logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra herdar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.8 Rows
- Número de acepcións atopadas: 8.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
herdar
v. .- v. 'suceder na posesión dos bens, dereitos e obrigas que tiña alguén no momento da súa morte'. Inf.: Herdar, "toda a herança que nos a nós pertẽeçe de auer et herdar por Lourenço Fernandes" 9.11 (1385); "segundo que a nós avemos et avemos de herdar porlla dita manda" 9.15 (1385); "chantados que a mỉ perteeçen a auer et herdar ẽna vila de Ponte et em seus termỉos" 12.8 (1394); 28.13 (1412); 33.11 (1421); 43.44 (1447); 55.37 (1476); 58.44 (1480); 64.31 (1493). SPres. P5 Herdedes, "vosos herdeiros et voses ajades et herdedes et seja vosa a dita meedade entregamente" 43.36 (1447); "que ajades et herdedes o dito casal susodito con o cargo et foro et çenço que eu del ey de pagar" 48.16 (1455).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
herdar
erdar
'heredar (alguien o a alguien)', del lat. tardío HĒRĒDĬTĀRE (REW 4113). Formas: herdar 108.90, 393.11, 445.8, 631.7, 669.7, 709.7,8, 723.16, 892.60, erdar 685.26, herda 897.44 "folgãça de claridade que nũca escureçe nẽ - en nẽhua tristeza", herdaua 681.23, herdara 283.62, 351.52 "moesteyro... que - de muytas bõas herdades", herdou 163.23,3, 265.3, 269.1 (c. 161), 270.7, 277.1, 292.6, 452.21, 681.16, 827.15, 841.8, 889.24,25, erdou 277.3, herdoa 814.5, 889.17, herdoo 691.8, 734.21, herdoos 756.47, herdarõ 292.5, herdarõno 337.50, herdasse 286.23, 292.83, erdasse 270.14, 280.88, herdassem 766.22, herdada 114.93 "terra tam - et tã boa", 896.28 "a sua alma seia - cõ os seus sanctos fiees ena gloria". Era corriente en la lengua ant. la acepción 'heredar a alguien, darle heredades, instituirle heredero' . En uso desde el s. XI (Machado, DELP1 1165-1166 en 1267; cfr. Lorenzo Cronologia 201): a. 1084 "ex meo beneplacito e voluntate herdo vos filios meos... in ipsa mea hereditate" (PMH Diplom. 378); a. 1267 "e herdamos enossos aueres gaanhados e por gaanhar" (Portel p. 95); CSM 1.8 "e nos erdar por seus de sa masnada", 382.21,24 "se queredes que vos herde de grado vos herdarey... per que sejades herdado mui ben e vos de bon don", etc.; Afonso X (68, 485) "e porem foy Coton ma dia nado / pois Pero da Ponte erda seu trobar" (8); a. 1272 "erdouos et benfeytouos a mia morte en quanta herdade conprey" (Sponer 153.3); Gal. Estoria "o padre por lo erdar et cõsellar... pensando que deuya herdar a torre et a çidade" (110.1,33); Miragres "nõ poderõ aver fillo que erdase os seus bẽes" (p. 172); a. 1357 "que deva d'erdar os vosos beees" (Duro p. 204); a. 1394 "ajo e me perteesçen d' auer e herdar" (Salazar 126.11), etc. Otros ejs. en Morais. En cast. desde el Cid (eretet en 1097).

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{herdar}
.- HERDAR (1165b-6a: 1267): 1084 "ex meo beneplacito e voluntate herdovos filios meos... in ipsa mea hereditate" (PMH Diplom. 378).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
erdar
herdar
v. t v. t.: herdar: 125.75 se eu morrer erdarás / mui grand'algo que eu tenno || instituir herdeiro: 1.8 por nos dar gran soldada / no seu reyno e nos erdar / por seus de sa masnada / de vida perlongada; 382.21 Se queredes que vos herde, de grado vos herdarey / ali u o fazer possa.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
herdar
tr. tr. heredar; to inherit: en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, 55.7.

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
herdar
erdar
v. tr. v. tr. "Herdar, recibi-la propiedade dunha persoa á morte da persoa que a posuía antes".
____IPres. IPres. P3 herda (1): "que así herda ẽno [dito] por[to]" 2668; IImperf. P3 herdaua (1): "nõ sabía cujo era nẽ cujo nõ, pero que entendja [que] / segũdo Sã Justo herdaua ẽno lugar de Ferreyros" 2658; erdaua (1): "así erdaua ẽno dito lugar" 2659; Inf. herdar (3): "escollo por meu fijo a vós, Afonso de Lugo (...) en quanto poso e de feyto e de dereyto para herdar e vosas / voses todos quantos bẽes rraýses eu teño" 1274, 1291, "que rrecudise cõ ela a seus yrmãos e parẽtes máis proprincos que o seu / ouvesẽ de herdar" 1354.
____ Do lat. tardío hērēdĭtāre. En uso desde o séc. XI, en textos romances de orixe portuguesa desde 1267, galega desde 1272, e tamén nas CSM (Lorenzo Crónica s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL