| ____ | ____ |
Do lat. ad nŏctem, orixinariamente 'na noite do día anterior' e de aí estende a súa significación ó conxunto do día. Documéntase no XIII nunha cantiga de escarño de Pero Garcia Burgales (Lorenzo Cronologia s.v. ontem), baixo a forma oonte. O DELP (s.v. ontem) rexistra oontem en texto port. do XIV e un extraño ootem no XV. No DCECH (s.v. noche) onte tírase dunha forma ãoite que debe ser hipotética ante a ausencia de testemuños, aínda que hai un ooyte en 1473 (Elucidário s.v.). Hoxe é ontem en port. e onte no galego común, do que a nosa atestación é a primeira e única medieval que localizamos. No XVIII aparecen onte e ontre como equivalentes (Sarmiento Catálogo p. 318), aínda que esta última variante, con r epentético, non ten outros testemuños, antigos ou modernos, a non ser como variante de entre. Hoxe hai, sen embargo, un r nas composicións nantronte e noutronte "antonte", pero deben ter base en outro. A variante dialectal rexistrada de onte é ontes con adición de -s adverbial. A relación destas e outras formas vivas pode verse en García GVGH s.v. antonte e onte. |
