logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra estado como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.17 Rows
- Número de acepcións atopadas: 17.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (2), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (3), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (2), LIBRO DE NOTAS (5).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
estado
subst. .- subst. 'estado, condición social, clase, orde'. Estado, 10.85 (1390) "et aquel que leixardes em ello por uosos herees que seiã taes como uós et uosos symjtaes et que nõ seiã nihũus dos sobreditos de mayor estado ou señorío ou condiçõ que uós".

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
estado
'estado, condición, clase social, calidad, situación' , de STATUS. Formas: estado 27.7 "en parar o - do rreyno" (id. 334.3,14, 683.17, 684.1), 83.16 "aa mayor onrra que poderon et ao mellor - ", 101.24 "as coussas nõ estam senpre en hũu - ", 147.21 "estamos en - qual nũca coydamos", 268.14 "en este - ... acabou o mũdo este rrey", 278.23, 310.11 "sua fazenda a de seer en mayor - que de nẽhũu ome", 327.56 "era tornado en sua graça et en seu - et en sua onrra", 344.7 "que nõ minguase nẽhũa cousa en seu - ", 507.19 "nõ era ome para mãteer aquele - que começara", 541.37 "chegou a boo - ", 564.40 "soo mãteudo en boo - ", 581.29 "com̃o aos outros segũdo seu - ", 596.30 "as mãterria en boo - ", 647.35 "a terra d' Ultramar estaua en tal - que todos coydauã que...", 652.11 "Deus que uos trouxe a este - ", 729.4 "quiso enmendar sua vida et seu - ", 844.13 "a aquel - en que os essa ora tĩjna", 895.63 "en este - que cha eu leixo", 897.37 "acabou sua vida et seu - ", estados 12.16-17 "en boos - ". Desde el s. XIII: CSM 65.58 "como saysse daquel mao estado", 94.81 "fillouss' a preguntar / os que connocia / do estado do logar", 152.28 "vennote teu estado / mostrar", 221.30 "Deus non quer que o ome este senpr' en un estado"; a. 1266 "teerdes estes muynos perfeytados en bóó estado" (Salazar 52.12); D. Denis (108, 525) "a tal estado mh adusse, senhor, / o uosso ben" (1); a. 1273 "e grande assessegamento de meu stado e de meu Reyno" (Portel 110); a. 1294 "e a carta fique en seu stado" (Duro p. 164); a. 1296 "e a carta fique en seu stado" (id. 165, 166); a. 1299 "e a carta seia en seu estado" (id. 166); a. 1328 "contra qualquer ou quaesquer que seiam et de qualquer estado que seiam" (Ferreiro VI, Apénd. 87); Miragres "avia o corpo moy bẽ feicto et de boo estado" (p. 133); Cr. Troyana "de qual estado quer que fosse" (I, 150.12), etc. Véase Morais. En cast. desde el XIII (Berceo S. Domingo 83).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
estado
m. [m.] condición, calidad, clase social; rank, social class: senpre fezo a aquel que con el quiso viuer que de qual estado quer que fosse, I 150.12, I 152.18.
estado
m. [m.] situación, estado; condition, state: nos somos ja en tal punto et en tal estado, II 57.25.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{estado}
.- ESTADO (906a: XIII D. Denis): 1266 "et teerdes estes muynos perfeytados en bóó estado" (Salazar 52.12-13).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
estado
s. m s. m.: 65.58 que o consellasse / como saysse daquel mao estado; 88.36, 94.81 fillou-ss'a preguntar / os que connocia / do estado do logar; 152.28, 221.30 Deus non quer que o ome esté senpr'en un estado.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
estado
m. m. estatura; stature, build: erã anbos de hũ estado grãde et groso, 92.37, era tã grande de corpo que mayor nõ podia seer de estado, 148.30. DRAE.
estado
m. m. clase, jerarquía; class, social position: a todos fazia onrra a cada hũ segũdo seu estado et o mereçia, 373.7, 93.25, 95.6.
estado
m. m. estado; state, condition: durou esta çibdade en seu estado duzentos et oyteẽta et çinquo ãnos, 10.28.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
estado
subst., .- subst., 'estado'. Del latín STĀTUM; a. 1266 "et teerdes estes muynos perfeytados en boo estado" (52.12-13).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
estado
subst. .- subst. 1.- " estado, condición, modo de ser, carácter". 133.5 "Rey Calrros [...] et avia o corpo moy bẽ feicto et de boo estado, et a catadura braua".
____ 2.- " medida de longitud, equivalente a 7 pies, aproximadamente la de la estatura de un hombre, empleada para medir alturas y profundidades". ESTADOS, 155.2 "A igleia de Santiago ha en longo çinquoenta et tres estados de omẽ..."; 155.6 "Et en alto cõtra dentro quatorze estados".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
estado
m. m. 1. "Estado, territorio, lugar".
____ estado (1): "estã ẽna leyra do couto da hũa parte cabo o estado de / Coõjo" 2927.
________ 2. "Estado, orde, clase, xerarquía, condición social das persoas".
________ estado (1): "pleitos, demãdas e / abçõos, et çétera, moujdos e por mouer contra quaesque(e)r personas de qualque(e)r ley, estado, / et çétera" 1306.
____Part. Substantivación do Part. de estar (vid.). Documéntase desde o séc. XIII nas CSM; tamén en textos administrativos galegos desde 1266 (Lorenzo Crónica s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL