Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression vello among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries without taking into account the accentuation of the word or the difference b/v


- Number of definitions found: 62
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1746-1770) (2), Sarmiento (1757-1762) (1), Sobreira (1792-1797) (1), Anónimo (1833C) (1), Reguera (1840-1858) (1), Anónimo, (1845c) (1), Rodríguez (1854c) (1), Aguirre (1858) (3), Rodríguez (1863) (3), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (2), Porto (1900c) (2), RAG (1913-1928) (2), Filgueira (1926) (3), Carré (1928-1931) (3), Carré (1933) (3), Ibañez (1950) (2), Carré (1951) (3), Eladio (1958-1961) (12), Franco (1972) (5), Panisse (1977) (3), Carré (1979) (3), CGarcía (1985) (3), Rivas (1988) (1)

Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)
[vello]

AS VELLAS, OS MOZOS. Mozos ya queda explicado. La voz vella (o vieja),viene de vetula, y de vetulo, vello como de rotulo, rollo. Colección 1746-1770

[comprar][vello]

Compraba del latín comparare, comprar. Zapatos vellos. Vellos de el latín vetulos, como de rotulos rollos y bollos de votulos. Colección 1746-1770

Martín Sarmiento (1757-1762): Onomástico etimológico de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (Fundación Barrié, A Coruña, 1999).
vello vedraño vedrayo

[(114)] Como por semejanza la voz vetula se ha de traducir vella y no anciana. Al contrario, el latín veterano no se ha de traducir vello ni anciano, sino con la voz gallega vedraño, etc. [[...]] (492) Así, de enveranar, perdida la E, embrañar y a imitación de que se dice de veterano, vedraño y vedrayo, se formó de embrañar, embrayar. Onomástico 1757-1762

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
[casar] [vello] [partido] [morrer] [enterrar]

Casarey convosco vello,
ha de ser con tal partido
que ou habés de morrer lógo
ou vos han d'enterrar vivo.
Papeletas

Anónimo (1833C): Dialecto de Galicia, ed. de J. L. Pensado, Homaxe a R. Otero Pedrayo, Galaxia, Vigo ,1958, pp. 275-286 (ms 11-5-1/947-1 BAH)
vello ,-viella

Viejo, vieja. Un pescado hay que se llama así.

Eugenio Reguera y Pardiñas (1840-1858): Traducción de algunas voces, frases y locucionesgallegas, especialmente de agricultura, al castellano, ed. de J. L. Pensado (Cadernos de Lingua, RAG, 1995)
vello,-a

Viejo, a.

Anónimo, (1845c): Vozes gallegas, ed. de J. Leitede Vasconcellos, RL vol VII fasc 3, p. 198-229 (ms 7208 BN)
vello ,--lla adj.

Viejo, -ja. Voz gallega.

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
vello

Viejo, el que se halla en la ultima edad de la vida que principia á los 50 años, en la misma en que entra, por lo regular, el desprecio pasivo. No obstante hay cosas viejas muy recomendables como la madera vieja, vino añejo, amigos y libros viejos, segun opinion de D. Al. el Sabio. En port. se pron. id. en fr. viell. Seguino. Sarm. [Tamén figura na lista de voces sen definir].

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
bello ne

Biejo. Port. id.

vello

Viejo, el o lo que tiene mucha edad. Port. id.

____ne

Budion, pez.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Bello

Viejo, el que se halla en la última edad de la vida que entra á los 50 años, en la misma en que, por lo regular, entra el desprecio pasivo. Sarmiento, Seguino y port. id. En franc. viell, ital. vechio, lat. vetulus ó vetulo.

Vello

1. Viejo, él ó lo que tiene á proporcion mucha edad. Port. y Sarm. id., franc. vieil ó vielli, ital. vechio, latin vetulo, Seg., catal. vell.

________

2. Pescado de poca substancia que se parece al budion ó pinto. Corn.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
vello

Viejo. Tordo, zorzal.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
BELLO

Pez parecido al budion ó pinto, aunque mas pequeño, y de no tan buena sustancia.

VELLA y VELLO

Vieja y viejo.

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
bello m.

Zool. Pez parecido al pinto, pero más pequeño y menos apreciados por tener su carne menos sustancia que la de aquel.

vello ,-lla

Viejo.

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
BELLO s. m.

zool. Tordo, zorzal, serrano. Pez del género de los labros. Su comida es poco estimada, pues su carne es floja y desabrida, y solo soportable frita y rebozada con harina. También se escribe VELLO.

________

Según los pescadores de la Coruña, es la bicuda joven. V.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
BELLO sm.

Zorzal, serrano, pez.

VELLO adx.

Viejo.

____ sm.

Tordo zorzal. Pez: vieja.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
bellos. m.

Serrano. Pez de mar, parecido a la perca y algo mayor que ésta.

vello,-llaadj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

________

Vella facendo as papas, o velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
vello ,-lla

Vella facendo as papas o velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

____adj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

bello s. m.

Serrano. Pez de mar, parecido a la perca y algo mayor que ésta.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
bellos. m.

Serrano. Pez de mar parecido a la perca.

vello,-llaadj.

Viejo. Anciano. (idoso, vedraño, antergo).

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
bello s. m.

Serrano. Pez de mar, parecido a la perca y algo mayor que ésta.

vello ,-llaadj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

________

Vella facendo as papas o Velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
BELLO s. m.

Serrano, tordo, zorzal, pez de mar del orden de los acantopterigios.

________

Los pescadores de La Coruña llaman también así a la BICUDA joven.

________

Críase el zorzal en los mares de Galicia; tiene unos 20 cm. de largo; es de color más o menos obscuro, y aunque su comida resulta poco estimable por desabrida, se usa mucho friéndolo y rebozándolo en harina.

VELLO s. m.

Viejo, anciano hombre de mucha edad.

________

Tordo zorzal o serrano, pez de comida estimable aunque un poco desabrida; ZORZAL.

________

Vello carroño, dícese del hombre viejo de carácter agrio.

________

Vello gaiteiro, el que tiene acciones y modales de mozo, especialmente en galanteos.

________

Imos vellos, dícese cuando se encuentran dos individuos que fueron amigos de jóvenes y llevan mucho tiempo sin verse.

________

Irse a vello, envejecer, ir envejeciendo.

________

Meu vello, denota demostración cariñosa y a veces también de burla, y equivale además en alguna manera a amigo mío.

________

Vai vello, dícese del entrado en la vejez, aunque no tenga los años de esa edad.

________

FRAS. Abonda ser vello pra estar enfermo. A cabalo vello pouco verde. A can vello non hai tus tus. Anque seas vello, non renegues do consello. Cando o vello é gaiteiro, ¿qué fará o mozo solteiro? Cando o vello hincha, siñal de que logo rincha. Cando o vello non pode beber, pódenlle a cova facer. Canto máis vello, máis pelexo. De vello, hai quen se troca en pelexo. De vello, gaiteiro. Do vello, o consello. Do vello o consello, e do rico o diñeiro, pra un remedio. Ninguién é máis vello do que parece. No máis vello está o bo consello. Non hai ningún tan vello, que non pense vivir un ano. Non hai vello que non poida dar un consello. Non lle quer mal quen ó vello lle furte o que ha de cear. Nos máis vellos están sempre os bos consellos. O leite i o viño fan ó vello mociño. Onde non hai vello, non hai consello. O vello hai que mantelo. O que vello engorda, duas mocedades goza. Os vellos son duas veces nenos. O vello desvergonzado fai o neno mal falado. O vello é bo pra o consello. O vello i a palleira, cando se alcenden son mala fogueira. O vello i o forno pola boca se quentan: un con viño e outro con leña. O vello na sua terra, e o mozo na allea, minten á sua maneira. O vello non lle preguntes ¿cómo che vai?, senón ¿qué che doi? O vello nunca lle falta que contar; ou ó sol, ou ó pè do lar. O vello por non poder, e o mozo por non saber, déixanse as cousas perder. O vello que engorda duas mocedades logra. Ó vello que hincha, e ó mozo que mirra, quédalle pouca vida. O vello que hincha, na cova rincha. O vello que se cura, máis anos dura. Polo vello non poder e o mozo non saber, moito se deixa de facer. Quen de vello engorda duas mocedades disfroita. Quen ó vello lle furta a cea, querlle ben, anque o non pareza. Quen queira chegar a vello, garde o aceite no pelexo. Quen queira ser vello moito tempo, váiase con tento. Se mudas ó vello de terra, logo che dará él a pelexa. Se o vello non pode i o mozo non quer, ¿qué se lle ha facer? Se queres chegar a vello, sube as costas como vello. Vai o vello morrendo, e máis vai deprendendo. Val máis vello honrado que mozo desvergonzado. Vello con amores, inverno con frores. Vello que fai boda, cava sin querer a sua cova. Vello que hincha, logo rincha. Vello que se namora, chama pola derradeira hora.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
bello s. m.

Serrano, tordo, zorzal, pez de mar del orden de los acantopterigios.

________

Los pescadores de La Coruña llaman también así a la bicuda joven.

vello s. m.

Viejo, anciano.

________

Tordo zorzal o serrano, pez de comida estimable aunque un poco desabrida; zorzal

________

Irse a vello, envejecer. O leite e o viño fan ao vello mociño. O vello e a palleira, cando se alcenden son mala fogueira. O vello por non poder, e o mozo por non saber, déixanse as cosas perder.

M. do Carme Ríos Panisse (1977): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. I. Invertebrados y peces, Universidade de Santiago, Verba anexo 7
vello

v. 'bicuda peq.' (RAG, E. R.); 'tordo, zorzal o serrano, pez de comida estimable aunque un poco desabrida' (F. G., E. R.); 'pescado de poca sustancia que se parece al budión o pinto' (F. J. RODR., CUV.); 'serrano, pez de mar parecido a la perca y algo mayor que ésta' (CARRÉ, IBÁÑEZ); 'zorzal, serrano' (FILG.); 'en Ferrol y en La Coruña lo que en Pontevedra serrán, pescadito como maragota muy gustoso' (SARMIENTO, Catálogo). Es probablemente el Symphodus melops (L.).

vello

Symphodus pirca (Walb.), Durdo: R. B. CARRIL (reg. en Raxó).

vello

Symphodus tinca (L.), Peto: P. CRESPO, CORN., ABUÍN.

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Bello s. m.

Serrano. Pez de mar, parecido a la perca y algo mayor que ésta.

Vello,-lla adj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

________

Vella facendo as papas o Velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
bello m.

1. (San.) abuelo;

________

2. (Sad. Raz. Lax. Esc. Gro.) pez de la familia lábridos de tamaño pequeño.

bello adj.

(v.c.), biallo (Goi.), biello (Goi.) viejo; V. ano bello, darse bello, darse a bello y fillo bello.

Eligio Rivas Quintas (1988): Frampas, contribución al diccionario gallego, Alvarellos, Lugo
vello s. m.

Cornezuelo, tizón o grano parásito del centeno. Algunas veces todavía se oye grau vello (Vilariño de Lama Má). (FrampasII)