logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra merçee como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.5 Rows
- Número de acepcións atopadas: 5.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), HISTORIA TROIANA (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
merçee
subst. .- subst. 'favor, gracia'. Merçee, "rrogamos et pedimos por merçee a noso señor o arçibispo de Santiago (...) que dé súa autoridade et decreto a este dito aforamento" 10.118 (1390).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
merçee
merçede
mercee
'merced, gracia, beneficio, misericordia, protección, compasión' , del lat. MERCES, -ĒDIS (REW 5517). Formas: merçee 4.37, 35.19, 36.34, 38.10, 52.11, 59.8, 66.21, 84.34,38 (2 v.), 87.16, 92.44, 106.30,34, 107.66, 110.40, 114.92,101, 126.12, 130.127, 137.46, 141.18, 146.22, 153.23-24, 161.14, 183.13, 195.5, 200.16,17, 202.10, 205.54, 222.7, 300.19, 310.52,54,56,9, 311.13, 316.43, 319.25, 320.19,27, 326.22,23, 328.1 (c. 191), 330.28,29, 333.36,49,52, 335.11 (c. 197), 336.25,25-26, 338.10, 340.29,37, 341.61, 349.8,17, 352.29, 358.12, 361.18, 362.22,37, 366.19 (c. 221), 367.10, 369.20, 374.15, 378.27,30,33, 384.31, 385.16, 387.6, 389.32, 390.38 (2 v.), 391.20, 394.33, 406.10, 407.9 (c. 257), 410.32, 417.23, 418.17, 423.25-26, 425.24, 429.9, 430.10, 431.18,21, 432.32, 433.18,21, 438.14, 441.22, 452.11, 456.33,40, 457.47, 466.4 (c. 306), 469.18, 472.7,9, 492.6, 496.20, 499.19, 506.7 (c. 341), 510.12, 512.11, 523.7, 530.8, 542.4 "nũca sse partira dele desque uehera aa sua - ", 544.4, 546.17, 549.17, 550.27, 551.10, 554.30,37, 558.7,9,11,13,14, 560.13,26,27,32, 562.21,26, 565.15,17, 566.26, 568.31,42, 572.23,24, 573.9, 575.24, 576.20, 578.45,56,66, 579.73, 588.18, 589.31,6, 598.44, 603.34,17, 604.22, 605.17,25,31, 606.49,55,55-56, 609.47,14, 612.30, 614.7, 616.17,22 ("ca feitura et - soo del rrey dom F." ),30, 617.4, 619.57,3, 620.19, 621.33,43, 622.4,8, 623.22,25 (2 v., la 2.ª por error grafiada m̃erçee ),29,35, 624.27, 630.17,20,22,25,27,31, 631.13, 635.8 (c. 432), 636.28, 637.44,45,47, 646.8, 652.17(c. 445), 655.16, 656.34,51, 659.30, 673.3, 675.38, 680.18 (2 v.), 683.32, 697.11, 699.24, 702.32, 704.25, 712.9,14, 714.27,30,31, 717.26, 718.23, 721.26, 728.50, 740.13, 744.3,11, 745.36, 746.10, 755.38, 756.13, 757.12, 761.53, 762.17, 765.8, 770.11, 772.25, 775.15 "veẽosse para a - del rrey et el rrey fezolle muy grã - ", 783.8, 786.43, 803.70, 805.130, 829.1,2 (c. 561), 830.18,15 (c. 562), 836.18, 840.7, 844.17, 883.11 (c. 624), 888.47, 889.10,33, 892.62, 894.52, 897.32, mercee 28.44, 602.28, 610.18, 653.24-25, merçed 310.12, merçede 339.4, 859.12 (c. 593), merçees 732.30. La forma primitiva es mercee en los ss. XIII-XV: a. 1268 "pela merçéé de Deus" (Portel p. 46); CSM 5.135 "ca na ta gran mercee nunca falecerán" (Mettmann Gloss. CSM 193); Martin Moxa (476, 892) "hu mesura nen mercee non fal" (5); Miragres "se tu o catares et lle pedires merçee moyto omildosamente que logo seeras saão" (p. 54); Cr. Troyana "querialles pedir merçee que ouuessen piadade dos de Troya" (I, 166.11), "lles dou ende grandes graças et grandes merçees" (II, 161.30); a. 1375 "peçolle por merçee" (CDGH 376); Oficios "prazendo aa vossa mercee" (2.24); D. Eduarte Ensinança "se hũu senhor faz mercee aos seus" (46.18); F. Lopes Cr. D. Pedro "perdia a mercee del rrei por ello. As outras pitiçoões que eram de graça e mercee" (p. 103.17,18); Soliloquio "pera nos guaanharẽ perdoança e mercee de ty" (56.4), etc. En port. es general desde el XVI mercê. Esporádicamente en el s. XIII, pero son casos dudosos (un ej. de 1255 en Machado, DELP1 1477b, DELP2 1550a): Pai Gomez Charinho (CA 254) "por merce é que uus ueño pedir" (7); CSM 272.41 "que merce ouvesse dela". En gall., al lado de mercé, tenemos mercede, ya en el texto; cfr. a. 1431 "ẽno dito priujlegio et enla merçede do dito señor rrey" (Salazar 143.6); Corónica Iria "pidiron por merçede a el rey" (p. 73); a. 1432 "das merçedes dos Reys de Castella" (Ferro2 p. 16); a. 1434 merçed do dito señor Rey" (id. 27). Está formado sobre el cast. merced, que se conoce desde el Cid (véase Pidal Cid p. 755-756). Consideraciones sobre el port. en M. Luz Fórmulas RPF VII, 299-324, VIII, 202-208.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
merçee
f. f. compasión, misericordia; mercy, compassion: querialles pedir merçee que ouuessen piadade dos de troya, I 166.11, I 140.20, II 229.6.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
merçee
f. f. lástima, piedad; mercy, pity: nõ aviam de nengũa merçee nẽ piedad nẽgũa, 107.30, 104.25, 184.16, 351.40 (merçed).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
merçee
merçed
subst. .- subst. " merced, gracia, favor, ayuda, beneficio, protección". 18.2 "et que o apostolo Santiago et o corpo [de] santo Oudon o cõpran asi et o peçã en grraça et merçee ao Señor Jhesucristo"; 54.11 "et diz que se tu o catares et lle pedires merçee moyto omildosamente, que logo seeras saão"; 61.6 "et tirou deles juramento que se merçee de Deus fose que aquelo por que yã que o acabasen"; 82.6 "Et quando chega algũu mouro y, para fazer oraçõ ou pedir merçee a Mafomete [vayse saão]"; 141.10 "et esforçãdose ẽna merçee de Deus"; 172.9 "pos en sua boõtade de yr en rromaria a Santiago pedille merçee que lle dese fillo"; 191.1 "-[O] glorioso apostolo Santiago, cuja merçee et ajuda tu chamas, ese che acor[r]a agora"; 191.2 "et por la merçee de Santiago que o giaua, andou tres dias"; 192.2 "Et el [...] esforçandose ẽna merçee de Santiago, sobio ençima da torre et saltou de çima dela fora"; 192.4 "por la grraça de Deus et por la merçee de Santiago"; 192.10 "Et esfor[ç]andose ẽna merçee de Santiago"; 211.1 "aquel home preegou que quen quisese demãdar merçee a Santiago"; 214.1 "et dizẽdo a todos a merçee que lle Santiago fezera"; 226.9; 227.12; 232.6. MERÇED, 195.12 "- Santiago, se a tua merçed for d' este perigoo tã grãde me tirares..."; 212.10-11 "seẽdo o caualeiro cõ grãdes sospiros pedindo merçed a Santiago et o Apostolo cõprido de miser[i]cordia...". // AVER MERÇED , " tener piedad, tener misericordia". 230.1 "agora vos rrogo a todos que ajades merçed de mĩ et nõ me tenades em pouquo".




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL