Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression probe among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries


- Number of definitions found: 44
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1746-1755c) (1), Sarmiento (1746-1770) (2), Rodríguez (1854c) (1), Aguirre (1858) (1), Rodríguez (1863) (2), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (2), Filgueira (1926) (1), Carré (1928-1931) (1), Acevedo (1932) (1), Carré (1933) (1), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (2), Eladio (1958-1961) (18), Franco (1972) (1), AO (1977) (2), Carré (1979) (2), CGarcía (1985) (1), Rivas (1988) (1), Losada (1992) (1), Rivas (2001) (1)

Martín Sarmiento (1746-1755c): Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1973)
probe

Por pobre. CatálogoVF 1745-1755

Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)
[probe][labrego]

Hum probe labrego. Probe traspuesta la R de pauper. Labrego de laboro, as, y mejor del verbo laborico de la media edad, y ese verbo es diminutivo. Colección 1746-1770

[probe]

Tan probe era ô dono. Los gallegos no decimos pobre sino probe, y todo de pauper. Colección 1746-1770

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
probe

[Da lista de voces sen definir].

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
probe

Necesitado. Pobre. Port. id. [no orixinal "prove", colocado despois de "proba"]

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Erba do probe

Algunos dicen que es la graciola que es muy febrifuga, y otros dicen ue es ó debe ser el ranúnculo malévolo v. bugallon de que usan los pordioseros araganes para hacerse llagas en las piernas para mover unos á piedad y otros á bascas.

Probe

Pobre, necesitado. Sarm., port. y ast. id.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
probe

Pobre.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
HERBA DO PROBE

V. ESCURRIPA. Rodriguez dice que para algunos es la graciola y para otros el bugallon ó ranúnculo malévolo, de que usan los pordioseros haraganes para hacerse llagas en las piernas y de este modo escitar á la caridad.

PROBE

Pobre.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
PROBE adx. e s.

Pobre. Infeliz, desgraciado. ¡Probe de quén!, ¡Pobre de alguno! ¡pobre de mí!

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
probeadj. y s.

Pobre.

Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente
probe

Pobre. Ús. en muchos concejos de Ast. y en gall. Dim., probín; aum., probón y probetón. Fem., probía y probetía, probúa y probetúa, con sus plurs., probías y probetías, probúas y probetúas. A. F.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
probe adj. y s.

Pobre.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
probeadj. y s.

Pobre.

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
herba do probe s. f.

Flámula, es venenosa.

probe adj. y s.

Pobre.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
PROBE adj. y s.

Pobre, necesitado, menesteroso y falto de lo necesario para vivir.

________

Escaso de algo.

________

Humilde, modesto.

________

Desdichado, infeliz.

________

Pacífico, manso.

________

Mendigo, que pide limosna de puerta en puerta.

________

Pacífico, corto de ánimo.

________

POBRE.

________

É máis probe que as arañas, dícese de la persona sumamente pobre.

________

É máis pobre que o non ter, se dice del que es muy pobre.

________

Feito un probe home, el que tiene posibilidades y medios económicos amplios, y sin embargo es un tacaño que parece un miserable.

________

¡Meu probe!, ¡infeliz!, ¡desgraciado!, Úsase condoliéndose de una persona.

________

O probe..., dícese en sentido compasivo de cualquiera que sufre o se ve en situación apurada.

________

¡Probe de quen!, especie de muletilla, muy usada entre nuestras gentes campesinas, que equivale a ¡pobre de mí!, ¡pobre de alguno!

________

¡Probe do pobre!, ¡Desgraciado del que es pobre!

________

¡Pobre do que non tèn!, dícese condoliéndose del que carece de lo más indispensable para la subsistencia.

________

¡Pobres de nòs!, ¡pobres de nosotros! Suele decirlo el cabeza o padre de familia, y también se dice cuando la desgracia afecta a muchos, incluyendo al que pronuncia la frase.

________

FRAS. A falchoca do probe, con todo pode. A faltriqueira do probe, con pouco diñeiro se enche. A probe non prometas, e a rico non debas. A soberbia está nos probes, e nos ricos a cobiza. A sorte do probe é andar a pedir. Ben parvo é o que morre probe por vivir rico. Cada probe enterra ó seu pai como pode. Cada probe goberna a súa casa como pode. Cada probe gobérnase como pode. Canto máis probe, menos esmola. Detrás do probe sempre anda o diaño armado coa fouce. Dous probes a unha porta, non se poden ver moi ben. E ben borrico o que vive probe por morrer rico (también se dice: pra morrer rico). É cousa de probes andar a pedir. Máis inventa un probe que cen abogados. Máis vale ser probe na terra que rico no mar. Moitos probes a unha porta, non han sacar moita esmola. Na casa do probe, cunca de pan e pucheiro de cobre. Na casa do probe todas son pingueiras. Na casa do probe, todos rifan e todos teñen razón. Ninguién vive tan probe como naceu. Non digas que eres probe a quen rico facerte non pode. Non é probe o que pouco tèn, senón o que moito quer. Non é probe o que tèn pouco, senon o que cobiza moito. Non é probe senon o que se tèn por probe. Non hai ninguién tan probe que ó morrer non lle sobre. Non te fagas probe, a quen te non pode facer rico. Ó probe afrixido non lle deas máis ruído. Ó probe con pouco se alegra. Ó probe dalle a mitá do que che sobre. Ó probe farto de carne non hai quen o ature. O probe gobérnase como pode. Ó probe, hastra os cás lle ladran. Ó probe e á nogueira todos lle tiran pedras. Ó probe e ó minguado, non falta quen o faga máis necesitado. Ó probe e o muíño, andando ganan. Ó probe non lle ofrezas, pero ó rico non lle debas. O probe non vai ó concello, nin se toma o seu consello. Ó probe, o sol o come. Ó probe, pouco ben o socorre. Ó probe que con carne se entupe non hai quen o ature. O probe que non tèn casa, vive sempre na rua. O que a ser probe está condenado, tanto lle tèn correr como estar sentado. Ó que é probe ninguién lle fai caso. O que ha ser probe nunca rico morre. O que queira ser probe, queime leña verde e coma pan mole. O ser probe non deshonra. Preito de probe, ó chegar a proba morre. Probe do probe, que todo o mundo o mole. Probe porfiado, non se vai sin un ichavo. Probe que moito pedicha, sempre gana algún codelo. Pró probe non é proveitoso acompañarse do poderoso. Pró probe sempre é noite. Pró probe sempre chove. Quen nace pra probe, tarde ou nunca chega a rico. Regalo de probe, mercede pide. Sempre houbo probes e ricos. Se non te ves probe e perseguido, non sabes quen é o teu amigo. Se queres ser probe sin sentir, traballa nos días pequenos, e dispois déitate a dormir. Ser probe non deshonra a ningún home. Ser probe non é deshonra. Todos fuxen do probe como unha enfermedá. Tras do probe sempre anda o demo coa fouce. Tras do probe todo o mundo corre. Val máis decir: "¡probe del!" que "¡probe de min!".

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
probe adj. y s.

Pobre.

Aníbal Otero Álvarez (1977): Vocabulario de San Jorge de Piquín, Universidade de Santiago, 1977 (Verba anexo 7)
probeadj. com.

Pobre. Para ponderar la pobreza de alguien se dice que es probe coma as arañas. Para lamentar su desgracia: Pró probe nunca amence.

________

En Outariz amonestan al pobre con este cantar:

Non te cases, home probe,
con muller que rica sea;
méte-lo demo na casa:
todo quere mandar ela.
(VSP)

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Herba do probe s. f.

Flámula, especie de ranúnculo venenoso.

Probe adj. y s.

Pobre.

Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27
probe adj.

var. de pobre.

Eligio Rivas Quintas (1988): Frampas, contribución al diccionario gallego, Alvarellos, Lugo
probe adj. y s.

Pobre. En Ourense dicen: Cada probe enterra ó seu pai como pode. (FrampasII)

E. Losada, J. Castro e E. Niño, (1992): Nomenclatura vernácula da flora vascular galega, Xunta de Galicia
herba do probe

Ranunculus flammula L.

Eligio Rivas Quintas (2001): Frampas, contribución al diccionario gallego (inédito ata a 1ª ed electrónica neste dicionario)
probe adx.

Mendigo. Dragonte do Bierzo.(FrampasIII)