arca
| |
'arca ' , del lat. ARCA (REW 611): arca 505.12 "en hũa - pequena d' ouro"; arcas 94.55 "muytas - cheas d' ouro et de prata", 361.4, 415.22,26, 416.2,7, 559.19 "as - da area", 561.2,5,10, 644.51, 719.9 "poserõ - et escaños et madeyra" (de barricada ). Hay ejemplos ya desde el s. X (Machado, DELP1 234a, DELP2 296a, conoce arca en el s. XIV y archa en 1109): a. 911 "et inde per agirem et archas principias... et exinde in archa petrinea principia" (PMH Diplom. 12); a. 933 "per medio ualle usque in arca que est in ipsa llagona" (id. p. 24); a. 936 "ad arcas qui diuident inter ambas uillas couas et inde per lomba ad arcas duas... arca terrenea" (id. p. 26; para este significado véase Lange p. 166); a. 959 "in refectorio uasculos arcas concas" (PMH Diplom. p. 46); a. 1109 "et iterum offero equas et kaballos... sagittas, archas, uineas" (Doc. Med. Port. III, p. 278); a. 1177 "ad Mariam filiam de Petro Caluo, I ouelia I capra et II quartarius de pan et I arca" (en Leite T. Arc. 14.3); CSM 35.22 "hũa arca feita d' ouro", 145.56 "meteu aquel ouro dentr' en hũa arca", 203.17 "hũa grand' arca de farynna chẽa", etc.; Martin Soarez (núm. 1312 de Machado) "quand' Albardar fogia d' aalen / Orrac' Ayras o ascondeu muj ben / e el na archa fezlhi atal ren / per que nunca hy outr' ascondera... / e el demays lhi fez a arca tal / per que nunca hy outr' ascondera" (3,9); a. 1330 "itẽ hũa arca cõ rreligas de prata" (Portel p. LXXXVI); Cr. 1344 "duas arcas cubertas de godomicil" (III, 420); Miragres "et segundo que dizẽ jaz metudo en hũa arqua de marmore" (p. 159), "et os dineiros que rreçebera ẽna barcha deitoos ẽna arqua para a obra de Santiago" (p. 190); Cr. Troyana "trouxerõ de todoslos tenplos livros et rreliquas et sudarios en arquas" (II, 178.19); Gal. Estoria "foy el hũ dos maestres que fezerõ a arqua de Noe... em hũ costado da arca" (30.30,33); a. 1375 "it. en Arquos poden seer ata CCXX octauas de millo que eu y teño en quatro arquas" (CDGH p. 384); a. 1434 "poseron outro priuilego ena dita arqua... en hua arqua pechada con duas chaues... a dita arqua" (Ferro2 p. 30, 31); a. 1435 "que as posese en hua arqua en sua casa e que esta arqua que teuese tres pechaduras" (id. 31). Más ejs. en Machado (Notas RP X, 120; Gloss. CBN, 142b) y Elucidário (ed. Fiúza) p. 551a-554a (las diversas acepciones de la palabra). En cast. desde el Cid. |