logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra amoestar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.3 Rows
- Número de acepcións atopadas: 2.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
[amoestar]
v. v. 'advertir, previr, ás veces por vía disciplinaria, antes de tomar unha decisión'. IPres. P1 Amoesto, 32.36 (1419) "et mando en vertude de obidiẽçia et so pena d' escomuyõ et vos amoesto primo, segundo, terçio, dándovos dous días por cada hũa amostaçõ".

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
amoestar
amoestar
part. 'amonestar, aconsejar, exhortar, animar ' , probablemente de un cruce de ADMONĒRE con MOLESTĀRE (así piensan Corominas DCELC I, 193-4; Gamillscheg EWFS s.v. admonester; REW 180; Cornu Admolestare, 377). Cornu pensaba también (Cornu Glanures, 365) en cruce con MODESTUS; Gröber Vulgärlat. (393) con HONĔSTUS. Escasa probabilidad tiene el pensar en *MONESTUS, part. desconocido de MONERE (Ulrich Étymologies; Wartburg FEW I, 36a; véase también Nascentes p. 14 y G. de Diego Dicc. 170): amoestar 338.11 "o papa enviou - al rrey que conoçese senorio ao emperador", amoestou 455.4 "tanto - a rreyna ao esleyto que", amoestamosuos 58.21 " - da parte de Deus que persseueredes enos bẽes", amoestassem 765.24 "que - al rrey que sse partisse da rreyna", amoestandoos (ms. amostrandoos ) 800.23, amoestado (ms. amoestou ) 458.9 "el rrey - da rreyna". Se conoce desde el s. XIV: Dic. Alcob. (traduce: 88 adortor, 94 abortor, 193 admoneo, 1157 exortor, 1357 hortor, 1458 indico, 1704 meio, moneo, 1825 ortor, 2051 persuadeo ) (RPhil. VI, 99); Gal. Estoria "pero amoestou noso señor Deus aos omẽs... que por rrazõ da morte de Abel et da maldade de Caym, que os amoestou aly que se gardasem de matar omẽ" (46.25, 27), "et el amoestauaos que se partissem dos casamẽtos de Caym" (39.14); Cr. 1344 "amoestamosvos da parte de Deus que perseveredes ennos beens que avedes começados" (II, 457), "e logo o papa mandou amoestar el rei dõ Fernãdo que conhecesse senhorio ao emperador" (III, 325); R. S. Bento "seja amoestado per paravras ata quatro vezes" (RBF V, 41); a. 1363 "seendo vos amoestado por III vezes que o coregades" (Duro p. 209); a. 1364 "amoestados que lavrasen... sendo vos amoestados por IIas e IIIes vezes" (id. 210); Imitação Cristo "palavras... pollas quaaes elle nos convida e amoesta pera seguirmos sua vida" (11.4), etc.; Frades Menores "semtio sobre sy o demo que o apremia e amoestav' amigamente" (I, 206); Vita Chr. "eu te requeiro e amoesto" (p. 15), "que el a amoestasse e demovesse que ledamente recebesse tal filho" (p. 65); Virgeu de Consolaçon "as cousas que deve fazer e amoestar" (p. 116); Soliloquio "e guardem em todos os seus caminhos e os confortẽ e os amoestem pera bem fazer" (p. 55.24), "e defendẽ aquelles que folgam, amoestam os priguiçosos" (56.15). Continúa en uso en la época clás. (Camões, Diogo Bernardes ) y aún en el XIX usa esta forma Camilo Castelo-Branco (ejs. en Morais ). La actual admoestar (no se trata de forma entrada por vía erudita, como dice Machado DELP1 87; DELP1 111-112; es reposición cultista sobre la antigua amoestar ) debe aparecer en el XVI (véase Morais s.v.); en gall. sigue amoestar. El cast. conoce amonestar desde el XIII (Berceo Sacrif. 248).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL