Dicionario de dicionarios

· Consultar o Dicionario de dicionarios

Está a procurar a expresión ABONDO entre os lemas no Dicionario de dicionarios


- Número de acepcións atopadas: 38
- Distribución por dicionarios: Sarmiento (1746-1770) (1), Sobreira (1792-1797) (2), Rodríguez (1854c) (1), Aguirre (1858) (1), Rodríguez (1863) (1), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (1), Valladares (1884) (3), Valladares (1896-1902) (1), Porto (1900c) (2), RAG (1913-1928) (4), Filgueira (1926) (2), Carré (1928-1931) (1), Acevedo (1932) (1), Carré (1933) (1), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (1), Eladio (1958-1961) (6), Franco (1972) (4), Carré (1979) (2), CGarcía (1985) (1)

Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)
[que][abondo]

Que abondo aqui têmos. Que se pone aquí en lugar de porque. Abondo, suple abondo viño. El latín dice abunde adverbio y abundus, a, um adjetivo. Lo mismo sucede en Galicia: hay abondo, abundancia en general, y abondo viño, mucho vino. Aqui accu hic. Temos, de teneo, tenemos, sincopado têmos. Colección 1746-1770

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
abondo s. m.

Abundancia enMoraña, y dicen con abondo, de abondo. Papeletas

abondo adv.

Ribadavia. De abondo. Abundantemente, en abundancia. Papeletas

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
abondo

[Da lista de voces sen definir].

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
abondo

Sobras, abundancia.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Abondo

En abundancia, de sobra etc. Sarm.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
abondo

Abundantemente.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
ABONDO

En abundancia, de sobra.

Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar
ABONDO (d')

Bastante; suficiente

________

En abundancia.

TANTO E ABONDO (ò)

Á la sazon y en prueba bastante de...

Marcial Valladares Núñez (1896-1902): Nuevo suplemento al Diccionario gallego-castellano publicado en 1884 por D. M. Valladares Núñez, ed. de Mª Carme García Ares (Cadernos de Lingua, RAG, 2000)
Abondo

V. abondo (d').

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
abondo m.

Abundancia, abundamiento. V. abondamento.

____adv. m.

Con abundancia. Suficientemente, copiosamente, de sobra, abundantemente.

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
ABONDO adv.

Bastante. Suficiente, en abundancia, de sobra.

Miniño, durme... Meu sol, non mais bágoas
Che vexa cair,
Durme, que dias virán qu'o teu xeito
daráche a cruz leito
pr'abondo sufrir.
JUAN A. SACO ARCE. O Miniño do Ceo.
Para â patria servir, tedes abondo
Como teñades fé, sendo quen sodes:...
CARRÉ ALDAO. Rayolas, p. 40.
¡Non me espiñes, non, toxiño,
que abondo espiñado teño
Este meu corazonciño!
LEIRAS PULPEIRO. Cantares, p. 36.

____s. m.

"Abundancia, en Moraña, y dicen: con abondo, de abondo. P. SOBREIRA.

____adv.

"de Ribadavia. Ciertamente, abundantemente, en abundancia." P. SOBREIRA. Var: ABANDO.

ABONDO (DE)

Lo mismo que ABONDO, pero mucho más expresivo.

Cava fondo
E terás de abondo.
Ref. pop.
O mariñeiro no mar
Ten sempre de abondo penas,
Ja por que perde o timón
Ou se lle abaixan as velas.
C. pop.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
ABONDO adv.

Bastante, suficiente, de sobra.

TANTO E ABONDOóloc.

A la sazón y en prueba bastante de...

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
abondoadv.

Bastante, suficiente.

Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente
abondo

Cast. ant.: Bastante, suficiente: Teño abondo pán pral ano. Pra quen non quer, teño eo abondo. En el centro de la provincia, abondo y abundo, y en gall., abondo. A. F.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
abondo adv.

Bastante, suficiente.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
abondoadv.

Bastante, suficiente.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
abondo adv.

Bastante, suficiente.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
ABONDO adv. m.

Abondo, con abundancia.

________

Abundantemente, bastante, suficiente, en abundancia, de sobra.

____s. m.

Abundancia, cantidad grande.

________

De abondo, dícese expresivamente de lo que abunda mucho.

________

Hai abondo o hai con abondo, equivale también a mucho, en grandes cantidades.

________

FRAS. Cava fondo, e terás colleita abondo.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
abondo adv.

Con abundancia.

________

Abundantemente.

________

Abundancia, cantidad grande.

________

De abondo, dícese expresivamente de lo que abunda mucho.

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Abondo adv.

Bastante, suficiente. En abundancia.

Dabondo o D'abondo adv.

Contracción de la preposición de y el adv. dabondo, que suele emplearse en el sentido de bastantemente, suficiente o cumplidamente.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
abondo adv.

(Caa. Cur. Com. Nov. Val. Mon.), dabondo (Com. Oir. Cod. Ram.) bastante.