Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression torto among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries


- Number of definitions found: 43
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1757-1762) (1), Rodríguez (1854c) (2), Aguirre (1858) (2), Rodríguez (1863) (2), Cuveiro (1876) (2), RAG (1913-1928) (1), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (2), Acevedo (1932) (1), Carré (1933) (3), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (5), Eladio (1958-1961) (4), Franco (1972) (4), Rivas (1978) (2), Carré (1979) (5), CGarcía (1985) (4), Rivas (2001) (1)

Martín Sarmiento (1757-1762): Onomástico etimológico de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (Fundación Barrié, A Coruña, 1999).
tortales tortovirollo virabales ollobreque torto

(361) Las voces que en el latín significan ciego, tuerto, bizco, corto de vista, etc. se suelen confundir, aumentando o disminuyendo el grado de vista. El bizco se llama strabus, y este es elverdadero tuerto castellano. Pero la voz tuerto castellana está aplicada con exceso al que le falta un ojo, ese no es tuerto sino lusco, también en gallego resgo , derivado de lusco. Igualmente llaman en Galicia al tuerto: tortales, tortovirollo, virabales y ollobreque, y también torto. Pero el latín luscus se conserva también en el gallego chosco, que significa al muy corto de vista, sin ser bizco, tuerto ni ciego. Onomástico 1757-1762

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
torto

Tuerto, torcido ó lo que no es derecho. En port. id.

torto

Tuerto, cegajoso. Visojo, vizco, atravesado. En port. id. Sarm.

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
torto

Torcido. Port. id.

____ne

Tuerto, el que non ve sino por un ojo y vizco o el que mira para todos lados o tiene la vista torcida.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Torto

1. Tuerto, torcido, lo opuesto á derecho. En port. id.

________

2. Tuerto, vizco, visojo, el que tuerce la vista ó no vé si no por un ojo. Sarm. y port. id.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
TORTO

Torcido.

________

Tuerto, falto de un ojo y tambien el vizco, en algunas partes.

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
A TORTO loc. adv.

A tuerto. Injustamente, con maldad, sin razón.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
TORTO s. e adx.

Tuerto, torcido. Bizco.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
torto,-taadj.

Torcido. Que no está derecho.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente
torto

Tuerto: Torto d'un oyo. Ús. de Valdés al Eo, y en gall. y port. A. F.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
torto ,-ta

A torto, injustamente.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

____adj.

Torcido. Que no está derecho.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
torto,-taadj.

Torcido. Tuerto. A torto: injustamente.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
a torto adv. m.

Injustamente, sin razón.

torto ,-taadj.

Torcido. Que no está derecho.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

________

A torto, injustamente.

____*s. m.

Daño, mal, sinrazón.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
TORTO a. s. y adj.

Tuerto, torcido.

________

Bizco.

________

A tortas é dereitas, a tuertas y derechas, con razón o sin ella.

________

FRAS. Antes torto que cego de todo. A torto ou dereito, axude Dios ó noso consello. Cando pases pola terra dos tortos, pecha un ollo. Cando vai torta o demo a guía. Cando vai torta, o demo que a endereite. Do que vai torto non digas que vai dereito. Máis val quedar torto que morto. Máis val ser torto de un ollo que cego dos dous. Máis val torto que cego. O que nace torto, tarde ou nunca se endereita. O que torto nace, enderéitase tarde. Primeiro torto que cego. Torto ou dereito, a nosa casa hastra o teito. Torto ou dereito, ten o escribán do teu xeito. Val máis torta e nosa, que con catro ollos e vosa.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
torto a. s. y adj.

Tuerto, torcido.

________

Bizco.

________

A tortas e dereitas, a tuertas y derechas, con razón o sin ella.

____s. m.

Palo retorcido y curvado que usan los vaqueros en la sierra para tirar a las vacas.

Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca
torto adj

Tuerto (dicc.). En Fondo de Vila el dicho: Nin torta nin cegha, da a entender: de ningún modo. (FrampasI)

torto m

Vértebra de la columna vertebral a la altura del cuello o pescuezo y donde éste se inflexiona (F. de Vila). (FrampasI)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
A torto adv. m.

Injustamente, sin razón.

Torto,-ta adj.

Torcido. Que no está derecho.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

________

A torto, injustamente.

____ s. m.

Daño, mal, sinrazón.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
torto adj.

1. (Cur. Dum. San. Mel. Cod. Pan. Gud. Mez. Vil.), turto (Goi.) tuerto;

________

2. (Cab. Fea. Cur. Raz. Lax. Tob. Dum. San. Com. Mel. Cod. Gro. Goi. Ced. Cre. Gui. Ram. Xun. Cal. Vil. Por.) torcido de pies, de hombros o de ojos;

________

ó torto (Cur.) al revés;

________

V. baca torta, bico torto, camiño torto y pernas tortas.

Eligio Rivas Quintas (2001): Frampas, contribución al diccionario gallego (inédito ata a 1ª ed electrónica neste dicionario)
torto s. m.

Entuerto, agravio. Así en Santiago, 1339: torto ou agraveo.(FrampasIII)