logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra arcebispo como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.5 Rows
- Número de acepcións atopadas: 5.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (2), CANTIGAS DE ESCARNHO (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
arçebispo
arçibispo
arçobispo
arcebispo
arcibispo
'arzobispo ' , del lat. ARCHIĔPĬSCŎPUS. Varias formas en el ms.: arçebispo 9.20, 76.10, 118.30, 203.2,17,19,21, 204.24,30,37,38,39,40,41, 205.45,48,52,55,58,62,62-63, 206.4, 287.41,42, 295.19,27, 336.24, 342.11, 351.6,10, 370.14, 385.14, 387.31, 390.41, 393.9,25, 394.42, 405.11, 451.12,13-14 (c. 294),1,6, 452.1,6,16,17, 453.2,13, 454.32,33, 457.10,17, 461.6, 462.1,5,14,16,20,27, 463.30,34.37,42,43,44-45,47,49, 464.12,16,18, 465.32,39, 466.1,7 (c. 305),6 (c. 306), 467.14, 674.2, 678.20,22, 688.60,10,15,16,19, 689.13, 693.30, 700.39, 703.16,17, 716.7, 737.28,32-33, 738.2,24, 739.25,39, 741.39, 745.37, 746.64, 747.33, 750.31, 753.33, 757.9, 758.20,7, 761.49, 762.8, 797.24,25-26,30, 815.17,23,32, 817.6, 818.17, 22, 819.1,3, 820.2,4,6,7-8, 821.9 (c.553), 826.10, 827.6,23, 877.1,3,15, 880.1,3,5-6,6-7 (c. 619), 884.3 (c. 627), 889.20, 893.10-11, 894.32,37, 896.22; arcebispo 3.7, 9.19, 54.26, 61.21,6, 94.49, 265.5, 273.47,59, 274.94, 821.8 (c. 553),4 (c. 554), 826.2,8-9; arçibispo 464.15, 465.20, 900.1,2; arcobispo 899.22; arçebispos 9.18,19, 389.26, 452.4, 459.22, 466.9, 686.18, 755.27,37, 828.42 (en A1 3 n. 7, 9 n. 20, 118 n. 30, etc. arçobispo; 9 n. 18,19 arçobispos ). La forma port. desde el s. XIII es arcebispo: a. 1214 "que segia partido pelas manus do arcebispo de Bragaa e do arcebispo de Santiago... o arcebispo de Bragaa e o arcebispo de Sandiago" (Test. Afonso II, 258, 259; también 260); CSM 2.60 "don Siagrio falido / foi arcebispo" (To arçobispo ), 12.11 "o arcebispo aquel dia a gran missa ben cantou"; Airas Perez Vuitoron (1088, 1477) "ca lhe diss' o arcebispo / hun uesso per que sse ssalua" (16); a. 1273 "ao arcebispo e aos bispos e aos prelados" (Portel p. 110), etc. En textos galls. abunda la forma arcibispo: a. 1259 "don Johan Arias arcibispo de Sancto Jacobo" (Sponer 143.18); a. 1260 "arcibispo Johan Aras" (Salazar 28.14-15; id. 30.8); a. 1269 "arçibispo de Santiago" (id. 56.23), etc. En el XIV: Miragres "don Payo, arçibispo de Bragãa" (p. 60; id. p. 69, 100); Cr. Troyana "ali forõ ajuntados todos los arçibispos et bispos et abbades et toda a clerizia" (II, 119.19); Gal. Estoria (ambas) "dom Rrodrigo arçebispo de Toledo... ẽno dito libro do dito arçibispo" (78.28,32); a. 1320 "os caualeyros ou gente do Arçobispo... o sennor arcibispo... o arçibispo" (CDGH p. 362); a. 1328 "arcibispo de Santiago" (Ferreiro VI, Apénd. p. 87); a. 1322 "arçibispo de Santiago" (id. p. 35). En el XV con -e-, -o-: Corónica Iria "arçebispo de Santiago" (p. 44), "con todolos arçobispos et obispos" (p. 54); a. 1435 "que fose ao arçebispo de Braga" (Ferro2 p. 399); a. 1402 "ha o arzobispo de Santiago... ao dito sr. arzobispo" (CDGH p. 173); a. 1404 "de comun consenso dos ditos señores arzobispo e bispo" (Ferreiro VII, Apénd. 19). Las tres variantes aparecen en el DRAG, Carré se decide por arcebispo, E. Rodríguez y Franco Grande por las formas con -e-, -i-. El castellanismo es, posiblemente, la única forma viva. En cast. desde el XIII: cfr. Partidas "arzobispo tanto quiere decir como cabdiello de obispos" (I, 205, t. 1); D. Juan Manuel Estados "señor infante, dijo Julio, en pos los patriarchas son los arzobispos, et este nombre de arzobispos es sacado del latin archiepiscopus que en latín quiere decir home que debe apremiar a obispo" (Riv. LI, 362b).

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{arcebispo
arcibispo}
.- ARCEBISPO (234b: XIII): 1214 "do arcebispo de Bragáá e do arcebispo de Santiago... o arcebispo de B. e o arcebispo de Santiago..." (Test. Afonso II, 258, 259, 260); 1260 "arcibispo Johan A... arcibispo Dom Johã Aras" (Salazar 28.14-15, 30.8).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
arcebispo
arçobispo
s. m.: s. m.: 2.60 Don Siagrio falido / foi arcebispo (To: arçobispo); 12.11 O arcebispo aquel dia a gran missa ben cantou; 292.107. Cf. arçobispo.
arçobispo
arcebispo
(2.60 To) V. arcebispo.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
arcebispo
: {Afonso X} O arcebispo... / querrá que seja quanto avedes seu 19.25.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL