lazeyra laçeyra lazeira
| |
'miseria, escasez, desgracia, trabajo, aflicción' , de un lat. vulg. *LACĔRĬA, de LACERĀRE (casi todos los autores ports. se deciden por LAZARUS: cfr. Nascentes p. 454; Machado, DELP1 1309b, DELP2 1390a; Basto Falar do povo, RL XXI, 217-222; Silva Neto História p. 355). Formas: lazeyra 90.24 "padecerõ muyta - de guerra et de grã fame", 100.14 "nẽ a doo de nos que sofremos muy grã - ", 105.22, 111.12, 125.19, 132.6, 137.46, 147.20,22, 213.17, 246.60, 325.20 "enflaqueçerõ per grã fome et - ", 382.5,7,17, 464.11, 482.33 "por que os caualeyros nõ podiã sofrer a - das armas", 489.21, 529.16 (ms. lixeyra ), 548.14, 810.129, 821.8-9 (c. 554), 839.20, 842.28,36, 881.8 (c. 620), lazeira 267.46 "passou... sen todo dano pero cõ - ", 537.32,35, 550.19,36, 553.15 (c. 381), 555.11, laçeyra 90.23 " Castella... a que nosos auoos defenderõ cõ muy grã - ", lazeyras 481.18 "et leuastes muy grandes - aasaz por gaanar vilas", 528.39-40, 839.21,23, 840.29, 885.1,5,17, 889.34, 890.4 (c. 633). Desde el XIII: Johan Garcia de Guilhade (1102, 1491) "da mha lazeira pouco sse sente" (7); Estevan da Guarda (931, 1325) "hu ten lazeyra en logar de cura" (14); Gil Perez Conde (B 1516) "as lazeyras por que passaua" (19); Gonçal' Eanes do Vinhal (V 1005) "ca morto fora, mha senhor, de gram lazeyra" (9); Nunes Contr. "os dous frades caeran en lazeiras e en infirmidade" (RL XXVII, 46); IV Livro de Linhagens "por os mereçimentos e trabalhos e gramdes lazeiras que rreçeberom os seus auoos" (PMH Script. 230); Cr. 1344 "a homẽens que tanta lazeira avyam passada" (III, 63); Gal. Estoria "cõmo quer que viuyam em traballo et em lazeyra" (9.20); Cr. Troyana "lles conuerra mal seu grado que daqui adeant sofran traballo et lazeyra" (I, 248.18); Virgeu de Consolaçon "primeyramente se dooe da lazeyra daquel" (p. 67); Soliloquio "e segue o mũdo ẽ que sempre ha door e lazeira" (28.2). En port. se ha perdido la acepción 'miseria, pobreza, desgracia' ; mod. es 'holgazanería, molicie' (cfr. Morais y Machado DELP ). Los diccionarios galls. siguen citando la acepción ant. (véase E. Rodríguez ). También se usó el masc. como en cast.; CSM 71.11 "e fillava lazeiro / en loar muit' a Virgen"; Cr. Troyana "sen falla elles sofreron estonçe o lazeyro da batalla" (II, 76.6). Hoy en Alentejo lazeiro 'azo, ensejo, oportunidade' . Cfr. formas casts. en Corominas DCELC III, 6. |