mudas forã aquellas pelles que el vestia, et erã ja mortas, et quese apreçeberia desi de algũa cousa por ello; et esto he que asi morrería et das outras cousas que semẽtasem ẽna terra et collesem donde se mãteuessem. [+]
1300 XH I, 0/ 10 Et Abel tanto quer dizer, segundo os Despoementos da Biblia, ẽna nosa lengagẽ, cõmo choro ou cousa que nõ he duradeyra. [+]
1300 XH I, 0/ 10 Et Caym era omẽ moy máo em moytas cousas, et moy codiçioso de gááñar qual quer cousa que podia et de herdade; asi que com avariçia et cõ codiçia de aver foy oprimeyro omẽ que achou arte de labrar aterra cõ estromẽtos; et labroa et tomou della quanta mays podo, cõmo se [ouvesse] medo que lle falesçeria. [+]
1300 XH I, 0/ 11 "Et Abel, nõ se gardando nẽ catando de tal cousa, outorgoullo et sayrom; et desque forõ en suas herdades foysse Caym aAbel em aquela sua erdade, et feryo, et dou com el em terra et matóó. [+]
1300 XH I, 0/ 12 "Aua queme tu deytas da façe da terra et da tua, et eu asconder me ey ante ty, et andarey errado et fugido [perla] terra, et Pareyso aque chamarõ despoys Edom, pero nõ morarõ aly, mays ficarõ em outra terra açerca dy aque diserom despoys por nome Nod; et Nod, segundo os Despoemẽtos dos nomẽes proprios que som ẽna Biblia, quer [tanto] dizer em nosa lyngagẽ cõmo cousa que nõ he estabele et que nõ esta queda, asy cõmo Cayn, que despoys que foy yrado de noso señor Deus et deytado da quela terra enque estaua cõ Adam et cõ Eua et seus yrmãos, nũca despoys esteuo asesegado nẽ quedo em hũ lugar, nẽ asua cabeça ẽno seu corpo del a cõmo quer que ya tyña cõmo os outros omẽs nẽ o seu corpo ẽna terra, nem aquela terra Nod ensy mẽesma entrelas outras cõmo avemos [departydo]. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Et [bygamya] he aver o omẽ duas molleres, ca dizemos em latym bis por dous, et em grego dizẽ gamos por moller; et ajuntãdo estas duas palauras, bis et gamos cõposerõ ende os sabeos ẽna gramatyca em latym este nome [bigamya]; et quer dizer [bigamya] tanto cõmo hũ varõ aver duas molleres em hũa sazõ, ajũtadas et ahũa sem ley, aqual cousa he moy grande pecado. [+]
1300 XH I, 0/ 16 Jubal, o outro fillo de Adda, yrmão de padre et de madre deste Jabel, sayo omẽ de natura de se pagar de sones et de concordanças et das dulçedũes delles [mays] que de outra cousa; et chamalle Mõysem ẽno quarto capitolo do Genesis padre dos cantadores, ca este achou primeyramẽte a arte [de] musica que he arte de cantar et de fazer sones. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Ca cõmo quer que disemos que Noema achara aarte de teçer, tanto foy tarde et ẽna fim da primeyra ydade, et vẽeo logo odeluvyo, et dizemos queo nõ oyuarã ajnda saber os omẽs nẽ [ajudarsse dello], et Noe et seus fillos et suas molleres nũca ouverõ afazemẽto [njhũ] cõ os de Caym, por que algũa cousa aprendesẽ delles, et todo omãys queos da ydade de Noe, que foy asegunda do mũdo, [souberõ] depoys do deluvio elles opensarõ, et[o] fezerõ, et asyo ouverõ. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Et Lamec andando acaça et seu moço cõ el, atravesaua Caym de hũa parte do monte pera aoutra por hũ carreyro que vyña por esse monte, et todo era veloso, et cuberto de cabelos cõmo anymalia, andando sempre fogindo et morando omays sempre ẽnos mõtes et por los ermos; et asy ya fogindo et tal andaua toda vya ca dito avemos cõmo lle dera Deus que nũca podesse estar quedo em hũ lugar; et desque passou mẽteosse em hũa mata, et hũas molleres acõtesçeo que pasauã estonçes por essa carreyra, et acharõ aCaym et maravyllarõse de tal cousa, et el [outrosy] quando as vyo esteuo quedo hũ pouco et catou pera ellas, et ellas quando virom tal omẽ et tã estrayo, et os ollos todos cubertos de cabelos das pestanas et ajnda afaçe, ca tã longos erã os outros cabelos de todo ocorpo em sua [guisa], et espãtarõse del et deron vozes; omoço et Lamec oyrom as vozes, et omoço pregontoulles que aviam; ellas diserõlle que viram hũa [anymalia] velosa, cõmo besta estraya quelles atrauesara acarreyra, et quese metera ally en aquela mata; et el disolles quelle mostrasem o lugar, et ellas tornarõse cõ elles et mostrarõlle onde se metera, et desy forõse logo sua carreyra. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Rrespondeu omoço que nõ sabia senõ quelle semellaua que estaua aly cousa [vyua]; armou estonçes Lamec seu arco et poso em el sua seeta, et diso ao moço [quello] enderẽçase contra onde oyra orroydo, et omoço fezóó, et Lamec tirou do arco et ferio aCaym de morte cõ aseeta. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Lamec quando soubo que el avya morto aCaym, ouvo moy grande pesar, pero acordouse de dizer ao moço queo leuase ala, et queo veeria pera aprender del algũas palauras et cousas et soubese cõmo fezese pera oleuar daly ou pera fazer ende algũa outra cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 24 Ca diz que doutra [guisa] longa cousa sééria de contar todoslos outros fillos que Adam fezera em Eua despoys desto, et que he [guisado] et rrazõ de dizer de Seth sóó et das suas geerações por que em el sóó et ẽnas suas [gẽerações] que del vierõ ata santa Maria, cõmo contaremos adeante, ficou [alyña] de Adam et del. [+]
1300 XH I, 0/ 30 Et logo queo deluvio quedou et se começou de descobrir aterra arredor da arca, que ante que Noe nẽ outra cousa nẽgũa sayse da arca fora, saluo ocoruo et apoõba, diz que sayo Matussalem et quese foy. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Das rrazões do deluvio et das [cousa[s]] que em el acontesçerom. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et em esta primeyra ydade passada, cujas rrazões avemos ditas ata aquy, ouvo dez geerações, segundo dizẽ todos os que algũa cousa departem em esta estoria sobreste lugar do Genesis et son estas: [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et Moysem, poys que ja dito ha das rrazões desta ydade por entrar áás da segunda que dura de Noe ata Abraã, pom de começo arrazon do achaque por que fezo Deus o deluvio; et he çerta cousa que veẽo esto por la fremosura das molleres do [lynagẽe] de Caym, cõmo oyredes aqui. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et que asy cõmo os varões do lynagẽ de Caym erã todos cheos de mal et de toda maldade et rreuolta, que [asy] eram as molleres dese linagẽe chẽas de toda [nemjga] et maldade et de todo mal em todo seu feyto de pleyto de varõ et de moller, et feytizeyras por la qual cousa ouverõ de mover aos de Seth a quanto mao custume quiserõ. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et diz mẽstre Pedro que foy outrosy vntada de fora con outro engludo quelle dauã feruente, et que era moy mays forte queo bitume; et os madeyros que cõ este engludo fossem vntados, sééndo aplanados, que nũca se partiriam por nẽgũa força nẽ por nẽgũa arte; et quea madeyra vntada cõ obitume quese parte, mays oque for ajũtado cõ aquel engludo que nũca se desata por nẽgũa cousa que ẽno mũdo seja, senõ cõ aquelo da muller que aella acaesçe aseus tempos. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Et elles quando esta rrazõ oyam aNoe [rriansse] delo, et tynãlle por escarno oquelles dezia, et rrespondiãlle que cousa poderia séér aquela conque Deus matase todas las cousas cõmo el dizia, et [rrijanse] del et nõ [ocriam]. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Et asy dizẽ sobre este lugar mẽestre Pedro et outros, que de todas las [outras] anymalias meteo aly Noe como lle mandara Deus; mays dizẽ queas que dentro sua agoa podem viuer et das quese criam de algũa cousa podrida ou de algũa outra cousa que por semente de gééraçom de macho et de femea non viesem, cõmo as [avellas], as vespas, as moscas, os vermẽes et as outras cousas taes cõmo estas, quese nõ entende que as Deus mãdase aNoe meter ẽna arca, nẽ el nõ as meteo em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 43 Despoys que passarõ quareenta dias que quedarõ as chuvias, parou mentes Noe cõmo avya ja tẽpo que nõ chouera, et abrio afeestra da arca et enviou ocoruo por que se terra ou aruore ou algũa outra cousa achase descuberta da agoa que pousasse em ella et desy quese tornasse aarca, et entẽderia em el Noe algũ synal que terra avia ja descuberta alonge da arca em alguũs lugares [per] onde poderiam andar omẽs; et ocoruo foy et nũca tornou. [+]
1300 XH I, 0/ 43 Et esto dizẽ Jeronymo et Agostim queo coruo que achou algũa cousa morta que andaua em çima da agoa nadando et que [paresçia] algũa parte della descoberto, et pousou et comeo del, et que aly andou em el sobrela agoa ata que descreçerõ as agoas et paresçeo terra descuberta, et el desquea vio quese foy pera ala et anẽgũa [guisa] nũca mays tornou aarca. [+]
1300 XH I, 0/ 44 Et nos sofremos opostromeyro destroymẽto enque sééria a pẽna doblada, aqual cousa eu sey señor que tu nõ queres dar duas vezes pẽna por hũa cousa. " "Et por esto Señor, eu te rrogo por la tua [piedade] que tu nã ajas saña nẽgũa desaquy adeante contra nos nẽ contra a terra. [+]
1300 XH I, 0/ 46 Pero amoestou noso señor Deus aos omẽs, segundo cõta Josefo ẽno quinto capytolo, que por rrazõ da morte de Abel et da maldade de Caym, queos amoestou aly quese gardasem de matar omẽ et de fazer nẽgũa máa cousa por [que] caessem [em] pẽna general, et nõ de deluvio asy cõmo esta vez, mays em algũa outra maneyra. [+]
1300 XH I, 0/ 46 "Mays hũa cousa lles mãdou et defendeo: que carne cõ sangre quea nõ comessem, segũdo diz Moysem ẽno [novemo] capitolo. [+]
1300 XH I, 0/ 47 Et por [esto] lle dizẽ ẽna nosa lyngage yro et arco por parte de algũa cousa de quese seruẽ os omẽs moy bem em suas casas, em alynpar cõ el moy bem os pães et as farinas; et he dito asy por que ahũa semellãça vẽe em arco ou em çirco aquel arco do çeo, et o yro et o arco em seus estromẽtos. [+]
1300 XH I, 0/ 50 Et cõta Josefo sobresto ẽno quinto capytolo, que quando catarmos [a vida] dos omẽs de agora et avyda dos antygos, que nõ teñamos que erro nẽgũ ha em viuerẽ tãtos ãnos os omẽs do primeyro tempo; que diz queos omẽs do primeyro tẽpo moytas rrazões avyam por que viuessem tanto: ahũa por que erã rreligiosos et faziã santa vida cõmo frayres, et erã outrosi mays açerca da feytura de Deus, et oyram mays palauras das que Deus disera aseus padres et aseus parentes, et as aprenderã elles et as sabyam; demays que nõ comyam em aquel tẽpo senõ froytas et eruas et poucas cousas outras, et mays ajnda que ata [o deluuyo] nũca comerã carne nẽ beberam vyño, et desto nẽ doutra cousa nõ comerõ nẽgũa cousa sobeja, por que de leue nũca enfermassem que por ello viessem amorte nẽ myngoassem nada de sua vida. [+]
1300 XH I, 0/ 50 Demays que diz Josefo que aqueles primeyros omẽs que erã mays açerca de Deus, et quese traballauã dos feytos et dos saberes enque erã as vertudes das cousas et os nobres et grandes proes; et que esto era osaber da astrologia, et da geometria, et de todoslos saberes liberaes et dos outros; et que em escodrinar as vertudes desto que era tã alta cousa et tam noble et tam proveytosa, que por los trager aas vertudes puras et çertas quese nõ poderia fazer em menos de seys çentos ãnos, et que tanto dura oãno grande. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Moysem ẽno Genesis nẽ em outro lugar nõ achamos que disese nẽgũa cousa que Noe mays fillos ouvese daqueles tres que avemos dito; mays léémos do bispo Metodio, martere, que jazendo preso ẽno carçere ondeo tyña oPrinçepe da terra, que pedio mercede anoso señor Deus quelle mostrasse çertamente averdade dos primeyros omẽs et das suas generações. [+]
1300 XH I, 0/ 56 Et cõmo quer que Deus dera segurança aNoe doutro deluvyo nõ se asegurauã ajnda bem os fillos nẽ se ousauã alongar da arca pera em outro lugar fazer morada, por que se por ventura acaesçesse que viesse outro deluvio, quese poderiã coller aella; pero despoys que virõ cõmo seu padre Noe avya enviado tam longe da arca cõmo de Armenya aoriente aYonyto seu fillo, [a que el] tam grande bem queria, et viansse cõ rreys et que erã ja [cõpañas] tam grandes que era forte cousa, et enchyam aquelas terras onde estauã, et nõ cabyam em ellas; et de mays acontesçeo lles esto, et touerõ no por moy bõo synal, que [nẽgũa] de quantas chuvias Deus fezera ẽna terra em tantos ãnos cõmo elles aviã aly morado, que nũca os rrios sayram da madre que por aquela terra corriam, enque elles comarcauã de [guisa] que quisessem fazer semellança de tal deluvio et forõse asegurando, et ouverõ aqueles seus rreys seu acordo ontresy, et despoys cõ suas [compañas]; et diserõ: ¿pera que moramos aqui em estas serras onde nõ avemos agoas nẽ froytas nẽ as herdades pera os pães, [laurar] aabondo cõmo o averemos ẽnos chãos? et que desçendesem daqueles montes altos [aos] vales et aos cãpos hu averiã bõas moradas et [agoas] et do al que quisessem. [+]
1300 XH I, 0/ 57 "Poys que esto falamos em acordo nõ ha y mays segura cousa senõ esta: que façamos hũa torre moy grande et moyto alta et moy forte pera ello. [+]
1300 XH I, 0/ 59 [Seuylla] Casandra, segundo rreconta della Josefo ẽno seysto capitolo, diz ende asy: seendo todoslos omẽs de hũa lyngagéé fezerõ hũa torre moy alta pera sobyr [per] ella ao çeo, mays os deus enviarõ ventos que estoruarõ atorre et adestroyrõ; et partyrõ acada hũ alyngagéé que era antes comunal atodos, et diz que de tal [guisa] foy partydo que nẽgũ de quantos se aly açertarõ, nõ ouvo y quẽ hũa lyngagéé todo enteyro rreteuese nẽ que soubesse dizer nome nẽ palaura de toda cousa, menos de nõ aprender et tomar delo algũa ajuda de outro seu [viziño]. [+]
1300 XH I, 0/ 59 Sobre esta rrazõ fala et diz mẽestre Pedro ẽno departymẽto de hũa lyngagéé em moytas, et diz que nõ fezo y Deus cousa de nouo nẽgũa, por que as rrazões et as sentẽças das palauras hũas ficarõ em todas las gentes mays quelles partyo Deus aly as maneyras et as formas de dizerlas, de [guisa] que nõ soubessem os [hũus] oque deziam os outros nẽ oque queriam, et quedaria logo aobra. [+]
1300 XH I, 0/ 59 Onde diz Moysem ẽno [onzemo] capitolo queos partyo Deus daquel lugar por todas las terras desta [guisa]: que quando hũ demãdaua ladrillos daualle outro bytume, et quando algũ pedia bytume outro tragialle agoa, et se algũ pedia agoa outro tragia algũas ferramentas que y tynam ou algũa outra cousa, de [guisa] que nũca hũ daua oque o outro pedia, et quedarõ de fazer açidade et atorre. [+]
1300 XH I, 0/ 59 Estonçes, quando virom os lynages dos fillos de Noe quese nõ entẽdiam [hũus] aos outros, entenderõ que esto avertude de Deus et oseu poder ofazia, et nõ poderia séér outra cousa esto fazer; et leyxarõ de fazer atorre et açidade; pero açidade ficou essa ora ẽno estado enque estaua, que ẽna torre soa lles acontesçera osynal. [+]
1300 XH I, 0/ 62 Sabuda cousa he por rrazõ et por natura, et os sabeos asyo mostrarõ por seus libros, que cõmo omũdo he feyto rredondo que asy he rredonda aterra; et os sabedores [despois] que arrazõ dela souberom et oseu asentamẽto, departirõna em tres partes et aaquelas partes poserõlles estes tres nomẽs: [+]
1300 XH I, 0/ 70 Et os outros seys yrmãos outrosy poblarom, mays nẽgũa cousa nõ achamos deles, [nẽ dos feytos deles] senõ os nomẽes soos; mays as suas çidades, cõmo quer que nõ som conosçudas agora, [enpero] terras ouverõ, et çidades fezerõ elles et outras poblas. Ẽna batalla de Tyopia, segundo diz Josefo, asy cõmo cõtaremos adeante, queas destroyrom os [judeus], et, segundo diz mẽestre Pedro ẽna sayda [do] Egypto pera aterra [da] promyssom as destroyrõ. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Dos outros sete yrmãos cananeos aque chama Josefo [os] dous postromeyros, ao hũ Syneso et ao outro Samareo, nõ achamos nos ẽnos libros da Santa Escritura nẽ ajnda em outros que ajamos leudos ata aqui, outra cousa nẽgũa senõ os nomẽs deles; et pero segundo conta Josefo todos estes poblarõ cõmo os outros, et todos ouverõ suas terras [coñosçudas] et apartadas et todos fezerõ çidades et outras poblas, mays diz queas destroyrom despoys os judeus cõmo destroyrõ as dos fillos de Mezrraym, et mostra que foy porla rrazõ que maldiso Noe aCam ẽna sayda da arca. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et nos tẽemos, que segũdo este dereyto et priuylegio que Noe noso padre nos leyxou aos de Sem et de Jafet donde nos vĩjmos que toda cousa de terra et de al que nos dos de Cam de Africa, et donde quer queos mouros sejam em quaes quer outras terras; et poys que mouros som, todos som de Cam, et se podermos de [algũus] deles algũa cousa leuar por batalla ou por [qual] quer força et ajnda prenderlos et fazerlos nosos seruos que nõ fazemos em [ello] pecado, nẽ torto, nẽ erro nẽgũ. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et diz que os ladrillos leuaua empero estauã ja asentados et secos et apresos cõ obytume, que era engludo, de maneyra queos juntaua et os prendia [hũus] cõ os outros quese nõ desjuntauã por nẽgũa cousa que seja senõ por aquelo que avemos dito, contam os que desta rrazõ falam que este feyto era de Deus, contra cujo poder et voõtade nõ ha força nẽguã que poder aja. [+]
1300 XH I, 0/ 74 Depoys torna esta rrazõ enque os judeus destroyrom aqueles sete pouõos dos cananeos cõ todas suas gentes et poblas et suas terras por fondo do terreo, que cousa do mũdo nõ ficou de todos elles nẽ do al senõ as terras acháándas et ermas. [+]
1300 XH I, 0/ 83 Por que diz que nõ era ẽna arca lugar nẽ ẽno deluvio tẽpo enque apostamente nẽ cõ bõa rrazõ podessem nẽ deuesem traballarsse de tal cousa omẽs nẽ mulleres. [+]
1300 XH I, 0/ 84 De Cam achamos et dizemos asy: que passou aAfrica, et [hũus] dizem que ficou et poblou onde he agora açidade de Marrocos, outros dizẽ que em Cartago ade Dido, outros que ẽna çidade Ytica, outros dizẽ que ẽnas areas hũ [despois] foy feyto otẽplo de Amõ, quee Jupyter, de [quẽ] diremos adeante cõmo foy amayor cousa de Africa. [+]
1300 XH I, 0/ 87 Prymeyramẽte os omẽs nõ [crijam] em Deus, nẽ [tynã] créénça nẽgũa, nẽ orauã a Deus, nẽ aoutra cousa, nẽ avyam molleres apartadas, nẽ catauã nẽ dauã nada por aver fillos conosçudos, nẽ casauã. [+]
1300 XH I, 0/ 87 Et estes omẽs daqueles tempos et de aqueles costumes, nõ plantauã aruores nẽ criauam ajnda as que de outros achauã plantadas, ou as que nasçerã por los mõtes, nẽ labrauã pam, nẽ traballauã por outra cousa nẽgũa, nẽ faziam semẽteyra nẽgũa de que collessem [per] quese mãteuesem, et oseu comer era das froytas das aruores que achauã [porlos] mõtes et das eruas, et omays que faziã pera sua vida mãtẽer criauã gãados et começauã deos aver; et bebyam agoa et do leyte desses gãados; et ajnda estonçes nõ sabiã enque maneyra se fazia [oqueyjo]. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et diziam que amayor cousa que Deus fezera que aterra era, por que todos los corpos das cousas que nasçem et cresçem et se criam, que sayam della mays que doutro elamẽto et que mays grande natureza aviam todos los corpos cõ aterra que com outro elamẽto por quese tornã em ella et ella os criaua, et os gouernaua, et os destruya, et em cabo que todos los corpos tornauãsse em terra et em ella ficauã, et por esta rrazõ [a adorauã]. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Outros ouvo y que estudarõ ja mays despois em esta rrazõ do adorar dos elamẽtos, et diserõ et julgarõ, segundo os seus sisos et seus aruydrios que era mellor de orar oelamẽto da agoa queo da terra; et esto por estas rrazões: por que pensauã elles et [crijam] que mays grande era oelamẽto da agoa queo da terra, et mays lympo, et tal que nẽgũa cousa tẽporal nõ apoderia nẽ pode escusar, por que aagoa laua et alympa et tẽpera todas las cousas, et por estas rrazões aqueles adorarõ aagoa et nõ aterra. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et despoys destes vierõ outros et diserõ que se por mayoria fosse, que mellor et mays grãde era oelamẽto do ayre queo da terra et da agoa, et demays que por este elamẽto se alumeauã todaslas cousas et que por el mostraua cada hũa cousa de que color era et de que fegura, et ajnda mays que todas las cousas que rrespirauã que del ou por el rreçebyam os rrespiramentos da vida, que som mellores et mays nobles que os corpos, et que mays açerca dos çeos que som as seedas de Deus et dos angeos era oelamẽto [do] ayre queo da terra nẽ da agoa, et leyxarõ por esto de adorar aestes outros dous elamẽtos et adorarõ ao ayre. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et fazemoslo nos outrosy dizer ajnda por estas outras rrazões: aprimeyra por queo achamos escrito de bõos omẽs que forõ sabyos; asegũda por que téémos que he [rrazom] dereyta aque nos moue adizerlo, que [acomo] quer que [gentijs] eram aqueles queo faziã, enpero bõos omẽs forõ, que pero que erã alongados da verdadeyra creẽça de Deus, nõ leyxauã toda via por esso apojar de hũa cousa em outra, cõmo de grado a créénça de mellores cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 95 Et aestas dizemos estrellas cõ dereyto de sua natura et calidade et curso ; mays nõ chamamos aas planetas cõ dereyto estrellas, mays planetas, ou [andadores], ca de outra [guisa] logo estariã ficadas cõmo as estrellas, senõ quelles dizemos estrellas por lo grande [vso] que avemos de chamar estrella por toda cousa que véémos rreluzer em çima ẽnos çeos. [+]
1300 XH I, 0/ 96 Et tãto cresçeo et vẽeo amáo siso ofeyto dos ydolos et das creẽças deles et do seu adorar, queos omẽs cõ grande et desmesurada codiçia de aver, que encomẽdauã acada cousa seu Deus quella gardasse, et faziam ydolos aaqueles deus cõmo adona Çeres, [deessa] das messes, et adona Paalla, [deessa] das [olyuas], et de saber, et de batalla, et adona Diana, [deessa] de caça et de castidade, et aVenus, [deessa] de fermosura, et aBaco, deus dos [vyños], et outrosi de todaslas outras cousas; et cõ grande loucura adorauã [a] estes ydolos em lugar de verdadeyro Deus Et quando achauã algũ omẽ ou moller que [ouvesse] cõplidamẽte algũa destas mañas, quer bõas quer máás, chamauãlle deus ou [deessa] daquela maña que avia, et [faziãlle] logo ydolos et adorauã os cõmo ofaziã, aaventura, quando o omẽ avya bõa ventura ou saya bem andante em algũa cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 96 Et começarõ afazer templos, asy cõmo casas de oraçom, et fezeronos aaqueles ydolos; pero tẽplo tãto quer dizer cõmo catamẽto em Deus, porque aly catam os omẽs em Deus et nõ deuẽ aly outra cousa catar, nẽ [penssar], senõ nẽbrarsse de seus pecados et erros et confesar sse et [rrogar] aDeus [quellos] perdõe, et gardar sse atodo seu poder de fazer outros. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Et estes vestyronse mellor et mays noblemẽte, et labrarõ pãnos de seda cõ ouro et plata mays [sotilmente] queos outros de ante elles, et poserõ em elles pedras preçiosas, cousa que nũca ajnda acharã feyta em panos nẽ em al, et fezerõ corõas douro pera os rreys et rreynas, et poserõ em ellas moy nobles et preçiosas pedras; et [fezerom] os çerçelos, et os coraas, et as [presas], et as çintas, et os colares, et os aneles moy [mays] sotyles queos nõ acharõ feytos dos que vierã ante deles; et fezerõ estes ajnda de mays çintas et çapatos dourados moyto mellor et mays onrradamẽte que os outros dante deles, et asy se adeantarõ em todoslos outros offiçios et afeytamẽtos. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Pero ontre estes ouvo y outros [algũus] omẽs leterados et sabyos, et entẽderõ por lo seu saber et por la sua rrazõ que nõ [eram] moytos deus nẽ poderia séér mays de hum Aquel que da força et vertude atodas las cousas et nẽgua outra cousa nõ da aEl poder; et diserõ que nõ [cõuyña] nẽ era rrazõ dereyta de orar senõ aaquel sóó; et ensynarõ aas gentes que aquelas ymages et orações que faziã aos çeos et aas estrellas que de creaturas erã et feytas acreaturas; et que mellor era fazer las aAquel que as criara todas. [+]
1300 XH I, 0/ 99 [A esto dize mahestre Pedro] et solta esta dulda: por que costume foy da Santa Escritura de poer os termynos et cõtos dos çentos, et por algũa pouca cousa que [veña] y do tempo mays ou menos ca os santos Padres nõ fezerõ y força ẽnos ãnos, tanto aviam feruor ẽno coraçõ de [vijnr] cõ alyna das géérações aaquel lugar hu tynã ocoraçõ et otalente, [asy] cõmo aSanta Maria et aIhesu [Cristo]. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Mays queremos que sabades aqui hũa cousa em rrazõ das contas dos ãnos de estas seys ydades do mũdo, quanto he ẽnos poderes de cada hũa das géérações por onde vam os ãnos: que Moysem et os outros quea estoria da Biblia departẽ, et nos outrosi cõ elles, que ao padre da [geeraçõ], quer viuese poucos ãnos, quer moytos, quelle nõ cõtamos deles ẽno tẽpo da ydade do mũdo, nẽ ẽna conta das estorias que por elles van, senõ aqueles que viueo opadre ata que fezo ao fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et ja avemos dito algũa cousa ante desto, et diremos adeante ajnda mays delo ẽna estoria del rrey Nyno. [+]
1300 XH I, 0/ 106 Et avia em Syracusa, que era oseu rreyno deste rrey Ytalo, hũa grãde carcaua -et chamalle fossa aquel Libro de Rroma - et ya moy longa et moy grãde cõmo corrente de agoa de [venydas], et era cousa moy nomeada em aquelas terras, et semelauase moyto cõ ocalez ou madre de aquel rrio Albula; et por esta [rrazõ da] semellança daquela carcaua de Saracusa, que avia nome Tybre et se semellaua cõ aquel rrio Albula, el rrey Ytalo et os seus poserõ nome Tibre aaquel rrio; et asylle chamã oje, et este he orrio Tibre de [Rroma], et deste nome vos diremos ajnda outra rrazõ em este capitolo adeante. Ẽno tẽpo deste Seruc hũ fillo de Ercoles -et chamalle aquel Libro das [Marauyllas] de Rroma fillo de Ercoles, et nõ achamos del outro nome - et vẽeo cõ os da çidade de Argos de Greçia ali aaquel rreyno de [Lano], et poblou y sub o Capitolio hũa çidade, et posolle nome Valeria, segũdo que diz Barro, que foy grãde sabeo [de] estorias. [+]
1300 XH I, 0/ 121 Et Eusebio pom aeste rrey Eurobs ẽno começo dos rreys et do rreynado de Sytionya, et o nome [deste] rrey ẽno começo dos nomẽs deles; et del rrey Egialeo nõ diz outra cousa senõ onome del rrey et aconta dos ãnos, mays nõ ho pom mays ẽna ordem dos nomẽs dos rreys. [+]
1300 XH I, 0/ 128 Et conta aquel Abul Ybeyt, em aquel capitolo, que ao tempo [en] que Abraã ouvo a nasçer, que ẽno çeo paresçeo hũa estrella moy rreluzente, cõmo nasçem as estrellas aque chamã cometas; et aquela estrella nõ soya aly aparesçer dantes , et vioa el rrey, et pero que el era [estrologo], cõmo vos avemos cõtado, queo aprendera el rrey Nẽprot de Yonyto em oriente, et fezóó el despoys aprender aos seus herdeyros, duldando que queria dizer ou synyficar aquela estrella que asy paresçia novamẽte et nõ soya paresçer y dantes; et envio por los estreleyros de todo oseu rreyno que viessem [apressa] antel, et desque vierõ pregũtoulles que cousa mostraua ou sygnyficaua aquela estrella nova. [+]
1300 XH I, 0/ 130 El rrey quando aquela rrazom oyo aos estreleyros, pesoulle moyto, et foy moy triste et sanudo pero nõ contra elles; et por quelle diserõ ẽna rresposta aquela dulda que nõ sabiam seo queria Deus desuyar, foy el alegre et guarido; et ontre moytas cousas que pensou afazer por aquesto desuyar se séér podese, achou que seria bem matar os nenos, et fezo logo pregóar por todos seus rreynos, Babilonja et Caldea, que toda cousa por el rrey et porlos rreynos et os seus deus, que adorauã que aviã todos aséér destroydos, et por quese esto todo [desujasse] antes. se séér podese. [+]
1300 XH I, 0/ 130 Et estaua aly Tare et por queo [tyña] el rrey por bõo omẽ, queo era el, enviou ho aavilla por que trouxesse viandas pera aquelas [cõpañas], et todo oque mester ouvessem; et castigóó asy cõmo aomẽ bõo et que el moyto amaua et disolle que nõ fezese ala cõ sua moller nẽgũa cousa, nẽ se acostase aella. [+]
1300 XH I, 0/ 132 Abraã foy por sy omẽ entẽdido em todas cousas, et sabedor em todas aquelas que oyra et aprendera dos outros sabios, et em todas aquelas de que omẽ algũa cousa de bem poderia dizer, et outrosy foy sabio et [apreçebido] das cousas que avyam de vĩjr; et entendiao porlas sçiençias do quadrunyo, donde era el moy grãde señor. [+]
1300 XH I, 0/ 132 Et ajnda sobresto rrazõa de Abraã Josefo, que sabya esto Abraã et queo julgaua por la natura da terra et do mar, et mostraua que estes obedisçiam a Deus, et outrosi por aquelas cousas que contesçem ẽno sol et ẽna lũa [per] moytas vezes, et sobre todo por aquelas que paresçem ẽno çeo, et som sempre sobre todaslas outras; et que por la vertude dAquel que sempre esta ante toda cousa, et toda cousa [sempre] ante El et por la prouysom do seu ordenamẽto, quese ordenauã todaslas cousas que ẽno mũdo son, et ajnda diz mays, que aqueles [a que] as cousas tẽporaes do mũdo no vynã asy cõmo eles queriam et tam bem et lles erã tollidas queas nõ aviam, que manyfestos viesem de outorgar que nõ ajnda aquelas cousas que erã mester, sem quaes elles nõ se poderiam mãteer, queas nõ podiam aver por lo seu poder deles; et som estas aquelas méésmas que aquel Deus sóó criador dou pera Seruyço dos omẽs, segundo aforteleza et opoder do seu mãdado, et cujo bem et plazer soo he de darlle nos [solamẽt] onrra et graçias, que a El esto lle comple et nõ [mays], que nõ ha mester dos bẽes dos omẽs Aquel que os da aelles. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Obs, quee tanto cõmo ajuda, et [Rrea], que quer dizer chea de cousas, et Çibele, quee [tãto] cõmo cousa soldada et dura de cabelo que diz ogrego por duro , que tal he aterra, et telus de tolerare que nos os latynos dizemos por [sofrer] por que sofre a terra todas las cousas quese em ella sentam et toda cousa quelle fazem. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Diz [Ovjdio] ẽno primeyro libro do seu Libro mayor que os gigantes cõmo [erã] moy grandes de corpos et de corações, que ouverõ envidia et despeyto dos seus deus, queos nõ preçauã tanto cõmo elles queriã, et pensarõ cõmo se poderiam vengar deles, et diz que segundo que [eram] moy valentes que tomarõ os mõtes aas mãos, et que aviam ja posto omõte Essa sobre omõte Pelyo, et ao mõte Oleripo sobre omonte Ossa, cõmo faziam os outros dos ladrillos segundo a Biblia diz queo faziam pera [sobyr] por aly aos çeos. et aqueles seus deus deytarlos fora et elles rreynar y; et os deus quando virõ que de aquela maneyra alçariam torre de loucura ao çeo, et que se daria a cousa a mal cõmo os gigãtes queriam, vierom ante queo feyto se acabasse et desbaratarõlles todo quanto aviã feyto et obrado, et desboluerõ todo omõte de sobre ho outro monte, et derribarõlles toda a obra et achãarõna em maneyra que toda afezerõ ygoal cõ aoutra terra, et [quaerom] os gigantes todos que estauã em çima labrando agrande pressa, et quaerom todos em terra et morrerõ que nõ ficou nẽgũ viuo, et sayo deles o sangre, et espargiosse porla terra, et andaua bolindo cõmo viuo et envolujasse ẽno poluo da terra; et diz [Ovjdio] que aquel sangre tomou corpos aly da terra, et viuerõ aqueles corpos et forõ gigantes cõmo erã de primo. [+]
1300 XH I, 0/ 139 Et por quee cousa moy ajuntada ao fogo omester dos ferreyros, fezerõ os [gentijs] deus da ferraria cõmo das outras cousas, por mostrar aly ao deus do fogo cõmo lle queriã bem por lo seu feytor; et chamarõno Vlcano. [+]
1300 XH I, 0/ 139 "Por que [me] quebrantaste [mjñas] ymages et meus ydolos que [tyña pera] mj́, et [pera] ty, et pera aver algũa cousa por y et algũa mãtenẽça, enque viuessemos. [+]
1300 XH I, 0/ 139 "Padre, se tu arrazõ te quisesses tornar, cõmo omẽ et padre dereytureyro, bem vees tu aqui oque fezo odano, et para agora mẽtes aesta ymage que esta sãa et tem seu mallo ẽnas mãos, desavẽeose cõ estas outras, et barallarõ, et pelejarõ, et estas outras cõmo nõ tynã arma nẽgũa cõquese defender del ferio as el atodas, et quebrantoas et fezoas ataes cõmo tu véés que jazem, et aaquel pom tu aculpa et nõ [a mỹ], se tua mesura for. "Tare era omẽ mãso et mesurado, et queria grande bem aaquel fillo, et quando aquela rrazõ lle oyo [entendeo] que qualquer cousa que el disesse que Abraã queo vençeria, et começou [a rrijr] et diso asy: [+]
1300 XH I, 0/ 141 "Aynda [departe] mays sobresta rrazõ: que nosso señor Deus quando criou todaslas cousas ẽno começo do mũdo, et fezo y os angeos, logo ordenou os bõos et poso os por suas ordẽes em seus lugares ẽno çeo, et estabelesçeos y de guysa que cõmo quer queos de libre arvidro fezo et ossom elles, diz que nũca vam daly a nẽgũa cousa senõ quando el mãda yr ao que el quer. [+]
1300 XH I, 0/ 141 Onde, segundo todas estas rrazões que avemos ditas, os ydolos nõ am nada daquelo por que as gentes neyçias et enganadas os adorã; et sobre todo queos espiritos maos nõ vam anẽgũa cousa se nõ por soltamento de Deus, cõmo he dito, asy cõmo quando véém aos encãtamẽtos et aos espirimẽtos que prouã os sabios por queos solta Deus aaqueles espiritos por los nomẽes de noso señor Deus que El quer que ajam sua vertude et seu poder et sua onrra; et esto cõplese ajnda quando oespirimẽto se faz cõ ordenamẽto das estrellas que pertẽesçem pera ello. et otẽpo he estonçes. [+]
1300 XH I, 0/ 141 "Tare, oque tu oyste dizer do feyto do deluvio general, que matou todaslas cousas saluo ende Noe et os outros que Deus quiso gardar [pera] viuer cõ el ẽna arca, et oque aprendiste despoys do departimẽto de hũa lenguage em seteẽta et duas, que foy feyto sobrela rrazõ da torre de [Babylonya], et ho espargimẽto de todaslas gentes que aly forõ ajuntadas et despoys forõ daly espargidas [per] todo omũdo, et todo esto vẽeo por rrazõ dos ydolos et dos [grãdes] pecados que faziã os omẽs; et em aquel departimẽto que foy feyto das lenguages, asy cõmo foy agente tyrada da lenguage que antes avia, asy esteuerom todos cõmo em hũ ponto de séér tirados de todoslos sentydos que antes aviam, et asy cõmo de novo lles vierõ os sentidos et sysos que despoys ouverom, et todos ficarõ asi cõmo loucos por la loucura [en que contendiam] contra Deus, saluo ende aqueles da lyña de que tu vẽes de Noe et de Sem et dos outros dende aty; et ficou em nos aquel primeyro lengage, et obõo sentido, et obõo siso pera conosçer Deus; et as gentes partyndosse neyçias et loucas de Babel et de Senáár, nũca ouverõ acordo de catar por seus deus despoys, et fezerõ sempre toda cousa que seus corações queriam, [et lles derõ] et cõ os moytos bẽes quelles dou Deus et os viços que tomauã y por codiçia de mãteerlos et quelles nõ myngoassem, buscarom suas ymages que fezerõ, et ydolo nõ quer al dizer senõ ymage, et diserom algũus; [+]
1300 XH I, 0/ 147 "Eu som oteu señor Deus quete tyrey do fogo ou da çidade [Vr] dos caldeos. "Et quando Abraã sayo da fogueyra, quelle [nõ fezo] mal nẽgũ ofogo, maravillouse moyto el rrey et mandóó leyxar daly adeante, et quelle nõ fezessem nẽgum mal nẽ cousa algũa cõ quelle pesasse, et chamou Abraã que viesse ael, et falou cõ el et disolle asy segundo cõta oaravigo: [+]
1300 XH I, 0/ 155 Et ho outro fillo del rrey Nyno ouvo nome Treber ou Trebeta, et foy fillo doutra moller, et fezerao el rrey Nyno ante que casasse cõ esta rreyna Semyrramys, et [este] sayo bõo et fazedor et bem ardido em toda cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Conta mẽestre Godofre ẽna septema parte do Panteom que esta [rreyña] Semyrramys, ẽnos dias del rrey Nyno seu marido, que [ella] ya cõ el aas lides et que asysse vestia, et se armaua et caualgaua cõmo omẽ, et que tam bem feria de [lança] et de espada, et fazia cõ as outras armas toda cousa cõmo omẽ varom queo bem fezesse, et diz que ẽnas azes das lides [que] tam bem tomaua ella seu. lugar cõ os seus, quea agardauã, cõmo el rrey seu marido, que ella ou tomaua adeanteyra ou açaga ou cada hũa das costaneyras; et quando ẽna lide entrauã, tam forte era ella et tã bem lidaua cõ sua [caualaria] et sua gẽte ẽna parte onde estaua, cõmo el rrey ẽna sua. et moyto mays nomeada et mays temuda que el era ella. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Et quando caualgaua, por encobrir em sy as cousas donde ella aueria vergonça, se paresçesse ao caualgar, ouvo abuscar maneyra por dondeas encobrisse, por que quando cabalgase quea nõ estoruasse por esta rrazõ et porlo fazer ligeyramẽte buscou arte de suteleza pera sua vergonça encobrir, et fezo ella os panos menores ante queos omẽ do mũdo fezesse nẽ outro algũ; et por que vio que eram apostura et moy bõa cousa, fezo os daly adeante fazer et trager tã bem aos omẽs cõmo aas molleres, aos [hũus] et aos outros, ca aella paresçia que tam bem era vergonça [hũus] cõmo aoutros, quandosse descobriam das outras rroupas et paresçiam. [+]
1300 XH I, 0/ 160 Et por que nõ aviam pedra nẽ cantos em todos aqueles termynos, por quee toda aterra chãa et toda [terreña], fezo ella cõmo el rrey Nẽprot, fazer moytos ladrillos moy bem feytos et moy fortes, et mãdou os asentar cõ o barro do bitume, que era tam forte cõmo avemos dito, que nẽgũa cousa queo nõ despegaua desque era seco senõ aquela que disemos da moller, et destes çercou arreyna açidade; et diz [Ovjdio] ẽno quarto libro do seu Libro mayor delo estes versos asi [em] latim: [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Et conta Paulo Orosio duas cousas desta rreyna [semyrramys] de quese nũqua vio abondada nẽ farta: aprimeyra de matar omẽs et de esparger osangre deles; asegunda que nũqua foy farta de pleyto de omẽ ẽna maneyra que dito he. ) Et ajnda mays conta Orosio que ela fezo que por encobrir oseu máo feyto et de seu fillo, por ventura se sonasse em maneyra queo soubessem as gentes que esto queo tomariã por escandalo et cousa moyto máá aademays, que fezo ordenamento dos casamẽtos et mãdou que casasse opadre cõ afilla, et ofillo cõ amadre, et oyrmão com ayrmãa et ocriado cõ sua ama, et deu lles cõplido poder quanto pera casar, que casasse oque quisesse cõ quẽ se pagasse, et que vergonça nẽ deuedo de parentesco que nõ fosse y gardado por nẽgũa rrazõ, que ella omãdaua asy. [+]
1300 XH I, 0/ 165 "Por nos agora fazer por pouco tẽpo que esto pode durar, quanto nos podermos por el seera nossa onrra, que fillo de nosso señor natural he, et outrosy podemos aver del fillo erdeyro que el avera et que seera nosso señor natural, et seo nõ sofremos et ho nõ [asperarmos], et ajnda ajudarlo pera ello esto sééria grãde maldade nosa, et grande [mj̃goa]; et vasalos mesurados et leaes bem deuem sofrer aseu rrey et aseu señor natural vida de hũ omẽ ajnda que máo fosse et que viuesse mays queos que agora aqui estamos; et avyda [do] omẽ pouca he et pouco dura et abõa obra et bõa estança moyto, et nẽbra et fica ẽnos que veem despoys; et mays lygeyra cousa he pera nos et mellor et mays onrra de estar et asperar, asy cõmo sem señor vida de hũ rrey que nõ desfazer nosso señorio natural. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Et demays se Deus quiser que verra moy bõo fillo herdeyro et empos aquel outros moytos; ca Deus, que da soude aos rreys et aaoutra gente quandoo meresçẽ, asyo ordenou moytas vezes segundo queo aprendemos dos nosos auçiãos, que por hũ rrey que veña máo ou myngoado em algũa cousa, asy cõmo agora he este noso señor; despoys da Deus empos este moytos et bõos rreys cõplidos de toda sabedoria, et esto faz El por mostrar oseu grãde et nobre poder, et asua merçed, que de máo pode fazer séér bõo cõmo oque he poderoso em todas las cousas; demays, que fica orreyno ẽnos nosso aluydrio et ẽno noso ordenamẽto; et nos sejamos bõos vassalos et ayos verdadeyros et fiees et [mãteñamoslle] orreyno em justiça et em paz, et nõ lle danemos delo nada, nẽ façamos nẽgũas cousas por queos seus dereytos sejam [mynguados] em nẽgũa [guisa], ca se el sysso ouvesse cõplido el nos lo faria fazer cõmo ofezerõ aqueles donde el vem. [+]
1300 XH I, 0/ 167 Et ata esta sazõ morara Abraã em terra de Caldea et de Messopotamya, et estudiara y ẽnos saberes da arte aresmetica, quee osaber do cõto [et] da geometria que mostra osaber de mesurar et medyr as cousas do çeo; et era Abráám moy sabeo destes saberes et doutros, mays que todos los outros mééstres que avia ontre todos os caldeos; et por estes saberes vẽeo el aconosçer que cousa era Deus et fazerlle as cousas que ael praziam et nẽgum nõ pode aDeus conosçer senõ for sabedor ou se sse nõ [traballar] deo seer. [+]
1300 XH I, 0/ 167 Et esto fazia Abraã ca sabia moyto et traballaua sempre em bõas obras; et por que el era tam bõo et tam justo cõtra Deus, asy cõmo diz Josefo, amóó Deus [mays] que aos outros omẽs daquela sazom, ca empero que [algũus] outros [nomearom] Deus antes que Abraã nõ achamos quese afirmassem em ello; et foy el oprimeyro quese [atreveo] a dizer et afirmar et mostrar aas gentes que aquel hũ sóó era Deus oque criara todaslas cousas, et sem El que nẽgũa cousa nõ poderia séér et que outra creẽça nõ era nada senõ asua; et catou Deus por esto abõa bondade et voõtade de Abraã que avia contra El et nõ quiso que morasse ontre aquelas máás gentes, et segundo diz Josefo [leuãtauã] se contra el et buscabam lle moyto mal por esta verdade quelles dizia et mostraua; et estando el em pensamento desse tornar aterra de Babilonya et de Caldea ou cõmo faria, rrenẽbrousse del noso señor Deus et faloulle. [+]
1300 XH I, 0/ 170 [a qual promessa] he posta ẽna Santa Escritura, et autentica et moy nomeada ẽna santa [igleia] cõmo cousa moy senalada et moy cõtada por çertos ãnos conosçidos, et por rrazõ desta [promessa] acontesçeo despoys ho Testamẽto et ajnda os [Testamẽtos] que som ontre noso señor Deus et nos Et ficarõ et morarõ Nacor et Melca et suas [cõpañas] em aquela çidade de Aram que disemos; et moraua estonçes Loth em Mesopotamya em hũ lugar aque diziã Eutot; et Abraã quando ouvo asayr da terra foy por el et trouxóó cõsigo. [+]
1300 XH I, 0/ 172 Morando Abraam aly em Cananea, vẽeo grande fame em aquela terra et cresçia de cada dia, por la qual cousa ouvose apartyr daly Abraã perao Egyto, por que oyra dizer que aly avia grãde [abondança] de viandas. [+]
1300 XH I, 0/ 176 Et conta outrosi queos omẽs daquela terra queo catam et param mẽtes aello, acham por cousa prouada que da maneyra que neua et choue em terra de Mauritana, hũ nasçe aquela fonte, que desa [guisa] cresçe ou myngoa oNjlo; et despoys que sal daly et chega aaterra das areas, nõ quer correr por ellas [per] çima, nẽ porlos lugares desertos et máos, et somesse aly, et vay asy ascondido algũas jornadas; et desque chega aaoutra Mauritana de Çesarea, que nõ he terra areosa, aly sal fora, et faz outra lagõa, et crianse y aquelas méésmas anymalyas et cousas que se criam ẽno lago primeyro, et por esso os omẽs téém que toda aquela agoa et cousas que avemos ditas que som do Njlo; et [despois] que sal daly et chega aas outras areas que som aalende [Mauritana], contra Etiopia, ascondese cõmo de primo et vay ascondido víj́nte dias andadura, ata que vem aterra de Etyopia, et aly mostrase cõmo de cabo; et morã y omẽs et sal daly hũa fonte atal cõmo outra quea em Etiopia aque chamã Nygris; et [criamse] em esta fonte todas aquelas anymalyas, et eruas, et cousas meesmas quese criam ẽno Nylo. [+]
1300 XH I, 0/ 180 "Empero que eu aja tam grande vertude de aqueste saber, et ho teña ẽno meu coraçõ pera querer ordenar osegre, et [tamaño] seja oamor que eu ey de mostrar averdade et leyxar aescritura, pero [nom] ha cousa [negũa] que eu mays queyra [coñosçer] que saber as rrazões do rryo Nylo, que estam ascondidas aos omẽs et ajnda asabedores que por tantos segres de ãnos cõmo som pasados queos [non] sabe nẽgũ çertamẽte; et que saba eu acabeça et afonte del onde he ou ondese começa, oque nũqua foy sabido de quantos eu sey ata o dia de oje que eu saber [podese que o] sabia seo tu nõ sabes; et tu que eras tam nobre omẽ, et tam santo varõ, et tam sabedor que teño queo sabes tu, mostrame por que eu aja por ty çerta asperança de véér et saber as fontes do Nylo; et por aprender esto leyxarey esta batalla çidadáá enque ando, [pero] que me sééria de outra [guisa] moy graue cousa de leyxar. [+]
1300 XH I, 0/ 181 "[Çesar], guysado he de eu mostrar as poridades donde vijmos os grandes parentes [do] Egyto [de] que tu demãdaste, por queo sey moy bem et estas som cousas que nõ conosçerõ nẽ souberõ os máos pobõos, nẽ os máos omẽs ata otẽpo enque ora somos: mays plaza te, et piedade sera et santa cousa pera os bispos dese calar elles et nõ dizer tã grandes myragres cõmo estes, que por ventura nõ osabem et querendoo dizer véérse yam en vergonça por ello ante os prinçepes et os outros grãdes omẽs. [+]
1300 XH I, 0/ 181 Mays eu penso que en dizer de todoslos deus, et de todoslos çelestiaes corpos et contar los todos, que sera [esto] obra que aplazera aDeus ou ao menos que deue plazer aos quea oyrem; et as santas leys em [ellas] seerẽ mostradas aos pobõos de qual quer cousa que ellas sejã [teño] que moy bem he et deue de plazer atodos aqueles queo oyrem. " [+]
1300 XH I, 0/ 183 Et quando se ençende aboca do [Leom] et queyma o Carneyro aasua çidade Syem [de] nostro Egyto, estonçes creçe o Nylo contra as bocas do [Leom] et do Cangro, et atempera ofogo deles, et esto he cousa que estam estonçes as gentes pedindo et am omoyto mester. [+]
1300 XH I, 0/ 183 Graue cousa seeria, que asio manda a natura poderosa, et desta [guisa] he mester ao mũdo que corra o Nylo. [+]
1300 XH I, 0/ 187 O [byspo] Acoreo leyxa aJulio Çesar et torna arrazoarsse cõ o Nylo meesmo cõmo omẽ bõo, empero o Njlo era cousa que non avia rrazõ; et [os] bõos omẽs tragem moytas vezes esta maneyra de falar; et disolle asy: [+]
1300 XH I, 0/ 187 Onde quer que te veẽ os sabios et as gentes pregũtã por ty, et eu nõ ouso falar nẽ dizer de [ty] cousa mẽtirosa [da] tua fonte; et esta gloria de saber oteu feyto nõ acaesçeo ajnda anẽgum quea posa aver, nẽ agente algũa ẽno mũdo, que te achase nẽ que seja alegre por tu séér seu Nylo que por ella sabea oteu nasçemẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 191 Et estes tres yrmãos poserõ suas amyzades cõ Abráám quando chegou aly, et despoys morou el cabo deles em aquel val açerca de hũa grande aruore que avia aly estonçes; et esta aruore he cousa nomeada et trage ajnda fegura ẽna ley. [+]
1300 XH I, 0/ 195 Et poso que por estas rrazões ditas ficassem em aquel ãno libres de todoslos que seruos eram, et fossem soltos todoslos que presos jaziam, et quitos todos los que algũa cousa deuyam, et queas herdades que forã vendudas ou [empeñadas] quese tornassem ese ãno aos [señores] cujas eram primeyro. [+]
1300 XH I, 0/ 197 "Señor eu nõ [sõo en] tẽpo de auer fillo, et esta terra queme Tu prometes he em poder [doutros] omẽs, et dime cõmo poso séér çerto quese complyra esta cousa queme Tu dizes? [+]
1300 XH I, 0/ 204 "Et quando esto oyo Sarra começou de rrijr hu estaua tras aporta da tenda, por que coydaua que era cousa desaguysada, ca ella et seu marido erã vellos et saydos de tẽpo de auer fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 204 Sabeas [verdadeyramente] que nõ ha nẽhũa cousa ẽno mũdo que máá seja de fazer ao poder de Deus, et eu tornarey aqui cõmo te digo, daqui ahũ ãno, et Sarra, tua moller, avera fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 206 "Traballa de guaresçer et nõ morreras cõ os mãos de Sodoma, ca Deus te quer gardar; et pensa logo de fogir porlos mõtes et nõ te pares en nẽgum lugar açerca daqui, nẽ cates tras ty por nẽgũa cousa, senõ perderteas tu cõ os destas çidades. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Et esto fezo Deus cõmo bõo juyz que julgou dereyto, et [mãdou] logo cõplyr ajustiçia do juyzo, cõmo rrey, et emperador, et [señor]; et mandou mays ajnda: que toda aquela terra fose seca por sempre, que em todoslos termynos destas çidades sobre ditas nõ nasçe aruore nẽ erua, nẽ se criase y outra cousa nẽgũa que prol podesse téér, nẽ fazer anẽgũ omẽ, nẽ aoutra anymalia; et en esta maneyra, segũdo conta meestre Pedro, dou Deus noso señor mays grande pẽna aos de Sodoma et daquelas outras çidades que aos que matou cõ odeluvio. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Sobresto rrazõa et diz mẽestre Pedro que algũ bem he et prol perao omẽ em nõ seer pecador ajnda que nõ he santo, cõmo diz outrosi queo omẽ que nõ pode seer rrey que boa cousa he pera el et bem esta se rrico he; et oque nõ he santo pero se sem pecado he, moy bem esta. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Et [meestre] Godofre conta que asy he caente cõmo fogo; et [hũus] lle dizem mar de sal, por la agoa [quee] moy salgada, et os outros lle chamã mar morto por quese nõ criam aruores ẽna rribeyra, nẽ se criam peyxes em aquela agoa, nẽ aves, nẽ outra cousa viua nẽgũa, cõmo ẽnas outras agoas, et por que deyta dessy alugares [hũus] cospes negros de betume, et em aquela terra dizem aspalat por lo englut daquel bitume, et poserõ lle por ende nome [algũus] o lago Aspalat, que quer tanto dizer cõmo olago [do] bitume. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et por afirmar esto et atestemoyarlo conta sobre ello Cornelio Taçito que nõ moy longe de Arabia os cãpos que y avia moy plantados et poblados de grandes poderes de omẽs, arderõ arrayos que caerõ do çeo, et ençenderõ toda a terra; et diz aly mays Cornel que ficou a terra em sua semellãça de dura et forte cõmo antes era, mays que perdeo avertude et aforça de leuar froyto, et diz adeante que foy o do çeo aquel que queymou aquelas çidades, et que coyda que o bafo et fume daquel fogo que ensuzou et [empoçoou] as agoas et aterra daly, em tal maneyra que lles tolleo aforça que nõ criã nẽgũa cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et segundo achamos queo departe mestre Pedro et outros omẽs sabios queo oyram, et ajnda [algũus] queo viram, dizem que nẽgũa cousa do mũdo que viuese, nẽ viua fosse, nẽ peyxe, nẽ ave, nẽ al, nõse cria, nẽse pode aly criar, et esto por duas rrazões: aprimeyra por la terra quee queymada et morta, asegunda por la agoa quee manyna et caẽte, et fede; et dizem quese algũa cousa em ella caer, asy cõmo gaando, ou bestas ou omẽ, que ata que nõ seja morto nõ pode yr ao fondo, nẽ entrar sua agoa, et sobresto conta mẽestre Pedro ẽno capitolo de Sodoma queo emperador Vespasiano que mandaua justiçar [hũus] omẽs, et queos mandou atar de péés et de mãos, et deytar los em aquel lago, et que andauã viuos aadesuso. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Et poys que outro omẽ nẽgum nõ viam ẽno mũdo, paresçialles que rrazõ era et cousa dereyta de ellas aver fillos de seu padre por quese rrecobrase [olyñage] dos omẽs. [+]
1300 XH I, 0/ 215 Aessa ora nosso señor Deus por lo rrogo de Abraã dou soude ael rrey et asua compaña; et parirõ as mãçebas del rrey, segundo conta mẽestre Pedro en ocapitolo da yda de Abraã aGerara, et mẽtre que el rrey tovo em poder aSarra, moller de Abraã, nẽgũa cousa nõ se emprenou que femea fose em toda acasa deste Abymalec rrey. [+]
1300 XH I, 0/ 223 "Bem te digo em verdade que esta cousa que nũca soybe quẽ afezo, nẽ tu nũca mo disiste, nẽ eu nũca o oy senõ agora aty; onde [teño] que por tal rrazõ cõmo esta queme nõ deues poer culpa, mays [evas] teu poço, quito et libre, et mando que daqui adeante nẽgum omẽ de todo o meu rreyno nõ seja ousado de te [o] contrariar. [+]
1300 XH I, 0/ 227 "Abráám nõ degoles omoço nẽ lle faças nẽgum mal, ca Eu nõ te mãdaua queo matases por sabor que Eu ouvesse de sangre de omẽ, nẽ por toller aty teu fillo que te avya dado, mays faziao por prouar atua voõtade se farias em tal cousa meu mãdado. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Deste carneyro falarõ os santos Padres et os outros sabios; et os [hũus] diserõ queo criara Deus ali da terra nouamẽte, os outros dizẽ que nõ, mays queo adusera aly doutra parte, et afirmã que despoys das obras dos seys dias que Deus criou nẽgũa cousa de novo tal. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Mays segundo [dizem] os santos Padres entẽdese por Abraã apersona de Deus padre, et por Ysáác apersona de Deus fillo -et este he [nosso] Señor Ihesu [Cristo] quee señor comunal atodos, de prinçepes, et de prelados, et de pobóós que nõ era cabrõ se quer quee ocarneyro mellor [oferenda] et mays lynpa, et téémos que pertéésçe mays aapersona do fillo de Deus ocarneyro que nõ [ocabrõ] por quee oferenda mellor et mays lympa, et nos dizemos cõ Moysem et cõ Aquila et cõ Symaco [asi] cõmo elles diserõ em pos esto: estaua hũ carneyro preso dos cornos em hũa rrede dizemos que foy carneyro et aduzido aly doutra parte et criado de novo, cõmo diz Rrabano, et dizemos queo nõ estorua aquela rrazõ que Deus nõ criou nẽgũa cousa [despois] dos seis dias, ca em criar Deus [este] carneyro nõ era criar cousa de novo, et téémos que criar cousa de novo seeria se criase algũa anymalia ou cousa doutra feytura que nõ as que forõ criadas, et feytas em aqueles seys [dias], mays ocarneyro ẽnas obras dos seys dias he, et foy feyto en oseysto dia enqueo foy ho omẽ, et por que dizemos que este carneyro que de novo foy criado et tragido aly doutra parte. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et diz mẽestre Godofre que quanto dou aos outros que todo oconprou, et de todo quanto el avia nõ [tolleo] nẽgũa cousa de seus dereytos a Ysaac, et leyxoullo todo asi cõmo afillo erdeyro; mays segũdo conta Josefo et mẽestre Pedro sobre aquelo quelles opadre dou, tomarõ [eses] fillos de Abraã as terras que am nome hũa Traconytida, segundo mẽestre Pedro, et Tragotidem segundo Josefo, et afeliz [Aravia]; et daly cõmo vay ata omar Vermello. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et segundo cõta mẽestre Pedro ẽno capitolo desta rrazõ, em sua vida apartou Abraã aYsáác destes outros fillos et dou aYsáác toda quanta rrays [gaañara] et avia, cõmo afillo erdeyro, et quanta terra lle prometera noso Señor Deus, que nõ lle tolleo ende nẽgũa cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 245 Et despoys que Eusebio foy byspo de Çesarea et santo omẽ, et [Jeronjmo] outrosy bispo et santo, et que trasladou a Biblia em [este] noso Latym, falam destas [rrazoens] em suas canonycas, queremos vos contar aqui dellas, segundo queas contam os autores dos gentíj́s, et desi diremos et declararemos que querem dizer, et achamos que tambem diserõ os gentíj́s palauras et rrazões que dizẽ hũa cousa et dam aentender outra, cõmo ofazem os nosos Testamentos, ho da noua ley et ho da vella que andou sempre em fegura, oque nõ faz tanto onovo que anda ja ẽno feyto da cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Este rrey Çelio fezo ael rrey Saturno, et este foy prinçepe dereytureyro, et começou afazer moytos dereytos ẽna terra: vender as cousas amedida et apeso, et fazer mercados por los bõos lugares [vsados] et pregoados aquese fosem os omẽs vender et comprar, et mandou tomar metales em preço das outras cousas segundo valesem, et fazia viuer as gentes sem rroydo et sem contẽda acada hũa ẽno seu, et mãtiña a terra em paz, em justiçia abondada et gardada [em] toda cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et outrosi ho outro seu fillo Neptuno sayo de taes costumes que mays amaua as agoas que outra cousa, et caçar em ellas as aves et andar apescar, et traballauasse de buscar et fazer engeños et estormẽtos pera andar sobrelas agoas; et el rrey Saturno, quando esto vio em el doulle opoderio das agoas et fezóó ende almyrante et rrey cõ seus dereytos; et por que sayo Neptuno mays sabedor que outro omẽ de todo ofeyto das agoas chamarõlle seus gentíj́s rrey et deus dos mares et das outras agoas. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Pero desque foy cometendo algũa cousa enque ouvese sabor, começou aamar aues, et criarlas, et ensinarlas, et yr com ellas acaça, et cada vez que vyña da caça et doutra cousa aque fosse traballaua quanto podia de aprender os saberes et averlos por escrito; et sayo grande et fremoso, et moy bõo em costumes, et amador de todaslas cousas [guisadas] et cõ rrazõ, et era moy sabio, et mãso, et mesurado, et moy [fram], et codiçiador de toda apostura, et moy doneador. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et ẽna volta das armas, segundo dizẽ todoslos autores, ferio Jupiter aSsaturno, seu padre, entrelas pernas et cortoulle aquelo cõ queo engendrara pero nõ senõ os dous cõpanóós de bayxo que som ahũa maneyra feytos, et dizem que caerom ẽno mar et leuãtarõ hũa espuma, et chamarom aaquela espuma frodos; et tã grande materia erã elles, et tam grande espuma era aquela que [elles] leuãtarom da ferida que derõ ẽna agoa quese criou et se fezo ende adeesa de apostura et de amor aque os gentijs chamarõ Venus, et doutra guysa chamarõ aaquela espuma frodos que nasçeo de Saturno deesa Frodisa, et Frodisa et Venus hũa cousa som, et Venus outrosi he hũa das sete planetas. [+]
1300 XH I, 0/ 250 Mays vio que de nẽgũa destas duas cousas nõse leuãtaua estonçe aquela nebla, et entendeo que rrey Jupiter, que leuaua as [nuves] onde queria por seus encantamẽtos, et que leuara aquela et fezera aly aquela nebla, et que algũa cousa de mal fazia aly, et traballouse ella outrosi logo de obrar do seu saber. . [+]
1300 XH I, 0/ 251 Et arreyna Juno quando chegou et ho achou cõ aquela jovenca, et avio tam fermosa, sospeytou ende mays oque el fezera que outra cousa, et pero [quele] pesou moyto cõ ella, começou de alabarla et diso: [+]
1300 XH I, 0/ 251 Aly foy Jupiter em grande coyta et angustura: da hũa parte por que era cousa moy descomunal et máá de fazer de negar seus amores da cousa que moyto amaua; da outra parte por que averia sospeyta em nõ lla dar; et avergonça que el avia da rreyna mãdaua lla dar, ho amor que avia de Yo defendia quea nõ desse; et ho amor vençera aavergonça senõ por que hũa vaca que era tam pequena dadiua, [se] nõ fosse dada arreyna, sua yrmãa et moller, nõ paresçeria que era vaca mays outra cousa tam grande que non poderia [séér] osmada nẽ posta em preço, et ouvo lla adar. [+]
1300 XH I, 0/ 254 Et ella [desdeñoo] et nõ dou por suas palauras nada, et fugio por [essas montañas], et el em pos ella [porla] la tomar et forçarla ata que chegarõ ao rrio Ladom; et ella desque chegou aly, por que a enbargauã as agoas do rrio pera fugir, rrogou aas [deessas] de aquelas agoas quea tornassem em algũa cousa por quea nõ podese aver aquel deus, nẽ forçarla nẽ fazer oque queria, et acabada sua oraçõ mudarõna em canaveyras. [+]
1300 XH I, 0/ 256 Et aquela sua virga que disemos que tragia avia tal vertude que aqual quer cousa viua aque tangia cõ hũ cabo quea adormẽtaua, et cõ outro aespertaua; et tãgeo [a] Argo cõ aparte que adormentaua et firmou em el [osono], em tal maneyra que ajnda que Argo quisesse espertar nõ podesse, ca tal era anatura et opoder daquela virga. [+]
1300 XH I, 0/ 256 Et foy esta jnfanta Yo tornada de maos costumes em bõos que nẽgũa cousa [da] vaca nõ ficou em toda ella, nem dos nẽbros, nem dos costumes, nẽ de outra cousa senõ ablancura soa, que era moy alua et moy fermosa, et por esta fermosura deytoa Jupiter ẽna tribulaçom enque andou et caeu. [+]
1300 XH I, 0/ 258 Os autores dos gentíj́s forõ omẽs moy sabios et falarõ de grandes cousas em moytos lugares em fegura et em semellança de hũa cousa por outra, asi cõmo ofazem oje as santas escrituras [de] nosa madre santa [igleia]; et sobre todoslos outros autores Ovjdio ẽno seu Libro mayor, et esto he asua teolysia dos gentíj́s mays que outras rrazões que elles ajam, et o Judio mayor nõ he al ontre elles senõ ateoligia et a Biblia [delo] ontrelos gentíj́s. [+]
1300 XH I, 0/ 259 Leemos ẽnos [Jntegumentos] dos sabios que esposerõ escuros os ditos dos gentíj́s -et [Jntegumẽto] he descubrimento mantẽnate Deus Nuno Freyre; (mantẽna te Deus Nuno Freyre, Amen. ) por que departe et descobre [chãamẽte] as palauras et rrazões sobre oque quiserõ dizer em ellas os sabios dos gentíj́s enque diserõ encubertamete hũa cousa por outra -; et achamos que departẽ que por poder et saber que aviam [algũus] deles ẽnas cousas et ẽnas naturas delas, mays que os outros omẽs, chamarõ os gentíj́s seus deus aaqueles queo meresçerõ desta guysa; et qual quer rrey ou deus que elles diserõ que era rrio, diziãllo por rrazõ da fryura desa terra hu el rreynaua et da castidade das gentes dela, et dizianlle lo outrosi por séér el rrey ou aquel deus moy poderoso das rribeyras et das terras [viziñas] daquel rrio, et por que aagoa he fria de natura departe ende mẽestre Juã ontrelos outros departimẽtos desto, et diz que aagoa he madre da friura, et afriura madre da blancura et da castidade, et diz que por que as donzelas virgéés ata otẽpo de casar soem séér de fria natura et casta, mays que ẽno tempo despoys, por eso chamarõ aalgũas delas esses autores dos gentíj́s fillas daqueles deus et rreys. [+]
1300 XH I, 0/ 262 Ynaco, orrio da çidade de Argos de Greçia, he chamado Bosffor de bos que dizemos os latinos por boy et por vaca, et foros que diz ogrego por leuar, por que aquel rrio et aquel mar leuarõ et passarõ aYo de Greçia ao Egyto; et Bosforo he cousa de que fala [oPlimo] et outros moytos sabios. [+]
1300 XH I, 0/ 264 Esta Ysis foy ẽno Egyto dona moy complida em toda bondade; et os do Egyto, que eram moy grandes estreleyros et sabedores das naturas das cousas, adorauã oelamẽto da agoa et as planetas mays que aoutra cousa; et a agoa por rrazõ do Nylo, donde lles [vina] quanto bem aviam; et os caldeos adorauã ofogo por quea em aquela terra mayor poder que outro elamẽto, et onde quer que elles achauã ydolos feytos aonrra doutra cousa queymaua nos et faziam aas gentes adorar os seus. [+]
1300 XH I, 0/ 270 Et fezóó Rrebeca por aquela rrazom que aprenderia algũa cousa, et dormyo sobre aqueles rramos et follas que se Deus merçede lle fezesse em mostrarlle algũa visom enque nõ sonnase nẽ vise nẽgũa vaydade. [+]
1300 XH I, 0/ 275 "Nonte chegues aesta moller nẽ lle faças nẽhũa cousa contra sua voõtade, senõ morreras por [ello], ca he casada com aquel judio, et sua moller he, et leyxalla. [+]
1300 XH I, 0/ 277 Et foyse pera outro lugar et fezo outro poço; et os pastores de Gerara começarõ abraadar cõ el sobre ello, cõmo fezeram porlo primeyro, et el leyxoulles lo asy cõmo ho outro, et aeste chamou Sona que diz tanto cõmo yamyzades donde nõ quiso Ysáác nehũa cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 277 Et diz Josefo que esto fazia el por fazer poço sem contenda et rroydo delles, mays ajnda que fosse aprazer et lles plouvese cõ el; et partiose daly aoutro lugar, et cauou outro, et sobre este nõlle diserõ nada, et por ende posolle nome Rreboth, que diz tanto cõmo anchura, ou cousa de paz, et quando vio queo podia aver em paz diso: [+]
1300 XH I, 0/ 277 "Véemos te poderoso et por ende teuemos por bem de nos [vĩjr] pera ty, et firmassemos ontre nos et ty amystança que nos nõ fezeses algũ mal, asy cõmo nos nõ tomamos nẽgũa cousa das tuas, et acõmo quer que te disemos que te foses dontre nos, nõ te [fezemos] outra cousa que te dano touese, mays leyxamos te ir em paz por la bendiçõ de Deus que vimos que era enty. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Teu padre mandou aEsau, teu yrmão que fosse acaça et quelle dese acomer de seus venados et de sua caça que tomasse, et queo beyzeria de ante Deus ante que morresse; et, fillo, abeyçom do padre grande cousa he et grande rriqueza pera ofillo; toma agora meu cõsello et vay moyto apresa ao noso gáándo et trageme os mellores dous cabritos que ende achares, et faremos ateu padre deles mãjar algũ que coma que el ama moyto este manjar et comera et bendizertea. [+]
1300 XH I, 0/ 287 Contam os sabios em suas estorias que este Foroneo foy oprimeyro rrey que leys [estabe[le]sçeo] et dou [juyzes], et segundo conta aestoria de Babilonya, et del rrey Nyno, et dos outros rreys daly, empero queo Jmperio et oseñorio dos rreys foy logo ẽno começo sobre los omẽs, et os rreys asseñorauãsse, pero diz queo mays que estonçes os rreys faziam ẽno seu começo que eram estas duas cousas: aprimeyra que faziam avenẽça et concordança ontre os [quesse] desavynã sobre algũa cousa, et esto faziam elles segundo seus entẽdemẽtos, que diz queos entendemẽtos dos prinçepes que eram estonçes por leys; ha segunda cousa queos [principes] faziam catauã os termynos de suas jurdições, et gardauã os, quellos nõ entrasse [negũ], nẽ embargasse. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Et Jacob cõ ogrande amor dela et por lle fazer prazer em algũa cousa, et tyrarla de aquel pesar, fezo asy cõmo lle ella diso, et ouvo hũ fillo varõ daquela Bala, mãçeba de Rrachel. [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Gardate que nõ digas nẽ faças nẽgũa cousa errada cõtra Jacob. [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Outrosi do furto queme dizes cata moy bem [ontre] nos et aaquel aqueo achares ou outra cousa algũa do teu matao ante teus yrmãos. [+]
1300 XH I, 0/ 292 Por esto te seruy víj́nte ãnos et te gardey teus gaãdos, et nũca comy carneyro de tuas ovellas, nem ho achou besta braua quelle podesse mal fazer por que tu menos ouveses, et se algũa cousa se ende perdia ou mo furtauã, moy bem me demãdauas todo, et eu pagaua de todo cõmo tu bem sabes; et noyte et dia traballaua, et sofria soles, et caenturas, et frios, et agoas, et todo tempo forte queme acaesçeo et nõ durmya por gardar bem teus gáándos, et desta guysa te seruy estes ãnos, os quatorze por las tuas fillas, et os seys por aquela parte queme ouviste adar por la garda [das] tuas greys, et tu dez vezes me mẽtiste et nõ me atendiste oque posiste comygo, et por ventura pobre et myngoado, et sem consello me leyxaras tu agora. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Pero este yerro atal mas de ligero deve seer perdonado al prelado que a outro ome, ca apenas se pode gardar el que a de governar conpãna e de castigarla que nõ faga ou nõ diga aas vegadas algũa cousa ademas. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Asperamente pode el prelado castigar a aquellos sobre que a poder quando fazẽ algũa cousa desguisada, assi como diz en la terceyra ley ante desta. [+]
1301 PP V, 48/ 29 E disseron que se el prelado leyxasse de fazer ou de dizer algũa cousa por medo descandalo, que fosse de tal natura que por dexarla cayse en pecado mortal, que mellor era que la gente se escandalizasse que el pecasse mortalmente. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Et esto seeria quando el prelado entendesse que deve amãssar la obra de la justiza por desviar escãdalo, acaesçendo sobre que cousa en que poda fazer merçed ; mays esto nõ a de fazer muy ligeyramente e a mẽos de saber se aquellos que fezerõ el feyto porque quer fa[zer] la justiça son poderosos ou muitos, assi como X arriba; ca entonçe ben la pode dexar por medo descandalo, pero nõ en todos: ca en todas guisas escarmento deve fazer en alguũs de aquellos que forõ comẽçadores ou mayorales en aquel feyto. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Empero, se aquellos a quen fezere el prelado tal merçed como esta se quisera defender por façãyas, dizendo que outros lo fezerõ ante dellos , tal yerro como aquel cõ que lo husarõ assi en las villas en los fueros antigos; e, por ende, que ellos outrossi nõ devẽ rreçeber pẽna nẽ la merçee, atales como estos nõ querẽ el dereyto de sancta igreja que ajã deles merced ; ante manda pesar contra ellos muy cruamente, porque la cousa mala e desguysada querẽ meter por foro e por custume, seẽdo desconnoscentes de la merçed que los fecerõ e querẽdo de la connosciença. [+]
1301 PP V, 48/ 30 Pero se aquelles a quen castiga el prelado fossen tã poucos e poderosos e connoscesse aquel erro en quelles travã e nõ se quiserẽ ende quitar, esforçando en si miismos ou en outra grand gente que sse touvesse cõ ellos , quando tal cousa acaescer, manda sancta igreja que el prelado lle de passada por nõ meter escandalo de que nasce escandallo e departimento ontre sancta igreja e ellos . [+]
1301 PP V, 48/ 32 E por estas rrazões se prova e por cada una dellas que mortalmente peca aquel que faz ou diz cousa onde nasce escandalo, porque an de fazer pecado mortal tã bẽ os mayores como los menores. [+]
1301 PP V, 48/ 32 En que cousa nõ faz pecado mortal aquel de que nasce el escãdalo. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 demandando de entregarlle aquella cousa, e demays peytarlle o daño que provar que avẽo en ella por sua culpa ou por seu engaño. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 Ligeyramente acaesceria que o demandado nõ averia poder de mostrarla cousa en juizo aa sazon quella demãdassẽ; pero se o demandador porfiar yndo adeante por lo preito, poderlo ya depoys fazer no tempo que quise[s]e dar o juizo sobre ella. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 Et porque de tal rrazõ como [e]sta poderia naçer algũa dulta, dizemos que en qualquer tẽque o demãdado aja poder de mostrar a cousa que lle de[m]anda en juizo, que o deve fazer. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 E quando el julgador quisesse [da]r o juizo e lle fezesse mandamento que lla mostrasse ou [l]la entregasse ou outro, e acaescesse que o nõ podesse [fa]zer por que la cousa fosse perdida ou seendo cousa viva [f]osse fugida ou morta, entonçe, se o demandado [ten] aquella cousa a bueneffe e depoys perdeo a tenenza [de]lla por algũna dellas rrazões sobreditas, nõ e teu[do] de a mostrar nẽ peytar nẽuna cousa sobre esta rra[zõ]. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 Pero se el demãda[do] a quẽ el juiz [de]mãda que mostre la cousa se for tẽ[edo]r della e seendo rrevel nõ la quiser mostrar, pode [o] juiz mandar al meyrĩno e aa justiza da terra ou [do] lugar que lla tolla e que a faza paresçer a dereyto en [ju]izo. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Ley .xxi.a Que el demandado que traspõ a cousa que lle demãdã que elle a debe aaduzer por sua custa. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Dado seyndo el juizo contra o demãdado por [a]ficamento do demãdador que mostre aquella cousa quel de[m]ãdã en aquel lugar du fuy comezado o preito sobrela, [t]eudo es de lo fazer se a cousa for y. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Et outrossi el e teudo de peytar a custa a o demãdado que faze en traher aquella cousa, foras ende se aquello quel demãda fosse servo ou bestia que nõ es teudo de lle dar que coma nẽ que vista, ca esto o demãdado o deve a fazer. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Et todo esto que dissemos a lugar quando el demandado contende a bona ffe sobre la cousa que lle demanda por algũa dereytura rrazõ, ou tenna que a en ella nõ lla avendo trasposta enganosamente a outro lugar. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Mays se el, por fazer engano, a trasposesse dun lugar a outro por encobrirla, estonçe deve o demãdado dar todalas cousas sobreditas que fossem en aduzendola e aun de mays parasse ao perigro que lle aveesse no camĩno traendo aquella cousa que lle mãda o julgador entregar ou mostrar. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Ley .xxiia. que se o demãdado traspos a cousa que lle demandã develo dizer quando la demãdar en juizo. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Detenendosse el demãdado de fazer mostra en juizo de la cousa movil que lle demãdassẽ, poderia acaesçer que duraria tãto o preito que en comedio daquel alongamento la ganarie por quanto el miismo ou algun outro a que a ouvesse dada ou enalleada, segundo dissemos en las leys del titulo que fala en esta rrazõ. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 E podelo fazer se quiser foras ende se o demandado nõ se quisesse aproveytar della ganançia que fezera por tempo daquella cousa, parandosse a rrespõder por ella en juizo bẽ daquela guisa como se estovesse en aquel estado que era quando la comezarõ a demãdar; ca entoçe o julgador deve yr adeante por lo preito e nõ a por que yr contra el demandado por rrazõ que la mostre aa sazõ que aja gaañada por tẽpo. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Et esto a lugar nõ tam solamente na cousa movil que a de seer mostrada en juizo, mays aynda ennas rendas e ennos fruytos que dela seyssem depoys que o preito fosse movydo sobrella. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Mays se por la vẽtura el que demanda que lle mostrẽ la cousa en juizo, la avia perdida por tempo quando a começou a demãdar, nõ es teudo o demãdado de gela mostrar, porque o demãdador nõ a nẽgũ dereyto en ella. [+]
1325 TPc II, 19/ 36 Que dereyto e se o demandado nõ mostra a cousa movil que lle demandã en juizo. [+]
1325 TPc II, 19/ 36 Tal poderia seer a demanda que o demandador faria en rrazõ de algũa cousa movil que la mostrassẽ en juizo que seeria mayor la perda que el rreceberia por rrazõ della se nõ paresçesse, que nõ valiira aquello que demãdara. [+]
1325 TPc II, 19/ 36 Et esto seeria assi como se alguũ demãdasse a outro que lle mostrasse servo que diz el demãdador que era seu porque quer ganar por el algun herdamento [ou outra cousa que era dada a aquel] servo ou mãdada et nõ lo quisesse fazer poys que o julgador llo mandasse; ca se por esta rrazõ porque lle nõ fuy mostrado o servo perde o herdamento ou alguno outro dereyto que poderia gaãnar por el. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Ley .xxiiii.a Que dereyto e se o julgador da por quito o que demãda a cousa e es tenedor della. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Da aas vegadas por quito o julgador ao demãdado por aquella cousa movil quel demãdã nõ la tiendo porque la pidio sen sua culpa e sen seu engaño; pero se depoys fallar que e teedor dela, nõ sse pode defender o demãdado en dizer que ja quito fuy daquella demãda por juizo, ca nõ lo quitarõ en la primeyra demãda se nõ porque la nõ pode mostrar. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Mas se o julgador ouvesse quito por juizo ao demandado porque nõ avia dereyto nẽuno na cousa, o demãdador sempre se pode deffender por ella por rrazõ daquel juizo que nõ e teudo della mostrar nẽ de rrespõder por ella o demãdador nẽ a outro nẽuno que lla demãdasse en seu nome. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Campo, ou viña, ou casa ou outra cousa qualquer daquellas que son chamadas rrayzes, querendola alguno demãdar en juizo por sua, deve dizer solamente en que lugar es e nomear os mojones e los lindeyros dela. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Pero muyto sse deve gardar o demandador quando a cousa demãda por sua quer sea movil ou rrayz que se sabe a rrazõ porque ouve o sennorio dela assi como por [compra] por donadio ou por outra maneyra qualquer que aja que lla ponga en sua demanda. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 A segunda [porque] se acaesçesse que o demãdador nõ prove aquella rrazon que pos[so] en la demãda porque diz que era sua, que la pode depoys d[e]mãdar por outra rrazõ, se a ouver et nõ la enbarga[ra] el primeiro juizo que fuy dado contra el sobre aquela cousa mii[s]ma , poys que por outra rrazõ a demanda que nõ a que veer [cõ] la primeyra. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Et esto se prova por aquella novissima degretal que .de [re] iudicata. abbate e .i.a abbas de boniffaçio. Mays se [o de]mãdador fezesse sua demãda geeralmente rrazõa[ndo] la cousa por sua nõ ponẽdo algũna rrazõ senalad[a] porque ouve o señorio della, se for sentẽza dada cont[ra el] porque nõ la podesse provar, nõna pode depoys demãda[r de] nẽuna maneyra. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Pero se o demãdador quissesse dizer e mo[strar] alguna nova rrazõ porque el gaannara señor[io] daquela cousa depoys que fuy dada a sentẽza cõtra [el] assi como se lle fosse dada ou comprada ou a ouvesse g[aa]nnada de novo ou en outra maneyra qualquer de aquel [que] avia poderio de darla ou de vender - la, sobre tal rra[zõ] como este bẽ pode fazer sua demãda de novo. [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Et outrossi nõ faz graza de nov [...] al demandado, maguer nõ sea sinalada cada una d[e]llas, poys porque tal demãda pode aver certo entẽdem[en]to para rresponder sobre beẽs de alguũ que devessẽ herda[r] todos o alguna partida foão que lle perteesçe porque es seu herdeyro e dizendo assi nõ a porque nomear cada hũa cousa daquelles beẽs senaladamente; esso miismo seeria se demãdasse conta dos beẽs de alguũ orfão ou outro ome que el demãdado ouvesse teudo en garda ou de conpanna ou de mayordomadigo ou en rrazõ de gaanza ou de perda ou de daños ou de meoscabos que fossẽ feytos en algũa destas cousas sobredictas. [+]
1348 OA 45/ 28 Se alguũ fidalgo tomar algũa cousa por força como pode seer desaf[i]ado. [+]
1348 OA 45/ 28 Outrossy se alguũ ffidalgo ffor de huũ lugar a outro do mora outro fidalgo ou [...], ou sua moller, sua madre, et tomar ou prender algũa cousa y or [...] desaffiado por ello, salvo se o que esto fezer ffor meyriño del rrey ou [...]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 9 Ca moy grande cousa foy de longo o seu começo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 9 Et esso meesmo vos dizemos aqui agora do seu destroymẽto de aquela çibdade que foy noble et moy grande cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 11 Et este rrey de Troya, Leomedom, achamos segundo o conta Ovjdio ẽno onzeno libro do Ovidio Mayor, que foy o primeyro rrey que a çibdade de Troya quiso çercar toda de muros cõplidamẽte de parte do mar et da terra et começo o mays por que era a çibdade moy grande sem mesura et se lle fazia graue cousa de poder -la el çercar toda por sy, por quanto nõ eram estonçe os rreys tã rricos cõmo o forõ depois, et nõ ho podia cõprir (sem) mays ajuda [per] que se acabou a obra et foy çercada a çibdade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 11 Et el rrey começou de se queyxar a Feuo, que era esse meesmo Apollo que falaua con el, da grandeza d ' ela et da desmesurada cousa que ende era menester. [+]
1350 HT Miniaturas/ 12 Et diz que se fazia tanto que seria para qual quer prinçipe moy grande cousa de o ajuntar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 12 Et despois nõ quiso Neptuno o ouro a Leomedon nẽ outra cousa nem pleito njhum senõ aquela, jnfanta, sua filla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et sabede que leuaua ende moy grande cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 16 Et fezo o viuer o mays que el podo de guisa que nõ ficou por cousa de quanto el ouvese mester para seer mãteudo et gardado o carneyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et sobr esto agraueou se el rrey et diso lles que se algũa cousa quisesem fazer, que el nõ lles lo consenteria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 20 Et todos los de este rreyno que se algũa cousa [preçauã] vierõ aly logo onde el rrey et elles estauã por veer cõmo se fazia aquel feyto ou que fyn averia [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et se de algũa cousa ouver medo aver lo ey do marido soo ' Et sobre esto diz aynda Medea cõmo en persona de outro: ' Et cõmo, Medea, se nõ, ¿coydas que casamẽto de amor caera ontre ty et el? [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Et pero que esto era cousa tã espantosa et maravillosa Jaason, quando os vio, foy contra eles moy ardidamẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 24 Et o que diz o autor he mayor cousa: que nasçerõ logo armados de todas armas que aviã de tomar se de outra guisa fose. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et sayo se con ella cõ paz et cõ soude, que nõ lle fezo o dragõ cousa nẽgũa de mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et nõ leuou outra cousa senõ seu yrmaão Asquito. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et diso a Jaasõ: ' vay adeante et nõ me cates, que quero fazer algũa cousa que nos nõ alcãçe meu padre ' Et tomou hũa espada et degolou seu yrmaão, et deytou a cabeça en pus sy por tal que se deteuese seu padre quando esto vise. [+]
1350 HT Miniaturas/ 27 Onde te rrogo que se os encãtamẽtos esto poden fazer, ca nõ ha cousa ẽno mũdo que os teus encãtametos nõ posam fazer, tolle dos meus ãnos, et enade aos de meu padre ' Et dizẽdo esto, Jaason começou a chorar fortemẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 27 Et seede çerto, meu marido, que me avedes demãdado grande cousa, a qual cousa eu sey quẽ o podese fazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 28 Et esto era a a meanoyte, quando o sono tẽ aquedados os omẽes, et as aves, et as bestias saluajẽes; quando nõ anda serpente, nẽ rroydo, nẽ outra cousa nẽhũa viua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 28 Et calauã as follas das arbores et outrosi o ayre moy mãso, de guisa que njhũa cousa nõ obraua estonçes de sua [uirtude] senõ as estrelas que paresçiã ẽno çeo et rreluziã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 33 Et o amor he cousa que creçediça; et pois que eu nõ oyue ventura en ty, nõ he maravilla ¡Et aplaza a deus que saya eu ende de aquesta mẽtirosa, et que todos digã que cõ falso testemoyo culpaua eu a Jaason meu marido! ho outro dia veẽo a mj̃ hũ ospede de terra de Emonja, [tascliano ?] et apẽnas entrou el, quando lle eu dixe a primeyra palaura, et foy esta: ' ¿que faz Jaason, o meu marido? [+]
1350 HT Miniaturas/ 40 Et quanto mays maravyllosa era a cousa, tanto mays aficadamẽt se oposerom a rrogarla que lles comprise em seu padre o que lles prometera a fazer [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et eu coydo o a criar; se deus quiser; et depoys seja o ' que poder ' o escudeyro, des que veu o rrecado en que o moço ficaua, et cõmo o acharia se em algũa sazõ por el demãdase, et se o feyto do jnfante rrecudise a outra cousa cõmo depoys rrecudeu por saber ende a verdade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et Tãtalo, veẽ(do) -se tam onrrado, pensou sobre duas cousas: a primeyra, cõmo poderia fazer seruyçio aos dioses por tãta onrra que lle faziã; a segũda, de prouar o [saber] que avia (et aquela) deydade dos dioses que cousa era, ou se era verdade ou mẽtira. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et d ' esta cousa nõ se traballaua(n) ali os dioses nẽ as deesas, senõ de paresçer et mostrar -se todos moy apostamẽte en seu convite et en seus solazes, et aver sua alegria et sua festa moy grãde. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et leemos o escripto; et por [nẽgua] cousa nõ nos podemos avij̃r qual de nos la ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Et fezerõn o por rrazõ de jũtar fremosura a fremosura, en que podes entender asaz quan fremosa sõo eu et teño que deues para mj̃ julgar a maçãa onde te digo que se a tu a mj̃ das, que te acharas ben d ' elo et naçer te a ende tãto ben et tãta onrra que nũca seeras myngoado de nẽgũa cousa que mester ouveres. [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et digo te que se tu por mj̃ julgares a maçãa, que eu te darey dom en quanto viuas que senpre te gozes cõ el; ca a que te promete [rryqueza], nõ teño que te promete grã cousa por que eu sey que sen estas deesas tu averas asaz d ' elo da promesa da caualaria et de armas, digo te outrosi que Eytor de Troya ha ende grã fama et prez, ca nõ he en [elas] mellor que tu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et ha cousa que tu mays mester as, teño eu que he bõo casamento; et este dar et este toller em mjña maão esta, et nẽgũa d ' elas nõ ha este poder. [+]
1350 HT Miniaturas/ 56 Et en todo aquel dia nõ falarõ nẽ fezeron outra nẽgũa cousa senõ en conbites,, et en solazes, et outras moytas alegrias [+]
1350 HT Miniaturas/ 62 Et que nõ faça cousa nẽgũa que uos em pesar caya ' Et enton diso Media: ' Meu amygo Jaason, nõ avedes vos mays que me prometades; et por bõa fe esto he verdade, tanto que m ' o queyrades atender mays quero que me façades menagẽe de todo esto, et juramento, que todo me atendades quanto me prometedes; et m ' o gardedes asy cõmo dizedes ' Et Jaason rrespondeu que o faria moy de grado et de bõo talente, et que nõ duldase que ja mays nũca lle falesçeria de todo aquelo que lle prometido avia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 62 Et en todas las tuas presas, te prometo de ajudar ' todas estas cousas lle [outorgou] Jaason, et jurou o todo asy conplidamẽte cõmo o ella demãdou mays depoys se pejurou, ca lle nõ atendeu nẽgũa cousa de quanto lle jurou, et ella sofreu por el moyto mal, asi cõmo o conta a estoria de Media mays eu nõ falarey mays en esta rrazõ [como] lle depoys acõtesçeu, et tornarey a mjna estoria, ca por aly o pode saber aquel que o deseja de saber que lle fezera, et diso lle: ' eu vos faço omenage que ẽno ponto que ouver voso mãdado, que me acharedes ẽno porto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Ca o seu mal et a sua desonrra nosa foy Et nõ val nẽgũa cousa o que se nõ sẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et a segũda cousa, (he) que rroubemos toda a terra, et facamos en tal maneyra que fique despoblada; mays facamos -lo en guisa que nõ rreçebamos dãno d ' eles por que elles, despoys que [virẽ] rroubar toda a terra, gisar se am de se defender brauamente et tomar vyngãça de nos et punarã de nos prender et de nos tomar se poderẽ et esto sey eu bem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et a terçeyra cousa, he que se vençermos, que lles rroubemos quanto ẽno mũdo am. [+]
1350 HT Miniaturas/ 70 Et asi nõ saberã cousa de nosa fazenda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et astragarõ todas as outras cousas en tal maneyra que nẽgũa cousa nõ ficou y que derribada nõ fosse. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et tã grãdes forõ as rriquezas que trouxerõ, que toda Greçia foy ende cõprida et abastada de todo los bẽes de Troya Toda a rrazõ vos ey dita, segundo en escripto achey por sabedores, por qual rrazõ foy Troya destroyda a primeyra vegada, et por [cam] pouca cousa se moueu tal rrazõ primeyro mays depois montou moyto alto este feyto cõmo adeante oyredes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Ca segundo a estoria cõta, nũqua foy ante nẽ depoys feyto nẽ seera ja mays que tã alto mõtase que por aquela ocasion foy a gerra começada que depoys durou longo tẽpo en que morrerõ moytos altos rreys et grandes [senores] . Et foy [sempre] ẽno começo et no medeo et na fyn maa et peligrosa [senores], agora se começa outra cousa en que en pouco tẽpo sera vengada cõmo vos eu cõtarey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Ca o primeyro que nũca sol mẽtyr de nẽgũa cousa diz que ' tal coyda seu mal a [vyngar] que acresçenta en sua desonrra ' et en qual [guisa] aquelo pasou, leyxemos ende agora mays quẽ quiser saber as cousas cõmo vierõ, et este feyto todo cõmo pasou; et quẽ gaanou en el, et quẽ perdeu; ou quẽ matou, ou quẽ matarõ; ou quẽ foy cobardo ou ardido; ou quẽ foy maao ou bõo; ou quẽ foy vilaão ou fidalgo, et feo ou aposto, ou arrizado ou fraco, ou fran ou escasso, ou mãso ou sanudo; ou quẽ ouvo grã prazer ou grã pesar; ouça -me, et eu ll ' o [direy] et bẽ me crea o que eu cõtarey, segundo que o achey [en] escryto [per] la maão de Cornelio. [+]
1350 HT Miniaturas/ 76 Et [tya] çercado hũ castelo quando lle chegou o mãdado que Troya era destroyda, et seu padre et sua madre et seus yrmãos et yrmãas erã mortos, senõ tã solamente sua yrmãa Ansyona que ficara viua; mays que a [leuara rrey] Talamõ por barregãa. quando el RRey Priamos soubo estas nouas, nõ me [pregõtedes] se ouvo ende pesar ca de nẽgũa cousa nõ podia el aver mayor coyta que a que el ouuo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 76 Et chorou moyto et fezo gran doo, et leyxaua se morrer mays nõ podia; ca se podera, nõ ha cousa que entõ mays amase. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et poys a morrer as, mellor he a morte onrrada que a vil; por que digã os [omes] senpre bẽ de aquel que onrradamẽte morre, ca aquel que desonrra sua persona morre ẽna fim vil morte, et mellor he a o(n)rra de aqueste mũdo que nẽgũa outra cousa ' Et quando Achilles oyo estas palauras et veu cõmo era descuberto, nõ se quiso el mays encubrir. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et el diso lle que era õme [et], que nõ era ẽno mũdo cousa que mays amase, et que era seu namorado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et quando a veu chorar, disolle: ' filla, ¿(por) que chorades? dezede o que quiserdes, ca nõ demãdaredes cousa que a eu nõ faça ' diso lle ella: ' padre et señor, aquela donzela que uos aqui trouxo a deesa Tetis nõ he donzela mays õme et seu fillo d ' ela et do Jnfante Pelion. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et depoys que eu vy que a cousa avia asi [acayçido] encobri me, rreçeando a vosa saña. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et poys que a cousa foy asi acõteçida, nõ te culpo; et tomemos y consello et seja este: que case cõtigo, que asaz he õme de alto sangre ' A jnfanta foy moy alegre por la rresposta de seu padre, et [prouvolle] moyto, et diso lle que aquelo era o que ela desejaua poys que lle aquelo acõtesçera. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Pero, poys que tu es de ydade de entẽder ben et mal, et feziste o que tu sabes em mjña casa, o que tu deueras de escusar et de aborreçer, por tal cousa et erro que feziste teño que mereçes pena mortal et quero que faças emẽda d ' elo, et que m ' o pages logo ' estando en estas rrazões, chegou a jnfanta cõ seu fillo Pirro ẽnos braços; et deytou se cõ el ante seu padre, et pedio lle por merçee que se quitase d ' este feyto, et que ouvese cõ el piedade, et que nõ ficasen desenparados ela et seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et [Achilles] acomendou aly moyto a el RRey Licomedes sua moller et seu fillo et ficarõ a jnfanta et Pirro cõ el rrey. des que Achilles ouvo librado todas suas cousas, asy cõmo avemos dito, acolleron se el et Vlixas et Diomedes a a flota, et forõ se para Grecia et Patroculos foy criado cõ Achilles quando era [pequeno], (et era cousa que amava moyto a Achilles) et el a el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 91 Et tãtos erã et tã bõos que se elles porto podesen tomar ẽna vila de Troya, que seeria moy graue cousa de os poer d ' y fora; ca ante seriã y quebrãtadas moytas lanças et moytas espadas, et moytos caualeyros abatidos dos caualos a terra, et outros grãdes [senores] seriã y mortos et presos ante que se podese fazer [+]
1350 HT Miniaturas/ 92 Agora leyxa o conto a falar d ' esto por diujsar as feyturas dos que criarom Troya Beneyto de Santa Marta, que tornou esta estoria em françes et que nõ quiso leyxar nẽgũa cousa de [escripuyr] do que fezerõ os que çerquarõ a Troya et esso meesmo dos que a defendiã, segundo que o el aprendeo por Dayres, quer nos agora mostrar dos que se y [açertarõ] de cada hũ que semellança avia ca Dayres, de que o el aprendeu, andaua os catãdo hũus et outros quando [poyan] suas tregoas de vn mes et ou de mays ou de menos ca el ben sabia dos troyanos quaes erã cõmo aquel que era natural de Troya et viuya entre elles. mays fazia moyto por veer os gregos por achar çertamẽte en todo et cõplir verdadeyra mente sua estoria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Et semellaua moy bem a seus yrmãos anbos. et segundo nos cõta Dayres, que nõ leixaua por escripuyr nẽgũa cousa da verdade, et diz que Elena avia vn sinal ontre anbas as sobrõçellas moy fremosas et [moy] delgadas et o synal era moy [fromoso] a a [maravilla]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Et era moy orgulloso et moy cobijçoso de [acavar] et vençer toda cousa que começase [+]
1350 HT Miniaturas/ 94 Et nũca foy çerto nẽ verdadeyro õme de cousa que disese nẽ prometese que a teuese nẽ atendese, ante era mẽtidor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 95 Et quando se asañaua, nõ gardaria cousa que nõdisese, quer fose vergonçosa quer maa quer bõa, todo o diria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 100 Et [sem] dulta sabia moy bem qual quer cousa que avia de vij̃r. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Ca os que ante de nos foron, bem sabemos - grado a deus - que nũca lles fezerõ nẽgũa cousa que se lles tornase en desonrra se lle la quiserõ fazer, sabede que lles custou moy cara. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et quanto do meu entendemẽto, se vos plouver a todos, dizer vos ey hũa rrazon: se vos semellar bem, vos loaria hũa cousa et vos consellaria que ante que d ' aqui partamos, sen outra contẽda enviemos pedir consello (a) Apolo que nos diga a que fim avemos vij̃r de aquesta gerra et tam grã feyto que queremos começar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et se del ouvermos bõa rresposta, nõ dultedes nẽgũa cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 104 Et por nẽgũa cousa nõ os leyxes partir de Troya, depoys que açercarẽ, fasta que seja tomada et toda sua gente destroyda por gra(n)de crueza ca todo asy cõven de vij̃r, et nõ pode seer al ca asi plaz aos dioses ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 105 Et poys que oyue dadas mjñas oferendas et feytos meus sacrifiçios, estando ante o altar fazendo mjña oraçõ, diso me hũa voz que me partise d ' aly; et viese falar con vosco; et vos rrogase comunalmente que por nẽgũa cousa nõ vos partades ata que tomedes Troya; et que matedes et destroyades toda a gente d ' ende. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 Ca nõ lles valeu nẽgũa cousa ca o castelo foy tomado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Ca por soberuea vejo moytos perder, et nõ gaañar nẽgũa cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et nõ digo esto por que Troya se nos defenda longamẽte, mays por que sera bem aver em nos mesura et rrazõ em noso feyto, et de nõ fazermos nẽgũa cousa que seja sem rrazõ et sen dereyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et por ende teño que el he sen pecado et nõ ha por que temer nẽgũa cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et bem pode seer de vos dizer tanto por que averey de seer enfamado pero toda via entendede que a aquel a que eu ouvese de dar cõsello, sabede que em toda gissa et cousa que eu entendese que era proveytoso et dereyto, por amygo nẽ por [eamjgo], nõ leyxaria de dizer et consellar todo aquelo que es rrazõ bõa et dereyto ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 110 Cõmo Vlixas et Diomedes contarõ sua messajen a el RRey Priamus Qvando Diomedes et Vlixas entrarõ por lo palaçio onde el (rrey) sya, todos quantos ende eram leuãtarõ se a ell(e)s et rreçeberõn os moy bem et Vlixas foy logo para el rrey et fallou lle primeyro, et diso asy: ' RRey Priamus, eu veño aqui a dizer -te myna mesage de parte dos gregos mays pero nõ te soudo por quanto elles te desamã mays que a outra cousa do mũdo, et bem am rrazom. [+]
1350 HT Miniaturas/ 111 Da [rresposta] que dou el RRey Pryamus aos mesajeyros El RRey Priamus rrespondeu, et diso asy: ' Dom Vlixas, nõ vos teño por sesudo se coydades que eu fezese cousa por que rreçebese desonrra et mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 111 Ca se eu esto fezese ou cousa por que rreçebese desonrra et mal, desonrrar me ya moy mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et nũca deus querra que se tal cousa faça ẽna çidade moy noble de Troya que senpre foy verdadeyra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et feriã se todos moy sem doo et nõ se dultauã de nẽgũa cousa et os de Merssa fezerõ tã bem aquel dia que foy hũa [grande] maravilla ca defendiã a sy et a sua terra moy brauamente et vendiã se moy caros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et cada hũ d ' elles tragia seteçẽtos caualeyros moy garnyçidos de armas et de toda cousa que mester aviã para [guerra] et cõ seus sobre -sinaes para terra de Doẽta, que he moyto açerca donde naçe o sol. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et sabede que nũca Deus fez ẽno mũdo pez nẽ outra cousa que tã negra fose cõmo era este RRey Perses et seu sobriño, nẽ que se cõparar podese a a sua negrura. [+]
1350 HT Miniaturas/ 119 Ca os gregos erã taes caualeyros et tã fortes et tã orgullosos et tã ardidos et de tã grã prez que se os troyanos nõ fosen bem armados et castigados ou nõ ouvesen medo ao prinçipe que aviã, tã sandiamente poderiã seyr que moyto agiña [poderã] seer mortos ou perdidos mays ordenarõ todos asi sua fazenda et fezerõn a tã bẽ que nõ podyã mellor mays ben vos digo que de hũa cousa os troyanos nõ aviã asperança nẽ sospeyta que fosen cõbatudos ẽnos muros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 121 Et sabede que nõ pareçia nẽhũa cousa do mar quanto mõtaua a quinze legoas moy grandes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et leuãtou se logo moy agyña, cõmo aquel que era moyto ardido, et lançou lle a azcũa que tyña; et falsou lle a loriga et o escudo que nẽgũa cousa nõ lle prestou. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et nõ dauã nẽgũa cousa por los matarẽ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et tãtos ficarõ aly mortos v se ajutarõ [da] hũa parte et da outra, que por nẽgũa cousa que fose nõ poderiã seer osmados quando el RRey [Protesalão], que sofreu moytas coytas et rreçebeu moytos colpes et fezera moy bem aquel dia, vyu jazer ẽna rrybeyra arredor de si moyta de sua gẽte morta, et pesou lle moyto d ' ela. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et que nõ ouvo y tal que nõ ouvese bõo caualo et que nõ fose bẽ armado de todas armas, que lle nõ falesçia nẽgũa cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et se nõ fora Palomades, que y chegou et os ajudou, todos forã mortos quantos ficarõ fora mays el chegou y; et direy uos cõmo fez quando veẽo et veu a presa en que os seus estauã, ouvo grã pesar et dolor que [per] pouco nõ perdeu o siso et el era moy bõo caualeyro, et nõ ha cousa que dultase que nõ ousase cometer Et tragia cõsigo mjll caualeyros de seus vasalos moy bem armados et encaualgados todos cõ [sobresinães]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Ca era hũa cousa tã formosa de veer que qual quer que a vise que lle semellaua que se poderia moy ben defender aquela villa Eutor era prinçipe et señor de todo et bem o deuya seer de rrazõ ca en el jazia tãto bem et tãto entẽdemẽto que se todo o mũdo fose en seu poder, el o mereçia et o saberia ben rreger. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et por ende vos rrogo que nõ façades tal cousa que uos seja rretrayda nẽ se uos torne a mal Et a proeza et o [ardjmẽto] que en vos jaz me faz aver gran pauor et por esso rrogo aos dioses que me vos torne cõ paz et cõ soude. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et el lle [rrespondeu]: ' mays [cõpre] aqui [ualor] que outra cousa [yrmão], nõ me digades d ' esto mays, ca eu farey toda cousa que a vos caya em plazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et des oy [mays] tẽpo he de lidarmos et de juntar cõ elles ' Eutor lle respondeu: ' por çerto vos dizedes grã verdade mays se o elles fezerẽ, seede çerto que ante averã estoruo de dez mjll caualeyros que eu enviey deante Et sabede que elles son taes que ante poderiamos nos sayr que elles fosem vençidos nẽ ençarrados [aqua] Et des oy mays ydeuos que eu logo seerey cõ uosco mays por nẽhũa cousa que seja nõ uos jũtedes a aqueles da ostee ata que eu seja fora cõ todos los meus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 133 Et por cousa que acaesca, nõ se [partã] d ' y sen mãdado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et en aquel dia lle dou Achilles quantos tragia cõsigo que fosen con el, ca se amauã tãto ambos que toda cousa que hũ fazia ho outro pagaua se d ' elo moyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et as azes [per] todas forõ XXVI et forõ as mellores et mays temjdas que en todo o mũdo nũca forõ nẽ poderiã seer ca aly en esta az forõ tantos caualeyros armados, et tãtas as seetas tendidas, et tãtos os caualos de bõo prez, et tãtas as armas preçadas que seeria graue cousa de cõtar ¿que uos [direy]? nũca foy õme que en nẽgũ lugar podese veer tãtos [omes] ajũtados em hũ lugar pero ben vos digo sen mẽtira que o mays preçado et ardido d ' eles que se aly vio que ouvo grã pauor ẽno seu coraçõ [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et aly foy o torneo et a volta moy grãde, et forõ y moytos caualeyros mortos et chagados Et aly deçendeu Ector outra vez Ector do caualo, sua espada ẽna maão et foy se a RRey Patroculos, que jazia morto por lo desarmar, ca ja por nẽhũa cousa que fose el nõ leyxaria de tomar as armas se podese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et tãtos forõ y mortos, gregos et [troyanos], de aquela vez que seeria longa cousa de contar et os de Pira se ajudauã moy ben. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et diso lles: ' [senores], se vos prouver, [facamos] hũa cousa; nõ topemos aqui en aquesta batalla, que asaz son moytos quanto cõple. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et vos ben sabedes en cõmo party bem sempre cõ uosco mjña terra et meu aver et des lo dia que comygo viuestes nũca vos promety nẽgũa cousa que uos nõ atendese Et agora vos rrogo, por deus, que me dedes galardon, et que feyrades aqueles que aly veẽ que son nosos eamygos mortaes de tal guisa que me dedes vingãça do mal et desonrra que d ' elles teño rreçebido ca eu ante queria seer morto et desnẽbrado que nẽgũ de nos seer pusfaçado de cobardia ante quantos rreys et prinçepes et cõdes et duques (que) aqui son ajũtados et quando este estrayos que son [comygo] me ajudan tan sen arte, teño que moyto mays o deuedes vos fazer que sodes meus naturaes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et pesou lle moyto, et foy tã desconfortado que nũca o tãto foy en sua vida Ca tãto o amaua de coraçõ que nõ [precava] outra cousa cõmo a el Et pensou logo ẽn o vengar et cobrio se logo de seu escudo et foy ferir a el RRey RRemus et dou lle hũ tal colpe [per] çima do elmo que a espada entrou ata o testo da cabeça, asi que el RRey RRemus caeu logo en terra esmorido en tal maneyra que se logo nõ fora acorrido, y perdera a cabeça et quando os prinçipes que aly estauã virõ o colpe tã grãde, forõ moyto espantados de tal guisa que lle nõ acorrerõ, et estauã en põto de o leyxar ẽno cãpo, et algũus começauã de fugir. [+]
1350 HT Miniaturas/ 147 Et poso lle o pendon fora da outra parte [per] medeo das costas et dou cõ (el) morto en terra ante todos os seus, por la qual cousa lles pesou muyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et semellaua hũa estraya cousa a quen -quer que o cataua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et fezo lles leyxar o cãpo por que elles nõ lle podiã [enpẽeçer] en nẽgũa cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et a pel he tal que deus nũca ẽno mũdo criou erua nẽ rrosa nẽ flor nẽ cousa viua de color que en ella nõ achasen [quẽ] catar -la quisese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et aly nõ ha aruore nẽ outra cousa que faça soõbra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et a bestia, quando chega aly cõ grãde ardura, quando vee aquela soõbra, nõ ha ẽno mũdo morte nẽ peligro que rreçee nẽ ve(e)ra cousa que se rreçee nẽ de que se tema. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Sabede que ẽno mũdo nõ ha jnçenso nẽ frol nẽ balsamo nẽ outra cousa que tã bõo olor aja cõmo esta pẽna. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Cõmo se vay Brecayda para a oste Brezayda asy garnyda et apostada, quando foy fora da çidade. sayo a rreçeberla Diomedes et Talamõ et Vlixas et Ajas et Monesteus et outros ben çento et quareẽta caualeyros bõos, que os que mays pouco valiã eran rreys et condes et duques mays ella ya chorando tan de coraçõ que nõ avia cousa que a podese cõfortar ca avia grã pesar por que se partia de Troylus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et se o fazer nõ quiserdes, ben vos digo que tanto afan ey de sofrer por voso amor fasta que esto cobre de uos mays de hũa cousa ey grã pauor, que uos [que] desamades moyto a nosa gente et amades moyto os de Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et esto muyto agiña pode cõtesçer outra cousa vos direy sabede que nũca ja -mays amey dõna nẽ donzela em esta rrazõ mays agora ben vejo et entendo que me tira o amor para vos et quer que seja eu todo voso en toda guisa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et sabede que se eu voso amor poder aver, eu me gardarey que nũca de mj̃ rreçebades nojo, nẽ oyredes dizer nẽ rretraer cousa que uos desaplaza. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et graue cousa he de coñosçer o leal amador ca por hũ soo que seja verdadeyro, son outros moytos en que nõ ha verdade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et nõ queria por nẽgũa cousa que entendesedes de mj̃ cousa desaguisada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et ben vejo que nõ ha ẽno mũdo tam fremosa nẽ de tã grã prez que amar quisese nẽ algũa que uos leyxar quisese, nẽ entẽdades que uos eu leyxo por nẽgũa rrazõ saluo por que nõ ey voõtade nẽ [talente] de tomar entendedor mays de hũa cousa seede ben seguro que se mjña voõtade fose de eu amar a algũ, que nõ ha ẽno mũdo õme que mays quisese por amygo nẽ mais amase que a vos ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Et el me dara galardon de uos, ca outra cousa nõ ll ' a demãdo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Cõmo Diomedes leuou a luva de Braçayda [Qvando] Breçeyda chegou a as tendas, Colcas, seu padre, sayo [0] rreçeberla et foy cõ ella moy ledo; et abraço a moyto. et ella a el desi apartarõ se anbos a falar de consũu et ella diso asi: ' padre, señor, vos fezestes moy maa cousa et moy desaguisada, et que uos en todo tenpo sera rretraydo et posfaçado por que leyxastes os vosos amygos et as vosas grãdes rriquezas que aviades en Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Et sen dulda grã vergũça foy para vos, ca tãto aviades [0] rreçear a vergõça cõmo a morte; ca a todos los [omes] do mũdo cõuẽ de morrer, ca he cousa natural et comunal a todos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Cõmo Colcas rrespõdeu rrespon a sua filla Depois que Breçayda ouvo sua rrazõ acabada, seu padre lle rrespondeu asi: ' filla, eu nõ querria por nẽgũa cousa que esta ventura mjña fose, ca nõ poderia seer que eu ende nõ fose culpado et moy desdito mays eu por nẽgũa guisa nõn o posso leyxar, ca nõ ouso asañar os dioses nẽ ouso cõtradizer a a sua voõtade, ca me poderia ende vij̃r gran mal tã solamẽte por me partir ende. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et por força me cõvyña de fazer esto et vij̃r me aca poys que Apolo me mãdou et eu por seu mãdado estou aqui, et nũca cousa fiz tãto cõtra mjña voõtade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et se eu tã louco quisese seer que fezese cousa que aos deus nõ plougese ou lles quisese seer contrario, nõ dulto que elles de mj̃ nõ tomasen vingança. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et el tragia hũa lança ẽna mão en que atara vn pendon que lle dera Breçayda, que el amaua mays que outra cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 [Et hũa das donzelas que mellor paresçia tyña hũ espello d ' ouro ẽna mãao, tã fermoso que ẽno mũdo nõ ha cousa que mays clara podese seer.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Os çicopres nõ am mays de hũ ollo, et teẽn o ẽno medio da [fronte]; et nõ comẽ outra cousa senõ carne de bestias, qual quer que podẽ aver. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Os açipidis nõ am mays de hũ pe, et he tan ancho que jazẽ a a sombra del quando fas sesta, pero corrẽ moyto cõ el ca ẽno mũdo nõ ha cousa que os posa alcançar nẽ outra que lles posa fugir. [+]
1350 HT Miniaturas/ 196 Et tãgia os tã dulçemente que qual quer que os oyse que nõ podia en outra cousa pensar nẽ aver pesar nẽ tristura mẽtre os oyse demays aqueles que erã namorados, quando queriã falar cõ aqueles a que bem queriã ou lles dizer algũa poridade, nẽgũ nõ os podia oyr mẽtre aquela ymagẽe tãgia aquel estormẽto depoys outrosi tomaua rrosas et flores de moytas maneyras. [+]
1350 HT Miniaturas/ 196 Et esta ymagẽe nũca quedaua de fazer [algua] cousa en que ouvesen plazer et solaz aqueles que ẽna camara estauã mays sobre todas estas cousas diziã que o das flores era (de) tã grã nobleza et tamaña apostura que nõ poderia seer mays. [+]
1350 HT Miniaturas/ 197 Et de aquelas espeçias saya hũ olor tã saboroso que ẽno mũdo nõ ha cousa que o rreçebese que nũca podese seer enganado de [mãa] voõtade nẽ de maao coraçõ que en sy ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 197 Et conta Dayres que o leyto en que Ector jazia era tã rrico et tã bõo que a cousa de menor preço era ouro et plata. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Et Diomedes asy era coytado que avia plazer de nẽgũa cousa nẽ coydaua en nẽgũa cousa senõ en aquela que moyto amaua, et que vira por seu mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Sabede que se lle este pleito mays durara, que el viera a morte pero ya (a) veer moyto a meude et avia grã sabor de falar cõ ella, ca esto lle era hũ grã cõforto et ella ben entẽdia que ẽno mũdo nõ avia cousa que el mays amase et por esto lle era mays orgolosa et peor de rrogar, ca as molleres de tal maneyra son pero en todo esto nõ quedaua Diomedes de lle pedir merçee moy a meude et dizer que nõ poderia viuer se (por) ella nõ fose ca toda sua vida en seu poder estaua, et en ella era todo seu pẽsar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Outrosi algũas vezes tomaua tã grãde cobardeçe en sy que nõ ousaua dizer [nẽgũa] cousa a nẽgũ cõ medo, pẽsando [que] se saberia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et bõa cousa he dar õme a joya em lugar donde a pode aver quando lle cõpre. [+]
1350 HT Miniaturas/ 200 Cõmo Breçayda dou a Diomedes hũa moy nobre manga do seu brial Para que fezese d ' ela pendom rrespondia a cousa que lle disesem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et outros moytos nũca quiserõ comer, et leyxarõ se morrer et el RRey Priamus mãdou fazer vn moy rrico moymẽto de plata et de ouro et de pedras preçiosas et se uos eu quiser contar as noblezas d ' aquel moymẽto, moy longa cousa seria de contar mays tanto uos poso dizer que nũca ẽno mũdo foy rrey nẽ cõde nẽ almyrante que mays rrica sepultura ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et quando Paris chegou a ella, acho a moy triste et moy coytada; et começou de a confortar o mellor que el podo, mays ella nõ se curaua de cousa que lle disese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et tu ja ben vees que a [myña] vida nõ pode seer moyta mays hũa cousa te rrogo et te pido por la myña bendiçõ: que confortes a mjña alma et a de teu padre, et susteñas a [mjña] vida, et alyuyes o meu pesar, et confortes a mjña vida et o meu coraçon et rrogo te que outorgues o meu rrogo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 277 Et nõ a cousa que me deteña nẽ a cousa a que cate ajnda que depoys me veña (ende) [+]
1350 HT Miniaturas/ 277 Et faz [cõmo] venges teus yrmãos moyto amados; ca eu nõ duldo, que logo que el ouver meu mãdado, que [el vijnra]; et nõ se [detẽera] pouco nẽ moyto; demays quando souber que el rrey lle quer dar sua filla Poliçena por moller, ca nõ a ẽno mũdo cousa que mays ame mays tu, meu fillo, cata que nõ te escape viuo et esto he o que te rrogo et te pido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 278 Et dizer vos ey cõmo: da hũa parte vos vejo morrer cõ pesar de vosos fillos, et nõ sey cousa que nõ fezese por vosa morte partyr. [+]
1350 HT Miniaturas/ 278 Et vos bem sabede que a donzela nõ a ẽno [mũdo] cousa que tãto ame cõmo a vos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 278 Et sen dulta, don Achilles, bõa cousa he que lles cobredes quanto dãno et quanta perda lles avedes feyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 280 Et nõ catãdo a nẽgũa cousa nẽ a ventura que lle acaesçer podese, entrou ẽno mar a que diziã Les sen barcha [per] hũa noyte moy escura et quiso a veer por lle falar, et morreu y et nũca lle mays falou ca o amor he de tal natura que faz ao õme perder o siso. [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Et suas cõpañas o chorauã moyto, ca bem entẽdiã que ouverã en el bõo señor, mais Nastor esmoriçia moyto a meudo, et nõ entẽdia cousa que [lle] disesen. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et sabede que outra pedra nẽ pintura nẽgũa nõ foy y posta ca nõ ha ẽno mũdo pintor que bem pintase laço nẽ flor nẽ vide nẽ ave nẽ besta nẽ outra cousa cõmo este marmore era pyntado Eno mũdo nõ foy debuxadura nẽ obra que en pỹtar podese seer laurada que aly nõ fose quantas vezes a mollauã ẽno dia, tantas vezes esclareçia que era grande maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et diziã que cousa fora o que ousara estar em -çima quando a faziã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et pesou lle moyto por que el por ella morreu mays pero nõ foy y de mao syso ca nõ quiso y fazer cousa que se lle tornase em mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Et ajũtarõ se todos em hũ lugar por rrazõ de tomar cõsello cõmo fariã em sua fazenda, et cõmo se acõtesçeria, ou qual era cousa mays proueytosa para elles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Et veede vosa fazenda, et ordenade cousa de que se nos sigua onrra et prol. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Et sodes aqui tãtos et de tã bõo siso que nũca faredes cousa de que se a vos siga perda nẽ desonrra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Et todo aquel que o souber, diga o et nõ se cale por nẽgũa cousa et el seja moy bem ascoytado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Et eu bem sey que nõ viuemos aqui em viço ca poucos son aqui a que nõ desplaza et que nõ sejam ja enfadados d ' este feyto ' Depoys que Agameno esto ouvo dito, todos os mays onrrados se calarõ ca nẽgũ d ' elles nõ queria dizer cousa que lle depoys fose posfaçada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Et Ajas Talamõ ouvo d ' elo moy grã plazer, et diso asi: ' Agora vay bem, señores mays hũa cousa loaria que me semella bõo consello, se a vos aprouger, que logo sen mays tardar enviasedes mandadeyros a vn rrey de España a que dizem Licomedes ca el cria aquel donzel. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et por esto ben sey que nẽgũ nũca me bendizera ca nũca foy cousa por que tanto mal ao mũdo viese cõmo por mj̃. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et vos, donas et donzelas, que sodes por mj̃ mezquinas et desanparadas -ca por mj̃ perdestes alegria et ben -, todas quantas sodes en esta çidade, se quer vos me vij̃de matar, ca em negro dia me vistes os dioses outrosy fazẽ sem rrazõ, ca nõ deujã cõsentir nẽ sofrer que sobre terra viuese a cousa por que tanto mal veẽo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et eu sõo aquela que por vos a perdido preço et valor, et que nũca vos fige torto nẽ quige outra cousa senõ a vos, meu señor et amygo moy amado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et eu sõo aquela que nõ ey desejo de outra cousa, nẽ nũca ja -mays averey plazer nẽ ben nẽ cõforto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et eu sõo aquela que nũca pensey vilanya contra vos, nẽ codiçio outra cousa senõ que a mjña alma vaa cõ a vosa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Et nõ era sem rrazõ, ca sem dulta grã cousa foy de se traballar nẽgũ õme [de] tã grãde feyto cõmo este se traballou. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Desy ajnda poserõ que avia y çinquoeenta et seys rrios cabdaes pero bem diserõ que outras agoas moytas et moytos rrios grandes avia y, mays que nõ erã cabdaes depoys d ' esto diserõ que avia seseẽta yslas que eram nomeadas et nõ mays, nẽ d ' onde nẽgũa cousa nõ nasçe. [+]
1350 HT Miniaturas/ 292 Et y a entre septẽtrion et o mar que he cõtra aquela parte donde esta a estrela do mar el ex son moytas terras que nõ son pobladas nẽn o forõ nũca nẽ serã ca tã grande et tã mortal he aly o frio, que nõ ha ẽno mũdo cousa que aly podese viuer nẽ pode y naçer nẽ cresçer erba nẽ arbor nẽ outra cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Et sabede que me pesa por que Ector nõ achey viuo et senpre ende averey pesar, ca por quanta bondade del oy, mays lo amaua que outra cousa et mays esta perda ja nũca pode seer coblada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 339 Et nõ sabiã terra donde [podesen] viuer seguros, nẽ erã çertos donde poderiã estariã et viueriã en paz, nẽ fiauã en cousa que ẽno mũdo fose. [+]
1350 HT Miniaturas/ 340 Et tã forte era et tã alto aquel lugar que nõ aviam por que y fazer muro se nõ quiserẽ, nem aviã por que temer batalla nẽ outra cousa nẽgũa o lugar era asy feyto cõmo vos direy. [+]
1350 HT Miniaturas/ 340 Por ende mellor cousa ẽno mũdo nõ pode seer para se bem [avij̃r] o õme estrayo cõ aqueles cõ [que] a de fazer que lles dar ou prestar do seu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et el foy enganado, mays nõ sey se por meeziña, se por outra cousa, ca lle foy dito que el fora morto per trayçon que lle os gregos fezerã asi cõmo vos agora contarey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Diserõlle que Vlixas queria mal a Palomades porque era tã bõo et tan sesudo que nõ faziã ẽna oste nẽgũa cousa senõ per seu cõsello et per seu outorgamẽto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et quando o soubo Vlixas fezo grandes jnfintas que el nõ sabia desto nẽgũa cousa de quanto aly em aquelas cartas jazia, et fezo grande senbrãte que nũca soubera desto parte nẽ mãdado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et maravillauase ende moyto, et dizia moytas rrazões desto, que tal cousa nõ era bõa nem entendia per nẽgũa maneyra que esta cousa fezese tã noble õme. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et depoys fezerõno contar, dineyro por dineyro, et pesaronno sete vezes en derredor, et acharõ que a carta nõ mẽtya ende nẽgũa cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et Palomades dizia que meteria as mãos a hũ delles dos mellores, cõ tal rrazõ que el nũca fora culpado em tal cousa, nẽ tal disera, nẽ tal pensara, nẽ tal coydara, nẽ o aver que acharõ so o leyto que nũca llo nẽgũ dera nẽ llo pprometera, nẽ soubera delo parte, nen fora metido aly per seu cõsello onde o acharõ et o sacarõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 344 Et nõ faz cousa senõ o que a ela plaz et demays seede çerta que oyo dizer cousas de vos cõ que lle pesou. [+]
1350 HT Miniaturas/ 344 Et nõ fezestes cousa que lle nõ fose dita. [+]
1350 HT Miniaturas/ 345 Et diso lle aquela meesma rrazõ: que Agameno lle queria grã mal, et que a ameaçaua, et que ẽno mũdo, nõ avia cousa [per] que lle [goareçer] podese ca el moy (ben) sabia, et todos los gregos lle enviarã dizer por suas cartas, a vida que ella fezera mẽtre el jouvera sobre Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 345 Et por ende nõ avia cousa a que peor quisese nẽ que mays covijçase de trager a morte [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et cousa prouada era que Diomedes fora ẽno consello quando Vlixas o fezo afogar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et logo sen mays tardar saeu de Etenes cõ todas suas cõpañas et chegou a a çidade de Trofiõ, onde estaua el RRey Froteses, que era señor d ' aquela çidade et de todo o rreyno et desamaua a [Egistos] mays que outra cousa ca este RRey Froteses casara cõ el hũa filla de hũ duque que desamaua outrosy a Egistus et ela era donzela moy ensynada et moy fremosa (Et el leyxara a por Climestra). [+]
1350 HT Miniaturas/ 348 Et hũus diziã que cõmo quer que fezera rrazõ [em] vengar a seu padre, que fezera mal em matar sua madre ca nõ ha ẽno mũdo rrazon por que nẽgũ õme -a torto nẽ a dereyto -, deua matar sua madre et por que el tal cousa fezera, nõ era guisado nẽ rrazõ de rreynar, mays deuja seer deserdado do rreyno por que fezera tal crueldade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et que mãdariã sobr este feyto cõmo se saluase d ' elo et se o cõ rrazõ et dereyto fezera, que nõ perdera por ende o rreyno nẽ myngoaria en sua fazẽda, cõmo quer que as gentes andauã dizendo o que lles ende semellase ca nõ seria ben tal cousa cõmo esta leyxar asi passar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et sabede que moy maa foy de vençer et moy mays graue cousa de leuar mays enpero ouvo a el a seu plazer ante que fose sabido nẽ entendido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et ella lle dou moy bem a entender o que sabia ca sabede que el ante quisera seer morto que viuo mays de hũa cousa lle era bem: que ella era a mays fremosa dona que el ẽno mũdo vira de -mays era tã pagadoyra et de tam bõo donayro et de tã bõo talente Et tanto se fazia amar que aquel que a amaua estaua çerqua de morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 354 Et o seu cantar tã saboroso he que despoys que as õme oyr, nõ pode auer sabor de outra cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 354 Et en toda guisa lle conven que vaa aly en barco ou nadando por que nõ ha outra cousa de que ajam talẽt senõ de as oyr mays quantos ala vam, todos perden os corpos ca ellas aprendẽ se aos navios -ca tal he seu costume - , et fazen os anagar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 355 Et aly a o mar o onblygo et nõ ha ẽno mũdo cousa que a aquel mar chege que ende posa escapar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 356 Et grã tenpo avia que y eram ajuntados mays ella era moy bõa dona moy onrrada et de gram prez en que nũca ouvo maldade nem vilanya nẽ cousa que fose posfaçada d ' ela a nẽgũ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 356 Et aviã grã voõtade de a leuar para sua terra mays ella por [negũa] maneyra nũca quiso consyntir a cousa que lle disesem nẽ que lle prometesem mays sempre touo fe et lealdade et verdade a seu marido despoys que cõ el foy juntada, et des que se parteu de Arcadia et foy sobre Troya -a cõmo quer que forõ moytos ãnos pasados, et moytos coydauã que el era morto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 356 Por que Deus quiso dar a esta duas cousas ajuntadas que nõ dou a outras moytas ca lle dou fremosura et beldade todo de consõo . Et nũca ja mays quiso oyr nẽ consentyr cousa que de maldade fose mays atendia seu marido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 356 Et nũca en al pensaua nẽ coydaua, nẽ desejaua outra cousa senõ seu marido pero todo esto nõ foy contado a Vlixas ajnda que se fose ala que os acharia en sua casa mays pero por nẽgũa maneyra nõ poderiã vençer a Pẽnalope por cousa que lle disesem nẽ lle prometesen. [+]
1350 HT Miniaturas/ 356 Ca ella nõ preçaua pouco nẽ moyto cousa que lle d ' eles fose dita nẽ rrazoada nẽ prometida ca a todos preçaua moy pouco. [+]
1350 HT Miniaturas/ 357 Et quando el RRey Alçelon oyo estas [novas] et o rrogo que lle Vlixas fazia, [rrespondeu] lle asy: ' Dom Vlixas, a mj̃ pesa moyto d ' este pleyto et d ' esta cousa por que me nõ semella bõa nẽ bem feyta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 357 Et defendeo lle que nada nõ disese nẽ [dese a] entender nẽgũa cousa de aquelo que fazer queria et Telomacus contou a Vlixas, seu padre, todo ho feyto cõmo era. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 Et des oy mays nõ me deuedes tãto a desamar que queyrades sua morte demays quero eu que el RRey Poleus lle perdõe, acõmo quer que el fose culpado, et que lle entregue seu [rreyno] et sua terra et sabede, meu fillo, que nũca foy cousa que tanto amase cõmo a vos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 364 Et nõ pensaua de noyte nẽ de dia outra cousa senõ cõmo poderia del [aver] vẽgãça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 364 Et de bõa -mẽt fazia toda cousa que lle prazer fezese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 364 Et coyda Andromaca fazer aqui señor et erdeyro o fillo de Ector, que foy traydor et lobo rrenegado et voso yamygo mortal, o qual matou moytos et bõos rreys, et (por quẽ) o voso lynagẽ foy destroydo et myngoado ' Menalao, quando esto entẽdeu, nõ quiso outra cousa fazer [senõ] cõplir todo o que lle a filla rrogara et querelara en esta rrazõ [+]
1350 HT Miniaturas/ 365 Et sabede que Menalao fora logo aly morto -que cousa nẽgũa nõ lle valera -, se se nõ acollera aos palaços. [+]
1350 HT Miniaturas/ 365 Et a cousa foy çerta et prouada que o matara mays Orestes nõ daua por ende nada nẽ lle pesaua por que cõprira toda sua voõtade et [talẽt] [+]
1350 HT Miniaturas/ 368 Et mãdo o gardar a aqueles que mays amaua et em que mays fiaua en guisa que por nẽgũa maneyra nõ podese sayr d ' aly nẽ chegar a el ca nẽgũa cousa do mũdo nõ temya tãto cõmo a el pero sabede que tã ben lle queria que nõ poderia mays mays el queria se gardar do soño se o podese fazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 Et tãto pregũtou por esta cousa fasta que ouvo saber a verdade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 (Ca de moy longas terras vyn aqui por lo veer ' Todo esto lles diso Teologomus por moytas vezes, mays nũca lle prestou [nẽgua] cousa.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 (Mays elles nõ ll ' o [querian] ascoytar nẽ cousa que disese.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et pensou que esto todo era por cõsello de Telamacus, seu fillo, ca el sabia que nõ avia ẽno mũdo cousa que lle peor quisese ca el por que o prendera sem meresçemento nẽgũ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 (Ca el nõ temia tãto [nẽgũa] cousa cõmo que) Telamacus ficase omezioso de sua morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et see çerto que grande sandeçe cometiste en me asy vij̃r matar, ca nõ poderia outra cousa seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 373 Outros moytos prinçipes da hũa parte et da outra morrerõ y que nõ son aqui contados nẽ quẽ os matou, ca seeria hũa longa cousa de cõtar mays por que estes erã moy nomea(dos) [+]
1350 SP 26/ 129 (LEY OYTAUIA quen pode fazer desonrra. Desonrra ou torto pode fazer a outro todo home ou moller de des anos e medio aRiba porque ouueron por ben os sabeos antiquos que deste tenpo adeante (deue) auer cada huu entendemento para entender se faz desonrra a outro (ou non). (saluo ende) se aquel que o fesese fosse louco ou desmemoriado ..............seria tiudo de facer emenda de nehua cousa que disese ou fecese porque non entende o que faz mentra esta... ..............loucura. pero os parentes mais.... ......que ouuesen estes ataes ou os que ouuesen en garda (deuianos) gardar de maneira que non posan facer torto nen desonrra a outro. asi como en moytas lees deste liuro disemos que o deuen facer e se non o fecesen ben se poderia (facer emenda deles do torto tuerto que aquestos atales fizieren.) LEY IX. --(Contra quien puede ser fecha deshonrra, e quien puede demandar emienda della, e ante quien.) Tuerto, o deshonrra puede ser fecha a todo ome, o muger, de cualquier edad que sea, maguer fuesse loco, o desmemoriado. ) [+]
1370 CT 1/ 215 Estonçe lle disso Ércoles que dezía ben et que lle nõ podía dizer nẽ fazer cousa que lle mays gradesçesse. [+]
1370 CT 1/ 215 Desý foysse dereyto a el rrey Nástor et cõtoulle toda sua desonrra, que nõ ficou ende nj̃hũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 217 Et a hũa he que tomemos vengança et dereyto dos troyaos, porque deytarõ d ' aquí os gregos, que son os mellores homes d ' ontre nós, et que somos todos de hũ linagẽ, ca o sseu mal et a ssua desonrra, nossa foy, et nõ ual nehũa cousa o que sse nõ sente. [+]
1370 CT 1/ 217 A segũda cousa he que rroubemos toda a terra et façamos en tal gisa que fique despoblada. [+]
1370 CT 1/ 217 A terçeyra cousa he que, sse vençermos, que lles rroubemos todo o auer que an; et, se o assý fezermos, senpre ja mays seremos rricos mẽtre uiuamos, et toda nossa gẽeraçõ, et senpre Greçia mays ualrrá. [+]
1370 CT 1/ 218 Et assý nõ saberã nj̃hũa cousa de nossa fazẽda. [+]
1370 CT 1/ 221 Et sabede que, en quanto lle a ujda durar, nõ lles querrá por njhũa cousa leixar seu yrmão, que o amaua may[s] que a ssy meesmo. [+]
1370 CT 1/ 226 Et depoys que todo esto ouueron feyto, destroýrõ tódaslas fortelezas et os tẽplos et os muros da vila, et astragarõ tódaslas outras cousas, en tal maneyra et en tal gisa que njhũa cousa nõ ficou que y derrubaba nõ fosse. [+]
1370 CT 1/ 227 Toda a rrazõ uos ey dita, segundo en escripto achey per sabedores, per qual rrazõ Troya foy destroýda a primeyra uegada, por quanta pouca cousa sse moueu tal rrazõ primeyro. [+]
1370 CT 1/ 227 Señores, agora sse começa outra cousa que, en pouco tenpo, será vengada, cõmo uos eu cõtarey; ca o prouerbio, que nũca sol mẽtir de njhũa cousa, diz que "tal coyda seu mal a uj̃gar que acreçẽta en sua desonrra". [+]
1370 CT 1/ 228 Quando el rrey Príamos ouuo estas nouas et as ouuo entẽdudas,nõ me pregũtedes se ouuo ende grã pesar, ca njhũa cousa nõ podería auer mayor coyta que el ouuo. [+]
1370 CT 1/ 228 Et deseiaua de morrer, mays nõ podía; ca, sse podesse, nõ ha cousa que mays amasse. [+]
1370 CT 1/ 229 -¡Leomedón, padre señor, en grã coyta et en grã pesar me meteu pera senpre meu coraçõ quen me uos matou, et nũca cousa foy tã graue, nẽ de que tã grã dãno nũca me podería vĩjr! [+]
1370 CT 1/ 230 Et esto feyto, el rrey Príamos chamou toda sua gente et ouuo cõ elles seu cõsello que quería rrenovar Troya et que a faría tã forte que nõ temería a nehũa cousa, nẽ orgullo de ueziño, nẽ de ẽemjgo que ouuesse, nẽ dos gregos. [+]
1370 CT 1/ 232 Poys que a morada de Ylyón foy acabada per tal maneyra cõmo ey cõtado, quen a uisse ben podería dizer que ẽno mũdo outra tal nõ auj́a, ca estaua en tã forte lugar que pareçía que toda era en seu lugar et poder, et que faría quanto quisesse, et que nõ auería pauor de nj̃hũa cousa que fosse, sse do çeo nõ ueesse. [+]
1370 CT 1/ 233 Agora uos quero cõtar hũa cousa que he moy grã uerdade, segundo eu acho en scripto. [+]
1370 CT 1/ 234 Agora diz o cõto que, depoys que el rrey Príamos acabou ben suas obras, et veu Troya ben pobrada, et tal que nõ temj́a nehũa cousa, ante deuj́a el por ela seer timudo, penssou que era tẽpo et sazõ de prender vengãça da desonrra que auj́a rreçebuda dos gregos, de seu padre, que lle matarõ, et de sua caualaría de Troya, et porque lle tĩjnã presa sua yrmãa Anssýona, que se lle nõ podía oluidar. [+]
1370 CT 1/ 235 Antenor morou y tres días cõ el, que nũca disso nehũa cousa por que vijña. [+]
1370 CT 1/ 236 Don Antenor, seede çerto que por mj̃ nõ podedes acabar nehũa cousa do que demãdades. [+]
1370 CT 1/ 236 Et, se uos prouuer, nõ uos leixarey cousa que uos todo nõ diga. [+]
1370 CT 1/ 237 Antenor, uosso rrey nõ ha cousa nj̃hũa que adubar cõmjgo, nẽ eu cõ el, nẽ sey quen he, nẽ sabe quen eu sõo, nẽ o uj nũca, nẽ o coñosco, nẽ el nõ conosçe a mj̃, et nẽ sey sse he rrey, nẽ se cõde, nẽ se duque. [+]
1370 CT 1/ 238 Et se nos por ende algũ rreta, nũca uistes cousa por que mays pouco demos. [+]
1370 CT 1/ 238 Et nũca ja de conssún poderiamos auer paz, nẽ ja mays nũca uos entregaremos nehũa cousa do que uos tomamos, nẽ desto que demãdades. [+]
1370 CT 1/ 239 Et foysse a el o conde Antenor et díssolle et demostroulle moy ben todo seu mãdado, que sse lle nõ oluidou cousa, assý cõmo lle mãdara el rrey Príamos. [+]
1370 CT 1/ 240 Sabede que uos nõ preçã, nẽ uos amã, nẽ dan por uós nj̃hũa cousa, nẽ por quantos en esta terra ha que sse chamã uossos. [+]
1370 CT 1/ 241 Elles nõ nos preçã nj̃hũa cousa, et preçã pouco nosso poder, et en tã pouco nos tẽen que nos nõ derõ Anssýona. [+]
1370 CT 1/ 243 Et nõ deue home começar cousa a que nõ deua dar çima, que mays lle ualrría nũca a começar. [+]
1370 CT 1/ 246 Eu sey moyto de adiujñar, atãto que nõ sey home ẽno mũdo que atãto sábea, et ey moytas cousas ditas que seýrõ todas uerdade, et nũca cousa dixe que uerdade nõ fosse et todo assý nõ o uisse, nẽ ja mays nũca adiuiñey cousa en que falesçesse. [+]
1370 CT 1/ 247 Fol he o home et sen rrazõ a que fazen creẽt que nehũ pode saber o que ha de uĩjr Et aqueste que esto diz, couardía llo faz dizer, ca ja mays nõ dería tal cousa, se couardía nõ fosse. [+]
1370 CT 1/ 247 Et tãto aio eu aprendudo dos prouerbios et dos agoyros que fazẽ ao home seer couardo, et fázẽlle tomar medo da cousa en que nõ ha pauor. [+]
1370 CT 1/ 248 Et por cousa que Lenus lle disso nẽ podo adeujñar, nũca sse quiserõ ende partir. [+]
1370 CT 1/ 249 Rrey, para mentes ẽno que te quero dizer, ca eu nõ te quero encobryr nehũa cousa do que eu sábea, aýnda que te pese ou a quenquer, ca faría grã maldade et nõ seería leaal. [+]
1370 CT 1/ 249 Et foy home que auj́a grã gente, et passaua de estrología et de negromãçia tódoslos do mũdo et tódoslos coñosçía, et nũca disso cousa que depoys assý nõ auẽesse. [+]
1370 CT 1/ 249 Mays ualrrá estar assý et gardar en paz teu rreyno que começar cousa de que uerrá mal a tj et a teu señorío. [+]
1370 CT 1/ 250 Et Deífebus et Eneas et Polidemas yrã cõuosco et hu estes forẽ nõ teño que sse y cousa faça sen rrecado. [+]
1370 CT 1/ 252 Et as gentes todas fazíã y moy grãdes sacrifiçios, et que[n] resposta quería de algũa cousa que demãdasse, logo a alý achaua por Uenus. [+]
1370 CT 1/ 253 Et a ela nõ lle pesou de nehũa cousa que lle el dissesse. [+]
1370 CT 1/ 254 Et ben uos digo, segundo o pleito está, que solament en penssarlo he estraya cousa, ca en tal gisa está gardada que nõ ha ẽno mũdo cousa per u a podamos auer. [+]
1370 CT 1/ 254 Poys des oymays cõuẽnos de engeñar tal cousa per que os gregos rreçebã de nós dãno et onta, poys somos en esta sua terra. [+]
1370 CT 1/ 254 Et eu penssey sobre [esto] hũa cousa que teño por moyto agisada, et dyreyuos qual. [+]
1370 CT 1/ 254 Agora diga cada hũ de uós o que entẽder, ca nõ auemos uagar, ante nos deuemos coytar que poñamos algũa fin a esto que auemos começado et o façamos agiña, ou nos partamos ende, ou começemos outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 255 Et forõ moy passo todos juntados et tã calados que nõ falauã nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 258 Et eu nõ quero cousa sen uós, et toda mj̃a força seerá en uos seruir, et ja mays desto uos nõ ey de falesçer. [+]
1370 CT 1/ 258 Et al uos prometo, que eu nũca ja mays farey nehũa cousa que uos caya en pesar, nẽ que uos enoje, mays farey todo quanto quiserdes et por ben touerdes. [+]
1370 CT 1/ 262 Et cõmoquer que era sua nora, sabede que Écuba moyto a amaua, et tãto a onrraua cõmo se fosse sua filla, o que agora fazẽ poucas sogras, ante lles buscan quanto mal poden a aquelas que suas noras son, et prométẽlles moyto ben deãt et detrás cortã delas, et andan senpre buscando se acharã algũ mal que digã delas, et tal cousa lles asacã que nũca foy dita nẽ penssada, et nũca en al he seu penssar, senõ en uoluer mal entre elas et seus maridos. [+]
1370 CT 1/ 262 Et por cousa nẽ por castigo que lle fezessen nẽ lle dissessen nõ sse quería calar, que nõ dissesse aquelo que dezía. [+]
1370 CT 1/ 266 Beeyto de Santa Marta, que tornou esta estoria en françés et que nõ quiso leixar nehũa cousa de escriuir do que fezeron os que çercarõ Troya, et esso mijsmo de aqueles que ha defendíã, segũdo cõmo o el aprendeu por Dayres, quer[n]os agora mostrar dos que sse y açertarõ, de cada hũ sua semellança; ca Dayres, de que o el aprendeu, andoos cõtando hũus et hũus, quando poýñan suas trégoas de hũ mes ou de mays; ca el ben sabía dos troyãos quaes erã, cõmo aquel que era natural de Troya et ueuj́a entre elles. [+]
1370 CT 1/ 267 Et semellaua mays que outra cousa a seus yrmãos anbos. [+]
1370 CT 1/ 267 Et segundo nos cõta Dayres, que nõ leixaua de escriuir nẽhũa cousa de toda a uerdade, diz assý que ela tijña hũ synal entre anbas as sobrẽçellas, que auj́a moy fremosas et moy delgadas. [+]
1370 CT 1/ 268 Et ouuo tã grã prez de armas que aduro podería home achar nehũ tã bon caualleyro, que este era moy orgulloso et moy cobijçoso de vençer toda cousa que cobijçasse. [+]
1370 CT 1/ 270 Et era home moy sañudo et, quando sse assañaua, nõ lles gardaua cousa que mal lles estouesse. [+]
1370 CT 1/ 273 Sabede que el rrey Príamos foy moy grãde et foy moy longo, et era moyto aposto ẽno rrostro et en todas suas feyturas, et era moy loução a marauilla, et auj́a sua paráuoa moy baixa et a uoz fraqua, et auj́a senpre sabor de comer moy çedo, et era moy bon caualeyro et moy entẽdudo et nõ sse desm[a]yaua por nehũa cousa que visse. [+]
1370 CT 1/ 273 Et era de bõa palaura, et toda cousa que dissesse ou que prometesse nũca ja mays ende falescería. [+]
1370 CT 1/ 273 Et foy mays grãado en dar que tódoslos homes que ẽno mũdo forõ, ca sse o mũdo todo fosse seu, nõ lle ficaría ende nehũa cousa que o todo nõ desse aos bõos. [+]
1370 CT 1/ 274 Lenus et Deýfebus, jrmãos de Éytor, semellauã a sseu padre, rrey Príamos, atãto que sse nõ estremauã del en nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 275 Sabede que dos de Troya nõ auj́a y mellor caualleyro nẽ mays vrgulloso, senõ Éytor, seu yrmão, que foy segurament señor de armas sobre tódoslos do mũdo, segundo Dayres afirma, que ueu todo et que nũca mẽteu de nehũa cousa que dissesse; ca el diz que Éytor foy frol de tódoslos caualeyros et seu yrmão Troylos que lle teuo moy ben lealdade et hyrmãdade, en seer moy bon caualeyro et moy paação et moy cortés en proheza, et outrossý en seer moy grãado sobre todos. [+]
1370 CT 1/ 275 Et era moy entẽdudo et moy arrizado, et deseiaua onrra et señorío et a auer caualeyros et terras mays que outra cousa, et aqueste era todo seu coydado. [+]
1370 CT 1/ 276 Et segundo nos Dayres disso, que nõ quiso encobrir nehũa cousa, diz que nõ ualýa tãto nehũ ẽno corpo cõmo el, nẽ en que menos crueza ouuesse, ante era moy saboroso, pero que hũ pouco era sañudo. [+]
1370 CT 1/ 277 Et era moy bon caualeyro en armas, que nõ temj́a nehũa cousa, nẽ cataua cousa que começasse. [+]
1370 CT 1/ 277 Desý era moy fremosa, mays era sañuda moyto, et auj́a tal coraçõ que en todo semellaua home et que nõ auj́a nehũa cousa de adubar cõ moller. [+]
1370 CT 1/ 277 Sabede que en feytura que en ela ouuesse nõ podería home achar cousa en que lle podesse tachar. [+]
1370 CT 1/ 281 Et somos aquí todos juntados por tomar ende uẽgança. por que nũca esto mays possa seer rretrahudo, nẽ rreferido, aos que depoys de nós vẽerẽ; que, quanto aos que ante que nós forõ, ben sabemos, grado a Deus, que nũca lles fezerõ nehũa cousa que sse lles tornasse en desonrra, nẽ aos que deles vẽerõ. [+]
1370 CT 1/ 281 Ben uos loaría hũa cousa et uos cõsellaría que, ante que nos d ' aquí partamos, enviemos, sen cõtenda, pedir cõssello a Apolo, que nos diga a que fin podemos vĩjr de aquesta guerra, de tã grã feyto que queremos começar. [+]
1370 CT 1/ 281 Et eu sey ben que os deuses nos dyrã verdade sen falimento, ca el he de moy bon cõssello et moy dereyteyro, et, sse del ouuerdes boa rresposta, nõ dultedes nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 284 Et por njhũa cousa nõnos leixes partir de Troya, desque a cercarẽ, ata que nõ seia tomada et ata que toda sua gẽt nõ seia destroýda per grã crueza, ca todo assý cõuẽ de vĩjr, que nõ pode al seer, que praze assý aos deuses. [+]
1370 CT 1/ 285 Et eu enviey porlo deus, que o amaua moyto, et poys oyue dadas mj̃as oferẽdas et feytos meus sacrifiçios, estando ante o altar fazẽdo mj̃a oraçõ, díssome hũa uoz que me partisse de alý et vẽesse falar cõuosco et uos rrogasse comunalment que ja por nehũa cousa nõ uos partissedes ata que tomassedes Troya, et que matedes et destruyades tódaslas gentes d ' ende. [+]
1370 CT 1/ 287 Mays depoys, a por çima, cõprárõno moy mal, ca lles nõ valj́o nehũa cousa, et foy o castelo tomado. [+]
1370 CT 1/ 288 Senores, quero que saybades que moyto deue home a esquiuar a soberua, ca per sobéruea vẽen moytos perder et nõ gãanã nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 288 Et esto nõ digo eu porque Troya se nos defenda longament, mays porque será ben de auermos senpre ben et mesura en nosso feyto, et de nõ fazermos nehũa cousa sen aquesto; ca, se fezesemos algũa cousa sen rrazõ et por soberuja, seería grã mal et pouco rrecado. [+]
1370 CT 1/ 288 Et por ende teño que el que he sen pecado et nõ ha por que temer nehũa cousa, ca, se nós deramos Anssíona, nõ fora rroubada nẽ tomada Elena, assý cõmo foy, nẽ Pares nõ vẽera fazer tãto mal aa nossa terra cõmo fezo. [+]
1370 CT 1/ 288 Et pode seer que uos dyrei tãto per que auerey de seer enfamado, pero todavía ao que eu ouuesse de dar cõssello, sabede que, en toda cousa que eu entẽdesse que dezía dereyto, por amjgo nẽ por emĩjgo, nõno leixaría de dizer. [+]
1370 CT 1/ 291 Et os hũus dezíã que auj́a dito bon cõssello et os outros dezíã que nõ dezía nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 291 Et toueron aquela cousa por grã marauilla, en cõmo aqueles ramos forã obrados sobre aque[l] toro tã delgado. [+]
1370 CT 1/ 292 Rrey Príamos, eu veño aquí dizer mj̃a messajen de parte dos gregos, mays pero nõ te soúdo, ca elles te desamã mays que outra cousa et ben an rrazõ por que. [+]
1370 CT 1/ 293 Don Olixas, nõ uos teño por sisudo se uós coydades que eu fezesse cousa por que rreçebesse desonrra et mal; ca, sse eu esto fezesse, desonrrarme ýa moy mal. [+]
1370 CT 1/ 295 Hũa cousa me semella que uos terría grã prol. [+]
1370 CT 1/ 295 Digo que, sse o fol diz sua folía et cousa que nõ deue dizer, que logo lla uededes. [+]
1370 CT 1/ 295 Et hũa cousa creede por uerdade, que uos coñosco moy ben et que ey moy grã sabor de uos poder achar en lugar hu uos eu podesse dar galardón do bõo acollemento que nos aquí fezestes, que uós auedes dita hũa tal palaura que uos seerá rretrahuda de moytos altos senores. [+]
1370 CT 1/ 296 Et elles cõtárõlles logo per quanto passarõ, que nõ ficou ende nehũa cousa, et en qual gisa todo o pleito passou. [+]
1370 CT 1/ 297 Et feríãsse todos moy sen doo, et nõ sse dultauã de nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 300 Et vijnã moy ben gorniçidos de toda cousa que mester auj́ã. [+]
1370 CT 1/ 300 Mays sabede que Deus nõ fezo ẽno mũdo pez nẽ outra cousa que tã negra fosse cõmo era este rrey Perses et seu sobriño, nẽ que sse cõparar podesse aa sua negrura. [+]
1370 CT 1/ 303 Mays ben uos digo que de hũa cousa nõ auj́ã asperança os troyãos nẽ sospeyta que fosssen cõbatudos ẽnos muros. [+]
1370 CT 1/ 306 Et sabede que nõ pareçía nehũa cousa do mar quanto mõtaua a quinze légoas moy grãdes. [+]
1370 CT 1/ 307 Mays os das naues, despoys que uirõ que por nehũa cousa nõ podíã outro cõssello tomar, seýrõ prender porto per força. [+]
1370 CT 1/ 308 Mays el leuãtousse logo moy agiña, cõmo aquel que era moyto ardido, et lançoulle a azcũa que tijña, et falsoulle o escudo et a loriga, que nehũa cousa nõ lle prestou, et fereo moy mal ẽna gargãta, cabo do queixar. [+]
1370 CT 1/ 308 Et seýosselle tãto sange que c[a]eu esmorido, et coydarõ todas suas cõpañas que era morto, et fezeron por el grã doo, et nõ dauã (por el) nehũa cousa porlos matarẽ, et cõ grã coyta que auj́ã ýansse moytos a perder et a morrer ẽno mar. [+]
1370 CT 1/ 308 Et tãtos ficarõ mortos alý hu sse ajuntarõ, da hũa parte et da outra, que por nehũa cousa que fosse nõ podíã seer osmados. [+]
1370 CT 1/ 308 Et segírõno essa uez mill caualeyros dos seus, de grã ualor, et que nõ ouuo y tal que nõ ouuesse bon caualo et que nõ fosse ben armado de todas armas, que lle nõ faleçía nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 308 Et el era moy bon caualeyro et nõ ha cousa que dultasse que nõ ousasse cometer. [+]
1370 CT 1/ 315 Mays elles todos, poys que deçerõ das naues, estenderõ suas tẽdas et tomarõ tã grãdes canpos que grã cousa seería de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 316 Et paresçíã tã ben que semellaua que a terra deytaua chama, ca era hũa cousa tã fremosa de veer, que a quenquer semellaua que sse podería moy ben defender aquela uila. [+]
1370 CT 1/ 317 Et por ende uos rrogo que nõ façades tal cousa que a mj̃ga et a mal se uos torne. [+]
1370 CT 1/ 317 Yrmão, des aquí nõ me digades mays, ca eu farey toda cousa que a uós caya en prazer. [+]
1370 CT 1/ 317 Mays por nehũa cousa que seia nõ uos ajuntedes a aqueles da oste ata que eu seia fora cõ tódoslos meus. [+]
1370 CT 1/ 322 Señor, eu seyrey da uila, que me nõ cõuẽ y al, et uós uerredes en uossa aaz cõ uossos caualeyros bõos, et os homes de pe estén todos perlas barreyras a cada parte, et por cousa que acaezca nõ sse partã de y sen mãdado. [+]
1370 CT 1/ 325 Et en aquel día lle deu Achilis quantos tragía cõsigo, que fossen cõ el, ca elles anbos se amauã tãto que toda cousa que a hũ prazía o outro sse pagaua ende mays que de outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 325 Et as azes forõ per todas vij̃t et seys azes, et forõ as mellores et mays temjdas et mays dultadas que ẽno mũdo poderõ seer, ca alý forõ tãtos os caualeyros armados et tãtaslas synas tẽdidas et tãtos os caualos de grã preço et tãtaslas armas preçadas que sería longa cousa de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 328 Et foysse a rrey Patróculos, que jazía morto, porlo desarmar, que ja por nehũa cousa que lle fezessen el nõ leixaría de tomar as armas, se podesse, ante y quería perder moyto do seu sange que llas nõ tomar, que moyto as deseiaua; et nõ era moy sen rrazõ, ca erã as mellores et as mays preçadas que ẽno mũdo auj́a. [+]
1370 CT 1/ 328 Mays enpero nehũ home nõ podera seer mays brauo nẽ mays duro pera o defender do que el foy, mays nõ lle ualeo nehũa cousa, ca, mal seu grado, lle fezeron estes que sobisse Troylos en seu caualo. [+]
1370 CT 1/ 328 Et ao juntar que fezeron, foy a uolta tã grãde que todo home que ende poder escapar uiuo ou são, teño que escapou ben, ca tãtos ficarõ y mortos de gregos et de troyaos, de aquela uegada, que longa cousa sería de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 328 Senores, se uos prouuer, façamos hũa cousa: nõ topemos aquí en esta batalla, ca estes que aquí están son quantos cõpren pera esto; ca a nossa gente he moyta et, se todos estouermos en hũ lugar, menos acabaremos por ende. [+]
1370 CT 1/ 328 Et deslo día que cõmjgo uiuestes, nũca uos prometí cousa que uosla nõ ateuesse. [+]
1370 CT 1/ 328 Et cõsséllouos por uossa prol que chamedes uossas cõpañas que uos ueñan acorrer, sen mays tardar, ca moy sen siso he quen nõ teme nehũa cousa, ca alý hu nõ coyda o pode passar moy mal. [+]
1370 CT 1/ 328 Amjgo, uós me dizedes cousa onde eu auerey senpre que uos gradesca. [+]
1370 CT 1/ 343 Et pósolle a lãça et o pendón fora da outra parte, per meo das costas del, et deu cõ el morto en terra ante tódoslos seus, porla qual cousa lles pesou a elles moyto. [+]
1370 CT 1/ 343 Et ýa rauyoso, assý cõmo se fosse hũ leõ brauo quando ha moy grã fame et que uay tomar sua caça pera comer, en tal maneyra que, cousa que seia, nõno pode ende tornar. [+]
1370 CT 1/ 344 Et era tã grãde de corpo que mayor nõ podía seer de estado, et semellaua hũa forte cousa a quenquer que o vij́a. [+]
1370 CT 1/ 344 Et lançáualles dardos de açeyro enpenolados, cõ que mataua moytos bõos caualeyros, que sse lle nõ podíã defender por cousa que fezessen. [+]
1370 CT 1/ 344 En pouca de ora fezo as mayores pressas dos gregos partir de alý a seu pesar, et fézolles leixar o canpo, ca elles nõ lle podíã enpeeçer por cousa que lle fezessen. [+]
1370 CT 1/ 344 Et seu yrmão outrossý, Deýfebus, que de nehũa cousa nõ temj́a gregos, o fazía tã ben que era hũa grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 357 Et Meriõ ergeusse logo et foy ferir Éytor, mays nõ lle prestou nehũa cousa, [ca Éytor lle deu hũa tã grã ferida] que lle lançou a cabeça ben a longe. [+]
1370 CT 1/ 357 Mays, sse a Éytor prouuesse, a mj̃ prazería de sse sofrer de aquesto, ca nõ he ben, nẽ cousa aposta. [+]
1370 CT 1/ 357 Et leixou correr o caualo alý [et], ante que o Éytor uisse, nẽ lle ouuesse tomado nehũa cousa, nẽ sse preçebesse do escudo, foylle dar o duque hũa ferida de hũa azcũa moy tallador que tragía, que lle falssou a loriga et lle poso a azcũa fora da outra parte mays de hũa grã braçada. [+]
1370 CT 1/ 357 Et aquel día forõ os gregos tã maltreytos que, sen falla, a guerra d ' ontre elles ouuera fin pera senpre, se a uẽtura o nõ estoruara, ca Troya senpre gerreou, et o que ha de seer nõ ha cousa que o possa partir. [+]
1370 CT 1/ 365 Mays ja en quanto uiua nũca seerey ledo ata que uosa morte uj̃ge, nẽ auerey alegría nẽ prazer, ca ben çerto sõo que ẽno mũdo nõ auj́a cousa que uós mays amassedes que a mj̃. [+]
1370 CT 1/ 366 Ca çertos seede que esto que eu digo por nehũa cousa nõ pode falyr. [+]
1370 CT 1/ 366 Mays, sse eu primeyrament fora criúda de todo esto, nõ passara nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 366 Mays, poys ja o pleito assý está, nõ podemos nós aquí cobrar nehũa cousa do que he perdudo, ante seremos todauj́a destroýdos et astragados pera senpre. [+]
1370 CT 1/ 367 Et, señores, hũa cousa uos dyrey, et nõ entẽdades que uosla digo gabándome: digo que, se sessudo he Agamenõ, téñome eu por mays sysudo, et ey mays cõdes et mays duques et mays caualeyros et mays gentes que el, et mellor cõssello sabería dar hu conprisse, et mellor sabería enderẽçar a batalla hu fosse mester, et sõo mays apreçebudo et mays engeñoso que el, et sey mellor coñosçer a fin que an as cousas que sse começã a fazer. [+]
1370 CT 1/ 367 Et mays uos digo: sey mellor fazer toda cousa que pertẽesçe a home que he pera moyto et pera seer mellor ẽno tenpo da pressa, quando conpre. [+]
1370 CT 1/ 367 Outrossý sey mellor partir grãde algo per grã gente, a cada hũ cõmo pertẽesçe, et sey mellor uelar de noyte et mellor traballar de día en toda cousa que cũpla de fazer. [+]
1370 CT 1/ 369 Et ẽno mũdo nõ cobijçauã cousa tãto cõmo tallarsse a cabeça hũ ao outro, et seu coydado et sua aguça era en topar anbos por mostrar suas forças et prouar seu poder et sua ualẽtía. [+]
1370 CT 1/ 369 Et pero dizeruos ey cõmo nõ foy chagado nẽ maltreyto nẽ agraueado en nehũa cousa, ca os troyãos, cõ pesar da morte de Dorastalos, fillo del rrey seu señor, fezeron hũa esporoada moy forte et moy danosa cõtra os gregos, en que lles fezeron grã dãno et grã morte. [+]
1370 CT 1/ 369 Et leuãtousse moy sañudo et moy brauo, et meteu mão aa espada, et leixousse yr a el, et ferío cõ toda sua força tã brauament per çima do elmo que escudo, nẽ loriga, nẽ arma que trouxesse nõ lle prestou nehũa cousa, que todo o fendeu ata os dentes. [+]
1370 CT 1/ 375 Et ben sey que, sse todos y traballar quisermos, nõ ha cousa que noslo possa estraeçer de morte ou de prigón. [+]
1370 CT 1/ 377 Amjgos, senores, deste feyto nõ me rrogedes nẽ me faledes y mays, que seede ben seguros que tã rrogado sõo ende que, sse, quantos meus amjgos et parẽtes aquí sodes juntados, fezessedes juramento que nũca Éytor per uós rreçebesse morte nẽ prigón nẽ outro dãno, ssabede que eu nõ me partería de fazer todo meu poder por auer del uẽgança do grã dano et do grã pesar que me ha feyto, ca este he o que me quebrãtou o coraçõ quando matou a Patróculus, que era a cousa do mũdo que eu mays amaua, nẽ porque eu sõo mays coytado et serey ja en tódoslos días que eu ujua. [+]
1370 CT 1/ 377 Por ende nõ dultedes que eu nõ faça y todo meu poder, ca sse nõ pode partir en nehũa gisa de nõ seer a mj̃a morte ou a ssua, ca tã grãde he o despeyto et a ssaña que del ey que todo meu coydado et mj̃a fazẽda he tornada sobre este feyto, et meu penssar nõ he al senõ en catar tenpo ou lugar hu podesse tomar uẽgança do grã mal que me ha feyto; ca el seia ben çerto que meu penssar et meu poder nũca seerá en outra cousa senõ en catar maneyra per que o traga a morte, se eu poder. [+]
1370 CT 1/ 378 Mays depoys que home ẽno mũdo naçeu, nũca veu leõ, nẽ husso, nẽ porquo mõtés, nẽ outro ueado que sse tã brauament defendesse cõmo el, nen ha ẽno mũdo cousa que dizer podesse a ssua caualaría, nẽ a ssua proheza que alý mostrou, ca atã cruament et tã sen piadade os fería et chagaua et mataua que ben lles deu aquel día a entẽder quanto ualýa et quen era. [+]
1370 CT 1/ 388 Et el rrey Toas seia moy ben gardado, que d ' aquí a hũ mes ben podemos saber o cõssello que nos sobre este feyto será proueytoso; ca tẽpo nos fica pera tomar por el algo, se nos prouuer, ou pera o enforquar, ou espedaçar, ou pera lle dar qual morte quisermos, ou pera fazer del o que se nos antollar, ca nós nõ sabemos o que a uẽtura ha de fazer, nẽ o que ha de acõteçer ẽna batalla, ca lygeyra cousa he de hũ caualeyro seer preso. [+]
1370 CT 1/ 390 Et ben veemos que este pleito pojou ja tãto entre nós et os gregos que nõ podería mj̃gar nehũa cousa ata que nós cõ elles seiamos mortos et uẽçudos ẽna batalla. [+]
1370 CT 1/ 390 Et sabede çerto que nós nõ leixaremos nehũa cousa de quanto nós podermos fazer en este pleito. [+]
1370 CT 1/ 390 Et pagousse moyto delas, et eu ben sey que, sse por seu querer fosse, que mays quisera rreçeber; mays nõ era seu talẽt dela, nẽ entre elles nõ ouuera cousa achada, nẽ semellãt mostrada, en que ouuesse uilanj́a, nẽ pleito en que nehũ home podesse trautar, nẽ en feyto, nẽ en dito. [+]
1370 CT 1/ 390 Et nõ era grã marauilla, que moyto he graue cousa de coñosçer, nẽ de penssar, do coraçõ allẽo o que coyda. [+]
1370 CT 1/ 393 O primeyro rrey que da oste seýo foy Achiles, et tragía cõsygo dez mill caualeyros, tã ben armados et tã ben apostados que lles nõ faleçía nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 393 Et auj́ã ontre ssy tã grãde amor que nũca foy quen mayor uisse, ca nũca en nehũ tẽpo do mũdo nehũ deles disso hũ ao outro palaura cõ que lle pesar fezesse, nẽ lle soubo negar nehũa cousa do que ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 398 Djz o cõto que este Sagitario era delo enbíjgo a fondo todo (todo) feytura de caualo, et era tã ligeyro et tã corredor que nõ ha cousa que lle fogisse, nẽ outra que o acalçasse. [+]
1370 CT 1/ 399 Et nõ o poderõ mays sofrer, et acollérõsse aa[s] tẽdas, et alý sse defendíã; mays a defenssa nõ lles ualýa nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 405 Mays ora sse chega o tenpo en que as fortes profeçías de Casandra et as auẽturas esquiuas et perigoosas serã cõplidas, ca esta profeçía cada día creçe et nõ mj̃ga en nehũa cousa, et he tã crua et tã mortal que ẽno mũdo nũca tal foy, nẽ ha de seer. [+]
1370 CT 1/ 406 Demays, cada día lles creçía moy grãde ajuda et moy grãde acorro, et nõ erã mj̃gados de nehũa cousa, ante estauã auõdados moyto de todo o que auj́ã mester. [+]
1370 CT 1/ 409 Mays os caualeyros nũca lles falauã nehũa cousa, ca Delón rrespondía por elles et lles dezía hu ýan ou a que. [+]
1370 CT 1/ 413 Et disso que sse fosse, se quisesse, et demays disso que nũca os dioses quisessen que ẽna sua çidade ficasse cousa que a Colcos pertẽesçesse. [+]
1370 CT 1/ 416 Et esto nõ era cousa encuberta, que todos o ssabíã. [+]
1370 CT 1/ 416 Et, en queixándosse, dezía: -¡Cõmo a uẽtura foy desmesurada et esquiua cõtra mj̃, en querer que eu seia desterrada da çidade en que naçí, et partirme de aqueles cõ que foy criada et da cousa do mũdo que eu mays amo, et yrme pera hu nõ coñosco rrey nẽ cõde nẽ duque nẽ outro home que me faça onrra nẽ ben! [+]
1370 CT 1/ 416 Ca, sen falla, nũca ẽno mũdo será cousa que uos tãto de coraçõ ame cõmo eu, et moyto deuo desamar a el rrey Príamos, ca moy grã pesar me fezo quen me assý enviou da uila. [+]
1370 CT 1/ 417 En aquela terra en que elas uiuẽ son as caẽturas tã grãdes et tã sen mesura que aqueles que aló uan a poucas nõ arden, et y nõ ha áruol nẽ outra cousa hu possan achar soõbra. [+]
1370 CT 1/ 417 Et a besta, quando chega alý, cõ caẽtura grãde que ha, quando vee aquela soõbra, nõ ha ẽno mũdo morte nẽ peligro nẽ dãno que rreçee, nẽ ueerá cousa de que sse tema. [+]
1370 CT 1/ 417 Sabede que ẽno mũdo nõ ha ençenço nẽ frol nẽ bálssamo nẽ outra cousa que tã bõa odor aia cõmo esta pẽna. [+]
1370 CT 1/ 420 Mays ela ýa tã de coraçõ chorãdo que nõ auj́a cousa que a podesse cõfortar, ca auj́a grã pesar porque sse partía de Troylos. [+]
1370 CT 1/ 420 Mays de hũa cousa ey grã pauor, que uós per auẽtura desamades moyto a nossa gente, et uós amades moyto os de Troya, et fazedes gisado, [ca] fostes entre elles criada. [+]
1370 CT 1/ 420 Outra cousa uos dyrey. [+]
1370 CT 1/ 420 Et sabede que, sse eu o uosso amor poder auer, de gisa o ssaberey gardar que nũca ja mays rreçebades torto, nẽ oyredes dizer nẽ rretraher cousa que uos despraza. [+]
1370 CT 1/ 420 Mays, señora, traballo perdudo he amar home et seruir aquela que por el nõ dá nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 421 Et graue cousa he de coñosçer o leal amador, ca por hũ soo que seia uerdadeyro, sson moytos outros en que nõ ha uerdade. [+]
1370 CT 1/ 421 Et uós sodes tã bõo caualeyro et tã preçado et tã paação, per cõmo me a mj̃ semella, que eu nõ quería per nehũa maneyra que entẽdessedes de mj̃ cousa desagisada. [+]
1370 CT 1/ 421 Mays de hũa cousa seede ben seguro, que, sse mj̃a uoõtade fosse de amar algũ, que nõ ha ẽno mũdo home que ante quisesse por amjgo nẽ mays amasse que a uós. [+]
1370 CT 1/ 422 Padre, señor, uós fezestes cousa moy maa et moy desagisada a marauilla et que uos en todo tenpo será rretraúda et posfaçado, ca uós leixastes os uossos amjgos et as uossas grãdes rriquezas que aujades en Troya et vẽéstesuos pera uossos ẽemjgos mortaes, que astragã et arroubã a terra onde sodes natural; et, demays, ajudádelos pera seer ende deytado et deserdado aquel que senpre ende foy señor. [+]
1370 CT 1/ 422 Et, sen falla, grã uergonça uos foy, ca nõ deujades mays de rreçear a morte que a uergonça, ca tódoslos homes do mũdo cõuẽ de morrer, ca he cousa natural et comunal de todos. [+]
1370 CT 1/ 424 Et eu por seu mãdado estou aquí, et nũca cousa fige tãto contra mj̃a voõtade. [+]
1370 CT 1/ 424 Et sse eu tã louco quisesse seer que fezesse cousa que aos dioses nõ prouuesse, ou lles quisesse seer cõtrario, nõ dulto que elles nõ prenderíã de mj̃ uĩgança. [+]
1370 CT 1/ 426 Et grã dereyto he de auer de uós pauor, ca eu nõ ueio aquí hũ home tã desassemellado cõmo uós; ca ueio todo uosso corpo tinto de sange et uós tal cousa cobijçades por que uos cõuerrá leixar a cõpaña dessa espada que tragedes. [+]
1370 CT 1/ 431 Et el tragía hũa lança ẽna mão, en que atara hũ pendón que lle dera Breçayda, que el amaua mays que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 436 Et hũa das donzelas, a que paresçj́a mellor, tĩjña hũ espello d ' ouro ẽna mão, tã claro et tã fremoso que ẽno mũdo nõ ha cousa que mays clar[a] podesse seer. [+]
1370 CT 1/ 438 Os açopros nõ an mays que hũ ollo et tẽeno ẽno meo do fronte, et nõ comẽ outra cousa senõ carne de bestas, qualquer que poden achar. [+]
1370 CT 1/ 438 Et os çiópedes nõ (nõ) an mays que hũ pe, et he atamaño o pe que jaz[en] aa soõbra del quando faz sesta, et pero corre[n] moyto cõ el, que ẽno mũdo nõ ha cousa que os possa acalçar, nẽ outra que lles possa fogir. [+]
1370 CT 1/ 440 Demays, aqueles que erã namorados, quando queríã falar cõ aquelas que ben queríã ou lles dizer algũa cousa en poridade, nehũ nõ llelo podía oýr, mẽtre que aquel donzel tãgía aqueles estormentos. [+]
1370 CT 1/ 440 Et esta jmagẽ nũca quedaua en fazer algũa cousa en que ouuessen prazer et solaz aqueles que ẽna cámara estauã. [+]
1370 CT 1/ 441 Et daquelas espeçias seýa hũ odor tã saboroso que ẽno mũdo nõ ha cousa que o rreçebesse que nũca podesse seer enganado de maa voõtade nẽ de mao coraçõ que en ssy ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 442 Et cõta Dayres que o leyto en que Éytor jazía era tã rrico et tã bõo que a cousa de menor preço que en el auj́a era ouro ou prata. [+]
1370 CT 1/ 444 Et Diomedes assý era coytado que nõ auj́a prazer de nehũa cousa, nẽ coydaua en outra cousa senõ en aquela que moyto amaua et que uira por seu mal. [+]
1370 CT 1/ 444 Et ela ben entẽdía que ẽno mũdo nõ auj́a cousa que el mays amasse. [+]
1370 CT 1/ 445 Et esto he boa cousa de dar home a dõa en lugar hu a pode cobrar. [+]
1370 CT 1/ 445 Et quanto porla perda de aquel caualo, nõ dou eu nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 447 Et catauã ben suas entradas et suas saýdas cõmo estauã et, sse algũa cousa y auj́a de rrefazer, logo o rrefazíã. [+]
1370 CT 1/ 448 Señor, quérouos dizer hũa cousa onde teño tã grã pesar et tã grã doo que, a poucas, se me nõ parte o coraçõ. [+]
1370 CT 1/ 449 Et fáçome marauillado de uós seer tã ousada de prouar solament de me tal cousa dizer. [+]
1370 CT 1/ 449 Et sse uós soñastes pouco syso nõ teño eu y que adubar nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 449 Et nõ ha cousa por que eu mays cofondudo et mays auergonçado podesse seer, nẽ por que eu podesse buscar mayor meu dãno, ca ja Deus nũca querría, nẽ o teña por ben, que eu por esto seia desmayado, nẽ tema morte, nẽ peligro. [+]
1370 CT 1/ 450 Et rrogáualle et pedíalle por merçee que amãssasse seu coraçõ et nõ fosse este día aa batalla, mays nõ lle prestaua nehũa cousa que lle fezesse. [+]
1370 CT 1/ 451 Et elas assý o fezerõ, mays nõ lles ualeu nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 451 Mays nõ lles ualía nehũa cousa, que, por quanto elas todas disserõ, nõ dou el nada. [+]
1370 CT 1/ 453 Et rrógote por Deus que te tornes ende, et nõ deues fazer cousa cõtra mj̃a voõtade. [+]
1370 CT 1/ 454 Et ja nũca me Deus perdõe se de tal cousa nũca oý falar, que caualeyro por soño de moller leixasse de trager armas. [+]
1370 CT 1/ 454 Mays Achiles era aquel que os desbarataua et os apressuraua, tãto que nõ auj́ã de ssy cõssello, ca el nõ dultaua nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 461 Este caualeyro he nossa chaga et nosso cofondemento, ca el mata quantos acha en derredor de ssy et cousa do mũdo nõ rreçea, nẽ topa en lugar que seia que todos nõ fugan ant ' el, ca tódoslos faz mudar et per força leixar o cãpo. [+]
1370 CT 1/ 465 Et quanto dãno rreçeberã, todo o auj́ã oluidado, porque erã quitos et desenbargados de seu ẽemjgo mortal, que os cada día cofondía et aontaua, et ja mays nõ sse deuj́ã del a catar, nẽ a rreçear, nẽ coydauã a auer ja mal nẽ cõtrario de nehũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 466 Et fazía grã dereyto, que ẽno mũdo nõ auj́a cousa que tãto amasse. [+]
1370 CT 1/ 467 Troylos, seu yrmão, choraua moyto, que o amaua mays que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 467 Mays, fillo, mays rreçeey senpre tua morte que cousa que fosse ẽno mũdo, et nõ coydo que es morto, mays marauíllome moyto por que me nõ falas et por que nõ abres os ollos pera veerme. [+]
1370 CT 1/ 468 Et nõ auía cousa ẽno mũdo que tãto cobijçase cõmo a morte. [+]
1370 CT 1/ 471 Et era de mármor de moytas coores, laurada a laços et a frores per grã soteleza, et cuberta dũa bóueda toda d ' ouro et nõ doutra cousa. [+]
1370 CT 1/ 475 Et bẽ uos digo, senores, que esto nõ quero cõsentir, ca me semella cousa moy esquiua et moy sen rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 475 Et nõ me pago ende nẽ me semella bem que Agamenõ cõstrenga mj̃, nẽ mĩa gente, nẽ cousa que eu aia a demãdar. [+]
1370 CT 1/ 476 Et en toda esta hoste nõ á õme que mais ualla ca uós en batalla, et os da çidade nõ á cousa que mays temã ca uós. [+]
1370 CT 1/ 476 Mays, señor, rrógouos agora que me digades qual fuy o pesar ou engãno ou perda ou honta que eu fige a uós et a uosas cõpañas, deslo tenpo que eu aquí rreçebj́ esta ualía, ou qual fuj aquel que auiltey ou lle fige cõmeçar cousa ou feyto tã esquiuo, onde mal escapase. [+]
1370 CT 1/ 476 Et outorgo eu et mando que, qualquer rrey ou duc ou conde ou caualeyro a que eu fije cousa desaguisada, que logo, sen tardar, se leuãte et me ueña dar hũa picada ẽno nariz. [+]
1370 CT 1/ 476 Et nũca fuj [de] tã grã sentido que o y mester nõ ouuese, se tã grã cousa ouuese a mãdar ou a mãtẽer. [+]
1370 CT 1/ 476 Eu, ata aquí, corrigí esta hoste muyto en paz et nõ lles fige noio, nẽ cousa que nõ deuese, a meu entendemento, nẽ eles a mj̃, nẽ sey que am de mj̃, nẽ eu deles tãpouco. [+]
1370 CT 1/ 477 Mays tãto me sofreredes que eu faça toda mĩa força et todo meu poder cõuosco en trager os de Troya a cõfondiçõ et destroimento et que a uitoria seia uosa, ca nõ deseio outra cousa, et grã tenpo á que uosa ouuera de seer. [+]
1370 CT 1/ 486 Mays Agamenõ nõ llo [contra]diso, nẽ llo esquiuou, ca era caualeyro de grand entendemento et nõ quiso y fazer cousa onde podese naçer mal nẽ estorua a aquelo que auíã começado; ca, se entre eles naçese algũa descordia, seríã ende meospreçados et uallrríã por ende mays pouco. [+]
1370 CT 1/ 486 Et alçauã os muros alý hu entendíã que erã mays fracos, et fazíã as cárquauas mays altas, et tallauã os canpos, et alçauã grandes uales, et en nihũa cousa nõ coydauã senõ en cõmo se anparasem et guardasem bẽ sua uila. [+]
1370 CT 1/ 489 Et muytas uezes pensaua que cousa era aquela que sentía. [+]
1370 CT 1/ 489 Desí tãto pensaua que nõ podía oýr cousa que lle disesem. [+]
1370 CT 1/ 489 Et agora se lle cõmeça seu dãno et cousa de que se pode queixar cõ rrazõ, sen tomar emẽda. [+]
1370 CT 1/ 489 Et eu troixe esta soonbra d ' alý onde uj aquela donzela, et troixe sua beldade et sua collor así pintada ẽno meu coraçõ, así cõmo se [a] uise et falase cõ ela; mays, quando a quero abraçar, nõ acho nada, nẽ me rresponde a cousa que lle eu diga. [+]
1370 CT 1/ 489 Mays outra cousa rreçeo eu: se este pleito así trouxer encuberto, cada día creçerá mĩa coyta et meu mal, ca o fogo encuberto peor queima que o descuberto. [+]
1370 CT 1/ 492 Mais pésame ende de coraçõ, et nũca cousa fixe de que peor achado fose. [+]
1370 CT 1/ 492 Et outra cousa lle outorga et lle promete: que farey d ' aquí partir esta hoste et (partir esta hoste) que eles uiuã en paz et en saluo en sua terra et cõ seus amigos. [+]
1370 CT 1/ 494 Amigo, o que tu demãdas he graue cousa et a mj̃ muyto me prazería ende, se al rrey prouuese et o quisese outorgar. [+]
1370 CT 1/ 494 Et ia ey perdudo o mays do entendemento, et cousa ẽno mũdo nõ á que me posa cõfortar, et muyto mays quirría mĩa morte ca sofrer tal coyta cõmo sofro noyte et día, pero se esto podesemos acabar eýnda en algũ tenpo me podería yr bẽ. [+]
1370 CT 1/ 494 Agora ey do que cobijçaua et bẽ entendo que os dioses se pagã de mj̃, pois que quiserõ que eu achase cõsello por que podese conprir mĩa uoontade et meu prazer, en guisa que senpre me yrá mellor et auerey ende prazer et alegría, ca auerey a cousa (a cousa) do mũdo que mays deseio; et, sen falla, se a esto nõ chegara, eu tomara a morte sen dultança. [+]
1370 CT 1/ 497 Et a donzela nõ rrespondeu a nada, nẽ tornou a cousa que lle el disese, nẽ deu a entender que lle prazía nẽ que lle pesaua, et nõ cataua por elo. [+]
1370 CT 1/ 497 Ca o amor tã natural cousa he que uençe o siso, et por ende nõ me ual contradizer, nẽ armas, nẽ ardimento, en tãto bẽ cõmo estou ualer tã pouco contra o amor. [+]
1370 CT 1/ 497 Et se en mj̃ á ualor ou esforço algũ ou siso ou entendemento, aquí cõuẽ que paresca, ca ẽno mũdo nõ á tã forte cousa nẽ tã esquiua que eu por esto nõ faça. [+]
1370 CT 1/ 497 Agora me desamẽ os que quiserẽ ou pusfaçẽ de mj̃, ca pois eles todos ouuerõ todo seu prazer et o que cobijsço, ¿que me ual esto a mj̃, pois que eu njhũa cousa nõ oyue? [+]
1370 CT 1/ 497 Et dizeruos ey cõmo: muytas uezes torno amarelo, et outras uezes en caentura, et (en) outras en grã friúra, et nõ acho conforto en cousa do mũdo que seia; et, sen falla, se me este mal muyto dura, pouco será a mĩa uida. [+]
1370 CT 1/ 497 Ca eu nõ rreçeo nada de quanto el quer, nẽ acha en mj̃ nihũa mingua, pero fazme mal que nõ queda; et se cõmigo ueer a bõo conto, achará que nũca per mj̃ perde nihũa cousa do seu dereyto. [+]
1370 CT 1/ 499 Et quando o ueu entrar, ouuo cõ el grã prazer et grã pesar et grand alegría et grã pauor, ca esto cousa he de todos aqueles que tragem nouas de que nõ som çertos se serã boas ou maas. [+]
1370 CT 1/ 499 Mays, sen falla, o que lle demãdauã graue cousa era d ' acabar, pero cõmeçarlo quiría en toda guisa ante que a manãa ueña. [+]
1370 CT 1/ 500 Et en todo este tenpo nõ pasamos hũa somana en que ouuesemos prazer, mays senpre afám et dãno; et, eýnda cõ todo esto, nõ fazemos cousa que de contar seia, senõ [que] de cada día mĩguamos et meoscabamos muyto. [+]
1370 CT 1/ 500 Mays dũa cousa me marauillo, por que aquí á tãtos bõos caualeyros de grã siso et de grand entendemento et nõ tomã cõsello sobre este feyto, et en outra maneyra nõ querẽ tomar outro camjno se este nõ. [+]
1370 CT 1/ 502 Et se me Deus ajude, uós perdestes agora bõo calar; et tal paráuoa cõmo aquesta nõ deuera de seýr da uosa boca, nẽ deuerades de dizer nẽ cõsintir cousa que se uos tornase en ponto de desonrra. [+]
1370 CT 1/ 502 Mays hũa cousa uos quero pregũtar, et rrógouos que me digades quanto á que cõmeçastes a adeujnar, ca uós nũca esto ouuestes por manneyra. [+]
1370 CT 1/ 503 Mays nós façamos hũa cousa: a trégoa sáenos cras et, se nos ouuermos d ' ir, ante cõuém que nos espidamos deles et que aiamos cõ eles justas cõ lanças et cõ espadas, en maneyra que os feyramos; et, en feríndoos, espidámosnos deles. [+]
1370 CT 1/ 503 Et agora pareçerã quantos cõsellos lles eu daua, ou se lles prestaua algũa cousa, ou se deuíã a cõsentir en meu rrogo. [+]
1370 CT 1/ 515 Nõ queira Deus nẽ lle praza que oie Achiles faça cousa que se lle torne en bẽ. [+]
1370 CT 1/ 515 Et Achiles preçaua todo muy pouco quanto lle eles dizíã, et nõ paraua por eles mentes, nẽ lles rrespondía a cousa que lle disesem, ante sij́a jogando o xedrez cõ hũ seu caualeyro, et solament nõ fazía senbrãt que os oýa. [+]
1370 CT 1/ 519 ¡Ay, Deus, que día tã astroso et tã doorido, et que obra tã maa, et que pecado tã grande de ficar tãtos rreynos destroídos et tãtas terras ssen señor, et que torto et que perfía et que sobéruea tã grande, et que por cousa tã pouca se leuantou! [+]
1370 CT 1/ 519 Mays dũa cousa lles auẽo bẽ, que auíã moy boas pousadas et moyto auondadas de quanto lles mester era. [+]
1370 CT 1/ 522 Et ben entẽdíã que sen el nõ podíã acabar cousa. [+]
1370 CT 1/ 522 Et uós ben ueedes que os troyãos sse defenden moy ben et sse venden moy carament; mays, cõ todo esso, nós os tẽemos ja guastados et apressurados de maa gisa, ca lles tẽemos tomados os portos, en maneyra que lles nõ pode entrar bastimento nehũ de armas, nẽ de ujãdas, nẽ de outra cousa que lles cũpra. [+]
1370 CT 1/ 522 Et esto he cousa sabuda, et uós sabedes ende a uerdade, que a vitoria et o prez deste feyto a uós foy prometudo. [+]
1370 CT 1/ 522 Et por tãto uos digo et uos cõssello, se me creer quiserdes, que prendades garda de uosso bon prez et nõ façades cousa por que cresca posfaço ontre a gente, et que nõ possan dizer que uos mj̃ga a franqueza et a bondade et uos creçe [a] auoleza, ca uós sabedes que tódoslos bõos feytos que home faz, viuẽdo en sua terra ou andando ẽnas guerras, todo esto he porque digã del ben perlo mũdo et por al nõ. [+]
1370 CT 1/ 522 Et aas uegadas faz y home quanto b[e]n pode fazer et nõ deseia outra cousa senõ husar todauj́a de ben fazer, pero p[os]f[a]ça[n] del [et] tóllenlle o bon prez cõ enveia, mayorment aquel que quer fazer mal de sua fazẽda aas uezes. [+]
1370 CT 1/ 525 Ben sabedes uós que sete ãnos ha que durou esta guerra et en todo este tenpo nõ gãañamos y nada, nẽ fezemos y outra cousa, senõ que gãañamos y todauj́a grãdes perdas mortaes. [+]
1370 CT 1/ 525 Et, senores, outra cousa uos rrogo quanto posso, que ja mays nũca me rrogedes deste pleito, nẽ me faledes en el mays, que eu per tã áuol rrazõ et tã sen gisa me meta mays en tomar armas; et se uos traballades de mo dizer, tãto y perderedes. [+]
1370 CT 1/ 529 Que ben entẽdo eu que nõ presta nada cousa que uos digamos, ca uós dyzedes que uos nõ rrogemos, nẽ falemos mays en este pleito; et, poys uos assý praz et y sodes tã brauo, eu nõ uos quero en elo mays falar. [+]
1370 CT 1/ 530 Pero sabuda cousa he que a çidade de Tebas foy perdjda por uosso padre et todos lle ende dan tal prez, ca Tebas nũca fora çercada, nẽ catarã por ela, se por uosso padre nõ fora; pero ẽna çima ouuo ende tal galardón que hũ rrapaz o matou. [+]
1370 CT 1/ 532 Ssen falla, Achiles he moy bõo caualeyro et moy sysudo, et deuj́a home fazer toda cousa que el cõssellasse et por ben touesse. [+]
1370 CT 1/ 533 Et moytas uegadas cõteçe que hay algũus que nõ catã senõ porlo que he sua prol, et nõ dan cousa por afán nẽ por perda que ende a outro crezca. [+]
1370 CT 1/ 533 Et poys a Achiles nõ podemos auer, mal nosso grado nos cõuerrá fazer seu mãdado et seu talẽt; ca, sen falla, nõ podemos nehũa cousa fazer que sse nos tome en onrra, nẽ en prez, sen el, ante rreçeberemos dano et onta et desonrra ẽno ficar et ẽno estar et ẽno cõbater. [+]
1370 CT 1/ 534 Esto he agora bõo rrecado: el perdeu bon calar, et doulle por cõssello que leixe falar os outros, et nõ queyra dizer cousa que lle nõ queyran cõsentir nẽ loar. [+]
1370 CT 1/ 535 Conta a estoria que, poys que as trégoas seýrõ, que cada hũ sse gisou moy ben et sse gorneçeu de tódaslas cousas que mester auj́ã pera a batalla, ca elles de outra cousa nõ auj́ã cura, se desta nõ. [+]
1370 CT 1/ 539 Et ferament fazía grã senbrãt que nehũa cousa nõ amaua tãto cõmo a el, pero ata aquel día nũca mostrou que o amaua. [+]
1370 CT 1/ 540 Et ben entẽdo et coñosco que lle fige grã torto, ca, sse eu fezera o que deuj́a, meu coraçõ fora senpre cõ el, et nũca quisera cõsentir a nehũ que meu amor tomasse, nẽ catara por outra cousa se por el nõ. [+]
1370 CT 1/ 540 Mays de hũa cousa me faço marauillada: ¿por que nõ auemos uergonça de quantos feytos estraños et enauessados fazemos? [+]
1370 CT 1/ 540 Mays de hũa cousa me pesa tã de coraçõ que mays nõ pode, por que ey grã pauor da morte deste. [+]
1370 CT 1/ 540 Et ẽno mũdo nõ sabía el cousa que a tj prazería, ou en que tu tomasses prazer ou sabor, que el nõ fezesse tãto ata que a ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 540 Et sse el achasse algũa cousa de que sse moyto pagasse, logo sen mays tardar ýa pera tj se te pagarías dela. [+]
1370 CT 1/ 542 Mays Achiles nõ sse pagaua de cousa que sobre este feyto lle dissessen et, cõmoquer que o moyto rrogassen, et per moytas gisas, que os ajudasse ẽna grã coyta en que os uij́a et lles nõ tardasse tãto, nũca cõ el poderõ acabar que os ajudasse, nẽ quisesse por elles tomar armas, nẽ seýr aa batalla, ante lles disso assý: - [+]
1370 CT 1/ 544 Mays pero aa çima gregos forõ enpuxados, querendo ou nõ, cõmoquer que nõ foy rrafez cousa de fazer. [+]
1370 CT 1/ 548 Mays ey tã grã dulta de tj, et tã grã pauor, que o ssen me desfaleçe, et nõ posso entẽder a cousa que me digã senõ moyto aduro, nẽ posso rresponder assý cõmo cõpría. [+]
1370 CT 1/ 551 Eu enqueigón dou a mj̃, et faço moy grã dãno, et aspero cousa que nõ posso auer. [+]
1370 CT 1/ 551 Señora, eu sõo vençido et mazelado porlo uosso bon tallo et porlo uosso bon pareçer, et ẽno mũdo nõ ha cousa que me ualer possa, se me a uossa merçee nõ ual. [+]
1370 CT 1/ 559 Pero que sofría grã coyta por amor de Políçena, et nõ auía folgança nẽ prazer, nẽ podía entender cousa nẽ rrazõ que lle ualer podese, et era desasperado que nũca a auería. [+]
1370 CT 1/ 560 Amigos et uasalos, hũa cousa uos rrogo que façades por mj̃, ca he moyto mĩa uoontade. [+]
1370 CT 1/ 560 Et dizeruos ey qual: vós sabede que eu nõ ey cousa que mays desame que a Troylos, que me chagou moy mal, et fézome perder moyto sange, et derriboume do meu caualo, et, demays, fézome grã desbarato de meus caualeyros. [+]
1370 CT 1/ 560 Et por ende uos rrogo que façades asý: por njhũa cousa nõ feyrades ẽnos troyaos ata que virdes que os nosos son uençudos et mouudos do canpo. [+]
1370 CT 1/ 562 Et tomarõ tã grande esmayamento que cousa ẽno mũdo nõ podíã entender, et ia quiríã leyxar o cãpo et desanpararse. [+]
1370 CT 1/ 564 Amigos et uasalos, se por mj̃ auedes a fazer cousa que uos eu mande, rrógouos que de guisa façades a rrey Menõ que seia oie el morto ẽna batalla, ca, sem falla, el me ferío et me trouxo muy mal, et me fezo per moytas uezes perder moyta sangre. [+]
1370 CT 1/ 567 Et andauã tã coytados que semellauã que meos mortos erã, et nõ fillauã conforto en cousa do mũdo que fose. [+]
1370 CT 1/ 567 Mais sobre todos el rrey Príamo fazía tã grã doo que ben diría quen o uise que pouco sería a sua uida, ca el nõ falaua a njhũ, nẽ cataua por cousa que lle disesen, nẽ metía mentes por cousa que oýse. [+]
1370 CT 1/ 567 Et Elẽna a leuantou d ' alí, et leuoua aa hũa cámara p(r)intada, et alí jouuo grã peça, assý cõmo transida, sen acordo, et nõ entendía cousa que lle disesen. [+]
1370 CT 1/ 570 Et seu doo et sua coyta nõ quedaua, nẽ auj́a cousa que a conforta podese. [+]
1370 CT 1/ 570 Mays ela nõ se confortaua de cousa que el disese, ante lle começou sua rrazõ per tal guisa: - [+]
1370 CT 1/ 570 Mais hũa cousa te rrogo et te peço porla mĩa bẽeyçóm: que cõfortes a alma de teu padre et a mina, et sostenas a mina uida, et aliues o meu pesar, et confortes o meu coraçõ iaquanto. [+]
1370 CT 1/ 571 Dizédeme uós o que queredes, ca eu prestes estou pera o fazer todo uoso mandado, et nõ á cousa que me deteña, nẽ cate cousa que me ende aueña. [+]
1370 CT 1/ 571 Et enujoume muyto rrogar por este pleito, et erroume, et de todo me faleçeu, pero ben sey que el fezo todo seu poder en partir d ' aquí os gregos, et nõ podía y achar njhũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 571 Et nõ se deterrá pouco nẽ mais; demais quando souber que el rrey lle quer dar sua filla Políçena por moller, ca nõ á ẽno mũdo cousa que tãto ame. [+]
1370 CT 1/ 572 Et dizeruos ey cõmo: da hũa parte uos ueio morrer cõ pesar de uosos fillos, et nõ sey ẽno mũdo cousa que nõ fezese por partir uosa morte; et demais cõu[ẽ]me de fazer quequer que uós mãdedes et por bem touerdes. [+]
1370 CT 1/ 572 Et uós bẽ sabede da donzela que nõ á ẽno mũdo cousa que tãto ame cõmo uós. [+]
1370 CT 1/ 573 Et fuj tã pagado do mandado que oýa, que ia mais en nihũ tenpo nũca ouuo tã grã plazer, nẽ tã grande alegría, ca alí lle semellou que aquelo que seu coraçõ cobijçaua mais que outra cousa, que aquela tina ia en seu poder. [+]
1370 CT 1/ 581 Mais Nóstor se amortezía muyto ameúde, et nõ entendía cousa que lle disesem. [+]
1370 CT 1/ 582 Et sabede que outra pedra, nẽ pintura njhũa, nõ fuj a esta posta, que nõ á ẽno mũdo p(r)intor que tã bem p(r)intase lazo nẽ frol nẽ uide nẽ aue nẽ besta nẽ outra cousa cõmo en este mármor era p(r)intado. [+]
1370 CT 1/ 582 Et desque fuj acabada, todos se marauillauã et dizíã que cousa fora o que ousara estar en çima quando a fezerã. [+]
1370 CT 1/ 582 Mais pero ela nõ fuj de m[a]o siso, que nõ quiso fazer cousa que se lle tornase a mal, que todo seu linage a desamara moyto se solament llo entendera. [+]
1370 CT 1/ 584 Pois que Agamanõ esto ouuo dito, tódoslos mais honrrados se calarõ, que njhũ deles nõ quiría dizer cousa que todos nõ loasẽ ou de que fose pusfaçado. [+]
1370 CT 1/ 585 Mais hũa cousa veio agora que me semella bon cõsello, que logo, sen mais tardar, enuiaredes mandadeyro a [hũ] rrey d ' España a que dizẽ Licomedis, ca el criou aquel donzel. [+]
1370 CT 1/ 591 Por ende ben sey que nũca me beeyzerã, ca nũca fuj cousa por que tãto mal ao mũdo uẽese cõmo por mj̃. [+]
1370 CT 1/ 591 Os dioses outrosí fazẽ sen rrazõ, ca nõ deuíã a consentir nẽ sofrer que sobre terra uiuese a cousa por que tãto mal auẽo. [+]
1370 CT 1/ 591 Et eu sõo aquela que nõ [ey] deseio de outra cousa, nẽ cobijço outra cousa, nẽ ia mais auerey cõforto nẽ bem. [+]
1370 CT 1/ 591 Et eu sõo aquela que nũca pensey uilanía contra uós, nẽ cobijço outra cousa, senõ que a mĩa alma uaa cõ a uosa. [+]
1370 CT 1/ 596 Et nõ era sem rrazõ, ca, sen falla, grã cousa fuj de traballar nihũ õme de tã grã feyto cõmo este. [+]
1370 CT 1/ 598 Os mesageyros de Julio Çéssar, de que a estoria conta de suso, acharõ ẽna partida da terra que he pobrada de çento et vijnt póboos de senllas guisas, ca outras partidas á y das terras que nõ son pobradas, ca se partirõ do mar que he contra aquela parte du está a estrela do mar a que dizẽ eleyson moytas terras que nõ forõ pobradas, nẽ son, nẽ o forõ nũca, nẽ serã, ca tã grãde he alí o frío et tã mortal que nõ á ẽno mũdo cousa que alí podese uiuer, nẽ pode y naçer nẽ creçer erua, nẽ áruor, nẽ outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 601 Et sabede que muytas delas mãtẽem castidade en toda sua uida et doutra cousa nõ curã senõ de caualos et d ' armas, et son moy rrégeas et moy fortes et muy ualentes et ardidas, et tã grã preço am d ' armas ẽnos rreynos d ' arredor de si et tãto son temudas et deuedadas que esto he hũa grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 603 Et sabede que de coraçõ me pesa, porque Éutor nõ achey uiuo, et senpre ia ende auerey pesar, porla grã bondade que del oý, que mays o amaua que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 611 Et quando Menalau fuj a el rrey, cõmo a estoria conta en çima, el rrey Licomedes llo deu moyto aduro, et chorando muy de coraçõ, que o criara muy de pequeno, et amáuao mais que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 612 Et dũa cousa erã ia bem çertos: que todos seríã mortos ou uençeríam a batalla. [+]
1370 CT 1/ 613 Et de nihũa cousa nõ auemos pauor, et ueemos a esta cerca et tomamos armas por gãanar preço et por ualer mais. [+]
1370 CT 1/ 613 Et tãtos bõos caualeyros forõ y que sería longa cousa de contar. [+]
1370 CT 1/ 622 Et en tal guisa o contará todo que nõ ficará ende cousa, segũdo que o scriueu Ditis et Dayres, que forõ outores. [+]
1370 CT 1/ 623 A enueia he de tal maneyra et tal natura que do bem ha poder de fazer mal, et muda a paz en guerra, et a alegría en tristeza, et da uerdade faz mẽtira, et da apustura fealdade, et se algũa cousa uee en que aia algũ desfaleçemento, aquel he o seu prazer et o seu bẽ, et alý traua, et alí está quanto pode. [+]
1370 CT 1/ 628 Et marauíllome cõmo sodes tã estrayos et tã fora d ' entendemento et tã endiabrados que me ousastes mouer tal cousa. [+]
1370 CT 1/ 628 Mais Eneas se asanou, et nõ lle quiso sofrer cousa que lle disese. [+]
1370 CT 1/ 630 Depois que forẽ mortos, eu sõo bẽ çerto que nõ aueremos que temer, que os muros som tã altos et tã grandes et tã anchos que, se nos uianda nõ mj̃guar, d ' aquí a mill ãnos nõ á cousa que nos enpeeçer posa. [+]
1370 CT 1/ 631 Et sabede que nõ fará y outra cousa, poys uir et entẽder que ia sabemos seu coraçõ et entendemos sua fazenda, ca mais á de quoreenta ãnos que eu coñosco a el rrey Príamos et sõo çerto que nõ fará al, se esto nõ. [+]
1370 CT 1/ 631 Et todos se guisarõ bẽ pera toda cousa que lles podese acaesçer, ca se temíã fortement de treyçóm. [+]
1370 CT 1/ 635 Desý que nõ perga nihũa cousa de todas [aquelas] cousas que aia en auer et en rrenda. [+]
1370 CT 1/ 637 Et, senores, hũa cousa uos quero dizer dos gregos. [+]
1370 CT 1/ 637 Nõ ueio y outra cousa senõ todo mal, que quen os dioses guardã aquel he guardado, et quen eles estoruã nõ ay quen o posa guardar, et cõ quen eles tẽen ese sal a çima, et a quen eles leyxã ese he deleyxado. [+]
1370 CT 1/ 637 Et estes taes façã hũa cousa: apártẽse a hũ cabo et cada hũ prometa do que á et pona y tanto do seu que esta terra seia rremijda et fora dos ẽemigos mortaes. [+]
1370 CT 1/ 637 Et outra cousa nõ pode y fazer, que todo esto bẽ o ueemos. [+]
1370 CT 1/ 645 Meus senores, nõ á cousa que eu cõuosco nõ fezese por auer cõuosco amor et bẽquerença. [+]
1370 CT 1/ 645 Vós sabede que acá dentro á hũa cousa que nos a nós mãtém et defende(n) et [en] que auemos asperança de nosa defensón. [+]
1370 CT 1/ 645 Et este sinal honrramos nós muyto et preçamos et amamos mais que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 645 Demays somos bẽ çertos que qualquer (cousa) que en el a mão poña per saña, logo será cõfundudo et destroýdo dos dioses. [+]
1370 CT 1/ 646 Et se lleslo uós nõ dades, en esta çidade nõ á tã grã thesouro d ' ouro, nẽ de prata, nẽ doutra cousa, nẽ tã bem guardada, que nõ aia de seer britada, a pesar de nós, et tomada per força. [+]
1370 CT 1/ 647 Hvm día auẽo así que Vlixas et Diomedes ueerõ ao tenplo [d]e M[i]ner[u]a falar cõ Antenor, en cõmo acabaríã aquela treyçóm que Antenor auía cõmeçada, ca lle semellaua grã cousa de fazer. [+]
1370 CT 1/ 647 Mays quanto y fazíã nõ lles tjna prol, ca o fogo morría logo et nõ se aprendía a nihũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 649 Mays os dioses bem mostrauã per sinaes que se nõ pagauã ende, nẽ lles dauã ende grado, nẽ auíã prazer de cousa que alí fezesem. [+]
1370 CT 1/ 651 Senores -diso el -, todos ben sabedes que ẽno mũdo nõ á cousa que el rrey Príamo et suas cõpañas mays desamẽ que a mj̃, porque ueño falar cõuosco et deseio a fazer uoso prazer en tódaslas cousas que uoso seruiço fose. [+]
1370 CT 1/ 651 Et, sen falla, eu nõ deseio tãto cousa cõmo que este feyto (per mj̃) ouuese per mj̃ acabamento. [+]
1370 CT 1/ 651 Don Antenor, nós uos seguramos en nosa lee que uos amemos en toda uosa uida, que ia mais nũca uos erremos en cousa que uos aiamos prometudo. [+]
1370 CT 1/ 653 Et eles así o fezerõ, ca todos pasarõ per alí et guardaron moy bẽ seu juramento, ca os traedores Antenor et Eneas falarõ cõ eles, en guisa que se nõ peiurarõ en cousa que fezesem. [+]
1370 CT 1/ 655 Et desque ela fuj cobrada, nũca ia mais y poserõ cousa por que ela mais honrrada fose, nẽ tã preçada, nẽ tã nomeada. [+]
1370 CT 1/ 655 ¡Ay, Deus, cõmo Antenor et Eneas trouxerõ esta treyçóm tã encubertament, et tã sobeiament começarõ maa cousa et estraya treyçóm! [+]
1370 CT 1/ 655 Et todos dizíã que nũca tal cousa uirã, nẽ oýrã dela falar. [+]
1370 CT 1/ 656 Et os troyãos pagárõlles todo aquilo que lles auíã prometudo, que nõ mĩgou ende nihũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 656 Et se a uisem, nõ á cousa que llesla defendese que lle nõ desem morte cruel et sem piadade. [+]
1370 CT 1/ 658 Os troyãos iazíã ledos et folgando, et dormíã todos, ca ia pasada era grã noyte, et nõ auíã pauor nihũ, nẽ se catauã de cousa que ẽno mundo fose. [+]
1370 CT 1/ 658 Et sabede que nõ auíã piadade nẽ deuedauã cousa que ẽno mũdo fose, mais tódoslos matauã, omes et molleres, grandes et pequenos, que nõ perdoauã a nihũ. [+]
1370 CT 1/ 662 Et, sen falla, eles nos guardarõ bẽ quanto nos prometerõ, que nos nõ faleçerõ ende nihũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 662 Nosa ley et nosa jura -diserõ os gregos - ia mais por cousa nõ será quebrantada. [+]
1370 CT 1/ 662 Desí mandárõnos chamar, et conprírõlles todo quanto lles prometerã, que nihũa cousa ende nõ lles tomarõ. [+]
1370 CT 1/ 663 Et era filla del rrey Príamo, et era a cousa do mũdo que mais amaua Agamenõ, nẽ que mais deseiaua a ueer. [+]
1370 CT 1/ 666 Et nõ faz[íã] sen rrazõ, ca nõ á õme que a sua bondade uise que podese estar que lle ende muyto nõ pesase da sua morte, ca nõ á ẽno mundo cousa nẽ frol tã colorada que nõ fose descolorada contra a sua color. [+]
1370 CT 1/ 667 ¿Vistes que brauura, (de) tãtos boos rreys et tã sesudos et tã rricos et tã poderosos son aquí ajuntados pera matar hũa cousa tã pequena et tã catiua et tã desanparada, que nũca, (que) desque naçeu, mereçeu morte, nẽ cousa por que mal deuese a rreçeber? [+]
1370 CT 1/ 667 Et nõ á cousa que me ia podese dar cõforto nẽ alegría, ante deseio ia mĩa morte. [+]
1370 CT 1/ 667 Por ende ueña a morte quando quiser, ca eu nõ quero mays uiuer hũ día, nẽ quero que rrey nẽ conde nẽ prínçipe aia a mĩa virgij̃dade et luxẽ meu linagẽ; demays, os que escabeçarõ meu padre et me matarõ meus yrmãos et meus parentes et amigos, ca nũca uj cousa mais traedores, nẽ mais cruus que ẽno mundo á. [+]
1370 CT 1/ 667 Et sobeiament ey grã sabor da morte por me quitar da sua cõpaña, ca nõ á cousa ẽno mũdo a que peor queira. [+]
1370 CT 1/ 672 Et tã grande fuj o auondamento das uiandas que eu en esta hoste metí, que des alý nũca forõ coytados nẽ lazerados nẽ mj̃guados de nihũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 672 Et hũa cousa sabede: que mo nõ podedes leuar en paz. [+]
1370 CT 1/ 680 Et tódoslos da hoste deseiauã mays que (en) outra cousa que el fose queimado o[u] enforcado o[u] espedaçado en peças. [+]
1370 CT 1/ 684 Et nõ dem[ã]dauã outra cousa, senõ que os leyxasem yr en paz. [+]
1370 CT 1/ 685 Et el, quando oýo o mandado, fuj ende muy ledo et, sen cousa d ' atender, logo tornou a Troya cõ todas suas cõpanas. [+]
1370 CT 1/ 687 Et por ende do seu nũca y leyxarõ njhũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 687 Et nõ sabíã terra que fosen çertos que poderíã uiuer en paz, nẽ se fiauã en cousa que ẽno mũdo fose. [+]
1370 CT 1/ 688 Et tã forte era o lugar que nõ auíã por que y fazer muro, se nõ quisesem, nẽ auíã por que temer batalla, nẽ outra cousa nihũa. [+]
1370 CT 1/ 692 Et acharõ que a carta que nõ mentía en njhũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 692 Palomades dizía que metería y as mãos a hũ deles, o mellor, que nũca fora culpado en tal cousa, nẽ a disera, nẽ a coydara, nẽ o auer que acharã so o seu leyto que nũca llo nĩguẽ dera, nẽ llo prometera, nẽ soubera del parte, nẽ fora y metudo per seu cõsello, alí onde o tirarã. [+]
1370 CT 1/ 698 Et nõ faz cousa senõ o que entende que a ela prazerá. [+]
1370 CT 1/ 698 Et nõ fezestes uós cousa que a el nõ fose dito por que fuj feyto. [+]
1370 CT 1/ 698 Et dísolle aquela meesma rrazõ, que Agamenõ lle quiría muy grã mal et que a ameaçaua, que nõ auía cousa por que lle goresçer podese, ca el muy ben sabía, et todos llo auí[ã] enuiado dizer per cartas, a uida que ela fezera mentre que el jouuera sobre Troya. [+]
1370 CT 1/ 698 Et por ende nõ auía ẽno mũdo cousa a que peor quisese, nẽ que mays cobijçase de trager a morte. [+]
1370 CT 1/ 702 Et cousa sabuda era que Diomedes fora ẽno cõsello, quando Vlixas o fezo afogar. [+]
1370 CT 1/ 706 Et desamaua a Egistus mays que outra cousa, ca este rrey Froteses casara cõ el hũa filla, que era donzela moyto ensinada et muy fremosa, et el leyxáraa por Climesta. [+]
1370 CT 1/ 708 Et por ende, o que tal cousa fezera, nõ era guisado nẽ rrazõ de rreynar, mays deuía a seer desherdado do rreyno, por fazer tal crueldade. [+]
1370 CT 1/ 713 Mais sabede que ferament nos fuy graue cousa d ' acabar, ca nos fuy moy maa de uençer et muy mais graue de leuar. [+]
1370 CT 1/ 714 Mays dũa cousa lle auẽo bẽ, que ela era a mays fremosa dõna que ẽno mũdo auía et, demais, era tã pagadoyra et de tã bõo doaro et de tã bõo talente que marauilla era. [+]
1370 CT 1/ 716 Et quando me d ' alí partí, pasey per hũ p[er]ígoo, o mais grande et o mais esquiuo que á en todo o mar, ca fuj per hũ lugar hu uiuíã as sereas, que som aleyuosas et engãnosas muyto, ca elas am as uozes claras, que semellã agias, et seu canto tã saboroso he que, despois que as õme oýr, nõ pode auer sabor en outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 716 Et en toda guisa lle cõuẽ d ' yr aló, en barco ou a nado, ca nõ á outra cousa de que aia talente senõ de as oýr. [+]
1370 CT 1/ 717 Nõ uiue ẽno mundo cousa que a aquel lugar chege que ende posa escapar, ca se faz y hũ rremuno que dura bẽ quinze légoas en derredor. [+]
1370 CT 1/ 719 Et ia mais nũca [cousa] quiso oýr nẽ consentir que de maldade fose, mays atendía seu marido, et nũca en al coydaua, nẽ deseiaua al senõ a el. [+]
1370 CT 1/ 719 Et todo esto fuy contado a Vlixas, et eýnda mays que, se fose aló, (et) que os acharía en sua casa, pero que, por nihũa maneyra, nõ podíam uençer a Pilónape, por cousa que lle disesem nẽ prometesem. [+]
1370 CT 1/ 724 Et alý asperaua a Pirio, seu neto, et deseiáuao de ueer mays que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 726 Et, sen falla, el cõmeteu forte cousa et grã loucura, mays tã grande era o ardimento del et do seu coraçõ que cousa do mundo nõ temía. [+]
1370 CT 1/ 729 Et sabede, meu fillo, que nũca amey tãto cousa cõmo uós, et muytas uezes uos deseiey a ueer et fose logo morta. [+]
1370 CT 1/ 733 Et sabede que Menalao fora logo alý morto, que nõno podera cousa do mũdo liurar, se se nõ tornara ao paaço. [+]
1370 CT 1/ 734 Mays, quando se partirõ d ' alý, fuy a coyta et o pesar tã grande que nõnos podía cõfortar cousa que fose, et de grado quiserã morrer ante ca ujuer. [+]
1370 CT 1/ 738 Et fézolle lançar grandes cadeas ẽna guargãta, et mandoo guardar a aqueles que mays amaua et en que mais fiaua, en guisa que por nihũa maneyra nõ se podese chegar a el, ca nihũa cousa do mundo nõ temía tãto cõmo a el. [+]
1370 CT 1/ 740 Mays nõ lle prestaua nihũa cousa. - [+]
1370 CT 1/ 740 Todo esto lles (lles) diso Thelégonus per muytas uezes, mays nũca lle prestou nihũa cousa, ante lle dizíã et jurauã que Vlixas nũca ouuera fillo nẽ filla, senõ Telémacus. [+]
1370 CT 1/ 740 Et el juráualles ferament que era seu fillo, mays elles nõ llo quiríã ascoytar, nẽ cousa que disese, ante o enpuxarõ muy bem. [+]
1370 CT 1/ 742 Qvando Ulixas oýo a uolta grande et os gritos, fuy en grã pauor, ca bẽ coydou que todo esto era per cõsello de Telámacus, seu fillo; ca sabía que ẽno mũdo nõ auía cousa que lle peor quisese ca el, porque o prendera sen mereçemento. [+]
1370 CT 1/ 742 Et bẽ creuo que ia nõ podí[ã] seýr en seu fillo, que el amaua muyto, ca el nõ temía tãto nihũa cousa cõmo que Telámacus ficase por [om]e[z]iano de sua morte. [+]
1370 CT 1/ 742 Grã sandiçe [et] fera come[ti]sche, que me aquí uẽesche matar, ca nõ podería seer outra cousa, et ia mays nõ seerá dito nẽ rretraúdo que ome da tua jdade cõmetese tã grã sandiçe cõmo tu. [+]
1370 CT 1/ 744 Et cousa do mũdo tãto nõ temía cõmo que fose por el morto. [+]
1375 QP 26/ 116 E demas, este en cuyo nome es fecha la vendida (e la compra, deue) guardar los pleytos, que o ame naturalmente por (que o) engendrou moyto mais lle creçe o amor por rrazon da criança que faze en el. outrosi o fillo he mais ........ .............e de obedeeçer ao padre porque el meesmo quisso leuar o afan en crialo que tal conpra faz tiudo he de dar a cousa a aquel en cujo nome o (fezo) e con os froytos e con todas las cousas que lle.....outrosi dizemos que aquel en cujo nome he feita a conpra tiudo he de dar o preço o conprador con todas las despessas que fezo o outro en coller os froytos e as outras cousas que foron feitas......da cousa conprada. [+]
1375 QP 26/ 116 E aynda dizemos que (qando) alguo home envia a seu mensajeyro dizendolle asi vay a tal ome e dille que se me quiser vender tal cousa....... que lle darey (tanto) preço por ela. se aquel a quen envia dizer outorga (a cousa e venda) por aquel preço que el envia dizer val a venda. pero lle non ouuese dado carta de pesoaría ao mensajeyro por que fezese a conpra. [+]
1375 QP 26/ 116 Fueras ende si tales dineros fuessen de Cauallero, que estuuiesse en la Corte del Rey, o en otro lugar en su seruicio; o si fuesse(n de) menor de veinte e cinco años, e el que fiziesse la compra le tuuiesse aquel que a fezo en seu nome. pois que a outorga e ha por firme (a venda) esso meesmo seeria qando alguo home fezese seu pesoeyro ........dolle poder que podese vender ou conprar algua cousa en seu nome sinalando por qanto preço a vendese (ou) conprase se este pleito atal firmasse a venda ou a conpra en nome doutro deuea ....... por firme o que o enviou e he obligado (por ende) tanben como se el por sy meesmo a ouuese firmada. [+]
1375 QP 26/ 116 LEE XLIX (como aquel que conpra de dineiro alleo a cousa deue seer sua foras ende en cousas senaladas). Dos dineiros alleos que teen os homes aas vegadas conpran para si erdamentos ou outras cousas que an mester. [+]
1375 QP 26/ 116 E por que dubdarian alguos se aquela cousa que asi he conprada (deue seer) daquel que o conpra ou (doutro daquel) cujos eran dineiros queremos lo aqui departir dizemos que deue... daquel que fezo a conpra en seu... ende se taes dineiros fosen de... que esteuese en corte del Rey ou en outro lugar en seu seruiço ou se for menor de XXV anos. [+]
1375 QP 26/ 116 E es otrosi el vendedor tenudo dineiros de algua egllesia e o perlado (ou) o que fose gardador (dos bees dela) fezesse a conpra. ou se fosen os dineiros da dote de algua moller e seu marido con voontade dela fezese a conpra. ca en (qalquer destas cousas e) pero o conprador conpre a cousa en seu nome gaana o senorio dela aquel cujos eran os dineiros que foron pagados por preço dela. pero en sua escolleita he de cada huo deles de tomar a cousa conprada ou os dineiros qal (ante) quiser. [+]
1375 QP 26/ 116 Hua cousa vendendo huu home duas vegadas a dous homes e en tenpos departidos. se aquel a quen a vende primeiramente passa a teença da cousa e paga o preço esse a (deue) auer e non outro. pero tiudo he o vendedor de retornar.o preço a aquel que a vendeu. (despois) se a avia Reçebuda con todos los danos e menoscabos que lle veeron por rrazon de tal venda. por que a fezo enganosamente. outrosi dizemos que se o postrimeiro conprador pasa a teença ( da cousa primeiramente) a pagase o preço que el adeue a auer e non o primeiro. [+]
1375 QP 26/ 116 LEE LI (da cousa allea que venden os juizes)............. ....................... [+]
1375 QP 26/ 116 Allea cousa vendendo huu ome a outro............ .................dela se despois que a ouuese asi venduda gaanase o vendedor o (senorio) de aquela cousa como se o estabeleçese por seu hereo aquel... era ou lla dese doutra guisa se por Razon que a ouuese gaanada o senorio da cousa a vendese despois a outro e o postremeiro conprador mouese preito sobre ela ao primeiro dizemus que este primeiro ha maor dereito en........ .......................... rrazoase que avia maor dereito en ela porque quando ao outro (vendeu) non avia o senorio o vendedor..... gaanado quando a vendeu a el mays se (huu) home vendese a outro algua cousa que non fose sua e aquela cousa meesma vendese despois ao senor dela (ou) a outro este postromeiro conprador que a conprou (do senor) ha mayor dereito ena (cousa). (e) ese a deue auer auer. [+]
1375 QP 26/ 116 E quando lle foy enpennada a Reçebeu (con) tal pleito que pudese vender se lle non (quisese quitar) a dia sinalado ou se for pesoeyro. e en ela (lle) fose outorgado poder de a vender e a vendese ante que soubese que o senor da cousa..........la ........................... [+]
1375 QP 26/ 116 LEE LII (da cousa allea que mandan vender os juizes)......... ........................... ........................... ........................... ........................... [+]
1375 QP 26/ 116 Estabelesçendo huu home a outro por seu (hereo) en todas suas cousas en tanto que este atal ficase (por seu hereo e) estabelesçeseo o outro por seu hereo non sabendo el se acaeçese que morrese aquel que avia estabelesçido por seu hereo e por seu pesoeyro e alguo seu seruo vendese dos bees do finado algua cousa a outro tal venda ........esta ................ ..... desfazer .............. quando quer........soubese ante que a cousa fose pasada a poder do conprador. [+]
1375 QP 26/ 116 Ca non seeria guisada cousa que pois (que) a uenda (fose) feita dereitamente con prazer do vendedor (ou) do conprador (ou de huu deles). outrosi dizemos que pero o vendedor se(se) quisese Repentir despois que a venda fose feita dizendo ao conprador que (lle) daria o preço dobrado e (lle) desanparase a cousa que aynda por tal rrazon non (se) poderia desfazer a venda nen seeria tiudo o conprador de o fazer se non quiser LEY LXII - (De los que quieren desatar la vendida que ovieren fecho de su grado, maguer digan que la fizieron con cuyta). [+]
1375 QP 26/ 116 Casa, o torre, que deue seruidumbre a otro, o que fuesse tributaria vendiendo vn ome a otro, callando el vendedor, LEE LXII (como se non pode desfazer a venda que he feita dereitamente macar disese que a fezera com coita de fame ou de peito que avia a dar) Desatar querendo alguo (ome) a venda que ouuese feita de seu grado dizendo que a vendera (por) gran coyta en que estaba de fame ou por moytos peitos que avia a dar por rrazon daquela cousa que vendeu ou por outra (rrazon) semellante destas. dizemos que esto non (lle) abonda para desfazer a benda. outrosy dizemos que se......quiser desfazer venda dizendo que a fezera por menos do que ualia (por que non era sabedor quando a vendeu que tanto valia que) por tal Razon nonna pode desfazer saluo ende se a venda fose feita por menos da meta do dereito preço segundo he sobre dito ennas lees deste titolo ou se poder prouar que a venda foy feyta por engano que lle fezo o conprador a sabendas non seendo o vendedor sabidor do......a cousa nenna avendo nunca vista ....de suso disemus LEY LXIII (como se pode desfazer a venda se o vendedor encobre a cenço ou a maldade que avia nas cousas que vendeu). [+]
1375 QP 26/ 116 T.o VI LEY III (que) força ha o canbeo Tal força ha o canbeo que he feito por parauoas e (por) prometemento de o conprir que se despois algua das partes se quisese Repender (Rependir?) (e) a outra o (quisese conprir) e auer por firme pode pedir ao juiz que mande a outra parte que cunpra o canbeo ou que lle peyte os danos e os menoscabos que lle veeron por que (lle) non quer (canbear.) e (a) estes (canbeos) ataes chaman en latin inter esse. mais se o canbeo (fose) feito tan solamente por parauoas dizendo asi (algua) das............quero canbear tal (cousa) mina ....... ......e a outra parte (dis) sinplesmente.............. ....... outro prometemento asy como sobre dito he enton arrepentir qualquier de las partes, e non seria tenudo de complir el cambio que desta manera fuesse fecho. [+]
1375 QP 26/ 116 Otrosi dezimos, que se puede desfazer el cambio, por todas aquellas razones, que dezimos en el Titulo ante deste, ben se poderia Repentir qualquer das partes e non... ..........conprir o canbeo que desta maneira fose feito. e se por ventura o canbeo fose ja començado a conprir por feito de algua das partes dando ou entregando a cousa que ......de canbear. e a outra ..........non quisese dar o que prometera .............dizemos que he en escolley.................(de) o conprir (ou de conprir) o que dou ou demandar a outro os danos e os menoscabos que lle veeron por esta Razon. e estes menoscabos se deuen entregar e peytar... .......aquel que os Reçeber estimandos ............o julgador LEY IIII (por que Razoes) se pode desfazer o canbeo despois que for feito... ............... [+]
1375 QP 26/ 116 Canbeando..............home algua cousa.............besta ...............tachas e as maldades que son en aquela cousa que canbea a aquel con quen faz o canbeo. e se (encobrir) a sabendas pode desfazer o canbeo por esta Razon ata aquel prazo e en aquela (meesma) maneira que disemos de suso das cousas que fosen asi vendudas. outrosi dizemos que se pode desfazer o canbeo por todas aquelas Razoes que disemos enno t.o ante deste...... [+]
1375 QP 26/ 116 Otrosi dezimos, que todos (quantos leuaren) del Reyno poden desfazer as vendas. e aynda disemos que os que canbean son tiudos de fazer sao huu ao outro a cousa que canbean. [+]
1375 QP 26/ 116 LEY V dos pleitos que son chamados en latiu contratos innominatus que han semellança con o canbeo Contratos in nominatos en latin tanto quer dizer en Romançe como pleitos e posturas que os homes poen ontresi que non an nomes senalados e son IIII maneiras deles. a primeira he qando algua (cousa) da por outra (e) este he (o) canbeo de que falamos enna (lee) ante desta. a II quando algua da sua cousa a outr(o) que non (son) dineiros contados por que lle faça outra por ela. (e) enton T.o VII LEY IIII................... ........................... ........................... ........................... ........................... ........................... [+]
1375 QP 26/ 116 E esto por Razon do afranqamento (que lle fezo) mais se o seruo (pagase) asi como sobre dito he non dando portagen .......non o.....souberen e demandaren....... deueo perder. outrosi dizemus que pasando alguo home algua besta ou outra cousa viua de que non de(n) portagen se ante que lle demandaren os portageiros se morre ou se perde aquela cousa que asi passa que non he tiudo o que a pasou de dar a estimaçon dela. outrosi dizemus que se os portageiros foren ...........en .... ........mandar por cinco anos as penas e os dereitos sobre ditos os que taes erros ouuesen feito (de si) ende ante non os poderian demandar a eles nen a seus hereos. [+]
1380 CPc 26/ 109 La quinta dignidad ... ome de poder de su... es quando eligen alguno por prefecto de oriente que quiere tanto dezir como adelantado mayor de toda la tierra de oriente. ............ tanben julgando como fazendo justiça de morte (como) perdimento de nenbro en aqueles que fezeren cousa porque meresçan (Reçeber) tal pena. a V dinidade .............o home de poder de seu........he quando esleen a alguu por prefecto do uriente que quer tanto dizer como endeantado mayor de toda a terra douriente. [+]
1380 CPc 26/ 109 Ca si recibiese voontade tanben de huu como de outro sen juizo e sen nehua premia que seer possa. pero esto se ha de fazer conçelleyramente que quer tanto dizer (h)en este lugar como ante o juiz ante quen se deue acordar as voontades danbas las partes tanben do padre como do fillo. e ha mester o padre que mande fazer carta como saca o fillo de seu poder (e que sse) posa prouar a mançipaçon e non venna en dubda LEE XVIII porque rrazoes poden (costrenger aos padres) que saquen de seu poder a seus fillos Achamos quatro rrazoes porque poden costrenger ao padre que saque de seu poder a seu fillo. como quer que dizemos enas lees ante desta que non (poden) apremear(los) que o (façan.) a primeira he quando (o) padre castiga a seu fillo moy cruelmente sen aquela piedade que lle deue auer segundo natura. ca o castigamento deue seer con mesura e con piedade. a segunda he se o padre fezese tan grande maldade que dese carreira a suas fillas de seer maas molleres de seus corpos apremeandolas que fezesen ...........a III he sse huu ome man ..........en seu testamento algua cousa..... condiçon que emançipasse por ende......fillos. ca sse (lo) quel fuesse mandado desta guisa, tenudo es de los emancipar; e si non quisiere, puedenlo apremiar que (lo) faga. [+]
1380 CPc 26/ 109 E primeiramente mostrar(emos.) que cousa he criança e que força ha. e por quaes rrazoes e en que maneira son tiudos os padres de (o) fazer a seus fillos (e) macar non queiran e quaes son tiudos de fazer esto e por que rrazoes sse poden escusar os padres de os non criar senon quiseren LEY PRIMEIRA que cousa he criança e que força ha Criança he huu dos...... .............que huu ome pode fazer ao outro (o que todo ome ha de) fazer con grande amor (a) aquel que cria quer seja (seu) fillo ou outro estraya. [+]
1390 MS [I, 1]/ 4 Por Nostro Señor foy todo esto feicto et he marauillosa cousa aos nosos ollos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 12 Cousa guisada et dereita paresçe del seer loado et onrrado por los moços sem pecado pois que os angios et os arcãgeos rreçeberõ del a alma ẽno dia dos Santos Inoçẽtes, et asentarõno cõsigo ẽno santo Paraiso cõ grãde alegria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Se eu a ti en algũa cousa errey, posoo correjer et fazer bẽ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et Josep, que era moy sabedor et moyto entẽdido despois, que aquelo oeu, entẽdeu que lle viera cõ grã prazer que tomara, nẽbrou en sua voõtade cõ hũa cousa cõtraria goreçe omẽ da outra et a doença que vem cõ prazer que se perde cõ pesar; et pregũtou se avia omẽ ẽna corte a que Tito quisese mal, et diserõ que avia hũu escudeiro de que avia tamana sana que o nõ queria veer nẽ oyr del falar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et a hũa boa moller que era de boo linagẽe, que fora abondada de rriquezas, entraronlle os ladrões na casa et tomarõlle quanto avia, que nihũa cousa nõ lle ficou para comer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et segundo Santo Ausebio, bispo de Çesaria, et Sam Jeronimo, foy tan boo que hũu dia seendo aa noyte nẽbrouse que em aquel dia nõ fezera bẽ nĩhũu nẽ dera nĩhũa cousa, et diso: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Ese pano he cousa que se podese cõprar por ouro ou por prata? [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et despois que o enp[er]ador [o] vio en ela vestido perdeu toda a sana que cõtra el avia, et ergeuse a el et nõ pode cõtra el dizer nĩhũa cousa maa, et doulle liçençia que se fose. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et pararõ mẽtes en com̃o siia et semelloulles que graue cousa era de aver hu sia. [+]
1390 MS [I, 1]/ 86 Et entõ o caualeiro desapareçeulle, et el espantouse com grã medo, et leuãtouse moy çedo de manãa et cõtou a todos o que lle acaeçera et todo los da oste marauillarõse moyto et falando ontre sy de tã grã cousa, adesora oyrõ moy grãdes braados ẽno aer asi cõmo rroydo de leõs et de lobos et de touros; et de demoes en aqueles braados, leuarõno logo viuo et saão d ' ontre todos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 88 Marauillosa cousa era esta, et de grã prazer, que por la morte que aviã de auer os corpos, auiã de auer as almas vida perdurauele. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 Por boa fe, desagisada cousa he que a nosa lee obedesca aa tua, ca a nosa he mellor ca a tua, ca nos auemos Mafomete que foy mãdadeiro de Deus que nos el enviou, cujos mãdados teemos; et avemos nostros ydalos que son moy poderosos a que oramos et por que vyuemos et rreynamos que nos mostran as cousas [que] an de viinr d ' este noso santo Mafomete. [+]
1390 MS [I, 1]/ 112 Et Calrros lidou cõ Aigolando sobre la nosa creẽça et matoo; et por esto bẽ se paresçe et he cousa firme que a lee dos cristiãos he mellor ca toda las outras lees santas do mũdo et por la sua vondade os que a bẽ tẽẽ som onrrados ẽno Parayso sobre las ordẽes dos angeos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Por grã cousa, diso o gigante, com̃o a Virgẽe ouve fillo sen home?. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Por que me dizes atãtas parauoas vãas? ca cousa he que nõ pode seer, que o omẽ morto torne viuo depois. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Quen te teuer nũca seera vençido nẽ seera espantado d ' outra cousa cõtraria, ca senpre seera cõplido da ajuda et grraça de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Señor nõ vaas alo ca nõ he nada, ca por ligeira cousa acustumaua Rrulã de tãger o corno, ca el nõ ha mester agora de ajuda, que el anda agora apos hũu veado tangendo o corno. [+]
1390 MS [I, 1]/ 170 Et o bispo, que era home santo, teendo o escripto ẽna mão, para abrirlo e veer o que andaua dentro, nõ achou en el nĩhũa cousa scripto. [+]
1390 MS [I, 1]/ 170 Grãde loor et grãde onrra seja a Deus et ao apostolo Santiago por todo o mũdo, por tã fremosa cousa com̃o esta. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Mellor he aos homes segundo diz a Escriptura, nõ prometer a cousa que a prometer et nõ a dar nẽ atẽder. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et por acabar sua rromaria mais cõplidamente, et porque as voõtades dos homẽes se mudã en moytas guisas, fezerõ ontre si pleito que por cousa que acaesçese nõ se partise hũu do outro. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et por este miragre nos demostra que quen quer que a Nostro Señor promete a cousa, que lla deue a acabar cõ boo coraçõ et cõ alegria, et avera ende boo galardom. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Sabede que desque eu senti que me apertaua a door coydey en mãesfestar os meus pecados, et en me fazer ongir et rreçeber o corpo de Deus; et en tẽẽdo eu esto ẽna voõtade, vẽo hũa cõpana de demões que me apertarõ tãto que por parauoa nẽ por sinal, des aquela ora nõ poyde mostrar nĩhũa cousa que cõprise para soude da mina alma: et o que vos diziades entẽdiao eu moy bẽ, mais nõ podia rresponder nemigalla, ca os demoes que veerõ, hũus me ap[e]rtauã a lingoa et os outros me çar[r]auã os ollos et os outros me trauauã ẽna cabeça et ẽno corpo et rreuolui[ã]me d ' ũu cabo et do outro cõtra a mĩa voõtade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et o ome boo por amor de Santiago, esteue treze dias ẽna igleia fazẽdo esmolda et oraçõ et amostrando et dizẽdo a todos a merçee que lle Santiago fezera; et desi foyse sãao et saluo para sua terra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . et lles leixaua saber que por estas duas cousas nẽ eles nẽ outros non . . . saberiã nẽhũa cousa do que ha de viinr. . . [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et despois saa. . . ymagẽes por. . . as que tinã. . . suas casas. . . onrradas. . . que queria fazer quando queria yr en oste? ou seyr de suas terras a demãdar algũa cousa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 222 Que faremos nos pois que uos avedes tal pauor de tal cousa a uosa morte? a quen creeremos que esta aberto o rreino dos çeos? [+]
1390 MS [I, 1]/ 222 ' Ecce quan bonum et quan jocundo avitare frates in vnum ' "Ay Deus, que ben he, et que fremosa cousa morarẽ os yrmaãos densũu!", et diseron hũus cõtra os outros: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Et quando foy ora de vespera, fez hũu grã toruõ et entrou por la casa hũu odor tã saboroso que todos adormeçerõ ao sabor do odor, senõ os apostolos et as uirgẽes a que mãdou Santa Maria que nõ dormisen por nĩhũa cousa, mais que velasem por veer o prazer et alegria [et] a gloria da sua yda a Deus, et que fosem ende testemoyas aos outros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Pom esta palma sobre los ollos d ' aqueles que esto creerẽ et veerã, et o que nõ creuer nõ podera nũca veer cousa de sua prol, nẽ aqui nẽ suso nos çeos. [+]
1409 TA III,4/ 59 Et porque toda cousa ama Naturalmente a semelauil, asy por en mais sãamente se criarya o potro con Cauallo que he de sua Natura. [+]
1409 TA III,4/ 81 Verme he enfirmidade açidental que se jeera domores caentes et sobeios et começase no peito do Cauallo ou antre as coixas apar dos Colloõs et fazese ende jnchaço que deçe aas coixas et cebra por moitos llugares como vuçera, os quaes humores juntados en huun por llongo tenpo, corren depois a hũa llandooa que am os Cauallos naturalmente ontre hũa parte et a outra do peito a preto do coraçon et aas uezes antre as coixas arredor dos colloos por hũa door que sol auiyr por rrazon dos espiritos et dos homores que y soen correr porque naturalmente toda cousa demanda et cobiça outra semellauel a sy mesma; [+]
1409 TA III,4/ 81 Et para auer de noite maior folgança deue estar en lugar frio, et se a llandoa ouuer uerme se non consume por lla sangrya et por llas sedas ou por sobegeduen dos homores deçe o jnchaço aas pernas deuen sutilmente tallar o coiro ao llongo et desy a carne ata a que chege aa llandooa ou ao uerme, et pois que a acharen deuenlla fillar con garffe de fero, et meter da hũa parte et da outra os dedos et as huñas das maãos para tirar fora de Reyz o mays sutilmente et o mellor que poderen, asy que non fiqe della nenhũa cousa no lugar; [+]
1409 TA III,4/ 93 fazese dentro no corpo do Cauallo outra door que uen do comer sobeio da Ceuada ou doutra cousa semellauel, que se non moe no estamago et faz jnchar os yllaes et apreta o Cauallo tam moita que adur pode estar correito Et con gran door que se deita en terra. [+]
1409 TA III,4/ 93 Para esto he ajnda cousa marauillosa et presta moiro see o Cauallo llançaren en alguun lugar con egooa ou con mua, et para esto llogo uerra a fazer ourina. [+]
1409 TA III,4/ 105 Outra enfirmidade se faz enno ventre do Cauallo que faz rrugyr as tripas, et faz a miude estercar o Cauallo cruu et rraro como agooa, et porllo muito estercar liurase o uentre en tal maneira que adur lle ficara no uentre cousa que comia et esta door ven do comer sobeio dorio ou doutra cousa semellauel que se non mooe enno estamago asy como conuen, et corre o Cauallo et uen aas uezes quando o Cauallo bebe pois que come orio sen outro espaço et as uezes uen se corren o Cauallo, pois he fraco da agooa, ou seo lleuan a gallope. [+]
1409 TA III,4/ 107 Para esta door que dizen Cimoyra, que uen de humores frios et uellos na cabeça do Cauallo, ou doutra cousa, digo que deuen logo cubrir a cabeça do Cauallo con llaa caente, et este en llugar caente, et coma cousas caentes, pero soe prestar ao Cauallo que ten a cabeça fria pazer a miude eruas peqenas et tenras porque en mergendo a cabeça et tirando as eruas con os dentes, deçen da cabeça a moor parte dos homores porllos nares para fora. [+]
1409 TA III,4/ 115 Et deuen logo esto rraer moi ben et ponanlle cada dia o poo da cal uiua mesturada con mel, lauando ante as chagas con vjno ou con vinagre caente, et gardeno que lle non ponan sella nen cousa ataa que as chagas seian soldadas. [+]
1409 TA III,4/ 119 Jtem. Tallaras o polmo daredor et tirallo as todo de rreiz, et el tirado, fende a danadura da parte hu mais pender por se non retẽer o uinino nen outra cousa de podreen na chaga, depois ponlle as estopas molladas nas craras dos ouos hũa vez no dia ataa tres dias; [+]
1409 TA III,4/ 145 Et o Cauallo non coma eruas por nehũa maneira nen outra cousa verde. [+]
1409 TA III,4/ 145 Et Nota que se asaren en espeto de pano as postas da Cooura grosa, et colleren ende a grosseen en algũa cousa et poerena caente aqual tiraren de sobre llos braços no polmon que teuer o Cauallo no espinaço della aauondo et huun dia consumira todo o polmon et a destruira; [+]
1460 CI 1/ 119 O qual foy tã mao et peor que o primeyro, et afligeu tanto a famjlia, et clerigos et a terra, et destroeu as posisoos da eglleia, en tal maneyra que os canõigos et serujdores da eglleia, que deujã seer despenseyros da eglleia [et] dos beens ecclesiasticos, erã tan pobres que nõ tjnã cousa de que se manteer. [+]
1460 CI 1/ 119 Ja sabedes os males et trabalos que passan os clerigos de Santiago, porende, ydeuos et qualquer cousa que ordenardes açerca do rregemento da dita Eglleia de Santiago et rreyto defensor, et prelado et pastor que virdes et ordenardes que conple para ela, atal averedes". [+]
1460 CI 1/ 126 Deus te queyra aJudar, ca esto que tu vas demandar he huã gran cousa et nõ creo que a posas alcançar, ca eu me rrecordo que o obispo Dalmaçio teu anteçessor, que foy monJe desta cassa, Ja sobre esta rrazõ foy a corte rromana et nõ o podo alcançar. [+]
1460 CI 1/ 128 Et tijnã os canoĩgos antijgos que nõ ousariã mudar o santo altar, porque nõ eran dignos para tanger tan santa cousa. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL