logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra diñeyro como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.6 Rows
- Número de acepcións atopadas: 6.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA XERAL (1), LIBRO DE NOTAS (5).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
diñeyro
dineyro
deñeiro
'dinero, moneda en general ' , del lat. DĒNĀRĬUS, sobre un vulg. *DĪNĀRIUS (véase REW 2553). Formas: diñeyro 530.16,19 "das cebolas j - ... hũu - ... hũu meyo - de plata"; diñeyros 520.27,28 "a liura da carne... vj - et a da vaca quatro - de plata ca entõ nõ corriam outros - ", 530.15,16,17,18 "do queyio iij - ... dos figos dous - et das uerças çĩquo - ...viijº - ... vco -... vj - ", 535.10,10-11 "ij - et meyo... ij - meos quarta", 650.10 "et en - ", 741.31 "CCCtas uezes mil morauedis en - ", 757.9-10 "en - "; dineyros 20.18 "muytos - et grande auer", 21.40 "todoslos - ", 149.76 "se me nõ pagassedes os - ao prazo", 292.86 "os - que llj dauã". Desde el XIII: a. 1214 "da dezima dos morauidiis e dos dĩeiros que mi remaserun" (Test. Afonso II, 258); a. 1242-52 "destes dineyros deu... xxvij soldos et viij dineyros" (Salazar 8.15-16); a. 1282 "sesaenta liuras dos dineyros alfonsijns brancos" (id. 87.19); CSM 38.95 "por que dỹeiros pagados / ouvi muitos", etc.; Afonso X (77, 494) "o que levou os dinheyros / e non trouxe os caualeyros" (7); Martin Moxa (503, 916) "sem seu dieyro... daquestes dieyros" (5, 9); Johan Baveca (1064, 1454) "por dinheyros poucos que lhi deuya" (3), etc.; Cr. Troyana "fezerõno todo contar dineyro por dineyro" (II, 217.25); Gal. Estoria "et as dam por dineyros" (134.29); Miragres "hũa grã presa de dineiros de prata" (2), "quatro dineiros" (129); a. 1364 "it. hum saco pera dinheiros sen dinheiros" (Machado Voc. XIV 239); a. 1450 "en tres dineyros" (Leite T. Arc. 111.24); a. 1432 "en tres diñeiros" (Ferro2 13 y 15); a. 1447 "que aja soldo ou diñeiros" (id. 49), etc. Véase Morais (s.v. dinheiro, en gall. diñeiro ). Existió deñeiro: Pero Garcia d' Ambroa (B 1574) "leixousse hy logo perder 1 denheiro" (11); Afonso Soarez (1155-6, 1622) "non casará con ele nen polos seus deneyros... nen polos seus deneyros uelhos" (3, 10); Frades Menores "leixou o çarram e o denheiro e o cajado" (I, 4). En cast. dinero desde el XI (Corominas DCELC II, 174; Pidal Cid II, 629).

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
diñeyro
m. m. 1. "Diñeiro, nome de distintas moedas, particularmente, unha de prata e cobre usada en Castela no séc. XIV".
____ diñeyros (10): "dos outros IIIJº M LX morauidís se outorgou por bẽ pago / o dito Sueyro Gomes por quanto os rreçebeu en dobras e florĩis e diñeyros / a súa võtade" 389, "en çinco diñeyros castelaas" 729, "os rreçebý logo en diñeyros cõtados" 932, 1197, "¿tu darme ás estes diñeyros?" 1658, 1663, "qualque(e)r prata / e rroupa e diñeyros e outras cousas que me ela deua" 1965, "rroupas de lana e de ljno e de / cama e bestyr e diñeyros e prata e joyas" 2172, "rrecabdar diñeyros" 2524.
________ 2. "Diñeiro, cartos, conxunto de moedas correntes".
________ diñeyros (1): "Praso que dou o dito Fernã Muñjs porlos outros diñeyros que lle deujã" 200, 775.
________ Do lat. vulgar *dīnārius, por influencia grega, no canto do clásico dēnārĭus "moeda de prata que valía dez ases", der. de dēni "cada dez", e este de dĕcem "dez". Documéntase desde o séc. XIII: dĩeiros en 1214 en textos portugueses, dineiros 1242-52, 1282 nos galegos; dỹeiros nas CSM; diñeiros en 1432, 1447 (Lorenzo Crónica s.v.), aínda que xa aparece en 1291 en Montederramo, onde tamén se atestan diñeyros en 1281, diner en 1270-1272 e dineros en 1257 (Martínez Montederramo s.v.). Unha forma deneirios lese en 1266 (CDOseira II p. 895).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL