curral cural corral
| |
'corral, recinto ' , de etimología desconocida. Se ha pensado en un derivado de CŬRRĔRE sin base alguna (Diez Etymol. 442; G. de Diego Dicc., 2049; Wartburg FEW II, 1574 n. 10); Pidal pensó en un *CURRĀLEM, de CŬRRUS 'carro ' (Pidal Cid s.v.), idea que acepta Corominas DCELC (I, 908-911, cfr. IV, 975); pero es posible que tenga un origen prerromano (es la idea de Krüger Car-, carr-, corr-, a la que se ciñe Vincenzo Cocco Sopravvivenze ). Últimamente W. Roth Corro, corral propuso, sin base alguna, *QUADRALIS. Las formas son: curral 182.63 "fezo dõna L. poer hũu escano en meo de seu - ", 188.42 "et ponaos en meyo do - et choreuos y por mortos", 291.75 "en hũu - das suas casas", 309.28 "ao tempo que ouue d' escoller o potro entrou eno - ", 583.7,8,10,24,26,27 "en hũu - muy alto... alinpauã o - ... o - era dentro eno alcaçer... o - ... a porta do - ", 626.26 "saltou en hũu - ", 748.65,70,71 "aly hu estaua a tenda fezo fazer hũu - de omes armados de pee... et estauã eno - moytos rreys et altos omes et bem trijnta mil caualeyros... deante o - muytas azes paradas", 749.5, 751.1,13,16,20; cural 748.68 "ẽno - muytos beesteyros", 749.80 "en meyo do - ", 751.19, 754.7; curraes 416.11 "quando o Çide vio os seus paaços destroydos et as suas gentes et os portaes et os - ". Se documenta desde el s. XI: a. 1054 "Iª casa integra et uno cural" (PMH Diplom. 238); a. 1086 "de toto amenitello IIIIª integra et de currales IIIª integra" (id. 394); a. 1209 "qui ronpir casa o curral de aldeao. Qvi ronpire casa o corral d' aldeano" (Castel Rodrigo, ed. Cintra, 5.61,2), etc.; CSM 58.23 "a un curral do mõesteiro", 132.74 "e dos que a seu chamado / ouve foi un curral chẽo"; a. 1276 "domus currales ressios" (Portel p. 135); a. 1304 "hũa pedra que esta por marco no curral do dito J. P." (id. p. XC); a. 1337 "do cural seu que ha jũto cõ as mhas cassas e que lhes fique seu cural desenbargado" (id. 178); Cr. 1344 "fez... poer hũu escano ẽ meyo dhũu cural" (III, 125), "en meo dhũu curral" (III, 132), etc.; a. 1375 "a corte con seu cural que esta apar da coziña" (CDGH 376); a. 1395-6 "et derruben por fondamento o curral et portaes et çerquas" (Col. Doc. Hist. I, 16); a. 1447 "que testa no cural da casa" (Salazar 149.9); a. 1432 "enos paaços do curral de don Diego" (Ferro2 p. 17); a. 1433 "enos paaços et curral do dito señor obispo" (id. 21); a. 1446 "vos vendo a metade do curral con a metade da casa que esta eno dito curral e con toda a orta que esta tras lo dito curral... a qual dita casa e curral e orta... a metade do dito curral... da dita casa e corral... a metade da dita casa e curral... e a metade da casa e curral... a metade da dita casa e curral" (id. 179, 180, 181); a. 1516 "con todas suas entradas et saydas et cortes et curraas et eyras" (Salazar 165.16). En textos port.-leoneses abunda corral: a. 1188-1230 "qui habuerit iudicium de corral Totus homo qui iudicium habuerit de corral... uazien el corral" (PMH Leges 758), "qvin disrumperit in uila casa de uicino cum armas aut coral" (id. 764), "qui passauerit senal de corral. Toto homine qui passauerit senal de corral de uernes pectet" (id. 766; también 767, 781, 785, 792, 795, 803, 810, 829, 830 y 841); a. 1209 "qui ouer plazo de corral... qui se alçare a corral. Ningun ome que se alçare a corral alçe sse de morabitino arriba e non por menos e qui non prindir iuyzio de corral meta bestias de corral a corral e la primeyra morta e las uiuas al foro" (id. 855), etc. Véase Morais, Magne Gloss. Graal 352-354 y E. Rodríguez (en gall. existe también corral ). |