Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression BECHO among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries


- Number of definitions found: 60
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1732-1770) (1), Sarmiento (1746-1755c) (6), Sarmiento (1746-1770) (1), Sarmiento (1754-1758) (6), Sobreira (1792-1797) (2), Rodríguez (1854c) (1), Aguirre (1858) (1), Rodríguez (1863) (3), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (4), Valladares (1884) (2), Porto (1900c) (2), RAG (1913-1928) (3), Filgueira (1926) (2), Carré (1928-1931) (1), Carré (1933) (3), Ibañez (1950) (3), Carré (1951) (2), Eladio (1958-1961) (6), Franco (1972) (2), Rivas (1978) (2), Carré (1979) (2), CGarcía (1985) (1), Losada (1992) (3)

Martín Sarmiento (1732-1770): Epistolario do P. Sarmiento, ed. de Xosé Filgueira Valverde e Mª Xesús Fortes Alén, Consello da Cultura Galega, Santiago,1995.
[herba do becho]

Una y otra se llaman elechrysum o helio-chrysum y con más propiedad elichrisum la de Quitapesares, y la de esos caminos stechas citrina. Esta se llamó ahí por una de Morrazo herba do becho ( becho es la hidropesía), y por eso la receté ahí en cocimiento con maíz a un tal Lorenzo Platero para que orinase que estaba hidrópico, pero llegó tarde. Carta 78 1759, octubre, 10.

Martín Sarmiento (1746-1755c): Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1973)
becho bechôco

Gusano de la fruta, etc., de vicho o bicho. CatálogoVF 1745-1755

becho y bechóco

Gusano y gusanillo. De aquí vicho o bicho. CatálogoVF 1745-1755

becho bechoco verme coco

(idem) [Dunha lista de 'gusarapos', sen definir]. CatálogoVF 1745-1755

becho bechoco

[Dunha lista de 'gusarapos', sen definir]. CatálogoVF 1745-1755

becho

Gusano y en especial de fruta. CatálogoVF 1745-1755

becho

bechoco; verme; coco; belanco en Orense. [Nombres de sabandijas e insectos, do Apéndice: "Borrón de varios nombres gallegos de vegetables" ]. CatálogoVF 1745-1755

Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)
[semprenoiva][herba do becho]

Llámase en los libros clematis daphnoides, como si dijésemos parrilla alaurelada, porque sus varetas son muy flexibles y con ellas se podrá atar y ligar cualquiera cosa. En gallego se llama también sempre noiva y herba do becho, que es la hidropesía. Al modo que por eso se llama ese vegetable vinca pervinca (en francés pervenche) no es impropio que otro cualquier atadijo se llamase vinco. Colección 1746-1770

Martín Sarmiento (1754-1758): Catálogo de voces vulgares y en especial de voces gallegas de diferentes vegetables, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1986)
herba do becho o herba do vecho

Llaman así en Domayo de Morrazo, y en Portonovo a la planta 680, que creo ser la stoechas citrina narbonensis dicha. Dijéronme hombres y mujeres, que iban a Santiago, que era especial para heridas. Pero la voz vecho o becho, significa en todo este país de Pontevedra la hidropesía. Y así se debe creer tomó el nombre de ser especifico contra ella. Y de hecho la dicha stoechas tiene esa virtud. Veternum, según Servio en Junio, es la hidropesía. Acaso vecho de veterno. Si con la B, becho, acaso por ser contra lombrices, que son bechos; o de bocha que significa tumor, etc. (Vide 772 y 680). ¶684. Catálogo ...vegetables

herba do becho

(vide núm. 680). Es a mi parecer el helychrisum de Fuchsio, cap. 34, pág. 125, o stoechas citrina o amarantus luteus : francés, en Tournefort, immortelle. ¶966. Catálogo ...vegetables 1754-1758

herba do becho

Llaman también así en Lérez a la vincapervinca, y la aplican a la hidropesía, que llaman becho. Vila en Lérez a 22 de marzo y con muchas flores. La otra herba do hecho es la stoechas citrina, que ya queda puesta. Hay infinita en Pontevedra. ¶1238. Catálogo ...vegetables

[herba do becho]

Vinca-pervinca. La herba do becho en Lérez del núm. 1238, que es la misma, nace naturalmente en Pontevedra. Hay infinita en la congostra que va Entre Rios, por debajo de la quinta de Dn. Gregorio Benito. Vila en la Seca en el Rouco, y hoy, 28 de marzo, con muchas flores. ¶1265. Catálogo ...vegetables 1754-1758

herba do becho

o stoechas citrina. Lérez 9 de septiembre. ¶1622. Catálogo ...vegetables 1754-1758

herba do becho

Elichrysum. [Lista do "Borrón de varios nombres gallegos de vegetables", apéndice do CVVVGDV]. Catálogo ...vegetables 1754-1758

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
becho s. m.

Nombre genérico a todos los insectos que (sic). En Ribadéo papón. El gusano. Becho corozo. Un gusano que anda siempre metido en un capullo como en una coraza. Becho do esterco. Gusano grande y blanco, que cría el estiércol de mato, cogido en el mes de junio, el cual estiércol se deshace más que otros: y estos gusanos fritos en aceite resumen tumores, como las miñocas. Becho dos vimios. El que come las mimbres de que (hay) las dos siguientes especies: becho dos vimios encarnado, el que es encarnado, como las cadelas de San Anton, de la hechura de chinche ancha aunque tres veces mayor, y de otro olor igualmente fétido. Becho dos vimios negro. El que es negro, de hechura de Pedroylo y su tamaño, pero blando y fétido. Papeletas

sudar coma un becho

Loc. deRibadavia. Sudar mucho. Papeletas

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
herba do becho

[Da lista de voces sen definir].

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
becho ne

Hidropesia.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Becho

Hidropesía.

Erba do becho

Coronaria, manzanilla bastarda, eliocriso oficinal. Se llama do becho, porque mata las lombrices, bechos ó vermes; v. es contra hidropesia, cocida con algunos granos ó harina de maiz. La infusion de las flores en vino, es contra el mal de orina, detiene la fluxion de la cabeza, deshace los grumos de la sangre, es incisiva, aperitiva, vulneraria, contra obstrucciones y opilaciones, contra mal de hígado, riñones, bazo, pulmon, ciática, contra tercianas rebeldes, contra corrupcion y gangrenismo, etc.

Herba do becho

Id. [Id. = Ver con e].

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
becho

Bicho, gusano.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
BECHO

Bicho.

________

Gusano.

________

Hidropesía.

HERBA DO BECHO

Segun Rodriguez, es la coronaria, manzanilla bastarda, eliocriso oficial. Se llama do becho porque mata las lombrices, vermes ó bechos; cocida con algunos granos o harina de maíz, es contra hidropesía. La infusion de las flores en vino, es contra el mal de orina, retiene la fluxion de la cabeza, deshace los grumos de la sangre; es incisiva, aperitiva, vulneraria, contra obstrucciones y opilaciones, mal de hígado, riñones, bazo, pulmones, ciática, tercianas rebeldes, corrupcion y gangrenismo.

Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar
BECHO

Hidropesía, especie de enfermedad.

HÈRBA D'O BECHO

Coronaria, Manzanilla bastarda, Eliocriso oficinal. Llámase d'o becho, pórque mata las lombrices, bechos ó vèrmes. Es contra hidropesía, cocida con algunos granos de harina de maiz: la infusion de las flores en vino, contra el mal de orina; detiene la fluxion de la cabeza, deshace los grumos de la sangre; es incisiva, aperitiva, vulneraria, contra obstrucciones y opilaciones, contra mal de hígado, riñones, bazo, pulmon etc.

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
becho m.

Gusano, bicho.

________

Hidropesía.

Real Academia Galega (1913-1928): Diccionario gallego-castellano
BECHO

V. BICHO.

A couza e careisas
bechocos e bechos,
a trilla e pedrólo,
o burgo e besbellos
carguen sobre ti:
dempois saber quero
se che proi o coiro
o teu ou alleo.
P. SARMIENTO. Colección de muchas palabras, voces y frases gallegas.

____s. m.

Bicho. Gusano. Se dice, en general, de los que nacen y ceban en carne muerta.

________

V. BOCHO.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
BECHO sm.

Bicho. Hidropesía.

ERBA DO BECHO sf.

Coronaria, manzanilla bastarda.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
bechos. m.

Bicho. Cualquier animal pequeño.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
herba do becho s. f.

Coronaria, manzanilla bastarda.

becho s. m.

Bicho. V. Bichoco.

becho s. m.

Bicho. Cualquier animal pequeño.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
becho

bicho

bechos. m.

Bicho. Cualquier animal pequeño.

bechos. m.

Bicho. (V. bichoco).

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
becho s. m.

Bicho. Cualquier animal pequeño.

herba do becho s. f.

Coronaria, manzanilla bastarda.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
BECHO s. m.

Bicho, gusano. Se llama así, en general, los que nacen y se alimentan de carne muerta, frutas, quesos y otras substancias de descomposición.

________

ARANGAÑO, BICHO, BOCHO, VERME.

________

Becho carpinteiro, insecto o larva que taladra y roe la madera.

________

Becho pezoñento, todo gusano que nuestros campesinos consideran ponzoñoso. También solían llamar así a los que, prevalidos de su poder, les hacían víctimas de injusticias y atropellos y persecuciones.

________

Ter o becho carpinteiro no corpo, tener el hormiguillo, estar inquieto y desasosegado.

________

FRAS. Becho malo nunca morre, e se morre, morre tarde. Becho que voa, levalo á cazola.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
becho s. m.

Bicho, gusano.

________

arangaño, bocho, verme.

Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca
becho m

Punterazo, golpetazo que se da al trompo al jugar (Catoira). Así se dice: Dar becho, xoghar ós bechos. La -e- es abierta. Cf. lat. beccus (punta o pico), célt. gaél. becc (pico). (FrampasI)

becho m

Bicho (Dicc.). En Tui, jugando al gua con monedas, éstas se hacen girar sobre sí mismas en tres tiempos, mientras se dice: Becho, bechiño, buraquiño. Esta -e- es cerrada. (FrampasI)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Becho s. m.

Bicho. Cualquier animal pequeño.

Herba do becho s. f.

Coronaria, manzanilla bastarda.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
becho m.

var. de bicho 1.

E. Losada, J. Castro e E. Niño, (1992): Nomenclatura vernácula da flora vascular galega, Xunta de Galicia
herba do becho

Anthemis cotula L.

herba do becho

Helichrysum italicum (Roth) G. Don fil.

herba do becho

Helichrysum stoechas (L.) Moench