logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra herdeiro como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.5 Rows
- Número de acepcións atopadas: 5.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (2), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
herdeiro
herdeyro
erdeiro
subst. subst. a) 'persoa que por testamento ou por lei sucede a título universal en todo ou parte dunha herdanza'. Nas 165 ocorrencias que teño nos documentos estudiados sempre ten esta acepción, pero é interesante sinalar que na Idade Media este termo tiña outra acepción moi común 'dono dunha herdade', 'iunior' ou 'colono que vive nunha vila ou poboación cultivando a herdade dun señor e que fai súas as terras ermas que el rotura'. Para esta acepción véxase Valdeavellano Instituciones, páx. 349. Herdeiros, "vendo et firmemente outorgo (...) a vós, Gomes Ares (...) que presente estades, conprante por vós et en nome de vosa moller, Tareija Garçía, et a vosas vozes et herdeiros, conuẽ a saber, toda aquela hũa casa" 40.8 (1440); "así vendo de mỉ et de mỉas vozes et herdeiros o tiro et tollo et parto et quito" 40.35 (1440); "et em vosas vozes et herdeiros o pono, çedo, traspaso et rremouo" 40.37 (1440); "faço por mỉ et por mjñas vozes et herdeiros, de mjña propia et libre voõtade vendo" 41.5 (1443). Para as outras ocorrencias véxase o listado s.v. herdeiros. Herdeyros, "et outras tres que iasẽ en Mayorĩ, que ora teẽ os herdeyros de Martín Martís" 26.64 (1412); "aos fillos et herdeyros do dito Pero Afonso Rroã" 33.16 (1421); "conprir á outra parte de nós et súas vozes et herdeyros que o así conprir et agardar" 44.91 (1448); "conprades para vós et para vosas vozes et herdeyros, convén a saber, toda a parte et quinón de toda aquela casa baixa" 49.10 (1459). Vid. no listado s.v. herdeyros.
____ b) Herdeiros generales, 'herdeiros universais'. A sucesión universal é a que transmite ó herdeiro a totalidade ou unha parte alícuota da personalidade civil e do capital íntegro do causante, facéndoo continuador ou partícipe de tódolos bens, dereitos e obrigas que este tiña ó morrer'. (DRAE, s.v. sucesión). Herdeiros, "outorgo e conosço que por mjn e por todos meus herdeiros et suçesores, así generales como particulares, propincos ou estraños, que vendo firmemente et dou por jur de herdade para todo tenpo de senpre a vós" 63.5-6 (1487); "nos (...) herdeiros que somos e ficamos dos bẽes e herençia de Pero Gomes, (...) defunto (...) que presentes somos, conosçemos et outorgamos que por nós e por nosos herdeiros generales e particulares (...) que vendemos firmemente et damos por jur de heredade a vós" 67.5-6 (1499). {Cfr. s.v. [suçesor]}

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
herdeiro
s. s. "Herdeiro, con respecto a unha persoa, a outra que recibe ou ha recibi-los seus bens como herdanza".
____ herdeyro (4): "dou en pura e bõa doaçõ, nõ rrebocable, a vós Juã de Bustelo, / fillo de Johán de Bustelo, morador en Terrío, así como herdeyro que so[des], herdade / donde façades lugar" 1017, "eu, como neto e herdeyro legítimo / da dita Tareyia Martíns, mjña aboa" 2356, 2376, "nõ coñosçía outro herdeyro nỉ yrmão ẽno dito agro do Coado" 2651; herdeiro (2): "de / que(e)n el era herdeiro" 365, 537; herdeyros (38): "pono e apodero en el a vós, a dita Sancha Rrodriges, e a vosas boses / e herdeyros e soçesores, para que seja voso e deles" 714, 745, 765, "fillos legítimos herdeyros de María áluares" 792, 876, 880, 937, 1033, 1045, 1142, 1207, 1216, 1216, 1226, 1227, 1230, 1244, 1259, 1281, 1420, 1426, 1430, 1451, 1532, 1575, 1600, 2027, 2252, 2291, 2292, 2329, 2330, 2335, 2350, 2372, 2901, 2905, "así como seus fillos herdeyros" 2986; herdeiros (2): "poño e apodero ẽno jur e posesiõ e señorío / deles a vós (...) e a vosas boses / e herdeiros que sejã vosos deste dja en adeante" 1007, 1055; herdeira (1): "fasja herdeira en todos seus bẽes a Ynés / Peres, súa filla" 913; herdeyras (1): "súas yrmãas, / a que(e)n ela deixaua por súas yrees vnjversaas e herdeyras" 1588.
________ Do lat. hērēdĭtārĭus "referente a unha herdanza", que substituíu o clásico heres "herdeiro" (vid. tamén yree). Hai formas romanceadas desde o séc. X: eredario en 991 e herdeiro en 1218 (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL