M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
herdeiro herdeyro erdeiro	subst.	subst. a) 'persoa que por testamento ou por lei sucede a título universal en todo ou parte dunha herdanza'. Nas 165 ocorrencias que teño nos documentos estudiados sempre ten esta acepción, pero é interesante sinalar que na Idade Media este termo tiña outra acepción moi común 'dono dunha herdade', 'iunior' ou 'colono que vive nunha vila ou poboación cultivando a herdade dun señor e que fai súas as terras ermas que el rotura'. Para esta acepción véxase Valdeavellano Instituciones, páx. 349. Herdeiros, "vendo et firmemente outorgo (...) a vós, Gomes Ares (...) que presente estades, conprante por vós et en nome de vosa moller, Tareija Garçía, et a vosas vozes et herdeiros, conuẽ a saber, toda aquela hũa casa" 40.8 (1440); "así vendo de mỉ et de mỉas vozes et herdeiros o tiro et tollo et parto et quito" 40.35 (1440); "et em vosas vozes et herdeiros o pono, çedo, traspaso et rremouo" 40.37 (1440); "faço por mỉ et por mjñas vozes et herdeiros, de mjña propia et libre voõtade vendo" 41.5 (1443). Para as outras ocorrencias véxase o listado s.v. herdeiros. Herdeyros, "et outras tres que iasẽ en Mayorĩ, que ora teẽ os herdeyros de Martín Martís" 26.64 (1412); "aos fillos et herdeyros do dito Pero Afonso Rroã" 33.16 (1421); "conprir á outra parte de nós et súas vozes et herdeyros que o así conprir et agardar" 44.91 (1448); "conprades para vós et para vosas vozes et herdeyros, convén a saber, toda a parte et quinón de toda aquela casa baixa" 49.10 (1459). Vid. no listado s.v. herdeyros.
____		b) Herdeiros generales, 'herdeiros universais'. A sucesión universal é a que transmite ó herdeiro a totalidade ou unha parte alícuota da personalidade civil e do capital íntegro do causante, facéndoo continuador ou partícipe de tódolos bens, dereitos e obrigas que este tiña ó morrer'. (DRAE, s.v. sucesión). Herdeiros, "outorgo e conosço que por mjn e por todos meus herdeiros et suçesores, así generales como particulares, propincos ou estraños, que vendo firmemente et dou por jur de herdade para todo tenpo de senpre a vós" 63.5-6 (1487); "nos (...) herdeiros que somos e ficamos dos bẽes e herençia de Pero Gomes, (...) defunto (...) que presentes somos, conosçemos et outorgamos que por nós e por nosos herdeiros generales e particulares (...) que vendemos firmemente et damos por jur de heredade a vós" 67.5-6 (1499). {Cfr. s.v. [suçesor]}

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
herdeyro erdeyro erdeiro herdeyra		'heredero, heredera' , del lat. HĒRĒDĬTĀRĬUS 'relativo a la herencia' (REW 4114). Formas: herdeyro 3.10, 5.18, 10.6 "nõ leyxou fillo - ", 307.3, 322.55, 348.16, 350.27,35, 392.5, 393.11, 448.7 (c. 292), 450.7 "nõ auia fillo - ", 481.8 "ay meu - mayor", 681.6, 771.9, 894.36 "que foy o mayor et - de seus rreynos", erdeiro 277.6, erdeyro, 299.60, herdeyros 56.39 "leyxou... estes tres fillos - ", herdeyra 292.4, 350.28, 844.18 "Deus... et a faça - eno seu rreyno". Hay formas romanceadas desde el s. X: a. 991 "et facia se eredario in ipsa eglesia" (PMH Diplom. 101); a. 1218 "homo qui fuerit gentilis aut herdeiro non sit meirinus" (PMH Leges 580); a. 1258 "homine qui fuerit gentile aut eredeiro que non seat meirino" (id. 689); a. 1273 "populator qui fuerit herdarius" (id. 731 y 732); Afonso X (B 482) "el e todos seus herdeyros" (14); CSM 224.26 "e que pois sa mort' en seu aver erdeiro ficasse", 411.87 "de ta moller Anna averas tal erdeiro / per que toda a terra sera enlumẽada"; a. 1296 "e seus herdeyros leven todos seus beys" (Duro p. 165); Gal. Estoria "pera te leyxar por meu herdeyro" (227.4), "et o mayor fillo erdeyro de Sem" (66.30); a. 1362 "et que sse torne a dita vjña a meus herdeyros... ffaço mỉa herdeyra" (Salazar 118.15-16, 120.2); a. 1454 "meus herdeyros... meus eredeyros" (CDGH 463, copia del XVI; la forma heredeiro se oye a veces modernamente en Galicia). Otros ejs. en Morais. En cast. desde el s. XI (Corominas DCELC II, 903).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
erdeiro	s. m	s. m.: herdeiro: 224.26 non podi'aver fillo de que gradoasse / e que pois sa mort'en seu aver erdeiro ficasse; 411.87 de ta moller Anna averás tal erdeiro / per que toda a terra será enlumẽada.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
erdeiro		: {Afonso X} e jará el e todos seus erdeiros 12.14.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
erdeiro	subst.	.- subst. " heredero, dueño de una heredad". ERDEIROS, 59.7 "foy criado [...] ẽna igleia de Santa Maria de Caruoeyro, [...] que era en aquel tenpo moy pequena. Et avia en ela oyto erdeiros et cada hũu deles leuaua a sua parte"; 59.9 "et cõprou aos outros erdeiros toda a sua parte".