logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra esconder como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.3 Rows
- Número de acepcións atopadas: 3.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
asconder
asconderse
esconder
absconder
'esconder, esconderse ' , del lat. ABSCONDĔRE (REW 41). En el ms. las formas: asconder 891.40, ascondiãse 875.23, ascõdera 228.6 (ms. ascõydoyta, A1 ascondera ), ascondeuse 235.45, ascondeo 510.6 "tomou todo o auer mellor para si et - ", asconderõno 226.10 (c. 136). Se documenta desde el s. XIII: CSM 25.127 "que non ll' ouvessen d' entender / de como os el ascondia", 38.81 "porque foran aquel tafur mort' asconder"; Airas Nunez (454, 868-9-70) "e ascondime pola ascuytar" (4); Pero da Ponte (1176, 1642) "que ss' y possa asconder" (17), etc. (ejs. en Machado Gloss. CBN, 148b-9a); Cr. Troyana "os huus se ascondian ẽnas matas" (I, 97.21); Gal. Estoria "et matóó et ascondeo logo, coydando que ascondendo a el, que ascondido et encuberto avia seu pecado" (12.10,11), "que nõ ha nẽgum omẽ a quẽ se possa asconder" (119.8); Cr. 1344 "e levarõno e asconderõno" (III, 195); Miragres "et quando eles virẽ caer a chaue asconderse am so a terra" (p. 83), "et asconderõse" (p. 139). Aún en el XV: Vita Chr. "asconde-te de todas cousas de fora" (pról. 4c,24); Soliloquio "Senhor, tu porque ascondes a tua face de mỹ?" (6.11), "elle asconde e tem guardadas as suas seetas em no coldre e asconde os seus laços" (40.21,22), etc. (Gloss. p. 99-100); consigue llegar al XVI (véase Machado DELP1 873b; DELP2 924ab). La forma mod. esconder está ya en el XIV: Miragres "et vos cõ medo leixaredes a rrua por que entrardes et esconderuos edes en casa de hũu home" (p. 65) (véase escondido en Cr. 1344 ); Frades Menores "e asy escomdem a vãa gloria" (I, 79); Soliloquio "o qual tu scondeste e guardaste" (5.15), "e pose laço na proveza e scondeo laços em no comer" (37.33), "scondeo os seus laços ẽ logares scuros" (38.14); Imitação Cristo "e se sabe escõder" (p. 35.20), etc. Se usó la variante alatinada absconder: Fuero Real "todo ome que meter en prisõ ou absconder ome liure" (150.743); Graal "seus pecados non se podem absconder em eles" (I, 209); se usaba aún en el XIX (ej. en Machado DELP ). La interferencia as-/es- aparece con frecuencia en la época medieval. Para el cast. véase Corominas DCELC II, 356.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{esconder}
.- ESCONDER (873b: XIV?-XV?): Miragres "et esconderuos edes en casa de hũu home" (65.5-6).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
[asconder]
esconder
v. .- v. " esconder, ocultar". IPret. P3: ASCONDEOA, 62.4 "Et o abade foy a hũu lugar hu deitauã os corpos dos homes mortos et [escollendo hũa cabeça] ascondeoa so si". P6: ASCONDERÕSE, 139.1 " Baldouĩ et Tedriquo espargerõse por lo monte et asconderõse et por eso gorirõ". IFut. P5: ESCONDERUOS EDES, 65.5-6 "et vos cõ medo leixaredes a rrua por que entrardes et esconderuos edes en casa de hũu home". P6: ASCONDERSE AM, 83.6 "Et quando eles virẽ caer a chaue asconderse am so a terra quanto aver ouverẽ et fugiran". Part.: ASCONDUDO, 71.16 "onde o corpo de Santiago jazia ascondudo"; 140.13 "et achou hũu mouro moy negro, et jazia cãsado ascondudo ẽno mõte da lide". ASCONDUDOS, 115.5 "que jazia cõ outros moytos mouros que fogirã da lide ascondudos ẽno mõte"; 138.2-3 "onde jouverã ascondudos dous dias et duas noytes por mãdado de Galarõ"; 141.2 "et acerqua de çẽ cristiãos que jaziã ascondudos por los montes"; 142.9 "Et Tedriquo et Baldouĩ ficarõ ẽno mõte ascondudos com̃o vos disemos"; 145.6 "algũus dos seus cristiãos que jaziã ascondudo[s] cõ medo dos mouros".




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL