logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra ferro como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.11 Rows
- Número de acepcións atopadas: 11.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (2), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (2), MIRAGRES DE SANTIAGO (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
ferro
fero
subst. subst. 'ferro'. Cando se trata da venda ou aforamento dunha edificación, casa, lagar, forno, etc., aparece sempre xunto con outros materiais: madeira, tella, chao, etc., o que me fai pensar que se trata dos 'materiais empregados nas ditas construccións' ou como aparece en dous documentos na súa 'reparación e conservación'. Cfr. s.v. chãao. Ferro, 30.18 (1415) "aforamos (...) hũu lagar (...) segundo que está leuantado et edificado (...) cõ todas súas pertescas et dereituras, entradas et seídos (...) et cõ toda súa pedra et madeira et ferro et tella, et en longo como en ancho, et en alto como en baixo"; 40.15 (1440) "a qual casa vos vendo (...) con seu chãao et ferro et pedra et tella et madeira"; 41.19 (1443) "as quaees sobreditas casas vos vendo cõ seu chãao et pedra et ferro et tella et madeyra"; 51.26 (1463); 51.42 "et sen desconto desto avedes de rreparar a dita meetade das ditas casas que vos así aforamos per vosa custa propia de pedra et ferro et tella et madeira et de todo o que ouver mester et teerla leuãtada, rrestaurada et rreparada senpre et en todo tenpo"; 58.26 (1480) "Et véndovos a dita meetade das ditas casas con todo seu chãao et pedra et terra et madeyra et ferro et tella"; 59.22 (1482) "a qual dita metade de casas que vos veendo (...) como dito he con toda súa pedra, ferro, tella e madeira"; 67.23 (1499); 69.22 (1503). Fero, 50.33 (1462) "deuedes et avedes mays de rrestoirar et rreparar a dita metade da dita casa et forno que vos así aforo de fero et pedra et tella et madeira et de tódaslas outras cousas que ouverẽ mester, et teerla senpre et en todo tenpo leuãtada et coberta et rrestoirada".

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
ferro
sing. 'hierro' , del lat. FĔRRUM (REW 3262). Formas: ferro 12.15 "astragarõ toda essa terra a - et a fogo" (id. 31.6, 330.16), 584.34 "iauola de - ", 871.6 "cadeas de - ", ferros 788.4 "et - et cordas pera os engenos". El sing. equivale a 'la punta de hierro de la lanza' : 113.75 "todo o - da lança", 139.31 "entroullj o - ia quanto pela carne", 401.21. El plur. ferros equivale a 'prisión' ( meter en ferros o deytar en ferros 'encadenar, meter en prisión' ): 20.11 "en priiom de - ", 62.7 "meteuo en - " (id. 498.28-29), 377.6 "et meteo nos - com̃o se fosse mouro ou ladrõ", 129.100,109 "mandoo deytar en - ... que o deytarõ nos - " (id. 140.37, 149.81, 364.14; 243.43 "et deitar en grãdes - ", 388.15 "deytar en dous - " ), 134.55 "polos - que tragia muy pesados", 138.57 "sacarõ a seu senor os - " (id. 141.25, 151.39,42, 449.10), 449.12 "que me soterrẽ asy cõ meus - ". En textos romances desde el XIII: CSM 126.33 "e logo o ferro lle fez sayr / sen door ela dos ossos", 158.8 "en carcer tẽevrosa / o meteron e en ferros", 301.10 "en mui grandes ferros e en cadẽas jazia", 359.47 "mui gran / par de fferros"; Afonso Lopez de Baian (1080, 1470) "capelo de ferro" (46); Johan Servando (V 666) "oo homen ferido sem ferro e sem paoo" (1); Miragres "hũu pao de ferro" (29); Cr. 1344 "quebrantarõ e estragaron a ferro e a fogo todallas terras" (II, 429), "e meteuho ẽ ferros" (II, 461); Cr. Troyana "o ferro da lança" (I, 211.19); a. 1458 "duas lanças... a outra... que a tomara por lo ferro" (Ferro2 p. 340); Corónica Iria "atado en cadeas de ferro" (p. 58); a. 1474 "hun ferro de hua lança" (CDGH 74), etc. Véase Morais y E. Rodríguez. Para el cast. Corominas DCELC II, 913 (desde 1065).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
ferro
m. m. hierro; iron: tragian todos suas lorigas uestidas... elles yan todos cubertos de ferro, I 234.2, II 124.4.
ferro
m. m. punta de hierro de una lanza; iron-head of a lance: passou o ferro da lança et o pendon todo porlas costas del, I 211.19, I 280.27.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
ferro
s. m s. m.: 110.11, 126.33, 253.2 un bordon de ferro || pl.: 62 (M), 83.55, 135.114, 158.8 en carcer tẽevrosa / o meteron e en ferros; 301.10 en mui grandes ferros e en cadẽas jazia; 359.47 mui gran / par de fferros.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
ferro
m. [m.] hierro; iron: os cornos agudos cõmo cousas moy agudas de ferro, 24.21, 84.15, 84.26.
ferro
m. m. hierro; iron head: ẽnas maãos as astas das lanças com moy agudos ferros em ellas, 25.21, 137.10, 367.37.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
ferro
subst. .- subst. " hierro". 29.3 "Entõ leuãtou hũu dos fariseus hũu pao de ferro"; 121.1 "-Sabe que por mĩ nõ entra ferro senõ por lo ynbiigo"; 149.7 "fillou hũa cuna de ferro"; 149.8 "et doulle cõ hũu mallo de ferro".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
ferro
m. m. "Ferro, metal de cor gris, moi abundante na natureza e moi fácil de traballar, con numerosas aplicacións na industria e nas artes".
____ ferro (2): "hũu ferro que[n]te" 2087, "Húa cadea de ferro cõ seu cãdado" 2532.
________ Do lat. fĕrrum. Testemúñase en textos romances desde o séc. XIII, nas CSM (Lorenzo Crónica s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL