logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra bastar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.3 Rows
- Número de acepcións atopadas: 2.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA XERAL (2).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
basteçer
basto
bastar
abastecer
bastar
basto
bastecer
refl. 'abastecer, equipar, proveer, preparar, urdir, tramar ' (también refl. ), formado sobre bastir. No sé por qué se le ocurre a REW 984 pensar en un *BASTUS (de donde basto, bastar, abastecer ), que Corominas DCELC (I, 420 y 422) remienda en *BASTĀRE del gr., de donde bastar, basto, bastecer. Véase también Gamillscheg EWFS s.v. baster; Battisti-Alessio DEI s.v. bastare ). Formas: basteçer 565.5,6-7 "mãdou muy bẽ - os castelos... et - muy bẽ de viandas", 835.6 " - as fortelezas", basteçeu 62.16 "- muytos castellos", basteceu 822.12 (c. 555) "- os castelos", basteçeulli(s) 724.23 " - muy bem seus castellos", basteçeoa 819.35 "et - de todo o que era mester", basteçeo(s) 819.48-49 "et - el de cristãos todaslas fortelezas" (se imprimió por error bateçeos ), basteçendo 831.37 " - fortelezas", 843.4 " - seu castello". Cfr. bastecer a morte: basteçera 189.64 "que el que llj - a morte", bastecera 276.41 "pola morte que F. L. - ao jnfante". Como reflex.: basteçer 874.5 "punarõ de sse - muy bem", bastecerõ 874.1 "com̃o se - os mouros", basteçendosse 844.11-12 (c. 576) "coller seu pã et - ". Desde el XIII (Machado DELP1 335a; DELP2 31a, en el XV): CSM 5.157 "por trayçon mui sotil / que ll' aquel gaffo traedor fora bastecer"; Cr. Troyana "cõmo Anchises et Eneas et Antenor et Polidamas basteçerõ a trayçõ por que Troya fuy destruyda" (II, 151.17), "poseron por las torres... mays de mill caualleyros que... a gardassen et a basteçeron" (I, 102.16); Gal. Estoria "et basteçeose de armas" (116.31); Cr. 1344 "e ella basteceo estes castellos" (II, 461), "que cuydaryã os homẽes que ele lhes bastecera a morte" (III, 132), "bastecerey todollos castellos que tenho do conde e andarey per elles come per meus" (III, 143). Aún en el XV: F. Lopes Cr. D. Pedro "soube el rrei como bastecia Gijom" (p. 162.90), "et basteceoa de viandas de que era mingoada" (p. 245.49-50). El mod. abastecer aparece en el XVI, pero aún se puede encontrar modernamente la forma ant. (véase Morais; en gall. lo registra como ant. el DRAG, pasando a E. Rodríguez y Carré ). En cast. desde el XIII al XVI (Corominas DCELC I, 422).
bastida
bastir
basto
bastar
v. 'preparada, abastecida, provista ' , del v. bastir, éste del germ. BASTJAN 'tejer ' (REW 981). Corominas DCELC separa este v. en la acepción 'construir ' (del germ. por el prov.) de bastir 'abastecer ' , que liga a basto, bastar. No creo en esta dualidad. Cfr. Wartburg Bâtir. Una vez: bastidas 22.5 "LXa naues bẽ - ". El verbo desde el s. XIII: CSM 165.51,53 "di e porque me feziste con mia ost' aqui vĩir, / dizendo que esta vila non sse podia bastir / d' omes d' armas, de maneira que me podesse guarir, / e eu vejo-a bastida como non vi outra tal?", 265.92 "que eno emperio pouca gent' é / sabede, e mal bastido, a la ffe, / está"; a. 1208 "homines de Reuordanes non debent bastire ipsum castellum" (PMH Leges I, 538); Cr. 1344 "mas que tem ja a treiçom consselhada e bastida" (III, 133); Cr. Troyana "os castelos foron todos moy ben aparellados por las naues et moy ben bastidos de armas" (I, 189.12), "o sseu amor uos bastio todo aquesto" (II, 67.22), "o mays rrico enperador... non poderia tam bem bastir nem conprar" (I, 364.21); Graal "e rei Mars que bastira toda esta treiçam" (II, 128), "des i fez seu castelo bastir mui bem" (II, 332), "que bastissem bem os castelos... que tevessem seus castelos bem bastidos contra rei Artur" (II, 340) (véase Gloss. Graal 195-197). Quizá se pierdan entonces estas acepciones (también 'tramar, urdir '), pero el v. se ha conservado en port. (véase Morais ) al contrario del gall. y del cast. que lo han perdido (en cast. desde el Cid y normal en el XIII, aún un ej. del XV, pero entonces debía estar ya anticuado: véase Pidal Cid s.v., Corominas DCELC I, 422 y n. 3; Dicc. Hist. ).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL