asesegar asessegar assessegar assesegar assossegar sossegar sessegar
| part. |
'sosegar, calmar, pacificar ' 'calmarse ' , de un lat. vulg. *SESSĬCĀRE (de SĔDĒRE, part. SESSUS ) (véase Corominas DCELC IV, 288-290; acopio de hipótesis en Nascentes p. 743). Formas: asesegar 651.10 "en - os mouros", 653.4, 781.23 "foy mouyda a conbater assy que os nõ podia - ", 825.8 "et - esses castelos", 827.10, asessegar 450.6 "por tal de o - ", 451.13 (c. 294) "de - os mouros", assessegalos 552.5, asesegaua 652.6 "dos mouros... ca os - muy bẽ", asesegou 628.21, 827.1, assesegou 90-91 "nõ sse - en essa coua", asessegou 788.42 " - sua frõteyra", assessegou 351.3 " - a terra", assessegouo 4.34, asesegouos 19.11, asesegando 787.11 "fazendo justiça et - a terra", 831.37 " - esses mouros", asesegãdo 125.14 "nõ sse - en Asturas", 310.3 " - a terra", 841.15, asessegãdo 698.27 " - a terra", asessegando 450.23 "foysse o poboo - ", asesegandollos 835.8 (c. 567). Se documenta desde el s. XIV: Cr. 1344 "e dalli adeante assessegouho e teveo ẽ paz" (II, 401); Cr. Troyana "eynda con todo esto Vlixas nõ era bẽ seguro nẽ asesegaua" (II, 259.6), "asessegou seu elmo ben en sua cabeça" (I, 226.25); Gal. Estoria "et yamse asesegãdo et acollendo ao poblado" (111.6); Nunes Contr. "o meu cuydar nõ me leixa hũa hora assessegar" (RL XXVII, 13); Vita Chr. "docemente, assi como se dormisse, assessegando" (p. 9), "asseenta-te e assessega em uũ lugar" (p. 283); D. Eduarte Ensinança "mostrando que quer assessegar a besta" (64.4); Condestabre "mais que lhe pediam por merçee que asesseguasse" (p. 48); Vida S. Bernardo "apagarom as candeas e asesegarõ todos" (p. 53); Imitação Cristo "mas a boa vida asessega o entender" (p. 13.18). Esta forma llega hasta la época clás. (un ej. de Afonso de Albuquerque en Morais ). Una evolución posterior dio assossegar, conocido ya en el XIV: Pero Menino Falcoaria "outra por sanha que o falcão toma na muda e nõ quer asosegar en ella" (68.2), "ate que vejas que hasosega" (68.16); a. 1441 "eran debates e contendas sobre elo e por los asosegar" (Ferro2 145). Esta variante más vulgar en la época clás. tiene uso mod. todavía (ejs. en Morais ); la forma normal del port. mod. es sossegar, ya en la R. S. Bento "sossegue, dizẽte..." (RBF V, 30) y más conocida desde el XVI. La forma sessegar en el XV (D. Eduarte Leal Cons. p. 35.7 "com algũa sessegada e onesta contenença", cita de Machado DELP1 1977a). En gall., coexisten asosegar y sosegar. Para el cast. véase Corominas DCELC. |