logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra obrigar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.7 Rows
- Número de acepcións atopadas: 7.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (3), CRÓNICA TROIANA (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
[obligar]
[obljgar]
[obrigar]
v. v. 1.- 'suxeita-los bens ó pago de débedas ou ó cumprimento doutras prestacións esixibles'. IPres. P1 Obligo, "per mỉ et per meus bẽes, que para esto obligo so a pena aquí contiúda" 1.5 (1332); "et per meus bẽes, que vos para elo obligo, et so pena do dobro da dita contía" 13.52 (1395); "por meus bẽes que vos para elo obligo et so pena do dobro da dita cõtía" 15.47 (1395); "per meus bẽes, que vos a ello obligo, et espeçialmente perlos herdamentos" 18.38 (1397); "que uos a ello obligo, et so pena do dobro da dita contía" 18.40 (1397); "per todos meus bẽes que vos a ello obligo" 25.37 (1409); "me obligo de dar outorgamento a todo tenpo, per mỉ et per meus bẽes" 29.7 (1415); 29.12 (1415); "obligo a ello mỉ et meus bẽes" 30.47 (1415); "per todos meus bẽes, que vos a ello obligo" 34.27 (1422). Da forma obligo hai 71 ocorrencias, véxase listado s.v. obligo. Obljgo, "per mỉ et per meus bees, que para ello obljgo so a pena ajuso escripta" 38.10 (1435); "et me obljgo por mỉ et porlla dita mỉa muller" 38.45 (1435); "et per todos meus bẽes que para ello obljgo, et espiçialmente o dito casal" 38.50 (1435). P4 Obligamos, "do dito moesteiro, que uos a ello obligamos" 10.101 (1390); "prior et cõuẽto, así o outorgamos et obligamos a elo nosos bẽes de o conprir et agardar" 22.27 (1403); "obligamos nós et nosos bẽes de nos faser sãao" 31.74 (1417); "obligamos a elo a nós et a nosos bẽes" 36.52 (1425); "por nós et por nosos bẽes que para elo obligamos, et so a pena adeante cõtĩjúda, por" 44.8 (1448). Obljgamos, "et per nosos bẽes que vos para ello obljgamos" 38.42 (1435); "á outra parte agardante, para o qual obljgamos nós et nosos bẽes" 38.58 (1435). SFut. P5 Obligardes, "et en vosos bẽes que para elo obligardes, et sen desconto desto avedes de" 51.40 (1463). Part.: Obligada, "a dita meadade da dita casa era obligada" 24.14 (1407).
____IPres. P1 2.- 'comprometerse xuridicamente a cumprir unha cousa'. IPres. P1 Obligo, "Et prometo et me obligo de vos anparar et defender" 40.42 (1440); "Et prometo et me obligo que eu, o dito vendedor, et meus herdeiros senpre et en todo tenpo anparemos et defendamos a vós" 41.54 (1443); "Et todas estas cousas sobreditas et cada ũa delas eu, o dito vendedor, prometo et me obligo que eu et meus herdeiros teñamos et cunplamos et agardemos et nõ venamos contra ello" 41.63 (1443); "prometo et me obligo que eu et meus herdeiros vos nõ ocupemos, demãdemos nẽ enbargemos a dita meedade" 43.52 (1447); "que outorgo et me obligo de vos peytar et pagar por pena" 43.59 (1447); "en nome de (...) mjña moller, porla qual me obligo tẽer, conprir et agardar esto adeante cõtĩjúdo" 44.12 (1448); "prometo et me obligo de plantar de bõa vjna" 44.34 (1448); "prometo et me obligo que eu et a dita María Peres, mjña moller (...) demos et pagemos (...) cada hũu ano a quarta parte entregamente de todo o vjno" 44.42 (1448). Obljgo, "da qual me obljgo de dar outorgamento desto adjante cõtyúdo" 38.8 (1435); "rreçebo em mỉ o dito foro a toda mỉa avẽtura de fogo et d' ágoa et de gera et de todo outro caso fortetuýto, et me obljgo de pagar o dito foro saluado" 38.49 (1435); "antes prometo et me obljgo que voslo faga et seja feyto são et de" 66.56 (1497). Obrigo, "que a uós por esto obrigo" 4.28 (1343). P4 Obligamos, "que vos a elo obligamos, et deuedes per vosa custa rrestoirar" 30.35 (1415); "e nos obligamos de o teer et cunplyr et agardar" 36.49 (1425); "dita Marina Pellaes, porla qual nos obligamos tẽer et gardar et conprir esto" 44.6 (1448). Obrigamos, "et auer deuemos, que a uós por esto obrigamos et metemos em mão per esta presente carta" 2.29 (1341). IPret. P3 Obligou, " Garçía Queijo, quẽ prometeu et se obligou de dar et pagar aos sobreditos" 52.74 (1469), "obligouse de pagar bẽ et conplidamente os alugeiros dela, em quanto em ella morase" 23.37 (1406).
____Part. 3.- seer obligado. 'estar obrigado a, 'te-la obriga de'. Part. Obligado, "que seja obligado de plantar da dita vjna a parte que da dita herdade está por plantar" 44.38 (1448); "e vós, o dito Pero Vaasques, sejades obligado de teer et conprir et agardar et pagar o dito foro" 48.18 (1455). Obljgado, "e que eu, o dito Fernã Yanes, seja obljgado a vos dar camjno por donde posades hyr" 66.49 (1497). Obligados, "sejamos tĩjúdos et obligados de dar et pagar aa dita Ysabela" 44.55 (1448); "a vosa moller et vosas et súas vozes obligados de a rrestoirar et rreparar" 50.37 (1462); "vós et vosas voses sejades obligados pagar os ditos morauidís" 51.46 (1463); 67.27 (1499). Obljgados, "vosas vozes et herdeyros sejades obljgados de dar e pagar a mjn" 66.41 (1497). Obligada, "eu, a dita Çesia Oanes, soo tyúda et obligada de gardar et conprir et pagar, et de conprir et agardar tódaslas outras cousas et condiçõos a que eu sõo obligada" 48.20, 22 (1455); "erades et sodes tiúda et obligada de dar et pagar" 48.37 (1455).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
obrigar
pron. pron. comprometerse a cumplir una cosa; to commit one's self, contract an obligation: obrigome a atanto que se depoys for mentira que me deytedes en hun gran fogo, I 126.18.

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
obligar
obrigar
obrygar
v. tr. v. tr. e pron. "Obrigar(se), comprometerse a cumprir algo, normalmente con suxeición dos bens como contrapartida das prestacións esixidas".
____IPres. IPres. P1 obligo (43): "prometo e me obligo cõ todos meus bẽes de vosla nõ rreuocar" 711, "oblígome cõ todos meus bẽes" 733, 903, "obligo a mỉ e a todos meus bees" 933, 969, 1003, 1050, 1077, 1090, 1160, 1179, 1230, "en espeçial obligo a elo o meu casal de Terrío" 1231, "e oblígome de vos anparar e defender" 1254, 1258, 1298, 1330, 1332, 1397, 1399, 1430, 1439, 1460, 1535, 1569, 1575, 1598, 1988, 1991, 2014, 2015, 2245, 2333, 2336, 2362, 2386, 2386, 2395, 2407, 2408, 2411, 2563, 2568, obrigo (3): "obrígome cõ todos meus bẽes" 765, "por mỉ e por meus yrmãos, dos quaes / me obrigo dar conprida rreteficaçõ" 2605, 2606, P4 obligamos (3): "nós, partes sobreditas, nos obligamos cõ todos nosos bẽes" 811, 1196, 1198, obrygamos (1): "todavía nós [n]os ob[r]ygamos de estar por dita sentença" 2617; IImperf. P3 obligaua (1): "en nome da dita Costança Falcoa, súa / criada, porla qual se obligaua" 1614, P6 obligauã (2): 462, "diserõ que se obligauã de mã comũ" 2059; IPret. P3 obligou (29): "Obligouse María Papeyra, madre da / dita Cataljña, de sacar a pas aos fiadores" 7, 17, 49, 72, "se obligou de sacar a / saluo ao dito" 138, 161, 203, 234, 258, 320, 323, 328, 333, 382, 399, 504, 580, 698, 875, 1096, 1469, 1474, 1640, 2052, 2204, 2231, 2590, 3021, 3023, obligó (3): "obligose cõ seus bẽes" 1134, 1309, "obligó seus bees de aver por firme" 1972, obrigou (1): "Este dja se obrigou o dito Ferrnand Gomes de pagar" 386, P6 obligarõ (9): "se obligarõ cõ todos seus bẽes" 561, 1191, 1635, "obligarõse de mã comũ" 2070, 2126, 2186, 2189, 2201 2437; Xer. obligãdo (1): "obligãdose cõ seus bees" 454; Part. obligado (2): "que paguedes e sejades obligado de pagar" 1419, "diso que nõ era obligado a cousa nỉgũa" 2776, obligados (4): "porque lles nõ erã obligados a cousa algũa" 468, 1163, 2995, 2996, obligada (3): 1284, 1287, "cousas que me ela deua e seja obligada" 1966.
____ Do lat. oblĭgāre. As máis antigas documentacións galegas, desde 1264, presentan -bl- (Lorenzo Cronologia s.v. obrigar); encontramos formas con -br- desde 1291 (Martínez Montederramo s.v.), ou 1362 (Martín Ribas de Sil s.v.). A alternancia entre ámbalas formas é común en textos galegos. A forma con -bl- que recolle o DELP (s.v. obrigar) é galega e Cunha Dicionário só recolle formas con -br-; non obstante, tamén é variante portuguesa (Elucidário s.v. obligar)




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL