logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra leer como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.13 Rows
- Número de acepcións atopadas: 12.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1), HISTORIA TROIANA (1), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
leer
v. .- v. 'ler'. Inf.: Leer, "por quanto el antes desto fezira leer et publiquar aos sobreditos et a outros" 32.9 (1419); "lle fezera leer hũa carta monjtoria" 39.7 (1439); "presentou et fezo leer a dita carta de doaçón" 45.5 (1448). IPret. P1 Liị, "notario jurado do conçello de Noya, viị et liị et fielmente fiz tralladar de veruo a ueruo" 1.33 (1332); "vy et liị et aquí suso fiz escripuyr de berbo a berbo" 31.97 (1417). P3 Leeu, "et o dito thenente lugar de juíz leeu por sy meesmo hũa sentença" 46.24 (1450). Part.: Liúda, "que por quanto lles fora liúda hũa carta a pedimento de..." 27.9 (1412); "lles fora liúda et publicada hũa carta monitoria" 28.8 (1412). Ljúda, "carta de doaçón, et así presentada et ljúda, diso a Juã Afonso de Barro" 45.5 (1448). Lyúda, "que uos esta carta for mostrada, lyúda et publiquada ou dela parte souberdes" 32.37 (1419); "Et a dita carta presentada et lyúda, o dito Juã Nunes da Ponte, diso que" 32.58 (1419); "a dita carta do dito Juã Nunes fora lyúda et publiquada et pedido que a conprise" 32.95 (1419); "Et a dita sentença así lyúda" 46.93 (1450).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
leer
leer
leudo
liudo
part. 'leer' , del lat. LĔGĔRE (REW 4970). Formas: leer 308.31 "os fillos meteos a - per que fossem mays entendudos", leeua 186.82, leerõ 553.8, leuda 496.22 "ouue - ", 497.2 "ouuo - " (ms. ysto oyo leeu ), liuda 58.9 "ouve - ", leudas 146.9 "ouue - as cartas", 246.49 "ouuo - " (A1 ljudas ). Se documenta desde el XIII: a. 1258-1261 "et mandóó léér ante si assi como el Rey mandara... e fezerõ léér antel a carta" (Salazar 33.6, 40.5); a. 1265 "todolos que esta carta uiren e léér ouuirem" (Portel p. 22); CSM 4.12,17 "ontr' os crischãos liya / na escola... o menỹo o mellor / leeu que leer podia", etc. La grafía leer es normal hasta el XV. Por ej.: D. Eduarte Ensinança "os que as leerem" (1.12); Oficios "e este dependia em leer" (96.26); F. Lopes Cr. D. Pedro "lhe fez compridamente leer todo" (p. 211.68); Corónica Iria "en leendo por los libros" (p. 32), etc. Aún esporádicamente en el XVI (ej. de João de Barros en Morais s.v. ler ). El part. mod. es lido, hasta el XV leudo / liudo: a. 1258-1261 "poys que essas cartas foron liudas" (Salazar 41.15); a. 1313 "na carta a qual liuda" (Duro p. 171); a. 1347 "os quaes liyudos" (Sent. Ruy Perez, 255); a. 1442 "et capitolos asy presentados et liudos eno dito conçello" (Ferro2 p. 39); a. 1447 "as quaes ditas cartas de poder e de creença asy presentadas e liudas" (id. 47); a. 1474 "a qual dita carta asy liuda e publicada" (CDGH 65); Oficios "este livro, senhor, quer ser liudo com boa femença" (4.29); a. 1265 "uista e leuda a carta" (Portel p. 22); R. S. Bento "sejã leudas... tres lições" (RBF V, 32); Cr. 1344 "quando ouve leudas as cartas" (III, 89). Cfr. Hist. Vespasiano "tanto que a sentença foi leida" (Nunes Florilégio 117). En cast. desde el Cid.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
leer
tr. tr. leer; to read: en toda a noyte nunca quedaron leendo et cantando, I 361.9.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{leer}
.- LER (1322a: 1265 leer): 1258-1261 "mandóó léér ante si... fezeron léér antel a carta..." (Salazar 33.6; 40.5; 41.12, 15).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
leer
v. tr. v. tr. / i. {intr.}: ler: 11.91 Tod'aquela crerezia / dos monges logo liia / sobr'ele a ledania; 53.2, 55.61 u vesperas dizendo / estavan todas no coro e ben cantand'e leendo; 56.17 sabia leer / pouco; 65.140 pois que a carta ouve ben leuda || estudar: 4.12 un fillo seu... ontr'os crischãos liya / na escol'; 291.11 ũu scolar liia en Salamanca .

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
leer
= ler: {Afonso X} el á tal sabor de os leer, / que nunca noite nen dia al faz 23.17; 42.11; 222.7; 402.3.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
leer
tr. tr. leer; to read: lean por este libro, 7.3, 10.8, 49.8.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
leer
v., .- v., 'leer'. Del latín LĔGĔRE. Formas: leer, Inf., a. 1258-61 "et mandoo leer ante si" (33.6), 34.12, 40.5, 41.12; a. 1270, 57.5; liudas, Part., a. 1258-61 "poy que essas cartas foron liudas" (41.15).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
leer
v. .- v. " leer". Inf.: LEER, 17.15 "et de todo los outros fies cristiaãos quen este liuro leer ou oyr leer". SFut. P3: LEER, 17.15 "et de todo los outros fies cristiaãos quen este liuro leer ou oyr leer". Gerund. {Xer.}: LEENDO, 186.6 "hũu bispo viindo [...] en hũa naue, seendo cabo do bordo leendo en hũu liuro".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
leer
v. tr. v. tr. "Ler, interpretar mentalmente ou traducíndoos en sons os signos dun escrito".
____IImperf. IImperf. P3 leýa (2): "como leýa hũa carta" 303, 2577; IPret. P1 leo (1): "leo / e noteficou esta carta" 1745; IPlusc. P3 leera (3): "por / quanto lle leera carta sobre verdade" 2622, "este testigo leera carta d' escomunjõ a Juana Djas" 2682, 2706; Inf. leer (1): "leer fiso por mỉ, dito notario, hũa pública escriptura de testimoyo" 1718; Part. leýdo (1): "lle avía leýdo carta / dos jueses de Santiago" 2214; leýda (3): "daua / por rresposta á carta do dito señor arçobispo que fora leýda ao dito Sueyro Gomes / perlo dito bachiller e por ante mỉ, dito notario" 1812, 2469, 2934.
____ Do lat. lĕgĕre. Documéntase desde o séc. XIII nos textos galegos: léér en 1258-1261, e tamén nas CSM. A grafía leer é normal ata o XV, e chega esporadicamente ata o XVI (Lorenzo Crónica s.v.). Outro exemplo de leer en 1299 en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL