Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression abrir among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries without taking into account the accentuation of the word or the difference b/v


- Number of definitions found: 84
- Distribution by dictionaries: Sobreira (1792-1797) (13), RAG (1913-1928) (13), Filgueira (1926) (1), Carré (1951) (1), Eladio (1958-1961) (32), Franco (1972) (4), Carré (1979) (1), CGarcía (1985) (19)

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
abrir v. n.

Ribadavia. Esclarecer o tempo escuro. Papeletas

abrir v. n.

Soltarse por sus junturas lo que por ellas estaba unido y cerrado. Papeletas

abrir v. a. y n.

Fender. rachar, etc. Papeletas

abrir

Esparcer o extender. Papeletas

abrir

Extender sus hojas las flores. Papeletas

abrir

Hender, rajar una cosa. Papeletas

abrir

Quitar el impedimento que hay para entrar. Papeletas

abrir

Quitar el impedimento que hay para poner a la vista. Papeletas

abrir

Romper un muro. En Ribadavia item: Esbazar. Abrir muro, sebe y semejante. Papeletas

abrir

Separar una cosa. Papeletas

abrir

Met. Hacerse despejado. abrir vel abrir o dia, 'esparejer, esparejerse as nubes ou a nube'; abrir o dia ou tempo. Papeletas

abrir

abrir a boca, a cabeza; abrir ou abrirse a cabeza; abrir a mao; abrir ou abrirse a mañán ou a tarde; abrir brecha Milic; abrir calquera cousa Henderse, etc.; abrir camiño F. fam.;abrir ou abrirse camiño; abrir de par en par; abrir en canal; abrir ou abrirse en canal; abrir o juicio; abrir o ollo; abrir o sentido; abrir o viño; abrir os oidos; abrir os ollos; abrir os ollos a outro; abrir ou romper precio; abrir ou abrirse o tempo; abrir tanto oido; abrir tanto ollo; abrir tenda; abrir os alentos Ribadavia, causar o dar ganas de comer; abrir paso, lo mismo que abrir camiño. Papeletas

abrir

Ribadavia. nun abrir e cerrar d'ollos. Papeletas

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
ABRIR v. a.

Abrir. Hacer que lo que está ó estaba cerrado, no lo esté. Quitar el impedimento que hay para entrar ó salir de alguna casa, habitación, etc.-Hacer libre la comunicación del interior con el exterior.

________

Levantar la tapa á un mueble ú otro objeto, como un baúl, una caja, etc. Tirar del cajón de un mueble, como de un armario, cómoda, etc.

________

Extraer el líquido de un barril haciéndole un barreno y poniéndole una espita ó un a billa.- Descorchar una botella.

________

Rasgar ó despegar el sobre de una carta ó de un pliego cualquiera si estaba cerrado.

________

Romper un muro ó un tabique ó hacer en él algún hueco ó excavación.

________

Hendir ó rajar una cosa. V. FENDER y RACHAR.

________

Separar una cosa de otra, como p. e. las conchas de un marisco.

________

Grabar, esculpir alguna cosa en piedra, metal ó madera.

________

Dislocar, relajar algún músculo.- Reventar el cuerpo.

________

Dar principio á alguna función ó acto público, como abrir las cortes, los tribunales, etc.

____v. n.

Abrirse ó rajarse una cosa. V. ESCACHAR.

________

Se dice de las flores cuando separan los pétalos que formaban el botón ó capullo.

________

"Soltarse por sus junturas lo que por ellas estaba unido y cerrado." P. SOBREIRA. Difícil es reunir todas las acepciones del verbo abrir, por ser muchas. Entra también en innúmeras locuciones, como los siguientes: Abrir unha conta (abrir una cuenta); empezar á llevar una cuenta en el libro. Úsase en comercio.- Abrir o apetito (abrir el apetito); hacer el apetito más vivo; tener más ganas de comer; estimular la gana de comer.-Abrir os ollos (abrir los ojos); desengañarse. Se dice también de una criatura al nacer.-Abrir os ollos a un (abrirle á uno los ojos); instruirle ó enterarle de alguna cosa que ignoraba; ponerle sobre aviso.-Abrir moito os ollos (abrir mucho los ojos); pasmarse, admirarse de una cosa: estar muy atento. Abrir o corazón (abrir el corazón); confiar los más íntimos secretos á alguno.- Abrir a un (abrir á uno); abrirle el cuerpo después de muerto para hacerle la autopsia o para embalsamarle. También se dice del que recibe una gran cuchillada en el vientre.-Abrir os brazos (abrir los brazos); acoger á alguno con cariño.-Abrir as portas (abrir las puertas); poner la propia casa á disposición de alguno.-Abrir a man (abrir la mano); dar con liberalidad; admitir regalos en pago de algún servicio poco honroso.- Abrir precio (abrir precio); poner el precio á una cosa.- Abrir camiño (abrir camino); facilitar la manera de salir de algún apuro ó dificultad. Facilitar el paso de una parte á otra.- Abrir a cabeza (abrir la cabeza); hacerle á uno una herida grave en la cabeza dándole un golpe.- Abrir a boca (abrir la boca); pasmarse, admirarse de algo: hablar mucho.- Abrir un porco, un peixe, etc. (abrir un cerdo, un pez, etc.); extraerle ó limpiarle de todo lo que contiene, como las tripas y demás vísceras.-Abrir o tempo (abrir el tiempo); clarear, mejorar el tiempo.- Abrir unha figura (abrir una figura); grabar, esculpir, tallar una figura.- Abrir as terras (abrir las tierras); romper las tierras con el arado; labrarlas.- Abrir brecha (abrir brecha); derribar algún trozo de muro de alguna plaza fortificada; de algún castillo, etc.- Abrir trincheira (abrir trinchera); empezar á construirla.- Abrir o fogo (abrir el fuego); romper el fuego, empezar á andar á tiros.- Abrir as aas (abrir las alas); volar.- Abrir a igreja (abrir la iglesia); empezar á decir misa en una iglesia después de haberla consagrado.- Abrir un defunto (abrir un difunto); abrir un cadáver; hacerle la autopsia.- Abrir as pernas (abrir las piernas); separarlas: ser muy condescendiente.- Abrir de par en par; franquear.- Abrir o dia (abrir el día); amanecer.- Abrir o juizo (abrir el juicio), dar principio la exposición de las partes ante un tribunal de justicia.- Abrir en canal; rajar á uno de arriba á abajo.- Abrir tenda (abrir tienda); empezar a ejercer públicamente algún comercio ó industria.- Abrir os cimentos (abrir los cimientos); empezar á construir algún edificio.-Abrir un camiño (abrir un camino); empezar la construcción de un camino, carretera, etc.- Abrir os alentos (abrir los alientos); abrírsele á uno el apetito.- N'un abrir e fechar de ollos (en un abrir y cerrar de ojos); en un momento; instantáneamente, etc.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
ABRIR v.

Abrir.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
abrir v. a. y n.

Abrir. V. Deschoer, despechar, escachar y fender.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
ABRIR v. a.

Abrir, hacer que lo que está o estaba cerrado, no lo esté.

________

Hablando del tiempo o del día, despejarse, aclararse, serenarse: ó abrila primaveira; parece que abre o día.

________

Extraer el líquido de una cuba o barril haciéndole un barreno y poniéndole una espita o BILLA.

________

Hender o rajar; FENDER, RACHAR.

________

Dislocar, relajar algún músculo.

________

Abrir, tratándose de actos públicos, literarios, corporativos, industriales, etc., empléase también como, por ejemplo: abrilos estudios, abrila sesión, abrila tenda, etc.

____v. n.

Abrirse o rajarse una cosa; ESCACHAR.

________

Soltarse por sus junturas lo que por ellas estaba unido y cerrado.

________

Abre a boca, se le dice al que permanece callado, a pesar de que le dan motivo para que hable.

________

Abre, Marica, a porta, denota asombro por lo que no lo merece, y equivale también a indicar que lo que otro dice es una patraña enorme.

________

Abre os ollos, que asan carne, aviso a uno para que tenga previsión o tome precauciones contra cualquiera emboscada que puedan prepararle.

________

¡Ábrete, terra!, exclamación frecuente del que se ve amenazado de un peligro próximo, afligido por una honda pena, dominado por la desesperación o víctima de un conflicto grave que sobre él se cierne.

________

Abre unha porta e pecha un portelo. Dícese del que no sabe hacer una cosa sin perjuicio evidente de otra de más importancia.

________

Abrir a boca, hablar, comer; pasmarse, admirarse de algo; hablar mucho.

________

Abrir a man, ser generoso, espléndido, condescendiente, dar con liberalidad.

________

Abrir a porta a todo o mundo, ser demasiado condescendiente para repartir beneficios.

________

Abrir as aas, empezar a volar el ave.

________

Abrir as ganas de comer, abrir el apetito, estimular la gana de comer, hacer el apetito más vivo.

________

Abrir as pernas, separarlas, ser uno muy condescendiente.

________

Abrir as portas, poner la propia casa a disposición de una persona o de una familia.

________

Abrir as terras, labrarlas, romper la tierra con el arado o con alguna máquina agrícola.

________

Abrir a un, abrirle alguna parte del cuerpo para practicarle alguna operación quirúrgica; recibir una cuchillada grande en el vientre; abrir un cuerpo después de muerto para embalsamarlo o para hacerle la autopsia.

________

Abrir o día, amanecer.

________

Abrir os alentos, abrírsele a uno el apetito, según el DRAG.

________

Abrir os brazos, acoger a uno con cariño.

________

Abrir os cimentos, empezar a construir una edificación o fábrica de casa, templo, etc.

________

Abrir o tempo, clarear, mejorar el tiempo.

________

Abrir o xuicio, dar comienzo el juicio ante juez o tribunal de justicia con la exposición hecha por las partes.

________

Abrir precio, poner precio a las cosas destinadas a la venta pública.

________

Abrir tenda, empezar a ejercer públicamente algún comercio o industria.

________

Abrir unha figura, grabar, esculpir o tallar una figura.

________

FRAS. Abrir pra que entren na leira, é facer unha estragueira. O que non abre os ollos, tén moitas veces que abrila faltriqueira.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
abrir v.

Abrir.

________

Hender o rajar; fender, rachar.

________

Dislocar, relajar algún músculo.

________

Abrirse o rajarse una cosa; escachar.

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Abrir v. a. y n.

Abrir. V. Deschoer, despechar, escachar y fender.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
abrir v.

l. (v.c.) abrir;

________

2. (San. Mel. Sob. Oir.) echar brotes un árbol;

________

3. (Fea.) echar a andar el molino dando paso al agua;

________

4. (Goi. Ced.) aclarar el cielo;

________

5. (Ver.) roturar una tierra por primera vez;

________

abri-la boca (Fea. Dum. Com. Mel. Sob. Gro. Mon.) bostezar;

________

abri-la cabana (Tob.) sacar la primera hilera de fardos;

________

abri-los cabeceiros (Fea.) abrir a mano el final de los surcos cuando el arado no los alcanza;

________

abrir calas (Gun.) separar la tierra en los surcos para que se reparta el agua por la finca;

________

abrir en canal (Ver.) deshacer el cerdo de arriba a abajo;

________

abri-lo día (Cab. Fea. Lax. Dum. Sco. San. Com. Mel. Sob. Cod. Val. Cre. Gui. Gun. Per. Bur. Mra.) amanecer, despuntar el día;

________

abri-la erba (Cre.) separar la hierba amontonada en los "palleiriños";

________

abri-las fontes (Fea. Val.) volver a manar las fuentes en la primavera;

________

abri-la mesa (Tob.) escampar;

________

abri-las patacas (Cre.) levantar las patatas;

________

abri-lo rego (Com.) regar el prado;

________

abrirse dos peitos (Per.) resentirse una vaca por el excesivo trabajo;

________

abrírselle o pé á baca (Com.) descoyuntarse la articulación que las vacas tienen encima de las pezuñas;

________

V. punto.