· Search the Dictionary of Dictionaries
You searched for the expression viño among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries
Martín Sarmiento (1746-1755c): Catálogo de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca en 1973) | ||
---|---|---|
Vino flojo, clarete, en Sotomayor ruin. Quieren algunos se llame así por antiphrasim al bueno de | ||
En el foro de la viña de San Blas de Parzero, de 1562, llama a la renta de 40 azumbres una quarta de vino, que son cinco cántaras ; luego había medida total de veinte cántaras que es medio culeo. | ||
Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970) | ||
. De liño. Latín de linum, i como de vinum viño. | ||
Viño do Ribeyro. Viño de vinum. | ||
Regla general. La Ñ de las voces castellanas siempre viene de dos NN en la raíz, y cuando a la N se siguen dos vocales. La Ñ de las voces gallegas jamás viene de las dos NN en la raíz; y van con las castellanas cuando a la N se siguen dos vocales, v. g., de aranea, vinea, se dice en gallego y castellano araña, viña. De panno, canna, se dice en castellano paño, caña; y en gallego pano, cana. También el gallego usa de la Ñ cuando la N es final con una vocal sola: v. g. de lino, vino, dice el gallego viño, liño. No así el castellano, pues dice lino, vino. | ||
Martín Sarmiento (1762 e ss): Obra de 660 pliegos | ||
(2007) Cuando una aldeana preguntaba a otra a como van as sardiñas na praza?, le respondía: Catro mans a branca, tres mans a branca, etc. Mil veces oí estas respuestas. Querían decir que daban cuatro mans de sardinas, o dieciséis sardinas, por una blanca, treinta y dos por un maravedí, sesenta y cuatro por un ochavo, y ciento veintiocho sardinas por un cuarto. Si eran tres mans, daban doce por una blanca, y si eran cinco, daban veinte, o ciento sesenta sardinas por un cuarto. Y esto en la plaza pública y que acababan de salir de las redes. Este baratillo era común en otras rías, no [199v] diariamente, sino en tales ocasiones de abundancia. El contar por blancas, o brancas, aún hoy se usa entre aldeanas hablando del precio del cuartillo de vino: ¿A como vai o viño?, oí preguntar. Y oí la respuesta: A 20 brancas, y no dirán a diez maravedís. Esto viene de cuando se contaba por blancas. | ||
Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979). | ||
F. | ||
Ende vindo Todos Santos e pasando San Andrés viño novo vello he. Ribasil. | ||
O viño de marzo, levao a vella no regazo. | ||
Eugenio Reguera y Pardiñas (1840-1858): Traducción de algunas voces, frases y locucionesgallegas, especialmente de agricultura, al castellano, ed. de J. L. Pensado (Cadernos de Lingua, RAG, 1995) | ||
Vino. | ||
Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario | ||
[Da lista de voces sen definir]. | ||
Vino. En port. id. | ||
Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007 | ||
ne | Viño. Port. id. | |
Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña, | ||
Vino. | ||
Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000 | ||
Vino. | ||
Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona | ||
Vino ó el zumo de la uva. | ||
Medida equivalente á 4 canadas, 16 ollas, 68 azumbres ó 272 cuartillos castellanos. V. CANADO y MOYO. | ||
Marcial Valladares Núñez (1884): Diccionario gallego-castellano, Santiago, Imp. Seminario Conciliar | ||
Vino flojo, de poco cuerpo y color, que no hay recelo emborrache, por mucho que se beba. | ||
Guarda-vino, sotalugo, ó segundo arco con que se aprietan las tiestas de un tonel. Llámase garda-viño, pórque es el que guarda el vino, tanto que, si este arco rompe, es muy facil se marche el vino todo de un tonel. | ||
Vino, licor hecho del zumo de las uvas, ú otras cosas, fermentadas. FRAS. Se quères ter bo viño, engerta de boa cepa. O viño fai d'o vèllo moziño. O viño è a sangre d'os vèllos. Con castañas asadas e sardiñas saladas n'hai ruin viño. Diĵo o viño: N'o corpo d'o hòme son valente e voante. E diĵo o pan: S'eu vou diante. Mentras auga teña o Miño, n'o Riveiro non falta viño. Viño, a pasar; auga, a fartar. | ||
Marcial Valladares Núñez (1896-1902): Nuevo suplemento al Diccionario gallego-castellano publicado en 1884 por D. M. Valladares Núñez, ed. de Mª Carme García Ares (Cadernos de Lingua, RAG, 2000) | ||
Dar la cara el vino, aparecer claro, trasparentar bien, al contemplarle en unha copa o vaso de cristal. | ||
Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000 | ||
m. | Vino. | |
X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego) | ||
sm. | Vino. | |
Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931 | ||
adj. | Flojo, de poco cuerpo y color. | |
s. m. | Vino. Jugo de uva fermentado. | |
Bernardo Acevedo y Huelves e Marcelino Fernández y Fernández (1932): Vocabulario del bable de occidente | ||
Vino. Ús. de | ||
Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel | ||
s. m. | Vino. Jugo de uva fermentado. | |
adj. | Flojo, de poco cuerpo y color. | |
José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid | ||
adj. | Flojo, de poco cuerpo y color. | |
s. m. | Vino. | |
Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel | ||
s. m. | Vino. Jugo de uva fermentado. | |
José María Pereda Álvarez (1953): Aportaciones léxicas y folklóricas al estudio de la lengua gallega, en Douro Litoral (5ª série, VII-VIII, pp. 19-52) | ||
É com'os burros da Limia, qu'apañan o viño e beben auga Es como los burros de la | ||
Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo | ||
s. m. | Vino, licor alcohólico que se hace del zumo de las uvas, exprimido y cocido por la fermentación. | |
____ | ____ | Dícese también de las vides y las parras, sobre todo desde que termina la esfarna hasta que las uvas han logrado su maduración. |
____ | ____ | FRAS. A bo viño non hai mal bebedor. A pouco viño, coidadiño. Apregoar viño, e vender vinagre. Ás veces val máis o viño que as borras; e de contino, val máis o viño. A viño de mal parecer, pechar os ollos e beber. Beber bo viño faino todo veciño: o que é malo, é beber viño malo. Bótamo todo en viño e non en liño. Cando deas viño ó teu señor, nono mires ó sol. Cando se remata o viño, a bota xa non fai falta. Collerás viño mosto se vendimas enxoito. Dame o viño cando quixeres; máis dispois do caldo non mo negues. Deben nadar en viño os caracoles, as brevas e os figos. Do bo viño, bo vinagre. Derramarse o viño é boa siñal, pero non o sal. Día de San Martiño, proba o teu viño. Dispois do San Martiño, deixa a auga e bebe o viño. Dixo o viño, moi campante: "No corpo do home son valente e voante". E dixo o pan: "Se eu vou diante". Do novo viño bota un traguiño polo San Martiño. Eu non bebo o viño, que o como en cuncas, gotiño a gotiño. Hastra o San Pedro, o viño tèn medo. Inda non é viño e xa quer ser vinagre. Máis val viño frío que auga quente. Máis val viño que quente que auga fría. Maruxiña tèn bo viño; se o tèn, él o dirá, i o que fore sonará. Menos valen ás veces as borras que o viño. Ninguién que beba viño chame borracho ó seu veciño. Ninguién se emborracha co viño da sua casa. No millor viño hai borras. Non hai millor viño que o da viña. Non hai neto de viño que grande sea. Non hai ruín viño con castañas asadas e sardiñas salgadas. Nunca lle falta achaque o viño: no vran polo calor, e no inverno polo frío. O bo viño cría bo sangue. O bo viño trai a venda consigo. O millor viño fai borra. O millor viño vólvese vinagre. ¿Onde haberá millor viño que o que sai das cepas? O que ten bo viño non lle faltan amigos. O que teña bo viño, bébao, e non llo dea ó seu veciño. O viño alegra o ollo e quenta o corpo. O viño anda sin calzós. O viño barato saca os cartos do farrapo. O viño, bebelo a modiño: gotiño a gotiño. O viño bo é caro, i o barato é malo. O viño con mel sabe mal e fai ben. O viño dá forzas, e a iauga quítaas todas. O viño das cepas vellas quenta as orellas. O viño das peras nono tires nin o bebas, nin ó teu amigo o deas. O viño da viña vella zonnzonéame na orella. O viño do Avia tèn forza, espirto e labia. O viño do Ribeiro fai andar ó mozo lixeiro. O viño do Ribeiro fai fortes ós mozos e remoza ós vellos. O viño do Ribeiro fai ó vello chuscarrandeiro. O viño do Ribeiro non tèn compañeiro. O viño do Ribeiro ten sona de paroleiro. O viño é bo, pero se é viño bo*. O viño é o leite dos vellos. O viño é o sangue dos vellos. O viño é pan e medio. O viño fai ó vello mociño. O viño fai rir, fai dormir e fai os coores á cara sair. O viño ha ser comido, máis ben que bebido. O viño i o pan sempre se dan: us anos ben; outros mal, e outros menos mal. O viño polo coor, i o pan polo sabor. O viño polo xerro é como millor o quero. O viño que é chispeiro non precisa de pregoeiro. O viño tinto quer estar apretado, i o branco folgado. Pola vosa santa palabra, eu non son digno de beber o viño sin auga. Polo San Martiño todo o mosto é bo viño. Polo San Simón 28 de Octubre] proba o viño, i o porco polo San Martiño. Pra bos viños, Ribadavia, e todo o Ribeiro de Avia. Quen é amigo do viño, de sí mismo é enemigo. Quen non dá do seu viño, non queira catar o do veciño. Todos me saben o viño que bebo, e non me saben a sede que teño. Viño acedo, touciño vello e pan centeo, sosteñen a casa en peso. Viño de Maio, pouco e malo. Viño de peras nono bebas, nin o deas a quen ben queiras. Viño, que salte; queixo, que chore; pan, que cante. Viño quitado, bebelo ou tiralo. Viño ruín, pra quen o queira, pero non pra mín. Viños e amores, os vellos son os millores. Viño tinto do Ribeiro, falangueiro e trouleiro. [*No orixinal 'vo']. |
X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo | ||
v. | Echar en el vino, ya hecho, cierta cantidad de uvas pisadas, para mejorarle. | |
loc. | Vino que se saca al prensar el bagazo. | |
s. m. | Vino. | |
____ | ____ | Dícese también de las vides y las parras, sobre todo desde que termina la esfarna hasta que las uvas han logrado su maduración. |
X. L. Franco Grande (1972-): Engadidos inéditos ó Diccionario galego-castelán | ||
Viño que se saca ó prensar o bagazo. Vilamarín-Ourense [ | ||
Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret | ||
adj. | Flojo, de poco cuerpo y color. | |
v. a. | Echar en el vino, ya hecho, cierta cantidad de uvas pisadas, para mejorarle. | |
s. m. | Vino. Jugo de uva fermentado. |