logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra escusar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.14 Rows
- Número de acepcións atopadas: 14.
- Distribución por dicionarios: CANTIGAS DE AMIGO (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (3), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (2), HISTORIA TROIANA (3), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

J. J. Nunes (1928): Cantigas d' amigo dos trovadores galego-portugueses. Vol. III \(Glossário\). Coimbra: Imprensa da Universidade.
escusar
v. tr. v. tr. CCXXXVIII, 22, dispensar. (Cantigas d' amigo).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
escusar
'excusar, libertar, evitar, disculpar' , del lat. EXCŪSĀRE. Formas: escusar 70.13 "por - o peor", 88-89 "en tal feyto com̃o este nõno deuemos a - ", 89.8 "poys que ome nõ pode - a morte", 101.39 "an de morrer et nõno poden - ", 386.17 "apartouse a fazer o que os omes nõ podẽ - ", 517.14 "et enviousse - per hũu ome que nõ podia vijr", 586.38 "este conselho... que podera muy bem - ", 657.8 " - a morte" (id. 824.52,52-53); escusaua 844.8 (c. 576) "sua madre que o - desto et de outras cousas"; escusaria 785.15-16 "et que - muy grande dãno"; escusarõsellj 237.13 " - cõ hũas rrazões frias"; escuse 398.11 "nõ vaades aa batalla ca asaz a y quẽ uos - de lidar"; escusase(m) 88.24 "per que se - esta lide", escusasemos 89.7-8 "diso... que - a lidar". Se documenta desde los ss. XII-XIII: a. 1188-1230 "por escusarse de apelido... qui mula dederit por escusarse" (PMH Leges 766); CSM 151.45 "e por esto foi o monge escusado daquel furto"; Pero da Ponte (417, 831) "poys escusar non podedes / mha filha, seu gasalhado" (22); D. Denis (80, 497) "ca meu seruic' e meu amor / serauos d'escusar peyor / que a min d'escusar viuer" (20-21); Gil Perez Conde (B 1532) "e nunca foy escusado / nen uos nunca me escusastes / de seruir per mha pesõa" (17,18), etc.; Cr. 1344 "vyo que se nõ podya scusar sem lide" (III, 442); Cr. Troyana "el escusouse moy ben" (I, 187.12), "o que á de seer nõ se pode escusar" (II, 160.21); Gal. Estoria "que se escusarõ o mellor que poderõ" (148.10); Miragres "et por se escusar" (34); a. 1347 "por escusar pleito e custas" (Duro p. 190); a. 1448 "e se non escusen de a tomar en pubrico nen en ascondido" (Ferro2 p. 140); Corónica Iria "et el escusouse dela" (p. 58), etc. En cast. hasta el s. XVII escusar, luego excusar.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
escusar
pron. pron. disculparse; to apologize, excuse one's self: el escusouse moy ben. et rrougoulles que lle non posessen culpa, I 187.12.
escusar
tr. tr. exculpar; to excuse, exculpate: por que a uos anbos amo moyto. Non uos posso en todo escusar, I 73.19.
escusar
tr. tr. y pron. evitar, esquivar; to avoid, shun: o que a de seer nõ se pode escusar, II 160.21, II 146.6, I 281.32, I 196.12.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
escusar
v. tr v. tr.: desculpar: 151.45 por esto foi o monge escusado daquel furto, de que o mal sospeitavan.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
escusar
= dispensar: {Gil Perez Conde} nunca foi escusado / nen vós nunca me escusastes 167.17, 18; 244.19.
escusar-se
= recusar-se: {Estevan da Guarda} quando m' eu de perfiar escuso 119.11.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
escusar
pron. pron. excusarse, eximirse; to excuse oneself: se quisera escusar en esta maneyra por nõ yr sobre Troya, 88.39, 50.42, 120.18.
escusar
pron. pron. dejar de; to fail to: os outros nõ se escusariã de fazer bem todos, 126.45.
escusar
tr. tr. evitar; to avoid: a morte nõna pode õme do mũdo escusar, 86.11, 108.10, 369.24.

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
escusar
v. intr. v. intr. "Escusar (de), non paga-la pena, ser inútil, poder deixar de facer certa cousa por non ser xa necesario".
____Part. Part. escusado (1): "acusara ao dito Áluaro de Rriobõo deséndolle que lle fora escusado de vyr por allý teẽdo desõrrado a súa / yrmãa" 2081.
____ Do lat. excūsāre. Documéntase desde os séc. XII-XIII (Lorenzo Crónica s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL