Dicionario de dicionarios

· Consultar o Dicionario de dicionarios

Está a procurar a expresión ABONDAR entre os lemas no Dicionario de dicionarios


- Número de acepcións atopadas: 35
- Distribución por dicionarios: Sobreira (1792-1797) (2), Aguirre (1858) (1), Rodríguez (1863) (1), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (1), Valladares (1884) (2), Porto (1900c) (4), RAG (1913-1928) (2), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (2), Acevedo (1932) (1), Carré (1933) (2), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (2), Eladio (1958-1961) (5), Varios (1961) (1), Franco (1972) (3), Carré (1979) (2), CGarcía (1985) (1)

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
abondar v. n.

deRibadavia. Ser bastante, suficiente. Item: Ser, ir, venir, estar sobrada una cosa o persona. Papeletas

abondar v. a.

Lugo. Lo mismo, y abastar enRibasil. Guindar o abranguer. Alcanzar lo que está lejos o distante. Papeletas

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
abondar vo

Sobrar. Abundar.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Abondar

Abundar. En Asturias id.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
abondar

Ser suficiente, abundar.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
ABONDAR

Abundar, bastar.

Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar
ABONDAR

ant. Bastar

________

Abundar.

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
abondar v. a.

Abundar. Tener lo suficiente, en cantidad necesaria.

________

Bastar. Ser suficiente.

________

ant. Satisfacerse, contentarse.

________

des. Abastecer. Proveer de víveres. Etim. Del latín abundare, abundar.

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
ABONDAR v. a.

Aproximar una cosa al alcance de la mano. V. ABRANGUER.

____v. n.

Bastar, ser suficiente.-"Desatar querendo alguo (ome) a venda que ouuese feita de seu grado dizendo que a vendera (por) gran coyta en que estaba de fame ou por moytos peitos que avia adar por rrazón daquela cousa que venden ou por outra (rrazon) semellante destas, dizemos que esto non (lle) abonda para desfacer a benda. (Queriendo alguno anular la venta que tuviese hecha por su voluntad, diciendo que la vendiera por gran aflicción en que estaba de hambre ó por muchos impuestos que tenía que pagar por razón de aquella cosa que vendió, ó por otra razón semejante á estas, decimos, que esto no le basta para deshacer la venta). Fragmento de una versión gallega del Código de Las Partidas de Alfonso el Sabio, pub. por Eladio Oviedo Arce en la C. D. G. H. p. 123.

Non quero nada do teu,
Mariñeiriño do mar;
Non quero nada do teu
que o meu hame de abondar.
C. pop.
O carballo que é pequeno
Tamén fai pequena a sombra;
A rapaza que é bonita
Pouquiño dote lle abonda.
C. pop.
Var: ABUNDAR. V. ABASTAR.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
ABONDAR v.

Bastar, ser suficiente.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
abondarv. a.

Bastar, ser suficiente.

________

Abundar.

Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente
abondar

Cast. ant.: Abundar, bastar. Us. en Ast., Gal., León y Sal. A. F.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
abondar

Abundar.

____v. a.

Bastar, ser suficiente.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
abondarv. a.

Abundar. Bastar, ser suficiente.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
abondar v. a.

Bastar, ser suficiente.

________

Abundar.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
ABONDAR v. a.

Aproximar una cosa al alcance de la mano. Más comúnmente: ABRANGUER.

____v. n.

Abundar, tener copiosamente, en grandes cantidades.

________

Abundar, bastar, ser suficiente; BASTAR.

________

Abundar, ser frecuente, ser común.

________

...i abonda, y basta, no hay más que hablar después de lo dicho: Non importa: a min gústame a moza, i abonda(Rodríguez López, O chufón).

Varios autores (1961): Apéndice ó Diccionario de Eladio Rodríguez
ABONDAR v.

Alcanzar con la mano una cosa que está alta o distante. Ejem.: abóndame unha mazá (Láncara).

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
abondar v.

Aproximar una cosa al alcance de la mano. Más comunmente: abranguer.

________

Abundar, tener copiosamente, en grandes cantidades.

abondar v.

Alcanzar con la mano una cosa que está alta o distante. Ejem.: Abóndame unha mazá.

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Abondar v. a.

Bastar, ser suficiente.

________

Abundar.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
abondar v.

(Com.) abundar.