|
Martín Sarmiento (1746-1755c): Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1973) |
---|
ome hóme | |
En Pontevedra es comunísimo llamar así a los maridos, y así los llaman las mujeres, y aun las señoras, v. g.: vin ó meu hóme, ¿que hace o teu home ?, ó home de fulana, etc. CatálogoVF 1745-1755 |
home | |
[Nombres gallegos de animales, do Apéndice: "Borrón de varios nombres gallegos de vegetables" ]. CatálogoVF 1745-1755 |
|
Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970) |
---|
[home] | |
OS HOMES, ÔS VELLOS. Vellos ya queda explicado. La voz homes viene de homines y se debe escribir con H. Colección 1746-1770 |
|
Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979). |
---|
home de boa alma | |
Expr. fam. El de excesiva sencillez. Papeletas |
[sebe] [can] [mula] [home] | |
Unha sebe tres anos dura, un can tres sebes: unha mula tres cans; un home tres mulas. Janrozo. Papeletas |
|
Eugenio Reguera y Pardiñas (1840-1858): Traducción de algunas voces, frases y locucionesgallegas, especialmente de agricultura, al castellano, ed. de J. L. Pensado (Cadernos de Lingua, RAG, 1995) |
---|
home | |
Hombre. |
|
Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario |
---|
home | |
[Da lista de voces sen definir]. |
home | |
Hombre. En ital. " uomo. En portugues se pron. ó escrive homen. D. a. id. [Na lista de reconto: ome]. |
|
Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007 |
---|
home | ne
|
Hombre. |
|
Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña, |
---|
Home | |
V. con e. En ast. y en catal. id. |
|
Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000 |
---|
home | |
Hombre. |
|
Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona |
---|
HOME | |
Hombre. |
|
X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego) |
---|
HOME | sm.
|
Hombre. Marido. |
|
Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931 |
---|
home | s. m.
|
Hombre. Especie humana. |
____ | ____ |
Varón. Marido. El que ha llegado a la edad viril. |
lobis home | s. m.
|
Hombre que, según creencia popular, se transforma en lobo en determinadas épocas o circunstancias. |
|
Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente |
---|
home | |
Hombre. Ús. en la mayoría de las aldeas de la prov. Su diminutivo es homín, de Valdés al Eo, y hombrín en las restantes aldeas. Sus plur. son homíos y hombrines, respectivamente. El aum. es homón, de Valdés al Eo, y hombrón en las demás aldeas, con sus plur. homois y hombrones. En Gal., Sevilla y México se dice también home, y en port., homem. El dim. en port., homenziño, y en gall., homiño; en gall. también se usa el aum. homón. A. F. |
|
Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel |
---|
home | |
Varón. Marido. El que ha llegado a la edad viril. |
____ | s. m.
|
Hombre. Especie humana. |
|
José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid |
---|
home | |
hombre |
home | s. m.
|
Hombre. |
lobis home | s. m.
|
Hombre que se transforma en lobo, según creencia popular, en determinadas circunstancias. |
|
Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel |
---|
home | s. m.
|
Hombre. Especie humana. |
____ | ____ |
Varón. Marido. El que ha llegado a la edad viril. |
|
Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo |
---|
HOME | s. m.
|
Animal racional que comprende todo el género humano. |
____ | ____ |
Persona del sexo masculino que ha llegado a la edad viril o adulta. |
____ | ____ |
El marido con respecto a la mujer casada. |
____ | ____ |
Junto con ciertos substantivos o la preposición de, el que posee las cualidades o cosas que los substantivos significan: home bo; home de proveito. |
____ | ____ |
HO, HOM. |
____ | ____ |
Bo home, el de buen carácter y de buena índole. |
____ | ____ |
Grande home, el ilustre y eminente en una línea. |
____ | ____ |
Home andado, el alcanzado en edad, el que va camino de la vejez. |
____ | ____ |
Home asisado, el de seso, el sesudo y circunspecto. |
____ | ____ |
Home avisado, el precavido, el sagaz, que sabe prever o precaver los riesgos. |
____ | ____ |
Home bo, el que por sesudo era o es mediador en las discordias de sus convecinos y dirimía o dirime las cuestiones dudosas. |
____ | ____ |
Home calcado, el pequeño, de piernas cortas con relación al tronco. |
____ | ____ |
Home coa capa ó lombo, el sin hacienda ni oficio. |
____ | ____ |
Home con pelos na cara, el que ya pasó de muchacho. |
____ | ____ |
Home con toda a barba, el hombre completo en toda la acepción del vocablo; el que no permite que otro se bromee de él. |
____ | ____ |
Home cordo, el cuerdo que obra siempre con reflexión. |
____ | ____ |
Home cheo, el que sabe mucho de muchas cosas. |
____ | ____ |
Home churrusqueiro, el jovial, alegre, festivo y chistoso, que con sus dichos demuestra agudeza y vivacidad. |
____ | ____ |
Home das bubas, personaje inofensivo creado por la fantasía gallega femenina, que lo creían un fauno tratando de sorprender las pastoras jóvenes que cuidaban los ganados; solía presentarse a altas horas de la noche en los tejados de los molinos harineros, y andaba siempre errante, nómada y vagabundo. Su objeto principal era sorprender a las mujeres jóvenes y correr tras ellas hasta cansarlas. Las que suponían haberlo visto aseguraban que iba bien trajeado, con camisa blanca y bastón grueso, contentándose con mirarlas y perseguirlas, pero sin hacerles el menor daño. |
____ | ____ |
Home de a cabalo, el que cabalga. |
____ | ____ |
Home de agallas, el que no teme a los riesgos y se atreve con todo o con todos. |
____ | ____ |
Home de anos, el que está entre la vejez y la ancianidad. |
____ | ____ |
Home de armas, el que iba a la guerra armado de todas armas. |
____ | ____ |
Home de armas tomar, el que tiene resolución decidida para cualquier cosa, por arriesgada que sea. |
____ | ____ |
Home de baixa esfera, el de condición humilde y de modesto origen. |
____ | ____ |
Home de ben, el honrado que cumple puntualmente sus obligaciones y compromisos. |
____ | ____ |
Home de ben a carta cabal, el que tiene acreditada y consolidada su fama de recto y honorable. |
____ | ____ |
Home de ben ás dereitas, alabanza del honrado y de buen trato. |
____ | ____ |
Home de boa conducta, el que está bien conceptuado entre sus amigos, conocidos y convecinos. |
____ | ____ |
Home de boas palabras, el que es incapaz de molestar a nadie con lo que dice; el que no tiene malas expresiones, aunque tampoco tenga buenas obras. |
____ | ____ |
Home de bo humor, el que está siempre de broma y de chanza y es agudo en los decires. |
____ | ____ |
Home de bulras, el chocarrero y falto de substancia, que sólo sabe decir chocarrerías. Home de cabeza, el que tiene talento. |
____ | ____ |
Home de calidá, el bien nacido; el de calificada representación social. |
____ | ____ |
Home de campo, el que con alguna frecuencia se dedica a faenas agrícolas. |
____ | ____ |
Home de capa i espada, el seglar que no profesaba de propósito una facultad. |
____ | ____ |
Home de capa negra, persona ciudadana y decente. |
____ | ____ |
Home de capricho, el que tiene ideas singulares y las dice con novedad y agudeza. |
____ | ____ |
Home de carreira, el que ha seguido o sigue algunas de las carreras científicas o literarias. |
____ | ____ |
Home de categoría, el de mucha recomendación por su carácter, cualidades y circunstancias. |
____ | ____ |
Home de cencia, el que cultiva alguna rama científica, en la que además está versado. |
____ | ____ |
Home de cencia e de concencia, el que tiene talento y obra siempre evitando el mal y practicando el bien. |
____ | ____ |
Home de conta, el que es abonado para cualquier cosa, buena o mala. |
____ | ____ |
Home de corazón, el valiente, generoso y magnánimo. |
____ | ____ |
Home de creto, el que goza y disfruta de honorabilidad en sus procederes. |
____ | ____ |
Home de días, el anciano, el provecto. |
____ | ____ |
Home de Dios, el que es bueno y sencillo. |
____ | ____ |
Home de digo e fago, el que hace y ejecuta con prontitud lo que dice; aquél cuyas palabras no corresponden siempre a los hechos. |
____ | ____ |
Home de diñeiro, el adinerado o acaudalado. |
____ | ____ |
Home de distinción, el de ilustre nacimiento, empleo o categogía. |
____ | ____ |
Home de duas caras, el que dice una cosa en presencia y lo contrario en ausencia. |
____ | ____ |
Home de edá, el viejo o próximo a la vejez. |
____ | ____ |
Home de esperencia, el práctico y versado en las cosas. |
____ | ____ |
Home de estómago, el de constancia y espera; el de no mucha delicadeza. |
____ | ____ |
Home de faldras, el que tiene una profesión sedentaria; el que se dedica en casa a labores más bien femeninas, o el que gusta estar entre las mujeres. |
____ | ____ |
Home de feito, el que cumple su palabra. |
____ | ____ |
Home de ferro, el vasallo que en lo antiguo tenía obligación de servir a su señor y de seguirle armado a la guerra; el incansable en los más árduos menesteres, o el duro y resistente para el trabajo. |
____ | ____ |
Home de fertuna, el que de cortos principios pudo y supo llegar a grandes empleos o riquezas. |
____ | ____ |
Home de fígados, el valiente o casi temerario, el poco escrupuloso, lo mismo para lo bueno que para lo malo. |
____ | ____ |
Home de fondo, el que tiene gran capacidad e instrucción y talento. |
____ | ____ |
Home de fondos, el que tiene mucho dinero y capital. |
____ | ____ |
Home de forza, el forzudo. |
____ | ____ |
Home de fumes, el vano, presumido y jactancioso, que se cree mucho más de lo que es. |
____ | ____ |
Home de gran corazón, el muy valiente y muy generoso y muy magnánimo. |
____ | ____ |
Home de guerra, el que sigue la carrera de las armas o profesión militar. |
____ | ____ |
Home de gusto, el de buena elección; el que se trata bien y se viste bien. |
____ | ____ |
Home de historia, el que ha tenido muchas vicisitudes, o el que ha figurado como actor principal de diversas aventuras. |
____ | ____ |
Home de honra, el que supo adquirirla y la estima y sabe conservarla. |
____ | ____ |
Home de humor, el de genio jovial, festivo y agudo. |
____ | ____ |
Home de igrexa, el sacerdote o eclesiástico. |
____ | ____ |
Home de intención, el solapado y falso. |
____ | ____ |
Home de leis, el que es legal, o que no obra más que con arreglo a la justicia. |
____ | ____ |
Home de letras, el literato. |
____ | ____ |
Home de loita, que lucha y pelea hasta vencer las mayores dificultades. |
____ | ____ |
Home de madeira, aparato de equitación que en forma de doble equis se asienta a modo de silla sobre el caballo no adiestrado, para acostumbrarle a llevar al caballero. |
____ | ____ |
Home de mala dixestión, el que tiene mal gusto y condición dura. |
____ | ____ |
Home de mala fe, el pérfido y traidor. |
____ | ____ |
Home de mala vida, el que se dedica a la disipación y a la crápula. |
____ | ____ |
Home de malos fígados, el perverso y de mala índole. |
____ | ____ |
Home de malos pelos, el que tiene mal aspecto y previene a los demás contra él. |
____ | ____ |
Home de maneira, hombre de distinción. |
____ | ____ |
Home de manga, clérigo o religioso. |
____ | ____ |
Home de manga ancha, el poco escrupuloso, el que pasa por alto las cosas sin cuidarse de los detalles. |
____ | ____ |
Home de mar, aquél que es aficionado al mar y a los deportes marítimos, y que se dedica a ellos frecuentemente. |
____ | ____ |
Home de mau morta, el que en la época feudal moría sin sucesión. |
____ | ____ |
Home de moita sabencia, el que está dotado de sabiduría y posee sólidos conocimientos de ciencia, letras o artes. |
____ | ____ |
Home de moitas luces, listo, de claro entendimiento; de buen juicio. |
____ | ____ |
Home de mundo, el que por trato con toda clase de gentes, y por su experiencia y práctica de negocios merece esta calificación. |
____ | ____ |
Home de nada, el de obscuro nacimiento y pobre. |
____ | ____ |
Home de negocios, el que tiene muchos a su cargo. |
____ | ____ |
Home de novela, el que ha sido protagonista en repetidos lances novelescos. |
____ | ____ |
Home de palabra, el que cumple lo que promete. |
____ | ____ |
Home de palla, el sencillo e incapaz de mostrar entereza y energía; el que ponen en substitución de otro para que arrostre las responsabilidades o las consecueneias naturales de ciertos actos. |
____ | ____ |
Home de pau, el de carácter seco, el misántropo, el que anda constantemente solo y sin hablar con nadie. |
____ | ____ |
Home de peito, el constante y de gran serenidad. |
____ | ____ |
Home de pelo e de peito, el de brío, de esfuerzo y de valor. |
____ | ____ |
Home de pelo no peito, el fuerte y osado. |
____ | ____ |
Home de peso, el sensato o juicioso. |
____ | ____ |
Home de porvir, el joven que por sus condiciones de capacidad promete llegar a preeminentes puestos o cargos. |
____ | ____ |
Home de poucas palabras, el que habla poco, el que se limita en la mayor parte de los casos a decir sí o no. |
____ | ____ |
Home de pouco máis ou menos, el de escasa o ninguna significación social. |
____ | ____ |
Home de pouco miolo, el de meollo escaso, el poco inteligente. |
____ | ____ |
Home de pouco sal na moleira, el que es de pocos alcances. |
____ | ____ |
Home de praza, el que puede ocupar los empleos honoríficos de su pueblo. |
____ | ____ |
Home de proveito, el hombre de bien, el sabio o útil al público. |
____ | ____ |
Home de punta, el que despunta, el que manifiesta agudeza o ingenio. |
____ | ____ |
Home de punto, persona principal y de distinción. |
____ | ____ |
Home de puños, el robusto, fuerte y valeroso. |
____ | ____ |
Home de siso, el jucicioso y prudente. |
____ | ____ |
Home de tres ó carto, el de ninguna importancia, aunque él quiera aparentar tenerla. |
____ | ____ |
Home de un sigro, el que se conserva fuerte a pesar de sus muchos años; el que en su edad ha adquirido gloria con sus hechos, con su talento, con sus relevantes dotes, etc. |
____ | ____ |
Home de veras, el que es amigo de la realidad y verdad; el que sabe ser hombre. |
____ | ____ |
Home de verdá, el que siempre la dice y tiene opinión y fama de eso. |
____ | ____ |
Home de campo, el campesino, el que vive constantemente en la aldea trabajando en las tierras y mejorándolas con su labor diaria. |
____ | ____ |
Home de días, el muy entrado en años. |
____ | ____ |
Home feito, el que ha llegado a la edad adulta; el instruído o versado en alguna facultad. |
____ | ____ |
Home feito e dereito, el que ha llegado a entendimiento y es además de buena presencia y contextura. |
____ | ____ |
Home fera, el que tiene mal genio y usa de malos modales para con los demás; el que suele enfurecerse sin motivo. |
____ | ____ |
Home interior, el hombre con relación al alma y al cultivo de sus facultades intelectuales y morales. |
____ | ____ |
Home liso, el hombre de verdad, ingenuo, sincero, sin dolo ni artificio. |
____ | ____ |
Home lobo, el hombre que se convirtió en lobo, debido a la influencia de unha mala fada. No se trata de una creencia popular, sino de un hecho real que dió motivo a un famoso proceso instruído a mediados del siglo XIX en uno de los juzgados de la provincia de Orense, y llegado a la Audiencia territorial de La Coruña, contra un individuo que, por épocas, se creía transformado en lobo, matando a las personas sin otra finalidad que la de saciar inconscientemente el instinto sanguinario de la fiera en que se creía convertido. La causa del home lobo dió mucho que hacer y que pensar a la justicia y a los médicos. |
____ | ____ |
Home maior, el anciano, el de edad avanzada. |
____ | ____ |
Home mariño, llámase así un pez que a mediados del siglo XVII apareció en la bahía de La Coruña. Tenía figura casi humana con las manos y los pies un poco torcidos, y con unas espinas negras y delgadas, a modo de pelos, en la cabeza, pecho y espalda. Dijeron los mareantes que anunciaba gran cantidad de sardina, y aun afirmaban que alguno de esos peces se había asido a la embarcación queriendo entrar en ella, y desistiendo de su intento al advertir las terroríficas contorsiones que hacían los tripulantes ante aquella irrupción. En otra ocasión vióse uno de esos peces sobre la superficie con las espaldas fuera del agua; y tanto se parecía a un hombre, que creyendo que era algún ahogado, quisieron cogerlo para llevarlo a tierra; pero al poner en práctica el propósito, el home mariño se hundió en las aguas. Indudablemente debía tratarse de focas. |
____ | ____ |
Home miúdo, el miserable, escaso y apocado. |
____ | ____ |
Home moi baixado, el afable, llano, sencillo y cordial, aun con los más humildes, más modestos y de más ínfima condición que él. |
____ | ____ |
Home noveleiro, el que gusta de contar o inventar novedades, cuentos y novelerías. |
____ | ____ |
Home pra pouco, el pusilánime, de poco espíritu, de ninguna expedición. Refiriéndose a un enfermo, el próximo a la muerte. |
____ | ____ |
Home prudente, el circunspecto y recatado. |
____ | ____ |
Home púbrico, el que interviene públicamente en los negocios políticos. |
____ | ____ |
Home que sabe entrar e saír, el que es cuerdo en sus resoluciones. |
____ | ____ |
Home retirado, el que es amigo del retiro o de la soledad, o está apartado del bullicio o comercio regular. |
____ | ____ |
Home serio, el mesurado y de semblante severo. |
____ | ____ |
Home sin cabeza, el poco reflexivo y de escaso juicio. |
____ | ____ |
Home sin oficio nin beneficio, el que no tiene profesión conocida. |
____ | ____ |
Home vello, el muy anciano. |
____ | ____ |
Home xuicioso, el sensato y prudente; el que tiene discrección y cordura. |
____ | ____ |
Decir e facer non é pra tódolos homes, no siempre las obras y los hechos corresponden a las palabras. |
____ | ____ |
De home a home non vai migalla, denota arrojo, valentía y nada de temor; indica además que en nacer y morir todos somos iguales. |
____ | ____ |
Está feito un home, o está un home feito, dícese del muchacho espigado, del que está muy crecido con relación a su edad. |
____ | ____ |
É un bo home, se aplica al que es bueno en todo y para todo. |
____ | ____ |
É un probe home, refiérese al de cortos alcances y de escasa instrucción. |
____ | ____ |
Facer de home, dícese del chiquillo o muchacho que jactanciosamente presume de persona mayor. |
____ | ____ |
Facer home a un, protegerlo eficazmente, sacarlo de la nada, hacerlo personaje. |
____ | ____ |
Facerse home un, querer figurar como tal sin serlo. |
____ | ____ |
¡Home!, interj. que indica sorpresa o asombro. Se usa también repetida. |
____ | ____ |
Home morto non fala, frase que emplean los criminales para no dejar a uno con vida. |
____ | ____ |
¡Home ó mar!, ¡hombre al agua!, frase que se usa a bordo de un buque para avisar que ha caído alguna persona al mar. |
____ | ____ |
Homes hai de homes, indica que unos son más advertidos y mejores que otros. |
____ | ____ |
Non haber home con home, pondera la discordia o falta de unión entre varias personas. |
____ | ____ |
Non hai home quedo a cabalo, dícese porque el que monta va siempre sometido a los movimientos de la cabalgadura. |
____ | ____ |
Non quedar home con home, quedar desbaratado o disperso un conjunto de personas. |
____ | ____ |
Non ser home de bulras, no gustar de bromas, que pueden resultar pesadas; acostumbrar a cumplir lo prometido. |
____ | ____ |
Non ser home de chanzas, mostrarse siempre serio, formal y enemigo de chungas o informalidades. |
____ | ____ |
Non ser home de loita, carecer de ánimo, resolución y habilidad para empresas varoniles o manejo de negocios de importancia. |
____ | ____ |
Non ser home pra algunha cousa, ser incapaz para ella. |
____ | ____ |
Non ter home un, no tener protector o favorecedor. |
____ | ____ |
O meu home, el marido propio, dicho por la mujer casada. |
____ | ____ |
Ser home de fígados, ser hombre para todo, para las mayores atrocidades. |
____ | ____ |
Ser home de palabra, cumplir siempre aquello que se promete. |
____ | ____ |
Ser home de pelo no peito, ser forzudo, de mucha fuerza física. |
____ | ____ |
Ser home de peso, gozar de gran predicamento y de mucha influencia. |
____ | ____ |
Ser home de siso, ser prudente, sesudo y juicioso. |
____ | ____ |
Ser home moi chegado ás horas de xantar, estar pronto a ejecutar las obras que le son de utilidad. |
____ | ____ |
Ser home morto, se dice del que está, o parece estar, en gran peligro, y también del que será inútil en adelante, por haberse desacreditado, no hablándose mal de él. |
____ | ____ |
Ser home pra todo, servir para lo bueno y lo malo. |
____ | ____ |
Ser home pra unha cousa, ser capaz de ejecutar lo que dice y ofrece; tener las calidades y requisitos convenientes para el desempeño de lo que se le confía. |
____ | ____ |
Ser moi home, ser valiente y esforzado. |
____ | ____ |
Ser o pior dos homes, con que se exagera la maldad de uno. |
____ | ____ |
Ser pouco home, carecer de las calidades necesarias para el desempeño de un oficio, cargo, labor o comisión. |
____ | ____ |
Ser un moito home, ser persona de gran talento e instrucción o de gran habilidad. |
____ | ____ |
Ser un un outro home, haber cambiado mucho en sus calidades, ya físicas, ya morales. |
____ | ____ |
Ser un probe home, ser un infeliz, un desgraciado, que sale mal en todas las empresas que acomete. |
____ | ____ |
Temos home, suele decirlo el médico cuando el enfermo comienza a entrar en franca mejoría. |
____ | ____ |
Ter home, tener quien proteja y favorezca a uno. |
____ | ____ |
Un home é un home, frase sentenciosa con la que viene a decirse claramente que el hombre debe ser siempre hombre, ante todo y por encima de todo. |
____ | ____ |
¡Veleiquí o meu home!, ¡he aquí mi hombre!, aquel de quien se habla o se trata; aquel que se precisa para el logro de algo. |
____ | ____ |
FRAS. A home bo, picheles cheos. A home froxo, bebida forte. A home parlanchín e faco relinchón, pouca cebada e moito albardón. A home sano, culler de pau. A home solteiro non lle dan casa. A home vello, picheles novos. Anda o home a galope pra levar ó fin xarope. Anda o home ó trote pra levar cachote. Ás nove, déitate, home; ás dez, muller, ¿ti vès? Ás veces leva o home pra sua casa con que chore. Atópanse os homes, e non os montes. Cada home tèn o seu home. Cada home tèn o seu nome. Cando a casa cheira a home, ¿quén dirá que a casa é probe? Cando o home mexa nas botas non pensa nas mozas. Casaráste, home coitado, e collerás coidado. De home facendado non te verás vingado. De home maricas e de muller cabalón, libértanos, Señor. De homes é equivocarse; de bestas, amansarse. Dios te libre de home que non fala, e de can que non ladra. Gárdate de home mal barbado e de lobo esfameado. Gárdate de home que non fala, e de can que non ladra. Home apasionado non quer ser aconsellado. Home apasionado non toma consello. Home a quen moitos temen, a moitos tèn que temer. Home avarento, por un perde un cento. Home avisado, medio asoballado. Home avisado, vale por dous. Home barbudo, home forzudo. Home bermello e muller barbuda, de lonxe os saúda. Home bravo e mandón, pra meu amigo, non. Home celoso, o corno no ollo. Home de barba roiba, cargue co él quen queira e quen poida. Home de dous falares, nin en vilas nin noutros lugares. Home de feito, pelo no peito. Home de moita léngoa, pra quen o queira. Home de moita parola todo é faramalla. Home de moitos oficios, pouca ganancia. Home de pelo no peito, home de valor e feito. Home estrevido, dura o que dura un vaso de vidro. Home estrevido, pelexo de bo viño, e vaso de bo vidro, duran pouquiño. Home falador, esbardalla a máis e millor. Home falangueiro non garda segredo. Home fanfurriñento, todo é vento. Home folgazán, no traballo llo verán. Home honrado, denantes morto que aforcado. Home lacazán, na leira llo conocerán. Home madrugueiro non quer que o desperten. Home mesquiño, dispois de comer tèn frío. Home moi faladeiro, home moi mintireiro. Home moi falador, nunca foi bo cavador. Home morto non dá fala. Home morto non fai guerra. Home morto non gana soldo. Home morto nunca come pan. Home morto, pide rezos e responsos. Home mozo que non troula, nin fuma, nin xoga, nin bebe, nin bica, nin cuspe no curro, máis que home é burro. Home namorado, deixa a casa sin sobrado. Home narigudo, poucas veces cornudo. Home papón, merece que lle canten o kirieleisón*. Home parlanchín, home ruín. Home parlanchín, pra todos, mais non pra min. Home peludo, home valente e forzudo. Home pequeniño, non sai de rapaciño. Home pequeno, fol de veneno. Home pequeno, tente na leira, que inda que non saches fas ringueleira. Home porfiado tèn o que quere por roncha e pesado. Home preguiceiro, na festa é rebuldeiro. Home preguizoso, o domingo é afanoso. Home probe, con pouco se alegra e socorre. Home probe, moi probe, pasará fame, pero non morre. Home probe todo é mañas. Home que da en vida o que tèn, ou é parvo, ou tolo, ou non anda ben. Home que empresta sin interés, nunca rico é. Home que fai moitas gracias, tamén fai moitas faltas. Home que madruga, de algo tèn cura. Home que madruga, Dios o axuda. Home que moito parola non sempre tèn boa obra. Home que non tèn cabeza, non precisa bonete nin monteira. Home que ó esguerse dí ¡opa!, e ó sentarse ¡ai!, non é prá filla da miña nai. Home que traballa polo que non merece, co traballo non adoece. Home rezongón, pide pouco caldo e moito ligón. Home rifador, cabalo corredor, xerro de bo viño e besta de andadura, nunca moito dura. Home ruadeiro, nin boa meda, nin bo palleiro. Homes bos e picheles de viño, amainan o ruído. Home sentado non fai bo mandado. Home sin agarimo, paxaro sin niño. Home sin cabeza, non val pra testigo. Home sin feito é coma casa sin teito. Home sin muller, home non é. Home tramposo e muller mentireira, doullos a quen os queira. Home vivo pide o seu. Moitas veces leva á casa o home cousa con que chore. Moito falar e pouco saber, moito gastar e pouco ter, moito presumir e pouco valer, logo botan o home a perder. Non hai home pra home. Non hai home sin nome, nin nome sin renome. Non hai millor home que o que corresponde ó nome. Non son homes tódolos que mexan contra a parede. Non todo home de pelo no peito tèn que ser home de feito e dereito. O home, con guedellas; e a muller, sin elas. O home de ben, non deshonra a ninguién. Ó home de máis saber, unha muller bótao a perder. O home de moita parola, é de pouca obra. O home, de poucas palabras; e esas sabias. O home, de siso e máis de pico. O home destemido, tèn medo de noite polos camiños. O home é fogo, a muller estopa; vèn o diaño e sopra. O home é lume, e a muller é estopa; vèn o demo e sopra. O home gana a facenda, e a muller consérvaa. Ó home lacazán, o caldo no pote e o legón na man. O home malfalado no leito se eslomba. O home mancebo, gana, inda perdendo. O home mantido estira o fío. Ó home mesquiño abóndalle un fouciño. O home mesquiño dispois de comer tèn frío. O home mesquiño non colle forzas con pan nin con viño. O home, na leira; a muller, na lareira. O home, na praza; a muller, na casa. O home no seu querse a outro parecer e non sabe a quen ha ser. O home, onde nace, e o boi onde pace. O home ós corenta, ou vive, ou reventa. Ó home ousado, a fertuna pónselle ó lado. Ó home ousado, a fertuna vénselle á mao. O home peludo, é home forzudo e barudo. O home pensa, e Dios dispensa. Ó home pillabán, teno sempre da tua man. O home pola palabra, e o boi pola corna. O home pola parola, e o boi pola corda. O home pòn e Dios dispòn. O home probe con pouco se compòn. O home probe todo son mañas; ás veces boas, e ás veces malas. O home propòn e Dios dispòn. O home que anda polo mundo, dorme onde cadra e come onde pode. O home que comenza a hinchar, se é vello é pra morrer; se é mozo é pra sanar. O home, que faga un cento; a muller, que nona toque o vento. O home que hincha, si é mozo, sana; si é vello, na cova rincha. O home rico, coa fama casa o fillo. O home valente, é home prudente. Ó home ventureiro, nácelle a filla primeiro. O máis grande enemigo do home foi sempre o home. O ser home de ben non deshonra a ninguién. O ser home de ben non fai mal a ninguién. Os homes xusgan millor as cousas alleas que as suas mesmas. Por falta de homes bos, a meu pai fixeron alcalde. Pouco gana o home que fía no nome. Tendo lingua e que comer, vai o home a onde quer. [*No orix., le ] |
|
X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo |
---|
home | s. m.
|
Hombre. |
____ | ____ |
Marido. |
____ | ____ |
Home de feito, el que cumple su palabra. |
____ | ____ |
Home de fígado, el valiente o casi temerario. |
____ | ____ |
Home de fumes, el vano, presumido y jactancioso. |
|
Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret |
---|
Entrado,-da (home ou muller) | adj.
|
De media edad, de los 30 a 50 años |
Home | s. m.
|
Hombre. Especie humana. |
____ | ____ |
Varón. Marido. El que ha llegado a la edad viril. |
|
Eligio Rivas Quintas (2001): Frampas, contribución al diccionario gallego (inédito ata a 1ª ed electrónica neste dicionario) |
---|
home | s. m.
|
Hombre. Es la forma común en O Bierzo occ. En Viariz: Home, traballan pouco, ho. No Val do Medo. se dice: FRAS. Home de Xinzo e boi de Vilar, non se afán en calquera lugar. Carro de Carguizoi e home de Vilar, non son de fiar.(FrampasIII) |