Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression piorno among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries without taking into account the accentuation of the word or the difference b/v


- Number of definitions found: 46
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1732-1770) (1), Sarmiento (1746-1755c) (2), Sarmiento (1754-1758) (9), Sobreira (1790c) (1), Reguera (1840-1858) (1), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (1), Valladares (1884) (1), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (2), Carré (1933) (2), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (1), Eladio (1958-1961) (2), Franco (1972) (2), AO (1977) (1), Carré (1979) (2), CGarcía (1985) (2), Losada (1992) (12), Rivas (2001) (1)

Martín Sarmiento (1732-1770): Epistolario do P. Sarmiento, ed. de Xosé Filgueira Valverde e Mª Xesús Fortes Alén, Consello da Cultura Galega, Santiago,1995.
[madroña] [piorno] [bidueiro] [outeiro]

Cuando estuvimos en el Caramiñal me enseñaron la carqueixa que se criaba a la vista en la Barbanza, cerca del mar. Desde entonces hice juicio que se se sembrase en esos altos a la vista de la Boa Vila, que se daría como se da la carpaza, poutegas*, acibo, bidueiro, madroña, piorno y otros vegetales de montaña. Así haz que alguno lleve ahí la semilla de la carqueixa y que la siembre por esos outeiros, pues sobre ser pasto excelente para todo ganado, tendréis a mano una excelente medicina. Lo mismo digo del bidueiro, sabiendo que Don Domingo da Vila le plantó en Tomeza y que allí creció tanto. [*No orix.: poutogas] Carta 81 1759, noviembre, 8.

Martín Sarmiento (1746-1755c): Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1973)
piorno

[Dunha lista de 'árbores y plantas', sen definir]. CatálogoVF 1745-1755

piorno

Oí llamar a asturianos piorno a lo que en las cercanías de Madrid llaman retama. Esta es sin duda el spartium arbusto: el piorno gallego tiene dos hojitas, pero esta retama no tiene hojas. El hecho es que esta retama es distinta de la genista. Véanse Lobelio, etc. CatálogoVF 1745-1755

Martín Sarmiento (1754-1758): Catálogo de voces vulgares y en especial de voces gallegas de diferentes vegetables, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1986)
piorno

En Asturias, lo que en Madrid retama blanca. El piorno gallego tiene dos hojitas y en orden continuo. ¶456. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno

En italiano viene de pluviorno. Bluteau le llama gesta braba. ¶459. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno

En Salcedo, hacia la Ruybal, hay y vi un árbol, como un peral de alto, y con una parra enredada, al cual todos llaman piorno; tiene así la hoja [debuxo] y las tiene pareadas casi como el fresno. Echa vainitas parecidas a las del codeso, de uno solo, de dos, de tres, y, creo, que de cuatro, granitos negros como los del codeso. La madera parece de gesta, y todo el árbol también desde lejos. ¶816. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno

(Vide 815) Tournefort, pág. 643, genista tinctoria lusitanica, maxima. Piurna lusitanorum. También (núm. 220) el piorno se llama en Montes piorna. Creo que Mons. Menage deriva piorno italiano de pluviurno, porque nace en montes expuesto a lluvias. Duda Fuchsio, cap. 314, De tinctorio flore (que es a mi ver del piorno) si le conocieron los antiguos. ¶838. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno y codeso

Son dos plantas que si el mordido de la rabia las muerde, se alivia mucho. Experiencia. ¶1447. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno

Hacia Bayona llaman así (no a la especie de gesta) a una especie de carrasco espeso y rastrero, que solo nace en las Islas de Bayona, de donde las (sic) traen, y únicamente para la lumbre. ¶1651. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno

en Bayona, rastrero. [Lista do "Borrón de varios nombres gallegos de vegetables", apéndice do CVVVGDV]. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno

Genista; gesta braba. [Lista do "Borrón de varios nombres gallegos de vegetables", apéndice do CVVVGDV]. Catálogo ...vegetables 1754-1758

piorno

En Bayona especie de carrasca distinta. [Lista do "Borrón de varios nombres gallegos de vegetables", apéndice do CVVVGDV]. Catálogo ...vegetables 1754-1758

Juan Sobreira Salgado (1790c): "Vegetables de Galicia" seguido dunhas " Retractaciones" e duns "Documentos justificativos de lanomenclatura botánica gallega", ed. de J. L. Pensado Tomé (Opúsculos lingüísticos del siglo XVIII, Galaxia, Vigo, 1974, pp. 241-267).
piorno

Es un nombre que siempre significa la gesta, pero cada país lo aplica a gesta diferente. Como quiera, el verdadero piorno lo hay en Caldelas . Arborece, tiene espinas y fronzas muy gruesas.

Arrenegote Satan
cóa folla do piorno.
Eu quero cocelo pan,
deyxádeme libre o forno.
Vegetables

Eugenio Reguera y Pardiñas (1840-1858): Traducción de algunas voces, frases y locucionesgallegas, especialmente de agricultura, al castellano, ed. de J. L. Pensado (Cadernos de Lingua, RAG, 1995)
piorno

[cf. palleiro].

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
piorno

Horreo.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
PIORNO

V. PRIORNO.

Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar
PIORNO

com. (Sarothamnus purgans). Especie de Retama. V. GÈSTA

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
PIORNO sm.

Especie de retama. Hórreo.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
piornos. m.

Codeso. V. xesta.

________

Hórreo o cabazo.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
piorno

Hórreo o cabazo.

____s. m.

Codeso. V. Xesta.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
piornos. m.

Codeso (xesta). Hórreo o cabazo.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
piorno s. m.

Codeso. Citiso. Hórreo o cabazo.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
PIORNO s. m.

Especie de retama montés, que se cría en las sierras y lugares montuosos y fríos. Es muy parecido al CODESO y a la XESTA.

________

Hórreo, variante común en comarcas pontevedresa y otras; CABAZO, HORRIO.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
piorno s. m.

Especie de retama montés que se cría en las sierras y lugares montuosos y fríos. Es muy parecido al codeso y a la xesta.

________

Hórreo, cabazo, horrio.

Aníbal Otero Álvarez (1977): Vocabulario de San Jorge de Piquín, Universidade de Santiago, 1977 (Verba anexo 7)
piornom.

pecho, 2 acep. (VSP)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Piorno s. m.

Codeso. Citiso.

________

Hórreo o cabazo.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
piorno m.

1. (Sco. Oir. Gui. Fri. Gun. Bur. Sua. Ped. Pan. Xun. Mra. Cal. Gud. Mez. Ver. Vil. Por.) piorno, especie de retama;

________

2. (Gro.) hórreo.

E. Losada, J. Castro e E. Niño, (1992): Nomenclatura vernácula da flora vascular galega, Xunta de Galicia
piorno

Adenocarpus complicatus (L.) Gay

piorno branco

Cytisus multiflorus (L'Her.) Sweet.

piorno galego

Cytisus purgans (L.) Boiss.

piorno espiñento

Genista anglica L.

piorno das brañas

Genista berberidea Lange

piorno

Genista falcata Brot.

piorno

Genista florida L.

piorno espiñento

Genista hystrix Lange

piorno de follas pequenas

Genista micrantha Ortega

piorno

Genista obtusiramea Gay ex Spach

piorno teixo

Genista obtusiramea Gay ex Spach

piorno de tres espiñas

Genista triancanthos Brot.

Eligio Rivas Quintas (2001): Frampas, contribución al diccionario gallego (inédito ata a 1ª ed electrónica neste dicionario)
piorno s. m.

Retama de gran porte, hojita menuda y flor de amarillo intenso. Barxamaior, Cebreiro, Lu. y O Bierzo occ. Piorno es también en Busnadiego de Astorga. En Jola, Cáceres, donde detectamos un antiguo asentamiento gallego, se dice: máis amargo do que o piorno, pero la planta es gesta (xesta).(FrampasIII)