logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra entendemento como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.6 Rows
- Número de acepcións atopadas: 5.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (2).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
entendemento
entendimento
entendemento
entendimento
'entendimiento, sentido, inteligencia' , de entender. Formas: entendemento 84.30-31 "dame siso et - ", 171.5 "de pouca ydade et de pouco - ", 278.43 "foy omẽ de grande - ", 291.70 "et que nõ era muy agudo en seu - ", 336.41 "et foy mouudo seu - en al", 344.28 "era dõna de grãde - " (id. 374.6-7), 348.22 "aos boos et de boo - ", 393.14 "era de grãde - " (id. 395.2, 729.4), 405.9 "era dõna de boo - " (id. 760.26 y 777.11-12), 452.18 "clerigo muy leterado et de boo - ", 686.31 "com̃o ome de boo - " (id. 714.42, 892.66), 622.17 "aos de mao - ", 672.29 "acharõ o judeu sem - nẽhũu", 777.13-14 "por seu - se guyauam", 817.7 "o grande - del rrey"; entẽdemento 76.11 (c. 53) "dos mays sesudos et de mellor - "; entendimento 539.7 "cõ muy grã mỉgua d' - "; entendementos 842.24 "asi cada hũus o consellauã segũdo seus - ". La forma entendemento desde el XIII: CSM 320.32 "per bõo entendemento", 382.9 "e ome porque a siso, entendement'e razon", 418.13 "d'entendemento mui grande"; a. 1282 "con todo meu siso et con todo meu entendemento" (Salazar 78.10); Cr. Troyana "en toda a oste non auja caualeyro de tan grande entendemento nen tan sabedor" (I, 253.1); Gal. Estoria "que era Cam de menor entẽdemẽto que os outros" (68.14); Miragres "et o moço tornãdo en seu entẽdemento começou a dizer" (174); a. 1362 "et con todo meu sisso et entendemento" (Salazar 116.5); a. 1407 "com todo seu siso et entendemento" (Ferreiro VII, Apénd. 24), etc. Es la forma general gall. En port. entendimento (véase Morais ), también variante gall., desde el XIII: a. 1267 "e cõ todo nosso entendimento" (Portel 95); CSM B.4 "porque trobar é cousa en que jaz / entendimento" (34.7, 297.13, etc.); Arte de Trovar "nen per aquel entendimento, se non se falar per outra rrazom ou en outro entendimento, ca en outra guisa descordaria o entendemento da rrazon da cantiga" (CBN I, 27), etc.; cfr. Cr. 1344 "foy homẽ de grande intendimento e muy esforçado" (III, 254), "foy movido de seu intendimẽto ẽ al" (III, 324); Soliloquio "dame intendimento que te entẽda" (5.18-19); Oficios "que o intendimento lhe seja mais aplicado" (5.3), etc. (es aún pronunciación pop.); cfr. Vida S. Bernardo "e actoridade e intindimento" (p. 69). En cast. desde el XIII (Berceo Milagros 105).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
entendemento
m. m. inteligencia, intelecto; intelligence, understanding: en toda a oste non auja caualeyro de tan grande entendemento. nen tan sabedor, I 253.1, I 145.14, I 120.19, I 100.36.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{entendimento
entendemento}
.- *ENTENDIMENTO: 1267 "cõ todo nosso entendimento" (Portel p. 95); 1282 "con todo meu entendemento" (Salazar 78.10); CSM B "por que trobar e cousa en que jaz / entendimento" (4) (34.7; 297.13), 320 "per bõo entendemento" (32), etc.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
entendemento
entendimento
(320.32, 282.9, 418.13) V. entendimento.
entendimento
entendemento
s. m s. m.: B.4 Porque trobar é cousa en que jaz / entendimento; 34.7 miragre... que fez... a Virgen... por dar entendimento / que quen contra ela vay, palla é contra vento; 297.13 mui cegu'é d'entendimento o que aquesto non vee; 423.52 u fez ome apost'e mui bel / a que deu entendiment'e razon. Cf. entendemento.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL