logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra entrego como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.10 Rows
- Número de acepcións atopadas: 10.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (3), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRONOLOXÍA (1), HISTORIA TROIANA (2), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
entrego
adx. .- adx. 1.- 'satisfeito, compracido'. Entrego, 12.15 (1394) "dos quaees morauidís me outorgo por entrego et ben pago a toda mỉa vontade sẽ mịngoa algũa"; 13.30 (1395) "os quaees morauidís de vós logo rreçebo en moeda d' ouro et de prata et en dineiros brancos et en tres taças de prata que val et amõta a dita cõtía, en presença deste notario et testemoyas, onde confeso et outorgo que sõo entrego et ben pago a toda mỉa voontade". Desta forma hai 11 ocorrencias vid. listado s.v. entrego. Entregos, 29.34 (1415) "e de que nos outorgamos por entregos et pagos a toda nosa voõtade"; 67.37 (1499). Entrega, 50.49 (1462) "confeso et outorgo que sõo entrega et ben paga a toda mjña vontade"; 58.34 (1480) "hũa capa, de que me dou por entrega et ben paga"; 61.23 (1487).
____ 2.- 'devolto, restituído'. Entregos, 24.85 (1407) "et os máys morauidís que así sobejaren mãdo que sejan entregos et pagos ao dito Martín Pequeno".
________ 3.- 'íntegro, enteiro, completo'. Entrega, 5.8 (1345) "outorgamos a uós (...) a meatade entrega de toda(a) aquella casa".

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
entrego
entergo
entregue
fem. 'íntegro, completo, entero' 'entregado, posesionado, satisfecho, contento' . Para la 1.ª acepción derivado semiculto de ĬNTĔGRUM. Una vez: entregos 644.53 "que vijna en çerroes de coyros - et cada hũu sua sarradura". Cfr. Cr. Troyana "moraron y hun mes todo entrego" (I, 104.5); Miragres "o corpo deste apostolo jaz todo entrego en aquel lugar" (p. 160). El fem. en 1250 "et illa leira tomou donus Fernandus entrega de dona Tereisa" (Ferro1 p. 14). Con esta forma ha venido a confundirse el part. irregular de ENTREGAR: entrego 206.12 "nõ se teendo aynda por - daquel gram pecado que fezera", 450.16 "poys que el rrey foy - ẽna villa", 622.4,20 "eu sõo - de mjnas espadas et de meu auer... que se nõ teuesse por bem - de casar con...", 728.54 "desque o caualeyro foy - eno castelo", entergo 697.17 "tenome por muyto - ende". Es forma típica gall.: a. 1261 "que fossen aqueles oméés entregos saluos os dereytos" (Salazar 42.7); a. 1362 "njhun nen seian metudos nen entregos ẽnos ditos meus bens... ata que os ditos meus cumpridores aian os ditos dez mill mrs." (id. 117.29); a. 1381 "de que me eu outorgo por ben pagado e por ben entrego" (id. 123.6); a. 1390 "de que nos outorgamos por ben entregos et pagos" (id. 125.7); a. 1387 "a deus graças sao do corpo et entrego do sisso et entendemento" (CDGH 416); a. 1395-1396 "en maneyra que nos outorgemos delas por entregos et contenptos" (Col. Doc. Hist. I, 19); a. 1438 "das quaes ditas prendas me dou por entrego e ben pagado" (Ferro2 p. 172); a. 1467 "dos quaes se dauan e otorgauan por contentos e por entregos aas suas voontades" (id. 374). Cfr. a. 1371 "do qual me outorgo por entergo e ben pagado" (Duro p. 212). Se conserva aún en gall. Los diccionarios citan entrego 'persona anciana y de edad provecta; carnal, aplícase a ciertos grados de parentesco' (E. Rodríguez ) y entergo 'dícese de la persona de recto juicio, que inspira y merece confianza' (E. Rodríguez ). Carré, E. Rodríguez y Franco Grande también citan falsamente el portuguesismo entregue. En port. se conoce esta forma desde el XIII: a. 1254-1261 "non será entregue daquello que lhe fjlharom" (PMH Leges I, 281); a. 1340 "e o dito alcayde do mar se deu delles por entregue" (Desc. Portug. I, 63; Cr. 1344 "esta leixou elle depois em sua vida ca se nõ avya della por entregue" (III, 176), "eu ssom entregue de mynhas spadas" (fol. 259aR); a. 1364 "as quaes cousas foram entregues a Steuam Dominguez... das quaes se o dito alcalde deu por entregue" (Machado Voc. XIV 239, 242); Nunes Contr. "acharõ o seu corpo todo entregue", "todos seus cabelos acharõ entregues", etc. (RL XXVII, 34); a. 1389 "porem nos damos por bem entreges dos dictos tres mjl e duzentos frolijs... outrosij nos damos por entrege dhũu stromento" (Desc. Portug. I, Suplem. 307). También 'íntegro' (un ej. de 1312 en el Elucidário "e dardes luytosa entregues". Hay que leer entregue y no éntregue, como se dice en Morais ). También en cast. ant. (cfr. Corominas DCELC II, 301).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
entrego
adx. adj. {adx.} entero, completo; entire, complete: moraron y hun mes todo entrego, I 104.5, I 335.19.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{entregue
entrego}
.- ENTREGUE (848a: XV; *êntegro): XIII "nom será entregue daquello que lhe filharom" (PMH Leges 281); 1340 "o dito alcayde do mar se deu delles por entregue" (Desc. Portug. 63.23) (Cr. 1344 III, 176.8, etc.); 1250 "et illa leira tomou donus F. éntrega de dona Tereisa" (Ferro 14.21); 1261 "que fossen aqueles oméés entregos saluos os dereytos da una parte et da autra" (Salazar 42.7), etc., etc.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
entrego
Part. Part. restituido, restablecido; restored, reestablished: dou a el Rrey Ydomenes que o criase et o gardase de mal fasta que fose caualeyro et que podese seer entrego en aquel rreyno, ca seu era de dereyto, 346.39, 349.35. Parker VCT .entregado.
entrego
adx. adj. {adx.} entero, completo; entire, complete: ladrã cõmo cães porque an todo seu syso entrego, 195.21. Parker VCT pero que.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
entrego
adx. .- adj. {adx.}, 'íntegro, completo, entero'. En la primera acepción es un derivado semiculto de ĬNTĔGRUM; a. 1258-61 "que fossen aqueles omees entregos saluos os dereytos" (42.7).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
entrego
adx. .- adj. {adx.} " íntegro, entero". 160.2 "ca çerto [he] sen nĩhũa [duda que] o corpo d' este apostolo jaz todo entrego en aquel lugar".




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL