Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression lagarteiro among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries


- Number of definitions found: 30
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1746-1755c) (2), Sarmiento (1762 e ss) (1), Payzal (1800c) (1), Anónimo, (1845c) (1), Rodríguez (1854c) (2), Aguirre (1858) (2), Rodríguez (1863) (2), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (2), Valladares (1884) (2), Filgueira (1926) (1), Carré (1951) (1), Eladio (1958-1961) (3), Franco (1972) (4), AO (1976-1977) (1), AO (1977) (1), Carré (1979) (1), CGarcía (1985) (2)

Martín Sarmiento (1746-1755c): Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1973)
lagarteiro

(El cernícalo). CatálogoVF 1745-1755

lagarteiro

[Nombres gallegos de aves, do Apéndice: "Borrón de varios nombres gallegos de vegetables" ]. CatálogoVF 1745-1755

Martín Sarmiento (1762 e ss): Obra de 660 pliegos
lagarteiro

(1891) Las aves de rapiña tienen más plumas que carne, y su pluma, por lo común, es de colores diversos. Esos colores se podrán combinar con los colores más hermosos de otras aves para hacer mil curiosidades de pluma. Hay muchas especies de águilas; muchas de buitres; muchas de gavilanes; muchas de halcones, a que se añaden el milano, el cernícalo y el buzaco, en gallego, que es el buteo y triorchis, por tener tres testículos; y de buteo, buteaco se formó buzaco. Y de todo el francés busard. El azor viene de astur. Milano del derivado milvano. Y su miñoto, gallego, de otro milvio, milvioto. Cernícalo: o de tinniculo, o de cenchris, cenchricolo; y el gallego lagarteiro, de las lagartijas que caza. Gavilán: de aguilano, traspuesta la g de aguilano.

Bernardo Vicente Payzal (1800c): Vocabulario gallego-castellano (edición de Damián Suárez sobre o ms da RAG)
lagarteiro

ave: cernícalo

Anónimo, (1845c): Vozes gallegas, ed. de J. Leitede Vasconcellos, RL vol VII fasc 3, p. 198-229 (ms 7208 BN)
lagarteirosm.

Una ave de rapina, el cernícalo. Es voz galleg. Cervantes dice: "Cernícalos son lagartijeros". La voz gallega se aplica también a personas astutas, sagazes, taimadas.

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
lagarteiro

Cernicalo, ave que semantiene de lagartijas. No persigue los animales domesticos si no fuere en defensa de sus hijos. Es de vista perspicaz como toda ave de rapiña.

lagarteiro

Pillo, astuto, astuto, perspicaz.

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
lagarteiro ne

Cernicalo, ave.

________

Ladronzuelo, astuto.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Lagarteiro

1. Cernícalo, ave carnívora, que se alimenta principalmente de lagartijas, de donde le viene el nombre gallego, como el castellano de cerner, porque parece está cirniendo en el aire á veces, que es cuando acecha alguna presa y cuando amenaza aire y lluvia. No persigue las aves domésticas ni las palomas, y sí las que son de sus mañas. No obstante se la ha visto huir de la persecución de la oropéndola ó gayolo. v. y ser despedazado repentinamente por una gata parida, amenazada de él, que le esperó echada con las patas al cielo y boca arriba.

________

2. Pillo, astuto, perspicaz, etc.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
lagarteiro

Lagartero, ave de rapiña.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
LAGARTEIRO

Cernícalo, ave especie de halcon, con la cabeza abultada, pico corvo, ojos grandes, cola larga y en forma de abanico cuando la estiende, y cuerpo de color acanelado: se alimenta de lagartijas principalmente, y de esto le viene el nombre gallego; y el castellano de cernícalo, porque parece se está cerniendo en el aire á veces, que es cuando acecha alguna presa y cuando amenaza viento ó lluvia: no persigue las aves domésticas; huye de la persecucion de la oropéndola. Falco tinmunculus.

________

Pillo, astuto, perspicaz.

Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar
LAGARTEIRO

(Falco tinnunculus). Cernícalo, ave perteneciente á la tribu de los Halcones nobles, órden de las de rapiña, ó rapaces, diurnas. Diferénciase del Halcon comun en que tiene los dedos mas cortos y no vuela con tanta rapidez. Su cuerpo es de color acanelado y la cola en forma de abanico, cuando la extiende; su grito, pli pli pli, ó pri pri pri que no cesa de repetir en su carrera, asustando con él á los pajarillos, sobre los que se arroja con la rapidez de una flecha. Encuéntrasele en toda Europa y aun en los paises templados de la América septentrional. Su alimento mas comun son Lagartijas, de donde le viéne el nombre gallego de Lagarteiro, así como el castellano Cernícalo, de cerner; pues vésele muchas veces cerniendo en el aire y es cuando acecha alguna presa, ó cuando amenaza viento, ó lluvia.

LAGARTEIRO

Pillo, astuto, perspicaz etc.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
LAGARTEIRO sm.

Cernícalo. Pillo, astuto.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
lagarteiro ,- ra adj.

Fig. Pillo, astuto. V. Raposeiro. Ladronzuelo. V. Raspiñeiro.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
LAGARTEIRO s. m.

Cernícalo, ave de rapiña, diurna, perteneciente a los halcones nobles; BEXATO.

________

Es de color canela, su cola forma abanico cuando la extiende, y su canto son unos chillidos, con los que asusta a los pájaros pequeños, sobre los que se arroja con gran rapidez. Aliméntase comúnmente de lagartijas, de donde le viene el nombre gallego de LAGARTEIRO, como el castellano cernícalo, de cerner, pues muchas veces se le ve cerniéndose en el aire cuando acecha alguna presa o cuando amenaza viento o lluvia. No persigue a las aves domésticas ni a las palomas, y se le ha visto huir de la persecución de la oropéndola, que en gallego se llama VÍCHELOCREGO.

LAGARTEIRO,-RAadj.

Lagartero, aplícase al ave u otro animal que caza lagartos.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
lagarteiro s. m.

Cernícalo, ave de rapiña, diurna, perteneciente a los halcones nobles; bexato .

____adj.

Pillo, astuto. raposeiro

________

Ladronzuelo. raspiñeiro.

lagarteiro ,-ra adj.

Lagartero, aplícase del animal que caza y come lagartixas.

Aníbal Otero Álvarez (1976-1977): Hipótesis etimológicas referentes al gallego-portugés, CEG XXX/90-91-92, pp. 137-155
lagarteiro

Cernícalo. Vilela. DEL LAT. "LACERTUS". (HE25)

Aníbal Otero Álvarez (1977): Vocabulario de San Jorge de Piquín, Universidade de Santiago, 1977 (Verba anexo 7)
lagarteiro

fig. y fam. Terreno ligero, de mala calidad y muy solano. (VSP)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Lagarteiro,-ra adj.

Fig. Pillo, astuto. V. Raposeiro. Ladronzuelo. V. Raspiñeiro.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
lagarteiro m.

(Cur. Tob. Dum. Com. Nov. Mel. Sob. Oir. Cod. Gui. Gun. Per. Mon. Pan. Vil.), lagarteira (Lax. Sco.) cernícalo.

lagarteiro adj.

(Com.) zalamero, pícaro.