fanega faneiga fanga fanega fãega fãaga fanga fanga
| |
'fanega, medida de capacidad para áridos' , del ár. FANÎQA (Neuvonen Arabismos p. 129-130; Steiger Contr. Fonét. 114, 215; Dozy-Engelmann 266; Lokotsch 584; Corominas DCELC II, 485-486). La forma fanega en 245.43, 530.12. Debe ser forma cast. de gran arraigo en Galicia (en donde incluso se llegó a una forma ultracorrecta faneiga ): a. 1336 "quatro fanegas de çenteo" (Duro p. 182); a. 1342 "hua fanega de castannas secas" (id. 184); a. 1346 "ainda nos daredes por eyradego duas fanegas hua de çenteo e outra davereyço... duas fanegas de nozes" (id. 188, 189); a. 1348 "tres octauas de ceueira meos faneyga... cinco faneygas de trigo meos huun ceramin" (CDGH 151); a. 1360 "tres fanegas de çenteo" (Duro p. 207); a. 1395 "duas fanegas de çenteo... as ditas duas fanegas de çenteo" (id. 225); a. 1400 "duas fanegas de pan et duas canadas de vyno" (CDGH 609); a. 1474 "sete faneygas de trygo... nove faneygas de çenteo cada faneyga... çinco faneygas de millo" (id. 66); Corónica Iria "en cada jugada de bois huna faneiga de trigo" (p. 56). Se usó a veces en port.: a. 1218 "ecelesias de pr. accipiant primicias de panibus singulas fanigas de omni pane" (PMH Leges I, 578); "item retineo mihi et omnibus successoribus meis açougues et fanegas et balnea... açougues et fanegas et balnea" (id. 736, 737); Cr. 1344 "vallya a fanega do trigo triinta maravedis" (III, 215). Es aún dialectal: en Barrancos y en zonas brasileñas (véase Figueiredo y Morais: aquí se cita un ej. del XIII que corresponde al pez 'faneca' ). En port. existió la variante fanga, con evolución normal: FANÎQA > fanega > fãega > fãaga > fanga. Debemos rechazar la forma FÁNQA, propuesta por todos los autores citados a excepción de Corominas DCELC, pues se halla sólo en un autor del XI procedente de Huelva (véase fanga en Morais y Machado, DELP1 950a, DELP2 1013). Cfr. para el cast. Corominas DCELC y Neuvonen Arabismos. |