escusar
| |
'excusar, libertar, evitar, disculpar' , del lat. EXCŪSĀRE. Formas: escusar 70.13 "por - o peor", 88-89 "en tal feyto com̃o este nõno deuemos a - ", 89.8 "poys que ome nõ pode - a morte", 101.39 "an de morrer et nõno poden - ", 386.17 "apartouse a fazer o que os omes nõ podẽ - ", 517.14 "et enviousse - per hũu ome que nõ podia vijr", 586.38 "este conselho... que podera muy bem - ", 657.8 " - a morte" (id. 824.52,52-53); escusaua 844.8 (c. 576) "sua madre que o - desto et de outras cousas"; escusaria 785.15-16 "et que - muy grande dãno"; escusarõsellj 237.13 " - cõ hũas rrazões frias"; escuse 398.11 "nõ vaades aa batalla ca asaz a y quẽ uos - de lidar"; escusase(m) 88.24 "per que se - esta lide", escusasemos 89.7-8 "diso... que - a lidar". Se documenta desde los ss. XII-XIII: a. 1188-1230 "por escusarse de apelido... qui mula dederit por escusarse" (PMH Leges 766); CSM 151.45 "e por esto foi o monge escusado daquel furto"; Pero da Ponte (417, 831) "poys escusar non podedes / mha filha, seu gasalhado" (22); D. Denis (80, 497) "ca meu seruic' e meu amor / serauos d'escusar peyor / que a min d'escusar viuer" (20-21); Gil Perez Conde (B 1532) "e nunca foy escusado / nen uos nunca me escusastes / de seruir per mha pesõa" (17,18), etc.; Cr. 1344 "vyo que se nõ podya scusar sem lide" (III, 442); Cr. Troyana "el escusouse moy ben" (I, 187.12), "o que á de seer nõ se pode escusar" (II, 160.21); Gal. Estoria "que se escusarõ o mellor que poderõ" (148.10); Miragres "et por se escusar" (34); a. 1347 "por escusar pleito e custas" (Duro p. 190); a. 1448 "e se non escusen de a tomar en pubrico nen en ascondido" (Ferro2 p. 140); Corónica Iria "et el escusouse dela" (p. 58), etc. En cast. hasta el s. XVII escusar, luego excusar. |