Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression pór among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries without taking into account the accentuation of the word or the difference b/v


- Number of definitions found: 75
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1746-1770) (5), Sobreira (1792-1797) (2), Rodríguez (1854c) (1), Aguirre (1858) (1), Pintos (1865c) (2), Cuveiro (1876) (1), Valladares (1884) (9), Valladares (1896-1902) (2), Filgueira (1926) (2), Carré (1928-1931) (2), Acevedo (1932) (1), Carré (1933) (3), Ibañez (1950) (2), Carré (1951) (1), AO (1958) (1), Eladio (1958-1961) (24), Varios (1961) (3), Franco (1972) (6), Rivas (1978) (1), Carré (1979) (1), CGarcía (1985) (3), Rivas (2001) (2)

Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)
[por][todo] [vieiro]

POR TODO Ô VIEIRO. Por de per , todo de totum. Vieiro de via, viarium. Colección 1746-1770

[por][pouco] [diñeiro]

Por de pro. Pouco de pauco. Diñeiro de denarius. Era el denario entre los romanos la moneda más usual de plata y cada denario era la octava parte de la onza romana y casi es nuestro real de plata y la drachma ática. Aquí no significa el denario sino moneda en general aunque sea de cobre. Colección 1746-1770

por facer diñeyro

Fácil. Por por para. Facer de facio, facere. Diñeyro de denario; y denario significa todo género de monedas. Colección 1746-1770

[pór*][erro]

Eu non poño erro. Todo del latín. [[Reconstruímos; tamén podería ser 'poñer']]. Colección 1746-1770

[pór]

Porein-has en versos, pondrelas, de pono, is. Colección 1746-1770

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
arca por arca

Expresión con que se denota que la lea ha de ser brazo a brazo, como dicen en Ribadavia. Papeletas

[ovo] [pór] [galiña]

Sobre d'un ovo pon a galiña. Papeletas

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
por

(vide poñer). El port. y el d. a. id. [Na lista de reconto: pôr].

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
por vo

Poner. Port. id.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
por de leve

Con dificultad, rara vez.

pór

Por.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
POR

Poner (4ª conjugacion que no hay en castellano).

Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar
BIGOTES (poñer por)

Enmendar un cazador el tiro errado de otro.

POR

V. POÑER

____prep.

com. pr. En lugar de..

________

A favor de...

________

En órden á... etc.

POR DE (á)

En pos de

________

Erre que erre, porfiadamente.

VE-L-AÍ POR QUE NON CHÒVE

Hé ahí porque no llueve; frase significativa de ya pareció aquello; hé ahí la causa de lo que embozadamente manifestabas, ó recelabas manifestar, el motivo de sus disculpas etc.

POR D'ÉL (á)

Comparado con él.

Marcial Valladares Núñez (1896-1902): Nuevo suplemento al Diccionario gallego-castellano publicado en 1884 por D. M. Valladares Núñez, ed. de Mª Carme García Ares (Cadernos de Lingua, RAG, 2000)
Por de (ò)

En comparación de... Din que Marica è mòi guapa, e ò por de Rosa, non val nada. Dicen que María es muy hermosa y, en comparación con Rosa, o comparada con Rosa, nada vale su hermosura.

Vá por Dios

Vaya por Dios, válgate dios.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
POR prep.

Por. Pol-o sí ou pol-o non, por si acaso.

PÓR v.

Poner. A pór d'él, comparado con él. A por de, en pos de, erre que erre, porfiadamente.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
porv. a. y r.

Poner. Colocar. Establecer. Acomodar. Aplicar.

________

Ocultarse un astro en el horizonte. V. poñer.

Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente
al por de

En comparación de. A.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
porprep.

Por

________

Ocultarse un astro en el horizonte. V. Poñer.

____v. a. y r.

Poner. Colocar. Establecer. Acomodar. Aplicar.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
pórv. a. y r.

Poner. Colocar. Establecer. Aplicar (poñer).

____prep.

Por.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
por prep.

Por.

Aníbal Otero Álvarez (1958): Hipótesis etimológicas referentes al gallego-portugés, CEG XXXIX, pp. 77-94
almarzíu, pór-se oubotar-se de

Desechar o arrojar algún animal que ya no sirve para nada. Coruche. DEL LAT. "MARGO, INIS". (HE10)

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
POR prep.

que cambia a veces la r final en l, por eufonía del idioma gallego cuando va seguida de los artículos a, o; POLA y POLO.

________

Por, sirve como causal* o final para significar la razón o motivo que se tiene para hacer una cosa: foi á festa por lucirse. [*No orixinal casual].

________

Se junta con los nombres de lugar para determinar el tránsito por ellos: pasou por Ourense.

________

Júntase también con los nombres de tiempo para determinarlo: por aninovo; por Xaneiro.

________

Úsase para denotar el medio de ejecutar una cosa: entenderse por cartas; falar por señas.

________

En juicio u opinión de...: téñeno por bo.

________

Junta con algunos nombres denota que se da o se reparte con igualdad una cosa: a chourizo por persoa; a neto de viño por barba.

________

Sirve para multiplicar números: dous por catro.

________

Empléase para medir superficies: nove varas de longo por duas de ancho.

________

Substituye en algunos casos a la prep. de: agora vou por soldado; fíxoo por medo.

________

También substituye a la prep. sin: o sobrado está por barrer.

________

Indica manera de ser de una persona: sempre foi tido por forte.

________

A por de, en pos de; a fuerza de; porfiadamente, separadamente, que no precisa ayuda ni protección ajena.

________

Por ahí, equivale a por eso: por ahí non te apures.

________

Por arte** de Xudas, sin saber cómo, sin explicarse la razón de una cosa, por medios incomprensibles. [**No orixinal parte, seguramente erro].

________

Por arte do demo, por intervención del demonio, de una manera increíble, por algo que no se alcanza.

________

Por en, por lo cual, por eso. Apócope de por ende.

________

Por ende, por este motivo, de aquí, de allí, por esto, de esto, por lo tanto, por tanto.

________

Por enriba, ligeramente, sin enterarse; de pasada, superficialmente a bulto.

________

Por enteiro, totalmente, completamente del todo.

________

Por mor, con objeto, con el fin; por causa, por culpa.

________

Por mor de, por causa de, con motivo de, por culpa de.

________

Por verbo de, tocante, en lo que toca a, por lo que se refiere a.

________

Entra además en otras locuciones adverbiales y conjunciones o modos conjuntivos. v. gr.: por ahí non teñas medo, que quiere decir: no te aflijas por eso, no te amilanes, puedes estar tranquilo.

Varios autores (1961): Apéndice ó Diccionario de Eladio Rodríguez
PÓR v.*

Pór eivas. Poner dificultades o peros (Tebra).

________

Pór peso, ganar en peso, engordar (Castrelo de Miño).

________

Pór pé no conto, tomar medidas (Tebra). [*No orixinal loc., por erro]

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
por prep.

Por, sirve como causal o final para significar la razón o motivo que se tiene para hacer una cosa: foi á festa por lucirse.

________

Por verbo de: a causa de.

pór v.

Poner; poñer.

____loc.

Pór eivas. Poner dificultades o peros.

________

Pór peso, ganar en peso, engordar.

________

Pór pe no conto, tomar medidas.

Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca
por eso fr. conjuntiva, conjunción

Sin embargo, con todo (F. de Vila): E por eso éche bo, y sin embargo es bueno. Por eso estáche ghordo, ¡pra amolalo!, con todo está gordo, ¡para fastidiarlo!. (FrampasI)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Por prep.

Por.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
pór m.

pór do sol (Com.) puesta de sol.

pór v.

var. de poñer 1, 2 y 3; V. porse feito un raio.

por prep.

(v.c.) por.

Eligio Rivas Quintas (2001): Frampas, contribución al diccionario gallego (inédito ata a 1ª ed electrónica neste dicionario)
por eso adv.

Antes de nada. Fondo de Vila, A Limia, Our. ¿Qué hai, Pepe? Bos días por eso.(FrampasIII)

pór v. t.

Poner, amarrar al carro o arado para trabajar. Retorta de Guntín, Lu. Pór ó carro, ó arado, a xugada de vacas. De ahí: chavella de pór. En A Limia, Our. es apor.(FrampasIII)