Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression Comer among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries


- Number of definitions found: 85
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1746-1770) (3), Sobreira (1792-1797) (4), Rodríguez (1854c) (1), Valladares (1884) (3), Porto (1900c) (1), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (3), Acevedo (1932) (1), Carré (1933) (3), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (3), Pereda (1953) (4), Aníbal Otero Álvarez (1958) (1), Eladio (1958-1961) (37), AO (1967) (1), Franco (1972) (3), AO (1977) (2), Rivas (1978) (1), Carré (1979) (3), CGarcía (1985) (9)

Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)
[comer]

E comen no tiene dificultad, de et y comedo. Colección 1746-1770

[comer][beber]

Comendo e bebendo. Fácil. Del verbo comedo y bibo. Colección 1746-1770

[comer][beber]

Comim e bebim. Fácil de comedi y bibi. Colección 1746-1770

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
[comer] [chegar] [reñer] [fuxir]

Donde comen chegate, donde reñen fuxe correndo. Lemos. Papeletas

[raposa] [millo] [comer] [sacodir]

Hora vèla vay
a raposa pol ó millo:
ela non o come;
pero vayno sacodindo.
Papeletas

[traballar] [comer]

Na terra deste home o que non traballa non come. Ribadavia. Papeletas

[comer] [cocer]

O que non has de comer deyxô ben coce. Papeletas

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
comer

[Da lista de voces sen definir].

Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar
MÒCA (comer de)

Comer á cuenta ajena, de mogollon.

SABIDO (comer á pan)

Vivir á expensas de otro, ú otros, recibiendo de ellos un socorro diario.

ARÒLAS (comer)

Ayunar, no comer cosa de provecho, ó que alimente.

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
arolas (comer)

Ayunar.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
COMER v.

Comer, carcomer, roer.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
comerv. a.

Picar. Morder algun insecto.

________

Causar escozor alguna parte del cuerpo.

________

Comer.

Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente
comer

Picar, sentir picazón. Ús. de Luarca al Eo, y en gall. y port. A. F.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
comer

Comer.

________

Causar escozor alguna parte del cuerpo.

____v. a.

Picar. Morder algún insecto.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
comerv. a.

Picar. Morder algún insecto. Comer.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
comer v. a.

Picar. Morder algún insecto.

________

Causar escozor alguna parte del cuerpo.

________

Comer.

José María Pereda Álvarez (1953): Aportaciones léxicas y folklóricas al estudio de la lengua gallega, en Douro Litoral (5ª série, VII-VIII, pp. 19-52)
dente comer semente

Mal ia o dente que com'a semente. Malhaya el diente que come la simiente Vivero.

dente enxiva comer ganar

Ganóuno cos dentes para comelo cas enxivas. Lo ganó con los dientes para comerlo con las encías. Lo ganó de joven para comerlo de viejo. Verín.

marrau comer maseira

O marrau onde come, alí deixía maseira El cerdo donde come, allí deja la artesa. Se aplica al que no deja las cosas en su sitio, después de usarlas. Verín.

pan trigo comer

Xa non come o pan de trigo. Ya no come el pan de trigo. Está muriendo. Verín.

AO (1958): Contribución al léxico gallego y asturiano, Archivum (Oviedo) VIII, pp. 173-191
poutadas, comerás

Comer atropelladamente. Barcia. Del Germ. Pauta. (CLGA05)

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
COMER v. a. y n.

Comer, masticar y desmenuzar el alimento en la boca y pasarle al estómago.

________

Tomar alimento.

________

Tomar la comida principal del día: XANTAR.

________

Gastar, consumir, disipar la hacienda, el caudal, etc.

________

Disfrutar alguna renta.

________

Sentir comezón: PROER.

________

Usurpar, hacerse con bienes de otro mediante artimañas o trampas.

________

En el juego del ajedrez o de las damas, ganar una pieza al contrario.

________

Gastar, consumir, corroer; v. gr.: a ferruxe come o ferro.

________

En el VCT. figura la var. COUMER.

________

¡Cómate xuncras!, especie de imprecación* que se dirige a uno.

________

Comelo pan coa codia, dícese de los que ya saben valerse por sí, sin auxilio ajeno.

________

Cómeme a aldea, dícelo aquel que se consume y se aburre en la aldea por desear otro ambiente.

________

Cómeme o frío, dícelo el que siente un frío muy intenso.

________

Comer as enclavaduras de un barco, ser de muy buen diente.

________

Comer a pan sabido, vivir a expensas de otro u otros, de los que recibe socorro diario.

________

Comer arolas, ayunar, no comer cosa de provecho o que alimente.

________

Comer a un, tratarlo desconsideradamente, insultarlo hasta ponerle los puños en la cara.

________

Comer coma un lobo, devorar, tragar con ansia.

________

Comer de moca, comer de balde, sin costar nada.

________

Comer do seu, por comer de su hacienda o de su trabajo.

________

Comería pedras que fosen, cuando se tiene muchísima hambre.

________

Comerlle a un os ollos, sacarle hasta los tuétanos.

________

Comer morrete, equivale a lo que en castellano se llama tragar saliva. Esta frase gallega procede de la siguiente costumbre. Los muchachos que se bañan al aire libre en el mar o en un río suelen dejar, sobre las peñas las ropas al desnudarse; y cuando, terminan de bañarse, van a vestirse encuentran las prendas interiores con tan apretados nudos, que tienen que deshacerlos con dientes; y mientras están en esta faena tragando saliva, los compañeros que hicieron la fechoría en tierra les gritan, burlándose: ¡come morrete, come morrete!, y todavía añaden, para mayor escarnio: ¡roe-roe, roiroi!

________

Comer pra beber, aconseja no beber vinos ni licores con el estómago vacío.

________

Comeu a partida, dícese del que se dió cuenta de la intención disimulada y capciosa de otro, y aparenta no haberla comprendido.

________

Comeulle a porca os libros, refiérese al mal estudiante o al que después de titularse no se cuidó de ponerse al día en su profesión.

________

Comeulle moito diñeiro, le hizo gastar grandes cantidades en beneficio ajeno y sin provecho propio.

________

É quen de comer un arpeu, es capaz de tragarse las piedras.

________

Está comendo terra, refiérese a persona que murió y está sepultada bajo tierra.

________

Fai un vento que come, dícese del viento muy frío y muy violento.

________

Heille comer os fígados, amenaza de muerte que lanza una persona de genio arrebatado.

________

¿Seica me queres comela broa?, dícesele al que pretende embromar o fastidiar a uno, o trata de mofarse con indirectas. Es locución muy gallega.

________

Ser de bo comer, comer mucho y de todo.

________

Ter qué comer, tener lo suficiente para vivir con decoro. Conviene advertir que esta frase puede variar de sentido en algunos casos; p, ej.: teño que comer na miña casa, equivale a debo comer en mi casa, y teño na miña casa qué comer, significa no me falta qué comer en mi casa.

________

Todos comemos do pote grande, equivale a decir: todos disfrutamos de excelente salud.

________

FRAS. A ben comer, beber hai que beber. A ben comer ou mal comer, tres veces beber. A comer, imos; a traballar ide, o vaian. A quen come ben o pan é pecado o compango que lle dan. As boas ganas de comer, en comendo xa se acaban. A todo o que come pan, migallas lle cairán. Ben come e bebe quen ben traballa. Ben comer trai mal comer. Cada un come do que pode, y además do que tèn. Cando aquí non estiveres comerás comigo. Cando comeres antes de ir á igrexa, non che porán dispois a mesa. Cando comía, todo a miña muller mo escondía; e agora que non podo comer, todo mo deixa ver. Cando como non conozo; cando acabo de comer comezo a conocer. Cando empeces a comer, acórdate de beber, e non te acordes de comer. Comamos, bebamos e runflemos, que ó cabo que morrer temos. Comamos e xoldeemos, que eso máis ganaremos. Comamos hastra que non nos vexamos, que mentras xuntos comemos, ben estamos, o ben nos vemos. Come ben, e non mires á conta de quen. Come co'el e gárdate del. Comede e non xemades; e se xemedes, non comades. Come, durme e engorda; e se te chaman faite a xorda. Come e folga, e terás vida boa. Come forte, durme forte, caga forte, e non teñas medo á morte. Come leite e bebe viño, e de vello serás mociño. Come máis e cearás menos. Come máis un día de sol en febreiro, que cantos cabalos tèn o reino. Comendo ben, o traballo non mata a ninguén. Comendo folgando, e comendo traballando. Come, neno, e criarte** has; come, vello, e vivirás. Come o gato o que atopa mal gardado. Come papas e non terás denteira. Come pouco, cea pouco, e durmirás moito. Come pouco e cea máis pouco. Come pra vivir, e non vivas pra comer, que podes perder. Comer, a gusto; vestir ó uso. Comer asegún houber. Comer ben, e traballar millor. Comer ben sempre, non cansa nin aborrece. Comer como amigos, e preitear como enemigos. Comer de montón sin forza nin razón. Comer, durmir e cagar, piden vagar. Comer e beber botan a casa a perder; durmir e folgar, pódena esborrallar. Comer e beber, e pete á porta quen dispois viñer, o quen quixer. Comer e beber, todos o saben facer. Comer e casar, a gusto; vestir e calzar, ó uso. Comer e deixar, se se ha*** de cear. Comeredes porco, e estaredes todos de acordo. Comer e non beber, é como cegar e non ver. Comer e rascar todo é comezar, que dispóis mal se pode deixar. Comer e solber, non pode ser. Comer, hastra enfermar, e gardar cama, hastra sanar. Comer por forza, mastigar con maña; e o que hoxe non se fixere, mañán se faga. Comer pouco, e andar alegre. Comer pra ben vivir, e vivir pra ben comer. Comer sempre con pan chega a cansar, se non hai algo pra compangar. Comer uva, e pagar acio. Comín papas pra engadar, e saíume por cea o xantar. Coma come a besta, dío a besta, y también dío a bosta. Co que eu coma ninguén engorda. Deixa que comas, e non que pagues. Dios dea qué comer, que as ganas elas virán. Dime o que comes, e direiche o que eres. Dispois de comer e de cear, uns paseíños dar. Dispois de comer non te poñas a ler. En non comer por ter comido, non hai nada perdido. Entre dous que ben se queren, con tal de que un coma abonda. Hai que comer pra vivir, e non vivir pra comer. Haxa carne pra comer, que fame non ha de faltar. Haxa qué comer, que as gañas veñen de seu. Máis come o gato de unha vez que o rato nun mes. Máis come o boi que cen anduriñas. Malia ó dente que come a semente. Mentras teñas que comer, non faltará quen te veña a ver. Moito come o tolo, e máis tolo é quen llo dá. Moitos son a comer e poucos a facer. Non comas hastra fartar cando teñas que andar. Non come miña tía, e arrota todo o día. Non comer por haber comido non é enfermedá de perigo. Non é o mesmo comer que ver comer. Non hai millor comer que unha boa gana. Non sabe o que é comer o que non come. No setembre come e vende, mais non sea tanto o comer que non deixes qué vender, y también mais non sea tanto o vender que non deixes qué comer. O bo comer trai o mal comer. Ó cabo do ano máis come o enfermo que o sano. Ó comelos touciños cantan pais e fillos; e ó pagar, todos rompen a chorar. Ó comer, comamos; e ó pagar, a ti sospiramos. O comer e o beber non queren prèsa. O moito comer, trai o pouco comer. Onde comen dous ben comen tres, se é que botan no pote ou na cazola qué. Onde comen tres comen catro, anque non toquen a tanto. Onde comen tres comen catro se poñen mais no prato. Onde non se come non hai ben que chegue, nin mal que non sobre. Onde se come pan frangullas quedarán. O que ben come e ben bebe, ben sabe o que saber debe. O que come a miña veciña non aproveita á miña barriga. O que come pola man de outro, coma o que coma, engorda pouco. O que ha de comelo rato, que o coma o gato. O que has de comer, nono vexas facer. O que máis come, menos come. O que na súa casa come morriña, na casa allea quer carneiro e galiña. O que non come Santo Tomé, cómeo quen está ó seu pè. O que non has de comer, deixao cocer. O que queira comer morriña, coma en xaneiro carneiro i en maio galiña. O que queira comer, que adeprenda a traballar. O que se come non se loce. Ó que se fai mel, cómeno as moscas. O que tèn fame e non come, é porque non pode. Ó que te quer mal, cómelle o pan; e ó que te quer ben, cómello tamén. Por pouco falar, ninguién tivo que se laiar. Pra comer e cagar, a ninguién se ha de apurar. Quen ben come e ben bebe, fai o que debe. Quen come as maduras, que roia as duras. Quen come cedo, cría carne e sebo; quen come tarde, nin sebo ni carne. Quen come e deixa, dúas veces pòn a mesa. Quen come i é calado non perde bocado. Quen queira comer, que traballe. Se comes ben, pouco cearás. Tanto come o que tèn como cobiza o que non tèn. Tanto pan coma queixo e tanto queixo como pan, ben o como se mo dan. Val máis comer ou comichar, que non comer e cobizar. [*No orixinal imprecaución]. [**No orixinal críarte]. [***No orixinal se se has].

Aníbal Otero Álvarez (1967): Contribución al diccionario gallego, Vigo, Galaxia
poutadas, comerás

Comer atropelladamente. Barcia. Del Franq. PAUTA. (CDG)

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
comer v.

Picar. Morder algún insecto.

________

Causar escozor alguna parte del cuerpo.

________

Comer.

Aníbal Otero Álvarez (1977): Vocabulario de San Jorge de Piquín, Universidade de Santiago, 1977 (Verba anexo 7)
caldudas, comerde

v. caldo branco. (VSP)

comer de caldudas

v. caldo branco. (VSP)

Eligio Rivas Quintas (1978): Frampas, contribución al diccionario gallego, CEME, Salamanca
comer tr

Comer (dicc.). En Lama Má hay el refrán: FRAS. A gana de comer fai ó vello correr. (FrampasI)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Comer v. a.

Picar. Morder algún insecto.

________

Causar escozor alguna parte del cuerpo.

________

Comer.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
comer v.

1. (v.c.) comer;

________

2. (Caa. Cab. Fea. Lax. Dum. San. Com. Mel. Val. Inc.) picar;

________

come-lo demo (Mon.) perderse alguna cosa;

________

come-las dez (Cur. Mon.) tomar un bocadillo a media mañana;

________

comer graba (Gun.) salir despreciado en una acción;

________

comer lume (Ver.) enrabiarse;

________

come-la parba (Cre.) desayunar;

________

comer raído (Cur.) comer mucha cantidad de comida muy buena;

________

V. andar comendo na liña y gorxa de comer.