aficar
| reflex. |
'apremiar, instar con ahínco, importunar ' , de ficar (no de *AF-FĪCTICARE, como dice Pidal Cid s.v.; en todo caso de una forma *AFFĪGĬCARE: Piel Notas etim., RP XV, 46-47; una serie completa de disparates puede verse en Torrinha Notas, RP V, 1944, 159). Las formas del ms. son: aficas 400.14 "por que me - tanto", aficaua 395.59 "por que o - muyto", 525.3, 627.8 "por que o - o Çide de taes parauoas", aficauanos 867.7 (c. 605), aficou 376.20 "tanto o - que", 703.13, 736.20, aficarõ 424.10, aficarõnos 851.14 (c. 585) "et - muyto et teuerõnos muy arrequeixados". Como reflex. 'hacerse patente, comprobarse ' : afficauã 654.20 "quando ia vio que as nouas se assi - et que era çerto". Aparece en el s. XIII: CSM 64.59 "e macar vejades que lle desto grave for, / nona leixedes vos poren muito d' aficar", 235.15 "e desto que lle pedia tan muito a afficou / por esto, que hũa noite en sonnos llo outorgou", etc.; Afonso X (B 471) "e rogouos que me non affiquedes / daquesto, mais ide m' assy soffrendo" (29); Johan Airas (V 617, B 1027) "mays, pois uos ia tant' aficades hi, / fazelo quer' e non farey end' al" (4); Bernal de Bonaval (V 658, B 1067) "quant' eu ouuer por uos coyta mayor, / a tanto me mays aficarey" (11); Roi Fernandiz de Santiago (V 519, B 931) "poys m' eu tanto non poss' aficar y / que uos queyrades, amigo, partir" (16). En el XIV: Cr. Troyana "tan brauament os aficaron que por força os fezeron estonçe entrar dentro tralos muros" (I, 235.17); Graal "eles se lhe outorgarom, quando virom que tanto se i aficava" (139c, 414); Cr. 1344 "vaite, morte! Porque me afficas tanto?" (III, 336). De uso normal en el XV: Vita Chr. "afiquemos em elo a voontade" (30, 93d, 1044), "depois que viu que o aficavam preguntando quem era" (19, 62c, 717); D. Eduarte Leal Cons. "e porende, quando formos em stado que o demande, ou tal feito se recrecer, em aquel solamente devemos penssar e contynuadamente aficar nossa voontade" (108.15). Conozco casos todavía del s. XVI; véanse muchos ejs., especialmente de los s. XIII-XV, en Machado (Gloss. CBN, 76b-78a; Notas RP V, 257-8); Elucidário (ed. Fiúza) p. 248b-250a; Magne (Demanda Graal s.v.; Gloss. Graal 53; DMC s.v.; Magne Amostra gloss. 49). Hoy existe en gall.-port. afincar con varias acepciones. En cast. aparece ya en el Cid (3221 "mucho nos afinca el que Valençia gaño" ) (cfr. DHLE I, 878-879, 894-895; registra casos de aficar ). El DRAG y Carré indican su carácter medieval; E. Rodríguez y Franco Grande desconocen esta circunstancia. |