logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra ALFOZ como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.1 Rows
- Número de acepcións atopadas: 1.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA XERAL (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
alfoz
alhobzes
'distrito, comarca que depende de una ciudad o castillo ' (es falsa la acepción 'arrabales, aros de una población ' que se repite comúnmente en los diccs. ports. y casts.), del ár. AL-¡AWZ 'comarca ' (REW 4085; Dozy-Engelmann 116-7; Lokotsch 849; Eguilaz 173; Steiger Contr. Fonét. 257, 362; Corominas DCELC I, 118b-119a). En port. debiera tener diptongo (una forma diptongada puede ser el alhobzes citado por Viterbo Elucidário sin documentar); posiblemente entre por León (Cornu Gram. § 39, y Nunes Gram. Hist., p. 171, consideran la monoptongación dentro del port., apoyándose en otros casos dudosos. Últimamente Machado ha partido de un ár. AL-HŪZ, AL-HŌZ, AL-HUZ: DELP1 156a; DELP2 194a; Comentários BF VI, 268, Machado Moura 245, 249; Notas RP VI, 268; Infl. Arábica I, 201-2). En una ocasión: 445.5 "o castelo de Donas... et Berlãga cõ todo seu - ". Se documenta desde comienzos del s. XI: a. 1020 "per onnes alfozes habeantur iudices electi a Rege" (PMH Leges p. 136); a. 1265 "quantas herdades auedes ena villa et eno alffoz" (Sponer 120.12); a. 1277 "et aquelles om̃es que tenian en sua herdade en Buróón, que he alfoz da pobra sobredicta" (id. 124.11); a. 1362 "dos cassares do alffoz de Villa Alua" (Salazar 118.22); a. 1340 "eu feernan mendez notario en mill manda et en seu alffoz" (CDGH 413); a. 1348 "ena villa da cruña et en seu alfoz" (id. 195); Gal. Estoria "seus priuados que avia por suas villas et por seus alfozes" (130.33). También en la trad. del Fuero Real: "que seya na villa ou en o alfoz" (ed. Pimenta, p. 148.665). Sigue en uso en el s. XV (ejs. de Fernão Lopes y Rui de Pina citados por Elucidário, ed. Fiúza, y Magne DMC ): a. 1456 "a par de Ferreyros do alfos de Chantada" (Ferro2 324). En portugués debe perderse por el XV, aunque modernamente vuelve a emplearse con referencia a hechos pasados (ejemplos en Morais y Magne DMC ). Además puede encontrarse todavía como regionalismo (ej. de Aquilino Ribeiro en Morais; también Leite Opúsc., II, i, 218, la refiere al N. del país). También debe estar anticuada en gall. (falta en Valladares y como ant. aparece en Cuveiro; Carré y espec. DRAG, E. Rodríguez y Franco Grande la dan como palabra normal). Véanse otros ejs. ports. en Machado DELP, Elucidário (ed. Fiúza) 364ab, Magne DMC s.v., y Morais. En territorio cast.-leonés es muy antigua la palabra. El mismo Viterbo cita un ej. de 934 ("cum suis Villis ad suas alfozes pertinentibus, per omnes domos singulos poçales de vino" s.v. puçal ), dándole un significado arbitrario 'o mesmo que lugar cham, ou terra chaã ' (s.v. alfoz2), que copian, entre otros, Figueiredo, Morais10, Carré, Franco Grande y Magne DMC. Hay ya bastantes ejs. casts. de los ss. X-XI. Véase Neuvonen (Arabismos p. 65-66), Corominas DCELC y M. Pidal (Infantes Lara, glos. s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL