aturar
| |
'sufrir, aguantar, perseverar ' , probablemente del lat. OBTŪRĀRE 'tapar ' (véase REW 6025 y Corominas DCELC II, 209a). Una vez: aturar 487.9-10 "auia cada ãno a tirar sua oste et - muyto a guerra". Desde el s. XIII (Machado DELP1 281ab; DELP2 399b, en el XV; aquí lo deriva de OBTŪRĀRE, pero en Gloss. CBN, 161a del prov. ant., sin razón alguna): CSM 149.51 "e quen cree ben esto, o demo nen sas artes / nunca lle terrán dano, se en elo atura", 301.33 "que o fezera a Virgen, cujo ben por senpr' atura", 340.39 "ca sempre en ty atura / Deus a luz ond' es tu alva", 352.38 "mort' este se lle dous dias atura"; Juião Bolseiro (CV 668; núm. 1646 de Machado) "muy boa senhora, sse nesto atura / uosa uontade, em Deus esperando" (25); Cr. 1344 "et cobijçando de sseer senhor de toda a terra d' espanha entendeu que pera esto lhe compria de sacar ẽ cada hũu anno sua hoste et aturar muy atreuudamẽte a guerra" (fol 230bV); Vita Chr. "este penduraae na entrada do vosso peito, por que ature convosco antre as tetas" (p. 15); D. Eduarte Leal Cons. "e aturava com elles ataa IX oras da noite" (p. 69.8). Varios ejs. en Sá de Miranda (cfr. Gloss. Sá Mir. s.v.). La palabra es así definida por Nunes de Leão (Origem4 p. 278) 'aturar, esperar ou durar em algũa cousa, ou perseuerar, auançar, adiantar, alcançar, ou ganhar ' , y él mismo nos dice (p. 300) que la acepción 'perseverar ' estaba ya anticuada (véase Morais ). Para el cast. véase Corominas DCELC, Cuervo DCRLC s.v., Tilander (F. Aragón s.v., Doc. Aljama s.v.). |