Dicionario de dicionarios

· Consultar o Dicionario de dicionarios

Está a procurar a expresión CAPÓN entre os lemas no Dicionario de dicionarios


- Número de acepcións atopadas: 39
- Distribución por dicionarios: Sobreira (1790c) (1), Anónimo (1833C) (1), Porto (1900c) (2), RAG (1913-1928) (4), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (2), Carré (1933) (2), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (2), Eladio (1958-1961) (9), AO (1964) (1), AO (1967) (1), Franco (1972) (5), Rivas (1978) (1), Carré (1979) (2), CGarcía (1985) (4)

Juan Sobreira Salgado (1790c): "Vegetables de Galicia" seguido dunhas " Retractaciones" e duns "Documentos justificativos de lanomenclatura botánica gallega", ed. de J. L. Pensado Tomé (Opúsculos lingüísticos del siglo XVIII, Galaxia, Vigo, 1974, pp. 241-267).
capón

[Sen sinónimos]. Vegetables

Anónimo (1833C): Dialecto de Galicia, ed. de J. L. Pensado, Homaxe a R. Otero Pedrayo, Galaxia, Vigo ,1958, pp. 275-286 (ms 11-5-1/947-1 BAH)
capón

Hacecillo de leña.

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
capón m.

Pollo que, castrado desde pequeño, se ceba para comer en sazón.

________

Manojo o haz de sarmientos de vides y otras maderas, que se venden para la lumbre. Billardo.

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
CAPÓN s. m.

Capón. El hombre o el animal que está castrado.

________

El gallo que se castra cuando es pequeño y se ceba para comerle.

E o que diz que he muy sabedor
d' agoyr' e d' aves quand' alhur quer hir,
que corvo seestro sempr' ao partir
e por en digu' eu a nostro señor,
que el me dé cada hu chegar
capón cevado para meu jantar,
e dé o corvo ao agoirador.
JOHAN AYRAS. Canc. V, núm. 601.

________

Haz formado de grandes rajas de pino y atado con una zarza retorcida, del cual, cortada cada raja en otras más pequeñas o achas, se hace leña para quemar en las cocinas.

________

Lo mismo que BILLARDO.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
CAPÓN sm.

Gallo cebado. Hacecillo de leña.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
capóns. m.

Gallo castrado y cebado.

________

Haz de cinco achas.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
capón

Haz de cinco achas.

____s. m.

Gallo castrado y cebado.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
capóns. m.

Gallo castrado. Haz de cinco achas.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
capón s. m.

Gallo castrado y cebado.

________

Haz de cinco achas.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
CAPÓN adj. y s. m.

Capón, dícese del hombre o del animal castrado.

____s. m.

Pollo o gallo que se castra y se ceba para comerlo. En algunas comarcas gallegas se llama también capón al gallo sin castrar.

________

Haz formado por grandes rajas de pino del país, abiertas al hilo con hachas o cuñas y atadas con una zarza retorcida; ACHA, RACHÓN.

________

Haz de leña delgada, BILLARDO.

________

Eje del aparato del molino harinero que hace bajar o subir la CAPA o muela superior.

________

El mismo aparato.

________

Los capones o gallos cebados suelen ponerse a la venta, muertos, desplumados y con la ENSUNLLA o enjundia colocada al exterior entre el obispillo y los muslos, durante los días anteriores a la Nochebuena, pues en Galicia, y sobre todo en las villas y ciudades, es uno de los platos tradicionales del día de Navidad. En esa misma época se exportan de Villalba en grandes cantidades a Madrid y otras poblaciones de fuera de la región.

________

En cuanto al CAPÓN o CAPÓS que se forman con cinco o seis rajas de pino del país y se atan con unas zarzas retorcidas, conviene advertir que esa denominación la reciben en las aldeas próximas a La Coruña, y en La Coruña misma, donde esos atadijos de leña se venden para quemar en las cocinas antiguas, usándose además mucho como combustible para calentar viejos hornos de cocer pan.

________

FRAS. Capón de oito meses, comida pra mesa de reises. Ó capón que se fai galo, azoutalo.

Aníbal Otero Álvarez (1964): Contribución al léxico gallego y asturiano, Archivum (Oviedo) XIV, pp. 233-249
capón

Conjunto de las piernas de una nuez. Viñoás.DEL LAT. CAPPA.(CLGA10)

Aníbal Otero Álvarez (1967): Contribución al diccionario gallego, Vigo, Galaxia
capón

Conjunto de las piernas de una nuez. Viñoás. Del Lat. CAPPARE. (CDG)

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
capón adj. y s. m.

Capón.

________

Haz formado por grandes rajas de pino del país, abiertas al hilo con hachas o cuñas y atadas con una zarza retorcida; acha, rachón.

________

Haz de leña delgada, billardo.

________

Eje del aparato del molino harinero que hace bajar o subir la capa o muela superior.

________

El mismo aparato.

Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca
capón m

Depresión de la patata en el lugar del brote (Valiñas). Parece estar por *copón, copa. (FrampasI)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Capón s. m.

Gallo castrado y cebado.

________

Haz de cinco achas.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
capón m.

1. (v.c.) capón; cualquier clase de gallo;

________

2. (Are.) sarmiento de la vid empleado para encascar;

________

3. (Cab.) castaña asada;

________

4. (Gud.) cerdo castrado.