Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression caír among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries


- Number of definitions found: 92
- Distribution by dictionaries: Pereda (1953) (1), Eladio (1958-1961) (85), Franco (1972) (5), CGarcía (1985) (1)

José María Pereda Álvarez (1953): Aportaciones léxicas y folklóricas al estudio de la lengua gallega, en Douro Litoral (5ª série, VII-VIII, pp. 19-52)
pallas caír

¡Non che m'ha caír nas pallas. No me ha de caer en las pajas. No me ha de alcanzar eso. Vivero.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
CAÍR v. n.

Caer, venir de arriba abajo por su propio peso.

________

Perder un cuerpo el equililibrio hasta dar en algo que lo detenga.

________

Desprenderse una cosa del lugar a que estaba adherida: caír as follas dos árbores.

________

Seguido de la preposición de y del nombre de alguna parte del cuerpo, venir al suelo, dando en él con parte nombrada: caír de cú; caír de fuciños.

________

Caer, venir a dar una persona o un animal en el engaño o armadijo dispuesto: caír na gaiola; caír na rede.

________

Dejar de ser, desaparecer, sucumbir; caír unha monarquía.

________

Perder la prosperidad, fortuna o valimiento, venir a menos.

________

Incurrir en algún error o ignorancia, o en algún daño o peligro.

________

Minorarse, disminuirse, debilitarse alguna cosa: caír a saúde; caír o ánimo.

________

Tratándose del color, bajar o perder su viveza.

________

Corresponder un suceso a determinada época.

________

Estar situado en alguna parte o hacia un punto: a porta cai á dereita.

________

Desembocar una calle o camino.

________

Ir a parar a distinta parte de aquella que uno se proponía.

________

Cumplirse el plazo en que empiezan a devengarse o deberse algunos frutos, rentas o réditos.

________

Hablando del sol, del día, de la tarde, etc., acercarse a su fin.

________

Acto de entrar por primera vez en el agua el buque recién construído.

________

CAER.

________

ACAÍR, y así escribió Curros Enríquez en A Virxe do Cristal: ¡A mesma muradana que lle caía tanto!

________

Muchos de nuestros escritores usan con preferencia la forma CAER para este verbo; pero en las comarcas donde se habla bien el gallego, sobre todo en las de las provincias de Ourense, Lugo y Pontevedra y parte de La Coruña, pronuncian invariablemente CAÍR.

________

La conjugación del verbo en sus dos modos de expresión es la siguiente: Mod. indicat.: Presente: caio, caes o cás, caí o cae; caímos o caemos, caídes o caedes, caen o cán. Pret. imperf.: caía, caías, caía; caíamos, caíades, caían. Pret. perf.: caín, caíche*, caíches, caeche o caeches, caíu, caeu o caieu, caímos o caemos, caístes, caístedes, caíchedes, caestes, caéstedes o caéchedes, caíron o caeron. Pluscuamperf.: caíra o caera, caíras o caeras, caíra o caera; caíramos o caéramos, caírades o caérades, caíran o caeran. Fut. imperf.: cairei o caerei, caírás o caerás, cairá o caerá; cairemos o caeremos, cairedes o caeredes, cairán o caerán. Imperat.: cai tí, caíde o caede vós. Mod. subjunt. Presente: caia, caias, caia; caiamos, caiades, caian. Pret. imperf.: caíra, cairía, caise o caera, caería, caese; caíras, cairías, caíses o caeras, caerías, caeses, caíra, cairía, caise o caera, caería, caese; caíramos, cairíamos, caísemos o caéramos, caeríamos, caésemos, caírades, cairíades, caísedes o caérades, caeríades, caésedes; caíran, caírían, caísen o caeran, caerían, caesen. Fut. imperf.: caír o caer, caíres o caeres, caíre o caere; caírmos, caíremos o caermos, caéremos, caírdes, caíredes o caerdes, caéredes, caíren o caeren. Gerundio: caíndo o caendo. Participio: caído.

________

¡Cáiome no mar!, exclamación interjectiva que habitualmente suelen emplear algunos de nuestros marineros o pescadores.

________

Caír abaixo, lo que se viene a tierra o al suelo; y se emplea mucho, a pesar de lo que tiene la frase de redundancia.

________

Caír a maldición nun, salirle todo mal, estar siempre en desgracia.

________

Caír a propósito, venir a propósito.

________

Caír a rego, venir una cosa a pedir de boca.

________

Caír as bagullas, lagrimear, llorar.

________

Caír auga a Dios dar, llover torrencialmente, llover a cántaros, en abundancia.

________

Caír ben ou mal unha cousa con outra, tener orden y proporción entre sí, ser conveniente y oportuna, o al contrario.

________

Caír coma a sopa no mel, llegar oportunamente, a tiempo.

________

Caír coma un bazuncho, dar con la panza en el suelo, desplomarse con todo el cuerpo.

________

Caír coma un peixe, caer inesperadamente.

________

Caír de bruzos, caer de bruces, boca abajo.

________

Caír de burro, pecar de crédulo, de incauto o de torpe, salir engañado por inexperiencia.

________

Caír de cú, caer sentado, llevar una culada.

________

Caír de fuciños, hocicar, caer de narices.

________

Caír de maduro, pasarse de sazón.

________

Caír de ollos, dícese de los ojos que miran con naturalidad de un modo especial y poco común.

________

Caír de pé, tener suerte; marchar prósperamente en los negocios; entrar con buen pie en algún lado; ser mirado con simpatía.

________

Caír de seu, dícese de lo que se cae** por su propio peso.

________

Caír de sono, tener mucho sueño, no poder resistirlo.

________

Caír de xionllos o de xoenllos, arrodillarse.

________

Caír do ceo, ocurrir inesperadamente un suceso fausto.

________

Caír do seu estado, venir a menos.

________

Caír en comiso, perder el forero los bienes sujetos al foro, por no haber pagado a tiempo la renta o pensión, pasando la propiedad al directo dominio.

________

Caír en descoido, descuidarse.

________

Caír enfermo, enfermar.

________

Caír en rogo, dejarse vencer por condescendencia a ruegos ajenos.

________

Caír en sí, darse uno cuenta, reflexionar, advertir su error.

________

Caírlle ó lombo a un, venirle una carga pesada y molesta que no esperaba.

________

Caír na cama, guardar cama por enfermedad; parir la mujer.

________

Caír na conta, hacerse cargo, darse cuenta.

________

Caír na cova, recibir sepultura, ser enterrado.

________

Caír na gaiola, caer en la trampa que le habían armado para cazarlo.

________

Caír na grade, contraer matrimonio. Es frase de los BRAÑEGOS, abonada por Noriega Varela.

________

Caír na lama, enfangarse, envilecerse.

________

Caír nalgunha cousa, darse cuenta de ella, después de desvanecidas las dudas que ofrecía su comprensión.

________

Caír na man de un, estar sometido a su voluntad.

________

Caír na rede, caer en el lazo.

________

Caír nas mans de un, quedar supeditado a él.

________

Caír nél, o caír nela, acordarse de alguno o de alguna, después de hacer memoria.

________

Caír nelo, caer en ello, comprender de lo que se trata.

________

Caír no chau, tropezar viniendo al suelo.

________

Caír no engado, caer en el ardid.

________

Caír no esquecemento, pasar al olvido.

________

Caír no garamelo, o no ichó, caer en la celada o en la trampa.

________

Caír no renuncio, incurrir en lo contrario de aquello que había propalado públicamente.

________

Caír nos brazos de un, entregársele confiando en él.

________

Caír o corazón, descorazonarse, desmayar, perder el ánimo.

________

Caír ós pès, entregarse vencido.

________

Caír o ventre, acometer una hinchazón flatulenta al vientre, enfermedad común en los niños, según el DRAG.

________

Caír por terra, desvanecérsele a uno sus proyectos o ilusiones.

________

Caír qué facer, ofrecerse ocasión de trabajar o hacer alguna cosa.

________

Caír redondo, caer repentinamente al suelo, muerto o sin sentido.

________

Caíu coma a pedra nun puzo, olvidarse pronto de un asunto o tema que había dado mucho que hablar.

________

Caíulle a facha, dícese entre los BRAÑEGOS del que se halla en peligro inminente de morir.

________

Caíulle o forno, refiérese en confianza a aquel cuya esposa acaba de darle una nueva hija.

________

Como caian as pesas, inclinarse en algún asunto a un lado u otro, según aconsejan las circunstancias o las conveniencias.

________

Estar a caír, estar a punto de ocurrir aquello de que se trata.

________

Estar pra caír na cama, estar la mujer próxima a dar a luz.

________

Estar unha cousa se cai ou non cai, amenazar caída por falta de solidez.

________

Ó caír da folla, al fin del otoño, al acercarse el invierno.

________

Ó caír da tarde, al empezar a anochecer.

________

Ó caír o sol, al ponerse u ocultarse este astro por occidente.

________

FRAS. Algús caen pra que outros se ergan. Caen as frores e cairán os árbores. Caíndo e levantando, imos andando, non sabemos hastra cando. Caír, inda que sea a modo, nin unha vez soilo. Caír pra levantarse, ha de perdoarse. Cando caias erte de teu, se non che botan a man. Desque se cai o carro nunca faltan carrileiras. O que non cai á maza, cai á espadela. Quen non cai non se ergue. [*No orixinal caiche]. [**No orixinal caer.]

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
caír v.

Caer.

________

acair.

________

Perder el valimiento.

________

Incurrir en error.

________

Concluir el día, la tarde, etc.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
caír v.

var. de caer.