M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
madeira madeyra	subst.	subst. 'sustancia sólida e compacta das árbores, por debaixo da casca'. Segundo os seus usos pódese considerar como material que se emprega na construcción ou como leña para o lume. Vid. Elucidário, s.v. madeira. Nos meus docs. tódalas veces está empregado co sentido de 'material de ou para a construcción'. Cfr. s.v. chãao. Madeira, "et façades o dito paaço de pedra et madeira no dito lugar" 10.49 (1390); "damos en aforamento a vós (...) hũu lagar (...) cõ todas súas pertescas et dereituras (...) et cõ toda súa pedra et madeira et ferro et tella, et en longo como en ancho" 30.18 (1415); "a qual casa vos vendo (...) con seu chãao et ferro et pedra et tella et madeira et con seus pousos et ágoas vertes et entradas et saýdas" 40.16 (1440); "dita casa et forno que vós así aforo de fero et pedra et tella et madeira et de tódaslas outras cousas que ouverẽ mester" 50.36 (1462). Con esta grafía hai 9 ocorrencias vid. listado s.v. madeira. Madeyra, "as quaees sobreditas casas vos vendo cõ seu chãao et pedra et ferro et tella et madeyra et cõ seus pousos et ágoas vertes" 41.19 (1443); "véndovos a dita meetade das ditas casas todo seu chãao et pedra et terra et madeyra et ferro et tella et con todas súas entradas et saýdas" 58.26 (1480).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
madeyra madeira		'madera' , del lat. MĀTĔRĬA (REW 5409, Tovar Catón 207-208). Formas: madeyra 48.36, 257.9, 325.12 "castellos de - " (ms. madeyros ), 510.18, 511.11, 521.10,12, 719.10, madeira 324.5 "castelos de - ". Desde el s. XII: a. 1111 "et de madeira et ligna que adducunt pro uendere dent octauam partem" (PMH Leges 356); a. 1162 "et de madeira... dent octauam partem" (id. 389); a. 1166 "talando aut leuando madeiram" (id. 393); a. 1174 "de madeira quam adducunt pro uendere" (id. 398); a. 1179 "de madeira. De madeira que uenerit per flumen" (id. 408, id. 413); a. 1185 "taliando uel leuando madeira" (id. 430), etc., etc. (véase PMH Leges 962a); a. 1234-1236 "petra et madeyra" (Salazar 1.7); a. 1254 "uel cum madeira" (Desc. Portug. I, 7); CSM 77.37 "madeira mui seca", 356.1 "ũa ponte de madeira", etc.; Afonso X (64, 481) "perque colha ssa madeyra" (2); Pai Gomez Charinho (1159, 1625) "se el pod' auer / madeyra noua" (3); Gal. Estoria "as portas da madeyra" (162.11); Cr. Troyana "quatro esteos feytos en madeyras" (I, 363.9); a. 1346 "e as cubrades de madeira e de colmo" (Duro p. 188); a. 1369 "et cum lenas et cum madeyras" (Salazar 56.10), etc. Véase en E. Rodríguez y Morais madeira. En cast. normal desde el s. XIII (Berceo S. Mill. 226).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
madeira	s. f	s. f.: 74.45; 77.37 come madeira mui seca de teito; 266.16 madeira fazian ali trager, / pedra e cal e arẽa; 356.1 ũa ponte de madeira; 356.14 avian avondo... de cal, de pedra, d'arẽa... Mais madeira lles falia.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
madeira		= órgão sexual masculino, em sentido figurado: {Afonso X} Joan Rodríguiz foi osmar a Balteira / sa midida, per que colha sa madeira 11.2; {Afonso Lopez de Baian} se mi a mi a abadessa der / madeira nova, esto lhi faria 59.21.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
madeira	subst.	.- subst. " madera". 95.5-6 "et ao setimo mes pos aos muros dela enjenos et gatas [...] et castelos feictos de madeira".