logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra neto como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.13 Rows
- Número de acepcións atopadas: 13.
- Distribución por dicionarios: CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (1), INDICE ANTROPONOMICO RIANXO (1), VOCABULARIO 1275 (1), LIBRO DE NOTAS (6).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
neto
m. : m. de neta 8991, 8999.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
neto
neta
'nieto, nieta' , del lat. vulg. NĔPTA, por NĔPTIS; de esta forma el masc. en lugar de NEPOS, -ŌTIS (REW 5892). Formas: neto 243.44, 385.10, 395.56, 444.29, 445.16, 446.4 (c. 289), 467.19,2, 469.8 615.29, 625.37, 651.25, 674.6,14, 677.26, 678.20, 685.1, 688.3, 690.27, 709.8, 723.3, 729.63, 900.19, netos 67.19 (A1 neptos ), 589.40, 756.10, 758.9, neta 293.17,21 (A1 neta, nepta ), 697.5,9,16 (c. 477), 899.33. Cfr. ya 905 "an filiis an neptis an suprinis" (Sáez Doc. gall., 429); a. 867-912 "filios uel neptos... cum filios uel neptos" (PMH Diplom. 3); a. 897 "et filios et neptos" (id. 8); a. 955 "cum filias meas uel neptas meas" (id. 40); a. 910 "nepto meo" (CDGH p. 392); a. 1262 "dos filios ou dos netos" (Salazar 48.7); a. 1289 "et os netos" (id. 92.18); CSM 221.28 "dos seus fillos e dos netos"; a. 1296 "a nosos netos... e a morte dos netos" (Duro p. 166); a. 1302 "a vossos netos" (id. 168); a. 1304 "a vossos filos e a vossos netos... dos netos" (id. 168), etc.; Cr. 1344 "casouho com hũa neta de Folcarquerdi" (III, 265); Gal. Estoria "et netos et netas" (14.10), etc. Cfr. para el cast. Corominas DCELC III, 512.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
neto
nepto
m. m. nieto; grandson: En aquela coua achou pirio el rrey Peleus seu auoo... aly asperaua a Pirio seu neto, II 247.2, Il 163.22, II 250.5, II 163.29 (nepto).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
neto
s. m s. m.: 221.28 dos seus fillos e dos netos mui gran prazer recebia; 221.31, 393.12.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
neto
m. m. nieto; grandson (Vid. erdeyro), 88.24, 345.28, 366.22.

INDICE ANTROPONOMICO RIANXO
Johán
Neto
(morador no porto de Rianxo): 567, 1388, 1687.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
neto
subst., .- subst., 'nieto'. Del latín vulgar NĔPTA, clásico NĔPTIS; a. 1262 "dos filios ou dos netos de uos" (48.7).

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
neto
s. s. "Neto, respecto a unha persoa, aquel que é fillo ou filla de calquera dos seus fillos".
____ neto (2): "como neto e herdeyro legítimo" 2356, 2376.
________ Masculino de neta, do lat. nĕpta (lat. nĕptis) "neta" e "sobriña", en lugar de nepos, -ōtis. Hai formas desde o séc. IX: neptos no 897, neptas no 955, os dous en textos portugueses, nepto no 910 nun texto gal.; neto en 1262 tamén en texto gal. e nas CSM (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.).
neto
m. m. "Neto, medida de capacidade para líquidos equivalente a medio litro".
____ neto (2): "hũu neto de tĩta" 2542, "hũu neto de vjno brãco" 2547.
________ Sarmiento atesta esta voz: "llaman así al cuartillo de vino y si son dos netos ya llaman medio azumbre, después azumbre" (Sarmiento Catálogo p. 328) e propón a seguinte orixe: "Además de significar el nieto significa el cuartillo de vino, y no suele atribuirse sino al vino. El origen es difícil, pero creo viene de metrum, metro, meto, neto. Junio cita la expresión metrum bioticum o medida regular de la vida. Así un neto de viño es un metro ou una medida regular de vino" (Sarmiento Catálogo p. 449), etimoloxía que acepta Corominas, citando como apoio outros descendentes hispánicos de metro (ant. leonés: miedro, gal.: medro en 1270; ant. aragonés: mietro e moderno: nietro) nos que ten significación de medida de capacidade para líquidos (DCECH s.v. metro). Sen embargo, queda sen explica-la sorprendente evolución fonética que levaría do metrum (citado por S. Isidoro de Sevilla como "mensura liquidorum") ó noso neto. Deixamos constancia da ausencia da voz tanto no español coma no portugués e mais do feito de non atoparmos ningunha outra documentación medieval anterior á que aquí presentamos. Neto segue a vivir na fala, ben co seu significado orixinario (xunto con outras medidas e pesos condenados á desaparición conforme se impón o sistema métrico decimal), ben como equivalente de "vaso de viño". Con estas significacións recóllese nos diccionarios modernos; véxase tamén Dobao Pesas, p. 22.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL