logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra apartar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.14 Rows
- Número de acepcións atopadas: 13.
- Distribución por dicionarios: CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CRÓNICA TROIANA (2), CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (3), Nunes2 (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
apartar
(derivado de parte): separar, afastar 7965.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
apartar
pron. pron. alejar, retirar; to withdraw: apartousse en hũ lugar despobrado alongado das gentes, II 259.7, II 160.34.
apartar
tr. tr. alejar, retirar; to separate, draw aside: apartou assy todas suas gentes. Et dissolles, I 101.28, I 276.17.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
apartar
apartarse
'apartar, separar ' 'apartarse, separarse, retirarse, desviarse ' , formado sobre parte. Formas del ms.: apartar 860.16 "ouuerõ - delles hũa peça" (ms. apar ), 861.8 (c. 598), 866.19 "depoys se quiserõ os arangoeses - "; aparto 547.31 "nõ me - con as molleres a comer"; apartauanse 502.2-3 "et - en casa de hũu mouro"; apartades 107.64 "uos - et andades"; apartara 91.21 "disso que se - de sua masnada", apartarã 179.90 "ca... se - a hũu lugar"; apartou 360.7 "desi - os portugeeses et disollis", 360.14, 386.2, apartouse 358.6 " - cõ ele", 386.17, apartousse 184.43, 214.42 " - cõ el a fala", apartoo 811.166 "et - a hũa parte et dissollj", apartarõno 366.9-10 "et - et foy preso", apartaronsse 128.80, apartarõsse 135.31, 780.24, apartaronse 600.11; apartemos 135.25 "que nos - en hũu lugar"; apartassem 800.31 "a gente de pee que a - dos caualeyros"; apartado 167.26 "desque sse ouuerõ - ", apartados 116.137 "poys que os ouuerõ - guisarõ com̃o os leuassem". Desde el s. XIII (Machado, DELP1 1687a, DELP2 274b, en el XIV: a. 1357): a. 1214 "doutras dezimas que eu tenio apartadas en tesouros por meu reino" (Test. Afonso II, 258); CSM 35.111 "e pois s' apartaron, cada ũu deles quis / comprar de seu aver lãa", 65.135 "e desi ergeu-s' e como quem ss' aparta / tomou dun pan d' orjo", 93.20 "non quis al ren / do mund' erg' un ermid' u se foi apartar", etc.; Cr. 1344 "e el rei apartousse pera fazer sua necessidade" (III, 386); Cr. Troyana "apartousse en hũ lugar despobrado alongado das gentes" (II, 259.7), "apartou assy todas suas gentes et dissolles" (I, 101.28); Gal. Estoria "apartarõse hũas cõpañas das outras" (76.17); "quando as agoas forõ apartadas et ajuntadas em hũ lugar" (4.16); "partyo a el de todas las outras terras de arredor, et ajuntoa et foya apartando toda via pera sy" (13.20). Más ejs. en Machado (Gloss. CBN, 133ab, Notas RP IX, 165), Elucidário (ed. Fiúza) ps. 508b-509b y Morais. En cast. desde el Cid.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{apartar}
.- APARTAR (1687a: 1357): 1214 "doutras dezimas que eu tenio apartadas en tesouros por meu reino" (Test. Afonso II, 258).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
apartar
apartar-se
v. tr.: v. tr.: separar, pôr de lado: 144.28 touros trager mandou / pera sas vodas; e un apartou / deles, chus bravo, que mandou correr; 353.48 apartou da raçon / sua a mayor partida || apartar-se: afastar-se, ir ao lado: 35.111, 65.135, 145.46 E pois ss'apartaron, diss'; 366.66 apartou-se da companna || recolher-se: 93.20 un'ermid'u se foi apartar; 312.22 ort'en que s'apartasse.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
[apartar]
pron. pron. retirarse; to withdraw: apartou se en hũ lugar despoblado moyto alonge das gẽtes, 368.25, 54.17, 56.41.
[apartar]
tr. tr. retirar, alejar; to take aside, set aside: aparto o et diso lle que queria falar cõ el, 87.29, 73.16.
[apartar]
tr. tr. separar; to separate: apartou dez mjll caualeyros que erã moy ardidos, 129.27.

Nunes2
apartar
CCXXVII, 7, falar à parte ou chamar, pôr à parte. (Cantigas d' amor).

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
apartar
v. pron. v. pron. "Apartarse, separarse dúas persoas que estaban unidas en matrimonio".
____IImperf. IImperf. P3 apartaua (1): "que se quería apartar e quitar dela e se quitaua / e apartaua dela e la daua por libre e quita" 1509; Inf. apartar (2): "por se ella absentar e apartar del como de seu marido, sen súa / liçençia e contra súa võtade" 1106, 1508.
____ Der. de parte (vid.). Documéntase desde o séc. XIII en textos port. e desde o XIV en textos gal. (Lorenzo Crónica s.v. ).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL