· Search the Dictionary of Dictionaries
You searched for the expression día among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries without taking into account the accentuation of the word or the difference b/v
Martín Sarmiento (1746-1755c): Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1973) | ||
---|---|---|
Llámase así el día de fiesta y el domingo. | ||
Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970) | ||
Un dia; mejor estará hum dia. No hay dificultad. | ||
El dia santo se entiende por el domingo y también por otro día de fiesta y de misa. | ||
Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979). | ||
Al amanecer. | ||
Y antes de medio día. Ribadavia. | ||
Ribadavia. La parte de la noche cerca do amañecer. Antemañan y Antes que veña ó dia. | ||
Ribadavia. Antes do dia. | ||
Inda non he tanto noyte como o dia he pouco. Ribasil. | ||
Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar | ||
Dia de neblina. | ||
Dia festivo, ó de fiesta. | ||
Dia de trabajo, ó de labor. Se fòlgas n'os dias soltos, ¿qué deijas pra os dias santos? Si huelgas, ó nada haces, en los dias de trabajo, ¿qué dejas para los festivos? | ||
Dia de calor con viento seco. | ||
Dia de trabajo. | ||
X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego) | ||
Día de calor con viento seco. | ||
Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931 | ||
s. m. | Día festivo. | |
s. m. | Día ordinario, día de trabajo. Variante día feriado. | |
Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel | ||
v. a. | Amanecer. | |
s. m. | Día ordinario, día de trabajo. Variante Día feirado. | |
s. m. | Día festivo. | |
Aníbal Otero Álvarez (1949): Hipótesis etimológicas referentes al gallego-portugés, CEG XIII, pp. 171-200 | ||
Al alumbrar el día, al amanecer. Barcia. Doña | ||
José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid | ||
[Entrada sen definición] | ||
[Entrada sen definición] | ||
[Entrada sen definición] | ||
s. m. | Día festivo. | |
Amanecer. | ||
Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel | ||
s. f. | Día. | |
____ | ____ | feirado o solto, día ordinario, día de trabajo. |
____ | ____ | santo, festivo. |
____ | ____ | tallado, aplazado. |
____ | ____ | Los días de la semana son: Domingo, segunda feira, terza feira, cuarta feira, quinta feira, viernes y sábado. Hoy se van adaptando los nombres castellanos: lús, martes, miércoles, xoves, etc. |
s. m. | Día festivo. | |
s. m. | Día ordinario, día de trabajo. Variante Día feirado. | |
José María Pereda Álvarez (1953): Aportaciones léxicas y folklóricas al estudio de la lengua gallega, en Douro Litoral (5ª série, VII-VIII, pp. 19-52) | ||
Debíalle un día o demo e funllo pagar hoxe. Le debía un día al demonio y se lo fui a pagar hoy. Se dice así cuando a uno le ocurre una desgracia. Vivero. | ||
Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo | ||
s. m. | Espacio de 24 horas durante el cual da la tierra una vuelta en su eje. | |
____ | ____ | Tiempo que dura la claridad del sol sobre el horizonte. |
____ | ____ | Tiempo que hace durante el día o gran parte de él. |
____ | ____ | Aquel en que la Iglesia Católica celebra la memoria de algún santo. |
____ | ____ | El pueblo gallego no podía librarse, ni se libró, de la vieja preocupación supersticiosa de los días faustos o infaustos, felices o infelices, que no tiene más fundamento que algunas fortuitas coincidencias. Para muchas de nuestras gentes, el martes es un día aciago, como lo es el día 13 de cada mes. En algunas comarcas rehuyen matar los cerdos en miércoles, porque tienen la aprensión de que después merma la carne. Es general en nuestro país la creencia de que los viernes no deben cortarse las uñas porque nacen uñeros, y aún llegan algunos a suponer que tampoco debe hacerse esa operación en los días de r, los cuales son además nefastos para verificar negocios. El más indicado para cortarse las uñas, según los supersticiosos, es el lunes, porque así -añaden- no dolerá la cabeza. Del sábado ya es sabido que era el día señalado para reunirse las brujas en sus aquelarres. Prescindiendo de casos concretos, es indudable que en |
____ | ____ | Día adiado, el preciso y contado sin interrupción, que se señala para ejecutar una cosa. |
____ | ____ | Día alto, la parte del día comprendida aproximadamente desde poco después de salir el sol hasta poco antes del mediodía. |
____ | ____ | Día asiñalado, el de gran solemnidad, que marca una efeméride memorable. |
____ | ____ | Día crebado, aquel en que no se comercia o trabaja, por ser festivo o por otra causa. |
____ | ____ | Día crimatérico, el climatérico, que se tiene por aciago. |
____ | ____ | Día chovisqueiro, dícese del día que está lloviznando casi constantemente. |
____ | ____ | Día da festa, aquel en que se celebra la fiesta del santo patrón de la parroquia, que los vecinos suelen celebrar con FOLlÓN y otros festejos religiosos, profanos y populares. |
____ | ____ | Día de ano novo, el primero del año natural: ANINOVO. |
____ | ____ | Día de aúno, aquel en que la Iglesia tiene preceptuado el ayuno de sus fieles. |
____ | ____ | Día de Corpus, el jueves inmediato después del Domingo de Trinidad, en que la Iglesia celebra la institución de la Eucaristía. Es una fiesta religiosa que se ha hecho popular en |
____ | ____ | Día de cotío, el día de traballo, o sea el que no es festivo ni es domingo. |
____ | ____ | Día de defuntos, el día 2 de Noviembre de cada año, en el que la Iglesia celebra la conmemoración de los fieles difuntos. Este recuerdo cristiano dedicado a los muertos lleva a los cementerios de las principales villas y ciudades gallegas los dos primeros días de dicho mes grandes cantidades de flores, como ofrendas, que los deudos colocan sobre las sepulturas de sus antepasados. En la comarca de |
____ | ____ | Día de erre, cada uno de los de la semana en que entra esta letra, y que son martes, miércoles y viernes, considerados de mal agüero por algunas gentes supersticiosas o aprensivas. |
____ | ____ | Día de fertuna, aquel en que a uno le sale bien todo lo que hace, emprende o planea. |
____ | ____ | Día de festa, el domingo, o el día señalado por la Iglesia en honor de un misterio o de algún santo, con obligación de suspender el trabajo manual. El día de fiesta que no sea domingo no se comprende en |
____ | ____ | Día de folga, aquel en que los obreros y artesanos no trabajan, aunque no sea festivo; aquel o aquellos que median entre una y otra calentura del que padece tercianas y cuartanas. |
____ | ____ | Día de loito, el día de luto en que cualquier pueblo, familia o persona sufre o conmemora un hecho nefasto o una desgracia grande. |
____ | ____ | Día de misa, aquel en que los católicos vienen obligados a oir misa y pueden trabajar. |
____ | ____ | Día de Navidá, el 25 de Diciembre, en que la Iglesia celebra la Natividad de |
____ | ____ | Día de pica boi, cada uno de los días en los cuales el labrador trabaja la tierra con el arado. |
____ | ____ | Día de San Xoan, el 24 de Junio, fiesta de San Juan Bautista; día en que desde la noche precedente está lleno de supersticiones curiosas, entre las cuales figura la de lavarse por la mañana en agua fresca, de hierbas olorosas, pues dice el antiguo |
____ | ____ | Día de tódolos Santos, el 1.° de Noviembre, en el cual son tradicionales en muchas comarcas gallegas los MAGOSTOS caseros y al aire libre. Antiguamente se hacían petitorios en ese día para las comidas fúnebres de los difuntos. |
____ | ____ | Día de traballo, aquel en que se puede trabajar, que también se llama día de cotío. |
____ | ____ | Día dos reises, el 6 de Enero, día de Reyes: REISES. |
____ | ____ | Día do xuicio final, último día de los tiempos, en que según la profecía bíblica Dios juzgará a los vivos y a los muertos. |
____ | ____ | Día fatal, aquel en que vence algún plazo que no puede prorrogarse, o aquel en que salen mal todas las cosas y en que ocurren varias desgracias. |
____ | ____ | Día feirado, el feriado, aquel en que no se trabaja y se considera festivo, sin duda por que las ferias en |
____ | ____ | Día largo, la parte del día comprendida entre un poco antes de media mañana hasta un poco antes de ponerse el sol. |
____ | ____ | Día morriñento, el que aparece mustio, tristón y con nubes ligeras o poco densas. |
____ | ____ | Día Santo, el santificado por la Iglesia católica. Nuestras gentes campesinas llaman generalmente días santos a los domingos y a los demás días festivos. |
____ | ____ | Día solto, el día que no es festivo y en el que se trabaja. |
____ | ____ | Abrir o día, aclarar el día, aparecer el sol que andaba encubierto. |
____ | ____ | Aneboarse o día, anublarse, encapotarse el día. |
____ | ____ | Antes do día, cuando aún no amaneció. |
____ | ____ | A saír do día, a ir pasando, a pasar hoy como se pueda, que mañana Dios dirá. |
____ | ____ | Bo día, dícese del día plácido y tranquilo. |
____ | ____ | Caír en tal día, refiriéndose a alguna festividad, algún cumpleaños, etc. |
____ | ____ | Caír o día, ir éste declinando, llegar o acercarse la noche. |
____ | ____ | Coller o día a un nalgunha parte, amanecerle en ella. |
____ | ____ | De cada día, de diario, de todos los días, como p. ej. las ropas que se visten sucesivamente. |
____ | ____ | De día, con luz del sol. |
____ | ____ | De día a día, de un día a otro, que expresa lo que está próximo a llegar o suceder. |
____ | ____ | De día en día, denota que una cosa se va dilatando más de lo que se pensaba. |
____ | ____ | Descrecer o día, irse acabando el día, acercarse la noche; acercarse el invierno. |
____ | ____ | De un día a outro, indica la prontitud con que se espera un suceso. |
____ | ____ | Día a día, con la sucesión de los días. |
____ | ____ | Día e noite, sin interrupción, a toda hora, siempre. |
____ | ____ | Día por día, diariamente. |
____ | ____ | Entre o día, durante el día, por algún espacio de él, a cualquier hora del día. |
____ | ____ | Entre o día i a noite, a la hora del anochecer. |
____ | ____ | Escurecerse o día, obscurecerse, anublarse el cielo durante el día por la interposición de las nubes, que estando bajas y bien gruesas embarazan la luz y los rayos del sol. |
____ | ____ | Hai días que non se pode saír da casa, dícelo aquel a quien le salieron mal las cosas que iba a arreglar; y también el que se encontró fuera del domicilio con disgustos, contratiempos, etc. |
____ | ____ | Hoxe en día, en el tiempo presente. |
____ | ____ | Hoxe é o día que..., dícese de algo que pasó hace tiempo y no llegó a saberse lo que era; dícese también del que se ausentó hace años y no se tuvieron noticias de su paradero: foise polo mundo, e hoxe é o día que non se soupo máis del. |
____ | ____ | Mañán será outro día, empléase para diferir a otro día la ejecución de una cosa; expresa además consuelo o amenaza, recordando la inestabilidad de las cosas humanas. |
____ | ____ | No día de hoxe, en la actualidad, en los tiempos presentes. |
____ | ____ | Non pasar un día por unha persoa, estar ésta bien conservada a pesar de la edad, no envejecerse. |
____ | ____ | Non ter máis que o día i a noite, ser completamente pobre, carecer de todo, incluso de hogar. |
____ | ____ | No seu día, en su día, en tiempo oportuno, a su tiempo. |
____ | ____ | Ó cabo dos días, después de algún tiempo. |
____ | ____ | Ó día, al día, al corriente. |
____ | ____ | Ó día máis grande do ano, física o astronómicamente, el día 21 de Junio, en que llega el sol al trópico de Cáncer. |
____ | ____ | O día menos pensado, cuando menos se espere o se piense. |
____ | ____ | O millor día, indica irónicamente que uno teme para sí, o anuncia para otro algún contratiempo. |
____ | ____ | Ó morrer o día, al anochecer. |
____ | ____ | O outro día, cierto día ya pasado. |
____ | ____ | Ó outro día, al día siguiente. |
____ | ____ | Ó pechalo día, al obscurecer. |
____ | ____ | Ó raialo día, ó rompelo día, ó ser día, al amanecer, al aparecer la primera luz del día. |
____ | ____ | Outro día, señalamiento indefinido de un plazo que no se fija ni determina. |
____ | ____ | Sair do día, libertarse uno de un apuro, ahogo o dificultad por de pronto en algún asunto o negocio, quedando éste pendiente. |
____ | ____ | Ser do día algunha cousa, ser de moda o conforme al gusto o al uso predominante. |
____ | ____ | Tal día faga, fará o fixo un ano, úsase para explicar el poco o ningún cuidado que causa un suceso. |
____ | ____ | Todo o santo día, todo el tiempo de un día, y se usa para ponderar lo que uno tardó en hacer una cosa o trabajo sin importancia, y para reprochar a los que malgastan el día sin dedicar siquiera una parte de él a cosa buena o de provecho: todo o santo día lévas de gambernia. |
____ | ____ | ¡Un día é un día!, suele decirlo la persona morigerada y enemiga de jaranas, que un día se decide a salir de un retraimiento para dedicarse al holgorio. También lo dice el que quiere animar a otro a que abandone su voluntario retiro y dedique siquiera un día a distraerse y solazarse. |
____ | ____ | Un día que amañeza dispacio, equivale a nunca, respondiendo a otro. |
____ | ____ | Un día que outro, cualquier día, el dia menos pensado. |
____ | ____ | Un día sí e outro non, cada dos días. |
____ | ____ | Un día sí e outro tamén, todos los días. |
____ | ____ | Vivir ó día, aplícase a los que viven sin previsión alguna y sólo procuran salir del día. |
____ | ____ | FRAS. A cada día abóndalle a sua malicia. A cada día hai que darlle o seu. A día craro, escuro nubrado. A día tolo, caminante afouto, o cordo. Alá se foi o día dispois da posta do sol. Algún día será a festa da nosa aldea. Algún día será domingo e martes de entroido. Algún día será festa e será Pascoa. Cada día que amañece, novas cousas acontecen. Cada día que pasa sabemos o que pasou, e non sabemos o que pasará. Cada día vemos cousas novas. Comenza a crecer o día pola Santa Lucía (13 de Diciembre ). Crece o día paso a paso, o mesmo ó comenzo que ó cabo do ano. Día a día, morreuse miña tía. Día de aúno, vispra de santo. Día de casamento, día de contento. Día de néboa bó día espera, se non chove ou neva. Día de Páscoa e domingo lardeiro, cada cadelo no seu palleiro. Día de pracer, vispra de pesar. Día de San Martiño (11 de Noviembre ), proba o teu viño. Día de San Martiño, todo o viño é bo viño. Día de San Nicoláu (6 de Diciembre ) está a neve de pau en pau, e, senón, está no chau. Día de Santa Lucía, enchente de agua ou de sardiña. Día de todo, vispra de nada. Día nubrado, engana ó ano. Día tras día, semana ó cabo. Día tras día, Maio vai fòra. Día tras día, vanse inda os anos. Día virá que o que hoxe canta chorará. Día virá que teña peras o meu peral. Dispois do día vèn a noite. Hoxe é día de: bote acá, miña tía. Non hai día que non chegue, nin prazo que non se acabe. Non hai día sin noite, nin noite sin día. Non hai día sin tarde. Ó bo día ábrelle a porta, e ó malo enferróllalla. Ó bo día ábrelle a porta, e pro malo aparéllate. O bo día méteo na casa. O día da boda deixade á noiva que se compoña. O día de mañán inda nono vimos. O día de mañán nono vemos nunca. O día de neboeiro, a mañán longa e o día pequeneiro. O día de San Lucas (18 de Octubre ) mata ó teu porco e barra as tuas cubas. O día neboento pòn a un morriñento. O día de San Brais (3 de Febrero ) tén duas horas máis. O día que amaso, mal día paso, pero é pior non ter que amasar nin que peneirar. O día que a miña muller amasa, hai alegría na casa. O día que cozo, é día de alborozo. O día que é de perder non é de ganar. O día que me casei, boa cadea me botei. O día que non me afeitei, veu á miña casa quen menos pensei. O día que non se barre, entra na casa quen non se sabe. O día que se amasa, mal se pasa. O día que te casas, ou te curas ou te matas. O día que te cases, ten coidado non te manques. O que non é o día de Santa Lucía, é pro outro día. Pensa ben que cada día pode ser o derradeiro. Pro bo día abre a porta, e pro malo entórnaa. Sempre é bo día cando a tixola chía. Se non houbera día non habería noite. Se queres pasar un mal día, deixa a tua casa e vaite á da veciña. Tras de un día vèn outro, e así se van indo todos. Un día de Abril e outro de Maio, se son de tempo axeitado, valen os dous tanto comos bois e o carro. Un día de vida non é moita vida, pero é vida. Un día por outro, queda a casa sin barrer. |
X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo | ||
s. f. | Feirado ou solto, de trabajo. | |
____ | ____ | Tallado, aplazado. |
____ | ____ | Santo, festivo. |
Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca | ||
m | Día (dicc). En | |
Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret | ||
s. f. | Día. | |
____ | ____ | feirado o solto, día ordinario, día de trabajo. |
____ | ____ | santo, festivo. |
____ | ____ | tallado, aplazado. |
____ | ____ | Los días de la semana son Domingo, segunda feira, terza feira, cuarta feira, quinta feira, viernes y sábado. Hoy se van adaptando los nombres castellanos: lús, martes, miércoles, xoves, etc. |
s. m. | Día festivo. | |
s. m. | Día ordinario, día de trabajo. Variante Día feirado. | |
Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27 | ||
f. | ||
____ | ____ | día de escuela |
____ | ____ | día pesado |
____ | ____ | día santo |
____ | ____ | día solto |
____ | ____ | contra o día |
____ | ____ | as doce do día |
____ | ____ | entre día e noite |
____ | ____ | ó outro día |
____ | ____ | principia-lo día |
____ | ____ | sobre do día |
____ | ____ | tódolos días |
____ | ____ | V. abri-lo día, alba do día, algún día, bi-lo día, caída do día, (ó) cerra-lo día, clarear do día, degaxa-los días, despunta-lo día, estrela do día, ir marchando o día, lebanta-lo día, luceiro do día, medra-los días, nacelo día, nacer do día, pataca de nobenta días, pescar ó día, peso do día, pro outro día, racha-lo día, raia-lo día, rebe-los días, risca-lo día, (facer un día de catro) rises, rompe-lo día y (ó) zarrar do día. |
m. | ||
v. | var. de lumbriga-lo día. | |
v. | ||
Eligio Rivas Quintas (1988): Frampas, contribución al diccionario gallego, Alvarellos, Lugo | ||
frase | ( | |
s. f. | Miércoles de Ceniza. En 1342 ( |