logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra mellor como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.12 Rows
- Número de acepcións atopadas: 12.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (1), LIBRO DE NOTAS (5).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
mellor
adx. .- adx. comp. de bo. 'máis bo; preferible; máis ben'. Mellor, "así como doaçón mellor deue seer et de dereyto máys valer ontre viuos" 34.8 (1422); "et partir as ditas herdades o mellor que el soubese" 39.19 (1439); "segundo que mellor et máys conpridamente era contiúdo ẽna dita sentença" 47.21 (1450). Hai 7 ocorrencias deste termo vid. listado s.v. mellor.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
mellor
melor
mjllor
millor
milhor
'mejor' del lat. MĔLIOR, -ŌRIS (REW 5479). Formas: mellor 6.41 "o - que podiam" (id. 29.10, 90.35, 92.36,37, 102.54, 112.22, 116.152,154, 148.35, 150.19, 153.15, 162.7, 309.27, 360.17, 520.3, 574.26, 671.43, 677.6, 842.24, 903.92), 41.66 "como fezo este bem se fezese çento tãto - ", 44.26, 46.95-96, 63.14, 76.11 (c. 53), 83.16 (c. 59), 88.21, 90.17, 93.24, 114.90, 116.146, 124.38, 130.7, 133.27, 142.13, 152.48, 178.78, 197.45, 207.10, 208.34, 213.12 "nõ auya - del enos mouros", 260.15, 274.71,73, 308.33 (2 v.),13, 312.25, 332.11,19, 337.51, 345.38, 346.40,43, 360.20,22, 378.13, 380.35, 423.29-30, 428.26-27 "com̃o mayor et - ", 435.7, 436.25, 440.13, 477.11 (c. 316), 478.24 "que aueria por ende muy - Toledo", 480.16, 485.37,38, 490.6, 503.20, 506.12 (c. 340), 510.6, 512.7, 518.25, 527-528, 550.27, 557.16, 573.11, 584.44, 592.27, 613.54,13, 632.30, 634.23,24, 645.85, 646.7, 659.7, 661.15, 665.14, 674.20, 702.24, 734.22, 740.19, 750.35-36, 759.16, 783.4, 789.17, 802.46, 807.43 "os - algaraujados", 811.181, 813.221, 839.7, 841.21, 842.29,35,38, 844.14 (c. 576), 845.7, 847.22, 882.10 (c. 622), 886.5 (c. 630), 895.64, melhor 531.6,11, 540.17,24, melor 31.12, 61.27, 89.32, 752.14, mjllor 538.16 (c 368), mellores 54.28 "ontre todalas - doõas" (+ sust. en 297.25,26, 478.4,6-7, 494.19, 504.6, 540.22, 623.28, 630.30,31, 685.34), 113.48 "hũu dos - mouros et mays esforçado caualeyro que y andaua", 135.14 "das - que y ouuer" (id. 259.24-25), 160.14 "era dos mayores et - et mays poderoso", 390.49 "todos os mays et os - " (id. 455.21, 498.28, 527.30, 540.6, 624.13, 775.7, 881.4), 619.51 "as - d' España", 888.51 "boos uasalos... nõnos ouue - nẽ taes". Se documenta desde el s. XIII: a. 1255 "et dobre a demanda en tal lugar uel en melor" (Sponer 119.30); CSM B.17 "santa M. que ést' a mellor / cousa que el fez", 70.6 "e mais mansa e mais mellor", 384.23 "ar é mellor das mellores", etc.; Pero Mafaldo (B 370) "e das melhores donas a melhor" (6), (B 371) "senhor, fazed' o melhor hy" (3); Miragres "cõ saseenta caualeiros dos mellores" (p. 105); Cr. Troyana "dos mellores caualeyros" (I, 98.31); Gal. Estoria "o mellor que el podia" (8.12), "os mays verdadeyros et mellores" (4.1); a. 1434 "ena mellor maneira que entender" (Ferro2 p. 27); a. 1441 "de apreçar o dito pescado o mellor" (id. 38), etc. Es la grafía port. melhor (aunque la pronunciación tiende a ser milhor, que es forma pop.) y la que intenta imponer en gall. la Academia Gallega, pero desde el s. XIII se documenta millor, que es la forma normal del gall.: Estevan da Guarda (917, 1312) "por parardes milhor a conquista" (18); Pedr' Amigo de Sevilha (689, 1098) "nen ui outra que falasse milhor" (4); Oficios "a maneira meãa he mylhor" (77.13); Cativo Monge "que des aly adiante o fezese mjlhor" (BF I, 142.116); a. 1468 "para mjllor teer e gardar ho que dicto he" (Salazar 153.4); a. 1458 "asy como o el millor et mays conpridamente pode" (Ferro2 p. 72), etc. Véase E. Rodríguez. La grafía milhor (que, como dije, sigue siendo la pronunciación normal) se usó bastante hasta el s. XVI. Más documentación en C. Michaëlis Gloss. CA p. 53; Machado Gloss. CBN, 368ab y Morais s.v. melhor y milhor. En cast. desde el Cid.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
mellor
adx. adj. {adx.} mejor, superior; better, best: perderon estonçe dos mellores caualleyros que en troya auja, I 98.31, I 92.22.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{mellor
melor}
.- MELHOR (1465b: 1282; milhor XIV?): 1255 "en tal lugar uel en melor" (Sponer 119.30); CSM B "a mellor / cousa" (17), etc.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
mellor
adx adj. {adx.} / adv.: B.17 Santa Maria, que ést'a mellor / cousa que el fez; 4.16 O menỹo o mellor / leeu que leer podia; 6.84 di-o logo mellor que nunca dissiste; 8.13 mui ben cantar sabia e mui mellor violar; 44.33 dos Santos tu es la mellor; 70.6 mais mansa e mais mellor / de quant'al fez Nostro Sennor; 75.2 fez veer ao clerigo que era mellor pobreza con omildade ca requeza mal gãada; 75.125 mellor consello ca o capelan tevestes; 96.54 non quis a Virgen, das outras mellor.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
mellor
adx. adj. {adx.} mejor; better, best: outra terra achariã en que lles yria mellor que aly, 15.39, 14.21, 122.21.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
mellor
adx. .- adj. {adx.} comp. " mejor". 28.10 "et começou de estar moy rregeo et a preegar mellor que ante"; 38.7 "Et porque Josephus era mellor ca eles, queriano primeiramẽte matar"; 48.10 "Et o fillo liidimo, com̃o era de mellor lugar, asi era mais apraziuele et mellor que Pilatus en toda las cousas"; 49.6 "et porque Pilatus vio que o outro era mellor que el en toda las cousas"; 106.8 "desagisada cousa he que a nosa lee obedesca aa tua, ca a nosa he mellor ca a tua"; 107.8 "Et por esto bẽ paresçe que a nosa lee he mellor que a tua"; 109.7; 110.13; 112.13; 114.7; 176.2; 211.3. MELLORES, 15.1 "Et hũu home que avia nome Payo, dos mellores que hy avia"; 95.7 "Et Aigolãdo, quando esto vio, el et os outros rreis, os mellores da sua corte, fogirõ de noyte"; 105.1 "et foise cõ saseenta caualeiros dos mellores para hu estaua Calrros"; 137.10 "Et os mayores caualeiros et mellores de Calrros nõ quiserõ tomar senõ o vino que lles el tragia"; 137.16 "Et por cõsello de Galarõ mãdou a Rrulã seu sobrino, [...] cõ outros caualeiros mellores et cõ viinte mĩll cristiãos"; 138.14 "Et forõ y mortos todo los mellores caualeiros de Calrros"; 210.10 "chamou o home boo os mellores homẽs clerigos et leigos que achou"; 224.9 "pois tu es apostolo da nosa craridade, et primeiro dos apostolos [...] que aqui estam et que som mellores que eu".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
mellor
adv. adv. "Mellor, máis ben, menos mal".
____ mellor (8): "ẽna maneyra que mellor lo poso / e deuo dar" 705, 1290, 1531, "porla / mellor poder gardar" 1830, 1837, "nõ ey podido / aver letrado para mellor rresponder" 1854, 2237.
________ 1. Tanto é mellor "tanto mellor, moito mellor".
________ tãto he mellor (1): "Tomar hũu neto de vjno brãco e se / teuer pũta de vjnagre tãto he mellor" 2547.
________ Do lat. mĕlior, -ōris. Documéntase desde o séc. XIII: melor en 1255 nun texto gal., e tamén nas CSM; tamén desde o XIII a var. millor (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.). En gal. coexisten hoxe as dúas formas; para o estándar escolleuse mellor, coincidente co port. melhor (vid. Dic. Dúbidas s.v. millor).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL