Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression torto among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries without taking into account the accentuation of the word or the difference b/v


- Number of definitions found: 44
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1757-1762) (1), Rodríguez (1854c) (2), Aguirre (1858) (2), Rodríguez (1863) (2), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (2), RAG (1913-1928) (1), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (2), Acevedo (1932) (1), Carré (1933) (3), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (5), Eladio (1958-1961) (4), Franco (1972) (4), Rivas (1978) (2), Carré (1979) (5), CGarcía (1985) (4), Rivas (2001) (1)

Martín Sarmiento (1757-1762): Onomástico etimológico de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (Fundación Barrié, A Coruña, 1999).
tortales tortovirollo virabales ollobreque torto

(361) Las voces que en el latín significan ciego, tuerto, bizco, corto de vista, etc. se suelen confundir, aumentando o disminuyendo el grado de vista. El bizco se llama strabus, y este es elverdadero tuerto castellano. Pero la voz tuerto castellana está aplicada con exceso al que le falta un ojo, ese no es tuerto sino lusco, también en gallego resgo , derivado de lusco. Igualmente llaman en Galicia al tuerto: tortales, tortovirollo, virabales y ollobreque, y también torto. Pero el latín luscus se conserva también en el gallego chosco, que significa al muy corto de vista, sin ser bizco, tuerto ni ciego. Onomástico 1757-1762

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
torto

Tuerto, torcido ó lo que no es derecho. En port. id.

torto

Tuerto, cegajoso. Visojo, vizco, atravesado. En port. id. Sarm.

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
torto

Torcido. Port. id.

____ne

Tuerto, el que non ve sino por un ojo y vizco o el que mira para todos lados o tiene la vista torcida.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Torto

1. Tuerto, torcido, lo opuesto á derecho. En port. id.

________

2. Tuerto, vizco, visojo, el que tuerce la vista ó no vé si no por un ojo. Sarm. y port. id.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
tórto

Tuerto, falto de un ojo.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
TORTO

Torcido.

________

Tuerto, falto de un ojo y tambien el vizco, en algunas partes.

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
A TORTO loc. adv.

A tuerto. Injustamente, con maldad, sin razón.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
TORTO s. e adx.

Tuerto, torcido. Bizco.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
torto,-taadj.

Torcido. Que no está derecho.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente
torto

Tuerto: Torto d'un oyo. Ús. de Valdés al Eo, y en gall. y port. A. F.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
torto ,-ta

A torto, injustamente.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

____adj.

Torcido. Que no está derecho.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
torto,-taadj.

Torcido. Tuerto. A torto: injustamente.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
a torto adv. m.

Injustamente, sin razón.

torto ,-taadj.

Torcido. Que no está derecho.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

________

A torto, injustamente.

____*s. m.

Daño, mal, sinrazón.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
TORTO a. s. y adj.

Tuerto, torcido.

________

Bizco.

________

A tortas é dereitas, a tuertas y derechas, con razón o sin ella.

________

FRAS. Antes torto que cego de todo. A torto ou dereito, axude Dios ó noso consello. Cando pases pola terra dos tortos, pecha un ollo. Cando vai torta o demo a guía. Cando vai torta, o demo que a endereite. Do que vai torto non digas que vai dereito. Máis val quedar torto que morto. Máis val ser torto de un ollo que cego dos dous. Máis val torto que cego. O que nace torto, tarde ou nunca se endereita. O que torto nace, enderéitase tarde. Primeiro torto que cego. Torto ou dereito, a nosa casa hastra o teito. Torto ou dereito, ten o escribán do teu xeito. Val máis torta e nosa, que con catro ollos e vosa.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
torto a. s. y adj.

Tuerto, torcido.

________

Bizco.

________

A tortas e dereitas, a tuertas y derechas, con razón o sin ella.

____s. m.

Palo retorcido y curvado que usan los vaqueros en la sierra para tirar a las vacas.

Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca
torto adj

Tuerto (dicc.). En Fondo de Vila el dicho: Nin torta nin cegha, da a entender: de ningún modo. (FrampasI)

torto m

Vértebra de la columna vertebral a la altura del cuello o pescuezo y donde éste se inflexiona (F. de Vila). (FrampasI)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
A torto adv. m.

Injustamente, sin razón.

Torto,-ta adj.

Torcido. Que no está derecho.

________

Tuerto. Que está falto de un ojo.

________

A torto, injustamente.

____ s. m.

Daño, mal, sinrazón.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
torto adj.

1. (Cur. Dum. San. Mel. Cod. Pan. Gud. Mez. Vil.), turto (Goi.) tuerto;

________

2. (Cab. Fea. Cur. Raz. Lax. Tob. Dum. San. Com. Mel. Cod. Gro. Goi. Ced. Cre. Gui. Ram. Xun. Cal. Vil. Por.) torcido de pies, de hombros o de ojos;

________

ó torto (Cur.) al revés;

________

V. baca torta, bico torto, camiño torto y pernas tortas.

Eligio Rivas Quintas (2001): Frampas, contribución al diccionario gallego (inédito ata a 1ª ed electrónica neste dicionario)
torto s. m.

Entuerto, agravio. Así en Santiago, 1339: torto ou agraveo.(FrampasIII)