____ | ____ |
Do lat. vulg *pīpa "frauta pequena', der. de pipāre, "piar", con evolución condicionada polo carácter onomatopeico, segundo Corominas, para quen a acepción 'tipo de tonel' é derivada de "flautilla que hacen los niños de las cañas verdes" que documenta contra 1500, mentres que as da outra acep. parten de 1490: "de ahí pasaría a la pipa de vino, que también tiene algo de tubo y es alargada" (DCECH s.v.). En textos port. o DELP (s.v.) recolle pipa en 1152, pero o exemplo parece un top. e non é moi claro que se trate da mesma voz; rexistra, ademais, o der. piparote / pyparote en 1456, que toma de Lorenzo Cronologia (s.v. piparote). Cunha Dicionário (s.v.), pola súa parte, dátao tardiamente no XVIII; pero xa está en Cr. Troyana na acep. 'frauta'. A voz está nas Coplas de Sarmiento editadas por Pensado (Sarmiento Colección p. 458), quen inclúe a voz no índice como cast., sen razón aparente, e reaparece en Sarmiento Catálogo (p. 307) como voz oída en Pontevedra en 1745. Segue en uso, coas acep. 'tonel' e 'frauta' ó lado das der. pipo e pipote para a primeira acep. (García GVGH s.v.). |