Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression xaneiro among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries without taking into account the accentuation of the word or the difference b/v


- Number of definitions found: 18
- Distribution by dictionaries: Anónimo, (1845c) (1), Rodríguez (1854c) (1), Porto (1900c) (1), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (1), Carré (1933) (1), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (1), Pereda (1953) (1), Eladio (1958-1961) (3), Franco (1972) (2), Rivas (1978) (1), Carré (1979) (1), CGarcía (1985) (1), Rivas (2001) (1)

Anónimo, (1845c): Vozes gallegas, ed. de J. Leitede Vasconcellos, RL vol VII fasc 3, p. 198-229 (ms 7208 BN)
xaneiro sm.

Enero, mes. Dice un refran: En xaneiro mete obreiro, non por causa do día, senón por amor da pedra que está fría. Parece decir que, aunque los días de enero son cortos, es más ventajoso llamar entonces un picapedrero, pues se trabaja más y mejor la piedra fría. [O refrán tal como está é incomprensible. A versión completa di: En xaneiro mete obreiro, antes en sebe que non en parede, non polo día senón pola pedra que está fría. AS]

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
xaneiro

El mes de enero. En p. se pr. id. Seguino.

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
xaneiro m.

Enero, ĵaneiro.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
XANEIRO sm.

Enero.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
xaneiros. m.

Enero. Primer mes del año.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
xaneiro s. m.

Enero. Primer mes del año.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
xaneiros. m.

Enero.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
xaneiro s. m.

Enero. Primer mes del año.

José María Pereda Álvarez (1953): Aportaciones léxicas y folklóricas al estudio de la lengua gallega, en Douro Litoral (5ª série, VII-VIII, pp. 19-52)
xaneiro frorear

¿Qué tal frorea xaneiro? ¿Qué tal florea enero? Pregunta que e hace la gente de mar para inquirir si hay o no abundancia de parrocha. Vivero.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
XANEIRO s. m.

Enero. Primer mes del año natural.

________

En varias comarcas de Galicia existe la creencia de que los doce primeros días del mes de Enero anticipan el tiempo que ha de hacer en los meses correspondientes. Así, si el día 3, pongamos por caso, llueve mucho, es señal de que el mes de marzo será muy lluvioso. Esta anticipación meteorológica recibe el nombre de as sortes. Pero no tiene un valor definitivo, porque hay una segunda serie, la que va del 12 al 24, que complementa esta antcipación, unas veces confirmando y otras modificando la impresión primera o de las sortes. Esta segunda serie recibe* el nombre de resortes. [*No orixinal 'cecibe'].

________

FRAS. No mes de xaneiro, súbete ó outeiro; se velos teus campos vedexar, ponte a chorar; se terrexar, ponte a cantar. En xaneiro, pon o alleiro. En xaneiro, berza vella val carneiro. En xanerio, mete obreiro. Xaneiro añeiro, e febreiro cabriteiro. Cantos días pasen de Xaneiro, tantos allos perde o alleiro. Pito de Xaneiro, vai coa sua nai ó poleiro.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
xaneiro s. m.

Enero.

________

No mes de xaneiro, súbete ao outeiro; se ves os teus campos verdexar, ponte a chorar; se terrexar, ponte a cantar.

Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca
xaneiro m

Enero (dicc ). En Frades el refrán: FRAS. San Antonio de Xaneiro, se fai sol, bota as pipas ó canteiro, e se chove bótaas ó fumeiro, es decir, todo depende del tiempo que haga ese día. En Fondo de Vila: Dazasete de Xaneiro, San Antonio verdadeiro; día trece de San Xoán, San Antonio mentirán. (FrampasI)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Xaneiro s. m.

Enero. Primer mes del año.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
xaneiro m.

(v.c.), xeneiro (Oir.) enero; V. andar de xaneiro.

Eligio Rivas Quintas (2001): Frampas, contribución al diccionario gallego (inédito ata a 1ª ed electrónica neste dicionario)
xaneiro,--a adx.

Propio del mes de enero. En Ourense, 1331, bullas janeyras, burbujas, lluvias de enero. Cf. bulleiro, cieno.(FrampasIII)